Ο Ευάγγελος Βενιζέλος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1957. Είναι παντρεμένος από το 1980 με τη δικηγόρο Βασιλική Μπακατσέλου, με την οποία έχει μία κόρη, την Ελβίνα, επίσης δικηγόρο. 

Αμέσως μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας, το Σεπτέμβριο του 1974, εισάγεται στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του συμμετείχε ενεργά στο φοιτητικό κίνημα και διετέλεσε μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου της Φοιτητικής Ένωσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1977) και της Εθνικής Φοιτητικής Ένωσης Ελλάδος (1975).

Αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1978 και πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο των  Παρισίων  ( Paris II) . Το 1980 αναγορεύθηκε Διδάκτωρ Νομικής στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, όπου το 1984 εκλέχθηκε υφηγητής και στη συνέχεια καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου. Παράλληλα άσκησε το λειτούργημα του δικηγόρου στο Συμβούλιο της Επικρατείας και στον Άρειο Πάγο. Σήμερα διατηρεί την ιδιότητα του καθηγητή του  Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του δικηγόρου στα ανώτατα δικαστήρια.

Στην ακαδημαϊκή του πορεία, ο Ευ. Βενιζέλος δημοσίευσε μεγάλο αριθμό μελετών, μονογραφιών, σχολίων σε δικαστικές  αποφάσεις και διδακτικών συγγραμμάτων . Έχουν επίσης κυκλοφορήσει άρθρα, δοκίμια και  βιβλία του για διάφορα πολιτικά ζητήματα: το ρόλο των μέσων μαζικής ενημέρωσης στις μοντέρνες δημοκρατίες, την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, την ελληνική εξωτερική πολιτική, την πολιτιστική πολιτική, τις πολιτικές ανάπτυξης, τη διαχείριση του δημοσίου χρέους  κ.α.

Κατάλογος δημοσιευμάτων (μελετών, βιβλίων κ.ο.κ) του Ευάγγελου Βενιζέλου είναι διαθέσιμος στην προσωπική του ιστοσελίδα www.evenizelos.gr

Διετέλεσε, μεταξύ άλλων, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και μέλος της Επιτροπής Τοπικής Ραδιοφωνίας (ανεξάρτητη αρχή αρμόδια για την εποπτεία των ραδιοφωνικών σταθμών).

Τον Οκτώβριο του 1993 εκλέχθηκε για πρώτη φορά βουλευτής του ΠΑΣΟΚ στην  Α’ Περιφέρεια Θεσσαλονίκης, θέση που διατήρησε  σε όλες τις επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις (1996, 2000, 2004, 2007, 2009 και 2012 /Μάιος, 2012/ Ιούνιος, 2015/Ιανουάριος ,2015/Σεπτέμβριος ) 

Ως  βουλευτής, ήταν ο γενικός εισηγητής της Αναθεώρησης του Ελληνικού Συντάγματος του 2001 (1995 – 2001).

Από το 1993 έχει υπηρετήσει σε διάφορες υπουργικές θέσεις:

Υφυπουργός Προεδρίας της Κυβέρνησης και στη συνέχεια Υπουργός  Τύπου και Μ.Μ.Ε. – Κυβερνητικός Εκπρόσωπος (1993-1995), Υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών (1995-1996), Υπουργός Δικαιοσύνης (1996), Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού (1996-1999), Υπουργός Ανάπτυξης ( Ενέργειας, Βιομηχανίας, Εμπορίου, Τουρισμού και Τεχνολογίας 1999-2000), για δεύτερη φορά Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, αρμόδιος και για το συντονισμό της προετοιμασίας των Ολυμπιακών Αγώνων ΑΘΗΝΑ 2004, (2000-2004), Υπουργός Εθνικής Άμυνας (2009-2011), Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Οικονομικών (2011-2012).

(δείτε αναλυτικά τον απολογισμό του κυβερνητικού – κοινοβουλευτικού έργου 1993-2015, εδώ: apologismos.pdf )

Ο Ευ. Βενιζέλος διετέλεσε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής και του Εκτελεστικού Γραφείου του ΠΑΣΟΚ.

Στις 18 Μαρτίου 2012 εξελέγη Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ με άμεση ψηφοφορία της κοινωνικής βάσης.

Στις 25 Ιουνίου του 2013, ο Ευ. Βενιζέλος ανέλαβε Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση συνεργασίας που σχηματίστηκε τον Ιούνιο του 2012 και ολοκλήρωσε τη θητεία της με τις εκλογές της 25.1.2015.

Η θητεία του Ευ. Βενιζέλου ως Προέδρου του ΠΑΣΟΚ, όπως ο ίδιος ζήτησε μετά τις εκλογές της 25.1.2015, έληξε στις 14 Ιουνίου 2015 με τη διεξαγωγή του 10ου συνεδρίου και την εκλογή του νέου Προέδρου του ΠΑΣΟΚ.

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος διετέλεσε Αντιπρόεδρος της Σοσιαλιστικής ομάδας της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, Εισηγητής της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την εκτέλεση των αποφάσεων του ΕΔΔΑ (2017-2019)

Ορίστηκε  το 2022 μέλος και εξελέγη εισηγητής του επταμελούς high level reflection group για το μέλλον του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Είναι δικηγόρος στα ανώτατα δικαστήρια.

Ίδρυσε το 2016 τη δεξαμενή σκέψης «Κύκλος Ιδεών»

 


Κατεβάστε τον Απολογισμό κυβερνητικού και κοινοβουλευτικού έργου σε μορφή pdf


Απολογισμός κυβερνητικού και κοινοβουλευτικού έργου

Ευάγγελου Βενιζέλου

1993-2015

 

Α. Υπουργός Τύπου και ΜΜΕ / κυβερνητικός εκπρόσωπος: Οκτώβριος 1993 - Σεπτέμβριος 1995, κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου 

Μετά τις εκλογές του Οκτωβρίου 1993, ο Ανδρέας Παπανδρέου ανέθεσε στον Ευάγγελο Βενιζέλο τα καθήκοντα του κυβερνητικού εκπροσώπου και υφυπουργού προεδρίας της κυβέρνησης, μετά την πανηγυρική νίκη του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές και την επάνοδό του στην Πρωθυπουργία. Από τον Ιούλιο του 1994 ο Ευάγγελος Βενιζέλος άσκησε τα ίδια καθήκοντα με την ιδιότητα του υπουργού Τύπου και ΜΜΕ, καθώς συγκροτήθηκε αυτοτελές υπουργείο για τα θέματα αυτά.

Ως κυβερνητικός εκπρόσωπος είχε ως αντικείμενό του την εκπροσώπηση της κυβέρνησης, τη συμβολή στο συντονισμό του κυβερνητικού έργου, τη συμμετοχή στη διαχείριση κρίσεων, και τα θέματα Τύπου και ΜΜΕ. 

Στο πρώτο πεδίο, της γενικής πολιτικής της κυβέρνησης, ο Ευάγγελος Βενιζέλος ασχολήθηκε την περίοδο εκείνη και με τα μείζονα θέματα της εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας, όπως:

η κρίση στις ελληνοαλβανικές σχέσεις, με το επεισόδιο της  Επισκοπής και τη δίκη των  στελεχών της  Ομόνοιας,

η κρίση με την πΓΔΜ, που περιελάμβανε την επιβολή του εμπάργκο προκειμένου να καταλήξουμε στην Ενδιάμεση Συμφωνία του 1995 που καθορίζει τις σχέσεις των δύο πλευρών μέχρι σήμερα,

η κρίση στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις, λόγω της αδικαιολόγητης αντίδρασης της Τουρκίας στην απόφαση της Ελλάδας να κυρώσει τη νέα τότε Συνθήκη του Δικαίου της Θάλασσας (Συνθήκη του Montego Bay).  Αυτό  οδήγησε στη διατύπωση του γνωστού casus belli από την Τουρκική Εθνοσυνέλευση.

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος έπαιξε επίσης ενεργό ρόλο στην προετοιμασία της στρατηγικής της ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με κρίσιμο σημείο την απελευθέρωση του χρηματοδοτικού πρωτοκόλλου Ε.Ε./ Τουρκίας με αντάλλαγμα την πολιτική δέσμευση των κρατών – μελών για την ένταξη της Κύπρου με το πρώτο κύμα υποψηφίων χωρών. Κάτι που επιβεβαιώθηκε και κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, του  πρώτου  εξαμήνου του 1994.

