12 Σεπτεμβρίου 2006, Θεσσαλονίκη
Φίλες και φίλοι, το δήθεν χαλαρό και άνετο ύφος με το οποίο ο κ. Καραμανλής στη συνέντευξή του την Κυριακή αντιμετώπισε το μεγάλο θέμα της λειτουργίας του κράτους, των σχέσεων κράτους και οικονομίας, με λίγα λόγια το μεγάλο θέμα της αδιαφάνειας και της διαφθοράς εξαργυρώθηκε μέσα σε μια ημέρα, γιατί χθες σε όλους τους τηλεοπτικούς σταθμούς της χώρας οι Έλληνες πολίτες παρακολούθησαν μια ζοφερή εικόνα για την κυβέρνηση.
Η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με τη χειρότερη όψη της, γιατί είναι πια αποδεδειγμένο ότι ο ίδιος ο κυβερνητικός μηχανισμός εκκολάπτει σκάνδαλα, εκκολάπτει και αναπαράγει φαινόμενα αδιαφάνειας και διαφθοράς.
Όταν τέτοια φαινόμενα τα ανέχεσαι, τα ενθαρρύνεις, σε λίγο τα παράγεις κιόλας κι αυτό είναι κάτι που συμβαίνει 2,5 και πλέον χρόνια μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον κ. Καραμανλή και την κυβέρνησή του. Είναι κάτι που αφορά το παρόν. Είναι κάτι που αφορά την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, η οποία διακινεί το καταπληκτικό και πρωτοφανές δόγμα, ότι για την προηγούμενη περίοδο, την περίοδο του ΠΑΣΟΚ την ευθύνη τη φέρει το ΠΑΣΟΚ ως κυβέρνηση και για την περίοδο της Νέας Δημοκρατίας από τον Μάρτη του 2004 έως σήμερα, την ευθύνη τη φέρει και πάλι το ΠΑΣΟΚ ως αντιπολίτευση.
Μια κυβέρνηση λοιπόν που δεν αναλαμβάνει την πολιτική τουλάχιστον ευθύνη των όσων συμβαίνουν και αρκείται στο να αντιπολιτεύεται την ανάμνηση της προηγούμενης κυβέρνησης, είναι μια κυβέρνηση που δεν έχει συνείδηση της ευθύνης της και δεν μπορεί να αντιληφθεί τι προσδοκά και τι περιμένει ο ελληνικός λαός, που εκφράζει την απογοήτευσή του, την απαισιοδοξία του, που δηλώνει όταν ρωτάται ότι δεν βλέπει φως στο μέλλον. Και αυτό είναι ένα τεράστιο κοινωνικό και πολιτικό πρόβλημα που δεν μπορεί να το διαχειριστεί η κυβέρνηση του κ. Καραμανλή, γιατί δεν έχει γίνει αντιληπτό ότι τα προβλήματα συνδέονται στο σύνολό τους με το κράτος. Μεταρρύθμιση σημαίνει μεταρρύθμιση -εάν θέλουμε να είμαστε ουσιαστικοί και ειλικρινείς - στο κράτος, γιατί το αναπτυξιακό πρόβλημα της χώρας είναι πρόβλημα βαθύτατα θεσμικό και πολιτικό.
Η σχέση του κράτους και πιο συγκεκριμένα της δημόσιας διοίκησης και του ευρύτερου δημόσιου τομέα με την οικονομία είναι αυτή που μπορεί να δώσει απάντηση στα προβλήματα της ανάπτυξης, εάν φυσικά αλλάξει η σχέση αυτή. Αλλά ο κ. Καραμανλής δεν έχει ούτε άποψη για το κράτος ούτε άποψη για τις μεταρρυθμίσεις.
Όποιος πιστεύει ότι μεταρρύθμιση είναι η εκποίηση και μάλιστα με τυφλό τρόπο των μετοχών του Δημοσίου, δηλαδή το άδειασμα του χαρτοφυλακίου του Ελληνικού Δημοσίου, προφανώς δεν καταλαβαίνει τι λέει η κοινωνία και τι περιμένει ο πολίτης.
Ο πολίτης θεωρεί μεταρρύθμιση οτιδήποτε βελτιώνει την απόδοση του κράτους, της δημόσιας διοίκησης δηλαδή και της οικονομίας, προς όφελος του πολίτη- διοικούμενου και του πολίτη- καταναλωτή. Εάν τέτοιο όφελος δεν καταγράφεται ως οικονομικό και κυρίως ως κοινωνικό και πολιτικό μέγεθος, τότε δεν υπάρχουν μεταρρυθμίσεις.