Έργο του Ευάγγελου Βενιζέλου ήταν η κατάθεση, υποστήριξη στη Βουλή, ψήφιση και εφαρμογή του νόμου για την απαλλοτρίωση της λεγόμενης βασιλικής περιουσίας. Πρόκειται για τον Νόμο 2215/1994 «Ρύθμιση θεμάτων της απαλλοτριωμένης περιουσίας της έκπτωτης βασιλικής οικογένειας της Ελλάδος»

Ο νόμος αυτός κρίθηκε τελικά από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που επιδίκασε μια συμβολική μικρή αποζημίωση στην τέως βασιλική οικογένεια  και δικαίωσε τη μεταφορά στο ελληνικό δημόσιο όλης της περιουσίας, του Τατοΐου, του Μον Ρεπό, του Πολυδενδρίου κ.ο.κ.

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος έπαιξε επίσης ενεργό ρόλο στη μεγάλη πρωτοβουλία του Ανδρέα Παπανδρέου για την αναστολή των ποινικών διώξεων κατά του πρώην Πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και μελών της κυβέρνησής του, η οποία ανελήφθη ταυτόχρονα με την εξαγγελία της κίνησης της διαδικασίας αναθεώρησης του Συντάγματος, η οποία ολοκληρώθηκε τελικά από τη Βουλή του 2000, την άνοιξη του 2001. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, παράλληλα με τα υπουργικά του καθήκοντα, ανέλαβε το 1995 και άσκησε μέχρι το 2001, ως βουλευτής, τα καθήκοντα του Γενικού Εισηγητή της Πλειοψηφίας για την Αναθεώρηση του Συντάγματος*.

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος είχε αρχικά ως υφυπουργός Προεδρίας της Κυβέρνησης και στη συνέχεια ως υπουργός Τύπου και ΜΜΕ την εποπτεία της τότε Γενικής Γραμματείας Τύπου και Πληροφοριών, της Ε.Ρ.Τ., του Α.Π.Ε. και των Γραφείων Τύπου Εξωτερικού.

Στο πεδίο αυτό, των κατά κυριολεξία αρμοδιοτήτων του υπουργείου Τύπου, περιλαμβάνεται η πρωτοβουλία του καλοκαιριού του 1994 (για συμβολικούς λόγους η πρωτοβουλία αναλήφθηκε στις 4.8.1994)  για την κατάργηση των ειδικών ποινικών διατάξεων περί Τύπου, δηλαδή της μεταξικής ποινικής νομοθεσίας περί τύπου, με το νόμο 2293/1994. Εισήχθη επίσης η υποχρέωση των λειτουργών του Τύπου να υποβάλλουν δήλωση πόθεν έσχες.

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος κατέθεσε και υποστήριξε στη Βουλή το καλοκαίρι του 1995, λίγο πριν μετακινηθεί από το Υπουργείο Τύπου στο Υπουργείο Μεταφορών, νόμο για τη ρύθμιση του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου. Πρόκειται για  τον νόμο 2328/1995 «Νομικό Καθεστώς Ιδιωτικής Τηλεόρασης και της Τοπικής Ραδιοφωνίας, Ρύθμιση Θεμάτων της Ραδιοτηλεοπτικής Αγοράς και άλλες διατάξεις» την εφαρμογή του οποίου ανέλαβαν οι επόμενες πολιτικές ηγεσίες του Υπουργείου Τύπου.

Μεταξύ των νομοθετικών παρεμβάσεων της περιόδου εκείνης πρέπει να σημειωθούν:

η επιβολή ρυθμίσεων για την κωδικοποιημένη τηλεόραση, με προνομιακούς όρους για την ΕΡΤ,

η οργάνωση του ΑΠΕ και του ΜΠΕ με τη μορφή ανώνυμης εταιρείας,

η ίδρυση του  Ινστιτούτου Οπτικοακουστικών Μέσων,

η αναδιοργάνωση της ΕΡΤ και η θεσμοθέτηση της ΕΡΤ 3 με δική της διοικούσα επιτροπή.

 

Β. Υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών: Σεπτέμβριος 1995 - Ιανουάριος 1996, κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου

Το Σεπτέμβριο του 1995, στον τελευταίο ανασχηματισμό της κυβέρνησης του Ανδρέα Παπανδρέου, λίγο πριν την παραίτησή του από την πρωθυπουργία, ο Ευάγγελος Βενιζέλος αναλαμβάνει υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών, μέχρι τον Ιανουάριο του 1996.

Τους πέντε μήνες που παρέμεινε στο υπουργείο Μεταφορών, παρά το εξαιρετικά πολύπλοκο πολιτικό περιβάλλον με τον Πρωθυπουργό Ανδρέα Παπανδρέου να νοσηλεύεται στο Ωνάσειο, συνεχείς συζητήσεις στη Βουλή για την αμφισβήτηση της νομιμότητας της κυβέρνησης και συνεχείς διαβουλεύσεις για το μέλλον του ΠΑΣΟΚ και την ανάδειξη νέας ηγεσίας, ο Ευάγγελος Βενιζέλος ανέλαβε νομοθετικές πρωτοβουλίες για:

Τη χορήγηση της τρίτης άδειας κινητής τηλεφωνίας στο ΟΤΕ (Cosmote), καθώς ο ΟΤΕ είχε εξαιρεθεί το 1991 – 1992 από την αγορά της κινητής τηλεφωνίας.

Τη μετοχοποίηση του ΟΤΕ και την εισαγωγή του στο χρηματιστήριο, με τη συναίνεση της αντιπολίτευσης η οποία διατυπώθηκε στην Ολομέλεια της Βουλής μετά από συζήτηση  με τον τότε αρχηγό της ΝΔ, Μιλτιάδη Έβερτ. 

Τη μετατροπή του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου από αποκεντρωμένη δημόσια υπηρεσία σε πιστωτικό ίδρυμα, με την προοπτική να αποτελέσει έναν μεγάλο πόλο με την Εμπορική Τράπεζα (άρθρο 2 ν. 2366/ 1995).

Τη ψήφιση των διατάξεων για τον χάρτη συχνοτήτων και για τα ραδιοτηλεοπτικά πάρκα.

Τη συμπλήρωση της συμφωνίας με τον τότε Επίτροπο Μεταφορών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Νιλ Κίνοκ, πρώην επικεφαλής του Εργατικού Κόμματος, της Μεγάλης Βρετανίας, για το πρόγραμμα εξυγίανσης της Ολυμπιακής Αεροπορίας. Η Ελλάδα διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη διαπραγμάτευση στο Συμβούλιο  της Ε.Ε. για την οδηγία σχετικά με την επίγεια εξυπηρέτηση στα αεροδρόμια.

Επίσης, προωθήθηκε η τριμερής συνεργασία στον τομέα των μεταφορών μεταξύ Ελλάδος, Βουλγαρίας, Ρουμανίας για τη δεύτερη γέφυρα στον Δούναβη. Κάτι που ήταν πολύ σημαντικό την περίοδο εκείνη λόγω του οδικού  αποκλεισμού της πρώην  Γιουγκοσλαβίας και της κρίσης στις οδικές μεταφορές.

Προωθήθηκε επίσης μέσω της ΥΠΑ ο σχεδιασμός για τον εκσυγχρονισμό των αεροδρομίων Θεσσαλονίκης, Ηρακλείου κ.ο.κ.

 

Γ. Υπουργός Δικαιοσύνης: Ιανουάριος - Αύγουστος 1996, κυβέρνηση Κώστα Σημίτη 

Με την ανάληψη της προεδρίας του ΠΑΣΟΚ και της πρωθυπουργίας από τον Κώστα Σημίτη, στην πρώτη κυβέρνησή του, ο Ευάγγελος Βενιζέλος αναλαμβάνει, τον Ιανουάριο του 1996, τα καθήκοντα του υπουργού Δικαιοσύνης και τα διατηρεί μέχρι την προκήρυξη των εκλογών τον Αύγουστο του 1996, οπότε και τοποθετείται υπηρεσιακός υπουργός στο υπουργείο δικαιοσύνης ο αείμνηστος καθηγητής  Αργύρης Φατούρος.

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος αναλαμβάνει τα καθήκοντα του υπουργού Δικαιοσύνης με  όλες τις φυλακές σε εξέγερση και υπό κατάληψη. Πρώτο του καθήκον είναι η αποκατάσταση της τάξης και της εύρυθμης λειτουργίας του σωφρονιστικού συστήματος και η αναδιοργάνωσή του,  ο εκσυγχρονισμός του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, καθώς και της νομοθεσίας περί ναρκωτικών, που αποτυπώνεται στο νόμο 2408/1996 «Τροποποίηση Διατάξεων του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, του Κώδικα βασικών κατευθύνσεων για τη μεταχείριση κρατουμένων και άλλες διατάξεις».

Επίσης:

Ιδρύθηκε η «Θέμις κατασκευαστικής» ως φορέας για την κατασκευή και την ανακαίνιση δικαστικών μεγάρων.

Ολοκληρώθηκε το σχέδιο  νόμου περί υιοθεσιών  από επιτροπή υπό τον αείμνηστο καθηγητή Ιωάννη Δεληγιάννη.

Εντάχθηκε η Δικαιοσύνη στις δράσεις ηλεκτρονικής υποστήριξης του προγράμματος «Κλεισθένης» (στο τότε Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης) με βασικούς στόχους την παροχή προσωπικών ηλεκτρονικών υπολογιστών για τους δικαστικούς λειτουργούς, τη ψηφιοποίηση των υποθηκοφυλακείων, κ.ο.κ.

 

Δ. Υπουργός Πολιτισμού: Ά φάση Σεπτέμβριος 1996 - Φεβρουάριος 1999, Β´ φάση Νοέμβριος 2000 - Μάρτιος 2004, κυβέρνηση Κώστα Σημίτη

Μετά τις εκλογές του 1996, ο Πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης αναθέτει στον Ευάγγελο Βενιζέλο τα καθήκοντα υπουργού Πολιτισμού, τα οποία ασκεί από τον Σεπτέμβριο του 1996 μέχρι τον Φεβρουάριο του 1999, οπότε και μετακινήθηκε στο υπουργείο Ανάπτυξης. Στο υπουργείο Πολιτισμού ο Ευάγγελος Βενιζέλος επανήλθε το Νοέμβριο του 2000 μετά την ξαφνική αποχώρηση του Θεόδωρου Πάγκαλου, προκειμένου να διασφαλίσει το  συντονισμό της Ολυμπιακής προετοιμασίας, παράλληλα με τα καθήκοντα του γενικού εισηγητή της πλειοψηφίας στην Αναθεώρηση του Συντάγματος.       

Ως υπουργός Πολιτισμού ο Ευάγγελος Βενιζέλος, στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς,  προετοιμάζει, εισηγείται στη Βουλή και θέτει σε εφαρμογή το νέο αρχαιολογικό νόμο, το νόμο 3028/ 2002 «Για την Προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει την Πολιτιστικής Κληρονομιάς» που ψηφίστηκε με ευρεία συναίνεση στη Βουλή και αντικατέστησε το νόμο του 1993.

Εισηγήθηκε επίσης το Προεδρικό Διάταγμα 191/2003 «Οργανισμός Υπουργείου Πολιτισμού» που συμπληρώνει ουσιαστικά το νέο αρχαιολογικό νόμο.

Στον ίδιο τομέα, μεταξύ άλλων:

Ολοκλήρωσε το δεύτερο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης και είχε την ευθύνη για το σχεδιασμό και την έναρξη εφαρμογής του Γ´ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.

Διασφάλισε την ανέγερση του νέου Μουσείου της Ακρόπολης και την πραγματοποίηση αυτού του οράματος της Μελίνας Μερκούρη (θετική απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, διεξαγωγή διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, διεξαγωγή διαγωνισμού για την κατασκευή, ανάδειξη και προστασία των υποκειμένων αρχαιοτήτων κ.ο.κ.).

Διαμόρφωσε, σε συνεργασία με τη Βρετανική Επιτροπή για την επιστροφή των  Μαρμάρων, τη στρατηγική για τη διεκδίκηση της επιστροφής  τους  στην Αθήνα με παράλληλες κινήσεις στην UNESCO και στο Ηνωμένο Βασίλειο και ιδίως με την πρόταση για επ´ αόριστον δανεισμό στο Μουσείο της Ακρόπολης με αντάλλαγμα τη διοργάνωση σειράς περιοδικών εκθέσεων σημαντικών ελληνικών αρχαιοτήτων στις αίθουσες που τώρα στεγάζουν τα Μάρμαρα στο Βρετανικό Μουσείο.

Ενέταξε σε χρηματοδοτικά προγράμματα την ανακαίνιση του κλασσικού κτηρίου του Μουσείου Μπενάκη στην οδό Κουμπάρη, αλλά και την ανέγερση του νέου κτηρίου του Μουσείου Μπενάκη στην οδό Πειραιώς.

Προώθησε την ανακαίνιση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου.

Προώθησε την ολοκλήρωση της ανακαίνισης του κτηρίου Τσίλερ που στεγάζεται το Νομισματικό μουσείο και εγκαινίασε το νέο Νομισματικό Μουσείο.

Προώθησε την ολοκλήρωση της κατασκευής και την έναρξη λειτουργίας των νέων εγκαταστάσεων του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείο Αθηνών.

Διαμόρφωσε το ειδικό νομικό πλαίσιο για τα έργα που εκτελούνται στην Ακρόπολη και στο Άγιο Όρος.

Προώθησε την ολοκλήρωση του κτηριολογικού προγράμματος του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού και την ανακαίνιση του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης.

Προώθησε τα νέα μουσεία στην Πάτρα, στις Μυκήνες, τη Βέροια, στην Αιανή, στην Πρέβεζα (Νικόπολη) κ.λ.π.

Συνέβαλε στη δημιουργία του NOESIS, του μουσείου Επιστημών της Θεσσαλονίκης.

Ίδρυσε το Ευρωπαϊκό Κέντρο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών μνημείων (ΕΚΒΜΜ) που είναι βασικός φορέας άσκησης αρχαιολογικής πολιτικής στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων.

Ανανέωσε το ρόλο του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων.

Συντόνισε πολιτικά τη διοργάνωση μεγάλων εκθεσιακών γεγονότων όπως τη έκθεση  Glory of Byzantium στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Ν.Υ., την έκθεση των Θησαυρών του Αγίου Όρους στο ΜΒΠ της Θεσσαλονίκης, τις εκθέσεις των έργων του Δομίνικου  Θεοτοκόπουλου στη Μαδρίτη και την Αθήνα κ.ο.κ.


Στο χώρο του σύγχρονου πολιτισμού
και ειδικότερα των εικαστικών  τεχνών:

Ίδρυσε το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Ε.Μ.Σ.Τ.).

Ίδρυσε το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη το οποίο στη συνέχεια προικοδοτήθηκε με τη συλλογή Κωστάκη έργων της ρωσικής πρωτοπορίας και θεμελίωσε τη συνεργασίας του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης με το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.

Στήριξε την προσπάθεια της Εθνικής Πινακοθήκης για τη δημιουργία της Εθνικής Γλυπτοθήκης στο Γουδί.

Ίδρυσε το μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και το προικοδότησε με τη συλλογή Boissonnas.


Στο χώρο του κινηματογράφου: 

Αναδιοργανώθηκε πλήρως το Εθνικό Κέντρο Κινηματογράφου και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Οργανώθηκε ο θεσμός των κρατικών κινηματογραφικών βραβείων.

Ιδρύθηκε το μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και προικοδοτήθηκε με τη συλλογή ELAFI, των αφισών των ελληνικών κινηματογράφων

Στηρίχθηκε το πρόγραμμα «Πάμε Σινεμά» για την εξοικείωση των παιδιών σχολικής ηλικίας με τον κινηματογράφο.


Στο χώρο του βιβλίου
, προβλέφθηκε η ενιαία τιμή βιβλίου, αναδιοργανώθηκε ο θεσμών των λογοτεχνικών βραβείων, και στηρίχθηκαν οι δράσεις του ΕΚΕΒΙ για τις μεγάλες λογοτεχνικές επετείους.


Στο χώρο του θεάτρου
, έγινε η αναδιοργάνωση του συστήματος επιχορηγήσεων.


Στο χώρο της μουσικής
, ιδρύθηκαν τα ειδικά ταμεία οργάνωσης συναυλιών (ΕΤΟΣ) της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών και της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης


Στο χώρο των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων
ανανεώθηκε η νομοθεσία για τον Ο.Π.Ι. και τα πνευματικά δικαιώματα, προστατεύθηκαν τα συγγενικά δικαιώματα και μεταφέρθηκαν οι σχετικές οδηγίες της Ε.Ε. στην ελληνική έννομη τάξη (άρθρο 8 ν. 2556/1997).