Υπάρχει απορύθμιση, υπάρχει αρρυθμία, υπάρχει εκποίηση, αλλά σίγουρα δεν υπάρχει μεταρρυθμιστική στρατηγική, γι' αυτό η ευρωπαϊκή κυβερνητική αριστερά, γι' αυτό το ΠΑΣΟΚ μπορεί να είναι ο πραγματικός φορέας μιας προοδευτικής μεταρρύθμισης. Μεταρρύθμιση ουδέτερη δεν υπάρχει. Υπάρχει μεταρρύθμιση με πρόσημο προοδευτικό ή συντηρητικό και η αντίληψη του κ. Καραμανλή για το κράτος και για τη σχέση διοίκησης και οικονομίας είναι μια, όχι νεοφιλελεύθερη, αλλά παλαιοαμερικάνικη αντίληψη. Αφήστε τις Τράπεζες να κερδοφορούν χωρίς όριο, αφήστε τον συντελεστή κεφάλαιο να αποθησαυρίζει. Θα περισσέψουν κάποια ψίχουλα και για τον εργαζόμενο και για τον μικρό και πολύ μικρό επιχειρηματία και για τον αγρότη.
Αυτή είναι μια αντίληψη της άγριας Δύσης. Δεν είναι μια αντίληψη ευρωπαϊκή, που αντιλαμβάνεται το ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος ως όχημα ανάπτυξης και ως εγγυητή και θεματοφύλακα της κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης κι αυτό έχει διαταραχθεί.
Όμως ο κ. Καραμανλής δεν έχει καμία αντίληψη για το κράτος. Δεν καταλαβαίνει ότι η δημόσια διοίκηση είναι το μεγάλο πρόβλημα, ότι η γραφειοκρατία παράγει αδιαφάνεια, ότι ο πολίτης ταλαιπωρείται και όταν ο πολίτης ταλαιπωρείται, γίνεται δεκτικός σε φαινόμενα συναλλαγής, γιατί η ίδια η κοινωνία, προκειμένου να αντιμετωπίσει τη δυσλειτουργία του κράτους, αποζητά από ένα σημείο και μετά και ενθαρρύνει και επιτρέπει τη συναλλαγή και τη διαφθορά προκειμένου να λύσει προβλήματα που με ορθολογικό, αξιοκρατικό και διαφανή τρόπο, μέσα στο πλαίσιο της νομιμότητας πρέπει να τα λύνει η δημόσια διοίκηση από μόνη της.
Αυτό λοιπόν ο κ. Καραμανλής δεν το εντάσσει καν στη θεματολογία του. Δεν βρήκε να πει τίποτα για τη δημόσια διοίκηση και στην ομιλία του Σαββάτου και στη συνέντευξή του της Κυριακής. Δεν υπάρχει κανένα πρόγραμμα θεσμικού εκσυγχρονισμού της δημόσιας διοίκησης.
Αλλά μήπως υπάρχει πρόγραμμα για την Αυτοδιοίκηση; Τι είπε ο κ. Καραμανλής το διήμερο αυτό σε σχέση με το μεγάλο θέμα των δημοτικών και νομαρχιακών εκλογών και με τις μεγάλες θεσμικές προκλήσεις της Αυτοδιοίκησης Α' και Β' βαθμού; Δεν είπε τίποτα απολύτως. Κατέβασε επιμελώς τον πήχη των δημοτικών και νομαρχιακών εκλογών.
Ο κ. Καραμανλής με πάρα πολύ «έξυπνο» τρόπο απεγκλωβίστηκε από ένα συγκεκριμένο στόχο σε σχέση με τις εκλογές έτσι ώστε να είναι έτοιμος να δηλώσει ότι θα συνεργαστεί με όλους τους Νομάρχες και όλους τους Δημάρχους που θα εκλέξουν οι τοπικές κοινωνίες.
Έτσι ουσιαστικά θέλει να αποπολιτικοποιήσει, υποτίθεται τις δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές, στις οποίες όμως εκφράζονται, πρέπει να εκφραστούν οι τοπικές κοινωνίες, γιατί η ελληνική περιφέρεια υποαντιπροσωπεύεται και πρέπει να χειραφετηθεί και πρέπει να εκφραστεί με τον πιο δυναμικό, ολοκληρωμένο και αυθεντικό τρόπο στις εκλογές του Οκτωβρίου. Με τις δημοτικές και νομαρχιακές αρχές που θα αναδείξει και θα τις εντάξει σε ένα σχέδιο ανάπτυξης της περιφέρειας και σε ένα σχέδιο θεσμικής ολοκλήρωσης του αποκεντρωμένου, αντιγραφειοκρατικού και αποτελεσματικού κράτους που θέλουμε εμείς.