Προωθήθηκε η ιδέα της πολιτιστικής Ολυμπιάδας
με την σύσταση ομώνυμου ιδρύματος από την ΔΟΕ και την Ελλάδα και του Οργανισμού Προώθησης Ελληνικού Πολιτισμού.


Από πλευράς υποδομών
, με τη θητεία του Ευάγγελου Βενιζέλου στο υπουργείο Πολιτισμού συνδέεται:

Η ανακαίνιση του κεντρικού κτηρίου του Εθνικού Θεάτρου.

Η κατασκευή του Βασιλικού Θεάτρου, η ανακαίνιση του θεάτρου της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, η δημιουργία του νέου θεάτρου αλλά και της γενικότερης υποδομής της Μονής Λαζαριστών στη Θεσσαλονίκη.

Προωθήθηκε το κτηριολογικό πρόγραμμα:

του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Αθηνών (ΟΜΜΑ),

του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης (ΟΜΜΘ),

της Εθνικής Πινακοθήκης με τη Γλυπτοθήκη και τη συμπλήρωση του βασικού κτηρίου,

του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) με το κτήριο Φιξ. 

Εγκαταστάθηκε το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης στο κτήριο της οδού Φράγκων, ιδιοκτησίας ΙΚΑ.

Διασφαλίστηκε η εγκατάσταση του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (ΜΜΣΤ)  στο χώρο της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης.

Εγκαταστάθηκε το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΚΜΣΤ) και οι συλλογές του στη Μονή Λαζαριστών.

Διατέθηκε η πρώτη προβλήτα του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης σε πολιτιστικές δράσεις με την εγκατάσταση του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, του Μουσείου Φωτογραφίας, του Μουσείου Κινηματογράφου, και τη δημιουργία Κινηματογραφικών Αιθουσών.

Κατέστη έδρα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το Ολύμπιον

Ο  κινηματογράφος Λαΐς, εντάχθηκε στα προγράμματα χρηματοδοτήσεων ως έδρα της Ταινιοθήκης της Ελλάδος.

Προωθήθηκαν οι βασικές πολιτιστικές υποδομές σε πόλεις όπως η Δράμα, η Καλαμάτα, ο Βόλος, η Κομοτηνή που είχαν ανεπτυγμένους θεσμούς μέσα στην «Επικράτεια Πολιτισμού». 

Στο χώρο του Αθλητισμού και σε συνεργασία με τους εκάστοτε υφυπουργούς Αθλητισμού, διαμορφώνεται πυκνό δίκτυο νέων υποδομών λόγω και των Ολυμπιακών Αγώνων. Χαρακτηριστικά αναφέρονται το Ολυμπιακό Στάδιο με τη στέγη Καλατράβα και τις πεζογέφυρες, η ανακαίνιση  του  Καυταντζογλείου  και το Μουσείο Αθλητισμού, οι   νέες εγκαταστάσεις της ΧΑΝΘ κ.ο.κ.

Συντονισμός της προετοιμασίας των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας 2004 

Ένα ειδικό κεφάλαιο της αρμοδιότητας του Ευάγγελου Βενιζέλου στο υπουργείο Πολιτισμού είναι ο Συντονισμός της προετοιμασίας των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας 2004, εκ μέρους της κυβέρνησης μέσω της διυπουργικής επιτροπής συντονισμού ολυμπιακής προετοιμασίας (ΔΕΣΟΠ) που λειτουργούσε υπό την προεδρεία του Πρωθυπουργού με εισηγητή και συντονιστή τον υπουργό Πολιτισμού.

Προωθήθηκε το πρόγραμμα «Ελλάδα 2004» στις άλλες ολυμπιακές πόλεις πέραν της Αθήνας:  Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο, Βόλο.

Προωθήθηκαν όλες οι υποδομές αθλητικές, μεταφορών, ασφαλείας, φιλοξενίας κοκ

Προωθήθηκε η πολιτιστική ολυμπιακή προετοιμασία (σύσταση Ιδρύματος Πολιτιστικής Ολυμπιάδας από τη ΔΟΕ και την Ελλάδα, ίδρυση του ΟΠΕΠ, συνεργασία με τη UNICEF για τον εμβολιασμό 1,5 εκατ. παιδιών σε πολλές υπό ανάπτυξη χώρες).

Στηρίχθηκε  η προετοιμασία των Παραολυμπιακών Αγώνων.

Διασφαλίστηκε η συνεργασία με την Οργανωτική Επιτροπή του «Αθήνα 2004» και η συνεχής επαφή και διαπραγμάτευση με τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή. 

Δημιουργήθηκαν μηχανισμοί ελέγχου της ασφάλειας τροφίμων και προστασίας της  δημόσιας υγείας.

Υπήρξε στενή συνεργασία με το αναπηρικό κίνημα και μεγάλη καμπάνια για τη διασφάλιση της προσβασιμότητας των δημοσίων και ιδιωτικών χώρων.

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος είναι ο εισηγητής μιας σειράς σχετικών νόμων όπως ο νόμος 2598/ 1998 «Οργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων Αθήνας 2004», ο νόμος 2947/ 2001 «Θέματα Ολυμπιακής Φιλοξενίας, Έργα Ολυμπιακής Υποδομής και άλλες διατάξεις», ο νόμος 3207/ 2003 «Ρύθμιση Θεμάτων Ολυμπιακής Προετοιμασίας και άλλες διατάξεις».

 

Ε. Υπουργός Ανάπτυξης : Φεβρουάριος 1999- Απρίλιος 2000, κυβέρνηση Κώστα Σημίτη

Το Φεβρουάριο του 1999, κάτω από τις βαριές συνθήκες της υπόθεσης Οτσαλάν, ο Ευάγγελος Βενιζέλος αναλαμβάνει τα καθήκοντα του υπουργού Ανάπτυξης, μέχρι τον Απρίλιο του 2000, με βασικό αντικείμενο την επίτευξη των στόχων (ιδίως  σε σχέση με τον πληθωρισμό)  για την ένταξη της χώρας στην ευρωζώνη. 

Στο υπουργείο Ανάπτυξης ο Ευάγγελος Βενιζέλος είναι αρμόδιος για το Εμπόριο, την Ενέργεια, τη Βιομηχανία, την Έρευνα και Τεχνολογία και τον Τουρισμό. 


Στον τομέα του Εμπορίου
, δηλαδή των Γενικών Γραμματειών Εμπορίου και Καταναλωτή, βασικός στόχος είναι η συγκράτηση του πληθωρισμού για την ένταξη της χώρας στο ευρώ, η παρακολούθηση των τιμών, η σύναψη και η εφαρμογή συμφωνιών κυρίων με τους μεγάλους φορείς της αγοράς, ιδίως στον ευαίσθητο χώρο της αγοράς προϊόντων που εντάσσονται στο «Καλάθι της Νοικοκυράς». Εξίσου σημαντικός στόχος είναι η προστασία του καταναλωτή.

Στον τομέα  αυτό, ο Ευάγγελος Βενιζέλος:

Ιδρύει τον Εθνικό Φορέα Ελέγχου Τροφίμων, τον ΕΦΕΤ, με τον νόμο 2741/ 1999 «Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων και Ρύθμιση Θεμάτων Αρμοδιότητας Υπουργείου Ανάπτυξης και λοιπές διατάξεις».

Εισάγει ρυθμίσεις για το ηλεκτρονικό εμπόριο

Συμπληρώνει τη νομοθεσία περί ασφαλιστικών εταιρειών

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος θεσπίζει για πρώτη φορά νομοθετικά τον προσυμβατικό έλεγχο των δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών από το Ελεγκτικό Συνέδριο, πριν αυτό ενταχθεί ως πρόβλεψη στο Σύνταγμα με την αναθεώρηση του 2001.


Στον τομέα της Ενέργειας
, ο Ευάγγελος Βενιζέλος:

Εισάγει τον πρώτο νόμο για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (ν. 2773/1999).

Συμφωνεί με τους εργαζόμενους της ΔΕΗ την αλλαγή του πλαισίου της ασφάλισης των εργαζομένων της ΔΕΗ ώστε να απαλλαγεί η ΔΕΗ από το βάρος του ασφαλιστικού φορέα των εργαζομένων της και να αποκτήσει τα χαρακτηριστικά Ανώνυμης Εταιρείας (κύρωση της συμφωνίας  με το άρθρο 34 ν. 2773/1999)

Διαμορφώνει το νομοθετικό πλαίσιο της μετοχοποίησης της ΔΕΗ και της εισαγωγής της στο Χρηματιστήριο (ΧΑΑ) με το νόμο 2773/ 1999 «Απελευθέρωση Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας,  Ρύθμιση Θεμάτων Ενεργειακής Πολιτικής και λοιπές διατάξεις».

Ιδρύονται επίσης  η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) και ο ΔΕΣΜΗΕ.

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος διασφαλίζει τη συνέχεια της λειτουργίας του Ινστιτούτου Γεωλογικών & Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ) και την συνέχιση της λειτουργίας του Πρίνου, μέσα από τη συμφωνία με τον συνεταιρισμό των εργαζομένων του που κυρώνεται με το νόμο 2779/ 1999. Έτσι διατηρείται μέχρι σήμερα σε λειτουργία η μοναδική  ελληνική εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στο Αιγαίο που κινδύνευε να κλείσει το 1999 – 2000 λόγω της αποχώρησης από την Ελλάδα της παραχωρησιούχου εταιρείας.


Στον τομέα της Βιομηχανίας και της επιχειρηματικότητας:

Ιδρύεται το Εθνικό Συμβούλιο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας.

Ολοκληρώνεται το δεύτερο ΚΠΣ και σχεδιάζεται το τρίτο ΚΠΣ.

Προετοιμάζεται το Ταμείο Μικρών και Πολύ Μικρών Επιχειρήσεων (ΤΕΜΠΜΕ), αρχικά ως θυγατρική της τότε ΕΤΒΑ.

Διατηρείται σε λειτουργία ο ΕΟΜΜΕΧ του οποίου είχε δρομολογηθεί η κατάργηση

Αντιμετωπίζονται οι επιπτώσεις του σεισμού της Αθήνας του 1999 στις επιχειρήσεις της Αττικής.

Στον τομέα της Έρευνας και Τεχνολογίας:

Ιδρύεται το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ). 

Εντάσσεται στο ΚΠΣ  το NOESIS (Μουσείο Τεχνολογίας).

Ιδρύεται η Ζώνη Καινοτομίας Θεσσαλονίκης, κ.ο.κ.

Στον τομέα του Τουρισμού, το βασικό ζήτημα της περιόδου είναι η διαχείριση της κρίσης του οδικού τουρισμού, κυρίως της Βορείου Ελλάδος, λόγω του πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία.

Επίσης, μεταξύ άλλων:

Δημιουργείται το Εθνικό Συμβούλιο Τουρισμού.

Εισάγεται ο έλεγχος της ποιότητας των ενοικιαζόμενων δωματίων, τα οποία κατηγοριοποιούνται με «κλειδιά» αντίστοιχα με τα αστέρια των ξενοδοχείων.

Θεσπίζεται το σήμα λειτουργίας ξενοδοχείων.

Ανανεώνεται η νομοθεσία  για τις σχολές τουριστικών επαγγελμάτων.

Επιβάλλεται η ημερήσια καταβολή των δικαιωμάτων του δημοσίου από τις επιχειρήσεις καζίνο.

Εισάγεται το σήμα ποιότητας για την ελληνική κουζίνα (άρθρο 21  ν. 2741/ 1999).

 

* ΣΤ. Γενικός εισηγητής αναθεώρησης Συντάγματος: 1995 - 2001

Ως γενικός εισηγητής της αναθεώρησης του Συντάγματος την περίοδο 1995-2001, ο Ευάγγελος Βενιζέλος έχει την ευθύνη του συντονισμού για την  αναθεώρηση του 2001. Βασικά στοιχεία της αναθεώρησης του 2001 είναι ο συναινετικός και επιβεβαιωτικός χαρακτήρας της. Η αναθεώρηση του 2001 διεξάγεται με αυστηρή εφαρμογή των προϋποθέσεων του άρθρου 110 του Συντάγματος χωρίς καμία πολιτική και νομική αμφισβήτηση. Με την αναθεώρηση του 2001 θωρακίζονται τα θεμελιώδη δικαιώματα, ενισχύονται οι εγγυήσεις του κράτους δικαίου, κατοχυρώνονται συνταγματικά όλες οι σημαντικές μεταρρυθμίσεις που είχαν εισαχθεί νομοθετικά, εισάγονται ρήτρες μεταπλειοψηφικής συναίνεσης σε κρίσιμους αρμούς του κοινοβουλευτικού συστήματος διακυβέρνησης και ενισχύεται η τοπική αυτοδιοίκηση.    

Με την αναθεώρηση του 2001, μεταξύ άλλων : 

-  Εισάγονται εγγυήσεις αυξημένης πλειοψηφίας δυο τρίτων για την άμεση αλλαγή του εκλογικού συστήματος και τη ψήφο των αποδήμων (άρθρα 51 παρ 4 και 54 παρ. 1)

- Θεσπίζονται οι Ανεξάρτητες Αρχές (άρθρο 101 Α)

- Εισάγεται ρητά η αρχή της αναλογικότητας ως «περιορισμός των περιορισμών» των συνταγματικών δικαιωμάτων (άρθρο 25)

- Προβλέπεται ρητή διάταξη για τη μεταχείριση των αντιρρησιών συνείδησης (άρθρο 4, ερμηνευτική δήλωση)

- Εισάγεται ρητή διάταξη για την αποτροπή της καταστρατήγησης των ανωτάτων ορίων προσωρινής κράτησης (άρθρο 6 παρ. 4)

- Εισάγεται το δικαίωμα στην πληροφόρηση και το δικαίωμα συμμετοχής στην κοινωνία της πληροφορίας (άρθρο 5Α)

- Εισάγεται ρητά η προστασία της γενετικής ταυτότητας και της προστασίας του ατόμου από βιοϊατρικές  παρεμβάσεις (άρθρο 5 παρ. 5)

- Εισάγεται ρητά η προστασία των προσωπικών δεδομένων (άρθρο 9Α)

- Εισάγεται ρητά η υποχρέωση απάντησης της διοίκησης σε αιτήματα και αναφορές των πολιτών (άρθρο 10 παρ. 3)

- Εισάγεται ρητά, σε συνταγματικό επίπεδο, η απαγόρευση της απόκτησης και χρήσης παράνομων αποδεικτικών μέσων και η αρμοδιότητα της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ)  (άρθρο 19 παρ. 2 - 3)

- Αναβαθμίζεται η θεσμική θέση του ΕΣΡ και εισάγονται οι αρχές της διαφάνειας και της πολυφωνίας στα ΜΜΕ (άρθρα 14 -15)

- Εισάγεται ρητά το δικαίωμα απάντησης του θιγόμενου  στα  δημοσιεύματα και τις εκπομπές ΜΜΕ  (άρθρα 14 παρ. 5)

- Εισάγεται η υποχρέωση άσκησης δημογραφικής πολιτικής από την πολιτεία (άρθρο 21 παρ 5)

- Εισάγεται ρητά η προστασία των αναπήρων (άρθρο 21 παρ. 6)

- Εισάγεται ρητά η αρχή της αειφορίας και ορίζεται εκ του Συντάγματος η έννοια του δάσους και της δασικής έκτασης (άρθρο 24)

- Προβλέπεται ρητά η δυνατότητα λήψης θετικών μέτρων για την άρση ανισοτήτων μεταξύ των φύλλων ή μεταξύ άλλων καταστάσεων (άρθρο 116 παρ. 2)

- Εισάγεται ρητά ο θεσμός της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΟΚΕ) (άρθρο 83)

- Αυστηροποιείται η ισχύουσα επί δυο σχεδόν αιώνες (από το 1864) ρύθμιση περί ποινικής ευθύνης των υπουργών (άρθρο 86) καθώς διπλασιάζεται ο χρόνος μέσα στον οποίο μπορεί να ασκήσει την αρμοδιότητά της η Βουλή (πέρας της δεύτερης αντί της πρώτης συνόδου της Βουλής που ακολουθεί την τέλεση της πράξης, ενίσχυση του Ειδικού Δικαστηρίου με τη συμμετοχή μελών του ΑΠ  και του ΣτΕ, αντικατάσταση των κατηγόρων βουλευτών από μέλος της εισαγγελίας του ΑΠ, αποχωρισμός των συμμετόχων που υπάγονται στα κοινά ποινικά δικαστήρια)

[ αναλυτικότερα για το νόμο περί ευθύνης υπουργών, δείτε εδώ:

http://www.evenizelos.gr/tt1.html ]  

- Εισάγονται πρόσθετες εγγυήσεις σε σχέση με την επιλογή της ηγεσίας της δικαιοσύνης καθώς περιορίζεται, εάν δεν συντρέχει αποχώρηση λόγω ορίου ηλικίας, στα τέσσερα έτη η θητεία των προέδρων των ανωτάτων δικαστηρίων και του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου (άρθρο 90 παρ. 4)

- Εισάγονται πρόσθετες εγγυήσεις για τη συμμόρφωση της διοίκησης στις αποφάσεις του ΣτΕ ( άρθρο 95 παρ. 4)

- Ενισχύονται οι διαδικασίες και οι δίαυλοι άσκησης δικαστικού ελέγχου της συνταγματικότητας των νόμων ( άρθρο 100 παρ. 5)

- Αναβαθμίζονται οι αρμοδιότητες του Ελεγκτικού Συνεδρίου (άρθρο 98)

- Αναβαθμίζεται η θεσμική θέση του ΝΣΚ (άρθρο 100Α)

- Διασφαλίζονται οι αρμοδιότητες και η διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια  της τοπικής αυτοδιοίκησης (άρθρο 102)

- Κατοχυρώνεται συνταγματικά ο νόμος 2190/1994 και το ΑΣΕΠ ( άρθρο 103)

- Κατοχυρώνεται συνταγματικά ο Συνήγορος του Πολίτη ( άρθρο 103 παρ. 9)

- Εισάγεται η αρχή της νησιωτικότητας (άρθρο 101)

- Κατοχυρώνεται στο Σύνταγμα το Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού (άρθρο 108 παρ. 2)

- Κατοχυρώνεται εκ του Συντάγματος το Μητρώο Εθνικών κληροδοτημάτων (άρθρο 109 παρ. 3)

Είναι χαρακτηριστικό ότι η αναθεώρηση του 2008 περιορίστηκε ουσιαστικά μόνο στη διάταξη για το επαγγελματικό ασυμβίβαστο των βουλευτών και δεν έθιξε καμία άλλη από τις αλλαγές που επέφερε η αναθεώρηση του 2001. Το μεγαλύτερο άλλωστε επίτευγμα της αναθεώρησης του 2001 ήταν η διαμόρφωση μιας εντυπωσιακής εθνικής συνταγματικής ενότητας και συναίνεσης που συμπεριλάμβανε την ευρύτατη αποδοχή του Συντάγματος του 1975, όπως αυτό αναθεωρήθηκε το 1986 και το 2001.

 

Ζ. Υπουργός Εθνικής Άμυνας : Οκτώβριος 2009 - Ιούνιος 2011, κυβέρνηση Γιώργου Παπανδρέου 

Μετά τις εκλογές του Οκτωβρίου του 2009 και τον σχηματισμό κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ υπό τον Γιώργο Παπανδρέου, ο Ευάγγελος Βενιζέλος αναλαμβάνει τα καθήκοντα του υπουργού Εθνικής Άμυνας, από τον Οκτώβριο του 2009 έως τον Ιούνιο του 2011.

Στο πεδίο της εθνικής αμυντικής πολιτικής, διαμορφώνεται το νέο αμυντικό δόγμα. Η Ελλάδα μετέχει ενεργά στη διαπραγμάτευση για τη νέα δομή δυνάμεων του ΝΑΤΟ που βελτιώνει αισθητά την κατάσταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις με την κατάργηση του αεροπορικού στρατηγείου της Σμύρνης και την αντικατάστασή του από χερσαίο στρατηγείο. 

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος εισηγείται στη Βουλή τη συγκρότηση Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για την παρακολούθηση των εξοπλισμών.

Επιλύει το χρονίζον και εξαιρετικά περίπλοκο και δύσοσμο ζήτημα των υποβρυχίων και των ναυπηγείων Σκαραμαγκά με το νόμο 3885/2010 «Κύρωση των Συμβάσεων που αφορούν το μέλλον των ελληνικών ναυπηγείων» που ψηφίζεται με ευρύτερη πλειοψηφία. Η Βουλή των Ελλήνων επιλήφθηκε η ίδια του ζητήματος μετά από πλήρη και διεξοδική ενημέρωση στο επίπεδο της Διαρκούς Επιτροπής και της Ολομέλειας και έλαβε τις κρίσιμες αποφάσεις που υιοθέτησαν και επιβεβαίωσαν νομοθετικά όλες οι επόμενες  κυβερνήσεις και Βουλές.  Ο στόλος του Π.Ν. διαθέτει σήμερα τέσσερα σύγχρονα και ένα ριζικά εκσυγχρονισμένο υποβρύχια, χάρη  στη πολιτική που εφαρμόστηκε το 2010 και το ν. 3885/2010 με  τον οποίο απέκτησαν αντίκρυσμα δυο ολόκληρα δις ευρώ, που είχε καταβάλλει έως το Σεπτέμβριο του 2009  χωρίς το παραμικρό αντάλλαγμα το ελληνικό δημόσιο. Χάρη στο ν. 3885/2010 το ΠΝ απέκτησε την κυριότητα των υποβρυχίων, τα οποία στη συνέχεια, με μικρές συμπληρωματικές εργασίες,  εντάχθηκαν στο Στόλο.

[ Αναλυτικά για τα υποβρύχια του Π.Ν. και τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά, διαβάστε:

την αιτιολογική έκθεση για το νόμο 3885/2010, εδώ:

http://www.parliament.gr/UserFiles/2f026f42-950c-4efc-b950-340c4fb76a24/K-POLYNAF-eis.qxp.pdf   

τη συνέντευξη Τύπου, εδώ:

http://www.evenizelos.gr/mme/press-interviews/1679-skaramanga.html    

την ομιλία του Ευάγγελου Βενιζέλου κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής επί της πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ για τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής για τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά

http://www.evenizelos.gr/parliament-2/speechesintervention/4275-2013-12-18-22-41-13.html    

http://www.evenizelos.gr/parliament-2/speechesintervention/4276-2013-12-18-22-46-02.html ] 


Ο Ευάγγελος Βενιζέλος ως ΥΠΕΘΑ :

Εισηγείται στη Βουλή το νόμο 3883/2010 «Υπηρεσιακή εξέλιξη και Ιεραρχία των στελεχών  των Ενόπλων Δυνάμεων, Θέματα Διοίκησης των Ενόπλων Δυνάμεων, Στρατολογίας και  συναφής διατάξεις», δηλαδή το νέο νόμο περί κατάστασης και προαγωγών των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων.

Θεσπίζει τη νέα δομή διοίκησης των Ενόπλων Δυνάμεων, τη λεγόμενη κάθετη δομή διοίκησης.

Ανοίγει τα στρατιωτικά νοσοκομεία στην κοινωνία.

Εισηγείται στη Βουλή το νόμο 3978/2011 «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Υπηρεσιών και Προμηθειών στους τομείς της Άμυνας και της Ασφάλειας, εναρμόνιση με την Οδηγία 2009/81/ΕΚ ρύθμιση θεμάτων του ΥΠΕΘΑ».

Προωθεί τις διεθνείς αμυντικές σχέσεις της χώρας με το Ισραήλ, τις ΗΠΑ, τη Γαλλία,  τη Ρωσία, με τις χώρες της ΝΑ Ευρώπης.

Προωθεί την ελληνοκυπριακή αμυντική συνεργασία στον ενιαίο χώρο της ανατολικής μεσογείου.

Εισάγει νέες εγγυήσεις διαφάνειας με την κατάργηση των αντισταθμιστικών ωφελημάτων, που λειτουργούσαν ως δίαυλος για παράνομες ή ανεξήγητες πληρωμές.

Εισάγει νέες δομές στην πολιτική προστασία με το πρόγραμμα Δευκαλίων. 

Διασφαλίζει την καθοριστική συμμετοχή του ΥΠΕΘΑ στην επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων του πρώτου μνημονίου, με μείωση των αμυντικών δαπανών ίση με το δημοσιονομικό όφελος που επιτεύχθηκε μέσω της μείωσης συντάξεων. 

[Για το έργο του Ευ. Βενιζέλου ως ΥΠΕΘΑ διαβάστε τον απολογισμό του  πρώτου  έτους Οκτώβριος 2009-Οκτώβριος 2010 :

http://www.evenizelos.gr/mme/press-interviews/1817-press-conference-sp-7488.html   

και την ομιλία του κατά την τελετή παράδοσης του ΥΠΕΘΑ στις 16.6.2011:

http://www.evenizelos.gr/146-speeches/politicalspeeches/speeches2011/2141-paradosi-paralavi.html ]

 

Η. Αντιπρόεδρος κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών: Ιούνιος 2011- Μάρτιος 2012, κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου, κυβέρνηση Λ. Παπαδήμου 

Στις 17 Ιουνίου του 2011, με επίμονη πρόταση του τότε Πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου, ο Ευάγγελος Βενιζέλος αναλαμβάνει τα καθήκοντα του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και υπουργού Οικονομικών τα οποία διατηρεί και στην κυβέρνηση Λουκά Παπαδήμου μέχρι τις 18 Μαρτίου του 2012 οπότε και εκλέγεται Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και αποχωρεί από την κυβέρνηση για να προετοιμάσει τις εκλογές του Μαΐου και στη συνέχεια του Ιουνίου του 2012.

Ως υπουργός Οικονομικών είναι ο βασικός διαπραγματευτής και συντονιστής της προσπάθειας:

για τη μετάβαση από το πρώτο στο δεύτερο πρόγραμμα στήριξης της Ελληνικής Οικονομίας,

για τη σύναψη του δεύτερου μεγάλου δανείου, με εξαιρετικά ευμενείς όρους, μεταξύ Ελλάδος και EFSF,

για τη μεγάλη παρέμβαση στο χρέος με ονομαστικό κούρεμα (Private Sector Involvement - PSI) και δραστική μείωση σε παρούσα αξία λόγω ευνοϊκών όρων δανεισμού ( Official Sector Involvement -OSI). Η ονομαστική μείωση του χρέους φτάνει, με την επαναγορά ομολόγων, 127 δις (107 δις σχεδόν από το PSI και 20 δις περίπου από την επαναγορά - ήτοι 61% του ΑΕΠ του 2011 ή 66% του ΑΕΠ του 2012), ενώ επιπλέον η πρόσθετη μείωση σε παρούσα αξία (λόγω χαμηλών επιτοκίων, μεγάλης επιμήκυνσης της διάρκειας και  περιόδου χάριτος) υπερβαίνει  το 50% του ΑΕΠ του 2013, σύμφωνα με τη σχετική έκθεση του ESM. Με τα σημερινά δεδομένα και με συντηρητικούς υπολογισμούς η παρούσα αξία του ελληνικού δημοσίου χρέους είναι τουλάχιστον 80% του ΑΕΠ μικρότερη της ονομαστικής. Κάτι που συνιστά θετική ιδιομορφία του ελληνικού χρέους. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μείωση χρέους στα διεθνή οικονομικά χρονικά που αναμένεται, με βάση τις δεσμεύσεις του Eurogroup από το 2012, να συμπληρωθεί με πρόσθετες παραμετρικές αλλαγές που θα μειώσουν περαιτέρω την παρούσα αξία του χρέους.

Ως υπουργός οικονομικών ο Ευάγγελος Βενιζέλος:

Λαμβάνει τα μέτρα που είναι αναγκαία για την προστασία του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και των καταθέσεων καθώς και για την πρώτη ανακεφαλοποίηση των ελληνικών τραπεζών, και συντονίζει όλη την προσπάθεια  της δημοσιονομικής και διαρθρωτικής  προσαρμογής.

Μεταξύ των διαρθρωτικών αλλαγών που προώθησε  ο Ευάγγελος Βενιζέλος είναι:

Το νέο μισθολόγιο στο δημόσιο και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα.

Η πλήρης άρση του τραπεζικού απορρήτου, πού είναι η θεμελιώδης κίνηση για την άσκηση αποτελεσματικών φορολογικών ελέγχων.

Η θέσπιση των έμμεσων τεχνικών φορολογικού ελέγχου, η ίδρυση ειδικών  φορολογικών αρχών για τις μεγάλες επιχειρήσεις και το μεγάλο πλούτο, η δυνατότητα αξιοποίησης ιδιωτικών φορέων (ελεγκτικών εταιρειών, λογιστών, δικηγόρων κ.ο.κ.) για την επιτάχυνση του φορολογικού ελέγχου, η γνωστοποίηση στη Βουλή αυτών που εξήγαγαν καταθέσεις, η ανάρτηση των ονομάτων ή επωνυμιών των μεγάλων οφειλετών του δημοσίου στο διαδίκτυο κ.ο.κ.

Μεταξύ των νόμων  που εισηγήθηκε ως υπουργός Οικονομικών ο Ευάγγελος Βενιζέλος είναι:    

Ο νόμος 3985/2011 για το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα οικονομικής στρατηγικής 2012-2015.

Ο νόμος 3986/2011 «Επείγοντα Μέτρα Εφαρμογής του Μεσοπροθέσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012- 2015»

Ο νόμος 4021/2011 «Ενισχυμένα Μέτρα Εποπτείας και Εξυγίανσης των Πιστωτικών Ιδρυμάτων, Ρύθμιση Θεμάτων Χρηματοπιστωτικού Χαρακτήρα, Κύρωση της Σύμβασης Πλαισίου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και των Τροποποιήσεων της και άλλες διατάξεις» 

Ο νόμος 4024/2011 «Συνταξιοδοτικές Ρυθμίσεις, Ενιαίο Μισθολόγιο, Βαθμολόγιο, Εργασιακή Εφεδρεία και άλλες διατάξεις εφαρμογής του Μεσοπροθέσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012- 2015»

Ο νόμος 4031/2011 Κύρωση Πράξεως Νομοθετικού Περιεχομένου «Ρύθμιση Θεμάτων Χρηματοπιστωτικού Χαρακτήρα κ.ο.κ.» 

Ο νόμος 4038/2012 «Επείγουσες Ρυθμίσεις που αφορούν την Εφαρμογή του Μεσοπροθέσμου Προγράμματος 2012- 2015»

Ο νόμος 4046/2012 «Έγκριση των Σχεδίων Συμβάσεων Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης μεταξύ του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Τράπεζας Ελλάδος και άλλες επείγουσες διατάξεις για τη Μείωση του Δημοσίου Χρέους και τη Διάσωση της Εθνικής Οικονομίας»

Ο νόμος 4050/2012 «Κανόνες Τροποποίησης Τίτλων, Εκδόσεως ή Εγγυήσεως του Ελληνικού Δημοσίου με Συμφωνία των Ομολογιούχων» 

Ο νόμος 4051/2012 «Ρύθμιση Συνταξιοδοτικού Περιεχομένου και άλλες Επείγουσες Ρυθμίσεις Εφαρμογής του Μνημονίου Συνεννόησης του Νόμου 4046/2012» κ.ο.κ.

[ Για το PSI και τα ασφαλιστικά ταμεία, χαρακτηριστικό θέμα της ψευδολογίας της περιόδου 2012-2015 , διαβάστε αναλυτικά εδώ :

 http://www.evenizelos.gr/tt2.html   

Για το Δημόσιο Χρέος, το μέγεθος της παρέμβασης  του 2012, τα επιμέρους ζητήματα, όπως οι ομολογιούχοι - φυσικά πρόσωπα, αλλά και τη σημερινή κατάσταση ιδίως ως προς τις πρόσθετες παραμετρικές αλλαγές, το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος κοκ , διαβάστε σχετικά άρθρα και στοιχεία  εδώ:

http://www.evenizelos.gr/programproposals/public-dept ]

 

Θ. Αντιπρόεδρος κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών: Ιούνιος 2013 – Δεκέμβριος 2015, κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ

Το Ιούνιο του 2013 ο Ευάγγελος Βενιζέλος επανέρχεται στην κυβέρνηση ως κυβερνητικός εταίρος, Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών, μέχρι τον Ιανουάριο του 2015.

Ως Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ – κυβερνητικός εταίρος και Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης έχει τη συνευθύνη για τη διαμόρφωση της γενικής πολιτικής της χώρας και το συντονισμό όλου του κυβερνητικού έργου. Στη τρικομματική φάση της κυβέρνησης συνεργασίας (με τη συμμετοχή και της ΔΗΜΑΡ), η λειτουργία αυτή διασφαλιζόταν κυρίως από τη σύσκεψη των αρχηγών των τριών κομμάτων (Ιούνιος 2012-Ιούνιος 2013).

Στο υπουργείο Εξωτερικών ο Ευάγγελος Βενιζέλος έχει την ευθύνη για την Ελληνική Προεδρία της ΕΕ στο πρώτο εξάμηνο του 2014, και για την Ελληνική Προεδρία στην Οργανισμό Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου (ΟΣΕΠ) στο δεύτερο εξάμηνο του 2014.

Στο πλαίσιο της ελληνικής προεδρίας της Ε.Ε., μεταξύ άλλων:

ασκεί τα καθήκοντα του Προέδρου του Συμβουλίου (γενικών υποθέσεων),  φιλοξενεί στην Αθήνα τη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών των χωρών - μελών της Ε.Ε. και του Αραβικού Συνδέσμου,

φιλοξενεί στη Θεσσαλονίκη τη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών των χωρών -μελών της ΕΕ και των χωρών της ΝΑ Ευρώπης,

εκπροσωπεί την ελληνική προεδρία στη σύνοδο κορυφής Ε.Ε. - Αφρικανικών χωρών,

επισκέπτεται όλες τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων (Αλβανία, Βοσνία - Ερζεγοβίνη, Κόσοβο, Μαυροβούνιο, ΠΓΔΜ, Σερβία),

προεδρεύει της πρώτης διακυβερνητικής διάσκεψης Ε.Ε. – Σερβίας και Ε.Ε. - Αλβανίας  και της διακυβερνητικής διάσκεψης Ε.Ε. - Τουρκίας.

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος ηγείται της Ελληνικής αντιπροσωπείας στις Γ.Σ. του Ο.Η.Ε. του 2013 και 2014 στις οποίες και ομιλεί, όπως και σε όλες τις παράπλευρες διεθνείς διασκέψεις (για την  παγκόσμια ανάπτυξη, την προστασία των αναπήρων κ.λπ.).  Εκπροσωπεί τη χώρα σε συνόδους του ΝΑΤΟ, του ΟΑΣΕ, του ΣτΕ κ.ο.κ. και σε διεθνείς διασκέψεις για τη Συρία, τη Λιβύη, την Ουκρανία, την ανασυγκρότηση της Γάζας κοκ  

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος θέτει ως βασική του προτεραιότητα στο ΥΠΕΞ τη διαμόρφωση και την εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης πολιτικής θαλασσίων ζωνών και μιας ολοκληρωμένης ενεργειακής διπλωματικής προσέγγισης.

Δίδεται ιδιαίτερη έμφαση στις διμερείς επαφές με Ιταλία και Αίγυπτο.

Εντείνονται οι διερευνητικές επαφές με την Τουρκία με στόχο την ενασχόληση όχι μόνο με το Αιγαίο αλλά και την Ανατολική Μεσόγειο και με αντικείμενο την οριοθέτηση τόσο  της  υφαλοκρηπίδα, όσο και της ΑΟΖ.

Οργανώνεται σειρά επαφών με την Αλβανία για την κύρωση και επικύρωση της συμφωνίας του 2009.

Ανανεώνονται οι δηλώσεις της Ελληνικής Δημοκρατίας ως προς τη δικαιοδοσία του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης (ΔΔΧ) και  του Διεθνούς Δικαστηρίου Δικαίου της Θάλασσας (ΔΔΔΘ).

Προωθείται η προκήρυξη αδειών για έρευνες υδρογονανθράκων σε συνεργία με το ΥΠΕΚΑ.

Συνάπτεται με την Αλβανία η συμφωνία για τα τοπωνύμια με την οποία η Αλβανία αποδέχεται τα ελληνικά τοπωνύμια και υποβάλλει δήλωση με την οποία παραιτείται κάθε αλυτρωτικής διεκδίκησης σε σχέση με την ελληνική επικράτεια.

Επισκέπτεται πολλές φορές την Αίγυπτο προκειμένου να ανανεωθεί η διμερής  συνεργασία Ελλάδος – Αιγύπτου και η τριγωνική συνεργασία Ελλάδος - Κύπρου- Αιγύπτου.

Προωθείται  η  τριγωνική συνεργασία Ελλάδος – Κύπρου - Ισραήλ.

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος πραγματοποιεί σειρά συναντήσεων με τους ομολόγους του της ΕΕ, των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Κίνας, των  αραβικών και αφρικανικών χωρών, των χωρών της ΝΑ Ευρώπης  κοκ καθώς και με την  Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ, το ΓΓ του ΟΗΕ και τους εκπροσώπους του για το κυπριακό και το ζήτημα του ονόματος της ΠΓΔΜ, τους ΓΓ του ΝΑΤΟ, του ΟΑΣΕ, του ΣτΕ, του ΟΣΕΠ κοκ. Συνεχείς είναι οι συναντήσεις του με τους  ομολόγους του της Τουρκίας, της Αλβανίας και της ΠΓΔΜ. 

Πρώτη προτεραιότητά του σε όλη τη διάρκεια της θητείας του στο ΥΠΕΞ είναι η στενή συνεργασία με τον Πρόεδρο και τον ΥΠΕΞ της Κυπριακής Δημοκρατίας και η παρακολούθηση των διακοινοτικών συνομιλιών μετά την επανέναρξή τους το Φεβρουάριο του 2014.

[Για το έργο του Ευ. Βενιζέλου ως υπουργού  Εξωτερικών, διαβάστε την ομιλία του κατά την τελετή παράδοσης του υπουργείου Εξωτερικών: http://www.evenizelos.gr/393-speeches/politicalspeeches/speeches2015/4855-2015-01-27-20-25-44.html   

Για τον απολογισμό του έργου της Προεδρίας της ΕΕ του 2014, διαβάστε τη συνέντευξη Τύπου με την ευκαιρία της ολοκλήρωσης της ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ:

http://www.evenizelos.gr/mme/press-interviews/4549-2014-06-30-16-51-32.html  ]
 

 

Ευάγγελος Βενιζέλος: Διεθνείς Επαφές ( 2010-2014) from Evangelos Venizelos on Vimeo.

 

Ευάγγελος Βενιζέλος from Evangelos Venizelos on Vimeo.

 

 

 

 

23.1.2024: Γάμος ομοφύλων, τεκνοθεσία, παρένθετη μητρότητα. Συνταγματικό πλαίσιο και νομοθετική ρύθμιση | Κύκλος Ιδεών



https://ekyklos.gr/ev/847-23-1-2024-gamos-omofylon-teknothesia-parentheti-mitrotita-syntagmatiko-plaisio-kai-nomothetiki-rythmisi.html 

 

5-7 Νοεμβρίου 2023. Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΤΑ VΙΙ: Ασυμμετρίες και εθνική ατζέντα

Περισσότερα …

2.5.2023, Ch. Dallara - Ευ. Βενιζέλος: "Ελληνική κρίση: Μαθήματα για το μέλλον"

https://ekyklos.gr/ev/839-ch-dallara-ev-venizelos.html 

Περισσότερα …

Ευ. Βενιζέλος, Μικρή εισαγωγή στο Σύνταγμα και στο Συνταγματικό Δίκαιο, ebook

Περισσότερα …

Πρακτικά του συνεδρίου "Δικαιοσύνη: Η μεταρρύθμιση μιας εξουσίας και η αφύπνιση μιας ιδέας", ebook, 2022

Περισσότερα …

Εκδοχές Πολέμου 2009 - 2022, εκδ. Πατάκη

Περισσότερα …

23.9.2020 Ο Παύλος Τσίμας συζητά με τον Ευάγγελο Βενιζέλο | Η Ελλάδα Μετά IV: Μετά (; ) την πανδημία 

https://vimeo.com/461294009

6.6.2019 Αποχαιρετιστήρια ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην Ολομέλεια της Βουλής

https://vimeo.com/340635035

13.2.2019, Ευ. Βενιζέλος Βουλή: Οδηγούμε τη χώρα σε θεσμική εκκρεμότητα, κολοσσιαίων διαστάσεων

https://vimeo.com/316987085

20.12.2018, Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στην παρουσίαση του βιβλίου «Η Δημοκρατία μεταξύ συγκυρίας και Ιστορίας» 

https://vimeo.com/307841169

8.3.2018, Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στη Βουλή κατά τη συζήτηση επί της πρότασης της ΝΔ για τη σύσταση Ειδικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης 

https://vimeo.com/259154972 

21.2.2018, Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου για την υπόθεση Novartis | "Πάρτε το σχετικό"

https://vimeo.com/256864375