Γιατί το ΠΑΣΟΚ έχει ολοκληρωμένη πρόταση για την περιφερειακή Αυτοδιοίκηση και τον αιρετό Περιφερειάρχη, έχει ολοκληρωμένη πρόταση για την οργανική ένταξη του νομού και της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης στους κόλπους της περιφερειακής Αυτοδιοίκησης και έχει το σχέδιο για την επόμενη φάση ανάπτυξης της πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης με έναν Δήμο έτοιμο να απαντήσει σε νέες προκλήσεις. Προκλήσεις σε σχέση με την υγεία, σε σχέση με την εκπαίδευση, σε σχέση με την πρόνοια, σε σχέση με τα ναρκωτικά, σε σχέση με την τρίτη ηλικία, σε σχέση με τον εθελοντισμό και τον δυναμισμό της κοινωνίας των πολιτών, σε σχέση με το πρόβλημα της ανεργίας και της απασχόλησης.
Ο κ. Καραμανλής δεν αρθρώνει ούτε λέξη γύρω από το μεγάλο ζήτημα της περιόδου αυτής. Καμία πρόταση δημιουργικού και θεσμικού χαρακτήρα δεν υπάρχει στο λόγο του και στο πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας.
Και βέβαια το ίδιο συμβαίνει και με τους άλλους μεγάλους τομείς που αφορούν το κράτος εν ευρεία εννοία. Επί 1,5 και πλέον χρόνο παρακολουθούμε το ζήτημα της διαπλοκής στη Δικαιοσύνη και του παραδικαστικού κυκλώματος. Υπάρχουν κάποιες σποραδικές παρεμβάσεις για την αυστηροποίηση ποινών, αλλά δεν υπάρχει καμία, ούτε μία θεσμικού και δικονομικού χαρακτήρα παρέμβαση που να αποτρέπει στο μέλλον την παραγωγή τέτοιων φαινομένων, με απόλυτο σεβασμό στην αρχή του νόμιμου Δικαστή και στη δικαστική ανεξαρτησία.
Το δόγμα του κ. Καραμανλή, όπως φαίνεται από τις επιλογές προσώπων έως τις επιλογές συγκεκριμένων χειρισμών για κρίσιμες υποθέσεις, είναι πάρα πολύ απλό, ανατριχιαστικά απλό για ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος δικαίου.
Ο κ. Καραμανλής επιδιώκει τη συντηρητική πολιτικοποίηση της Δικαιοσύνης και τη συντηρητική δικαστικοποίηση της πολιτικής ζωής, ενώ εμείς πρέπει να σηκώνουμε πάντα ψηλά τα εμβλήματα και τα λάβαρα της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου. Αν κάτι διαφοροποιεί με σαφήνεια, με τρόπο αντιληπτό από τον πολίτη, την προοδευτική δική μας πρόταση από μια συντηρητική πολιτική, είναι τα ζητήματα της δημοκρατίας, των θεσμών και του κράτους δικαίου.
Γι' αυτό αγωνιζόμαστε να πέσει άπλετο φως στην υπόθεση των υποκλοπών και συναντούμε αντιστάσεις πρωτοφανείς που πλήττουν τη λειτουργία της Βουλής και των Επιτροπών της Βουλής και φιμώνουν για πρώτη φορά τόσο απροκάλυπτα την αντιπολίτευση. Σύσσωμη την αντιπολίτευση, όχι μόνο το ΠΑΣΟΚ. Και γι' αυτό συνεχίζουμε στο μεγάλο αυτό ζήτημα, το οποίο είναι χαρακτηριστικό του τρόπου με τον οποίο σκέφτεται και αντιδρά η κυβέρνηση όταν τίθενται ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κράτους δικαίου.
Και φυσικά δεν έχει καμία αντίληψη ο κ. Καραμανλής για το κράτος ως διαχειριστή κρίσεων. Οι πολίτες δεν θέλουν το βαρύ, δυσκίνητο, γραφειοκρατικό, διεφθαρμένο και πελατειακό κράτος. Περιμένουν όμως σχεδόν τα πάντα από ένα κράτος λειτουργικό, σύγχρονο, δημοκρατικό, ένα κράτος το οποίο μπορεί να ασκεί την κυριαρχία του μόνο όταν είναι αποτελεσματικός διαχειριστής κρίσεων.
Ένα κράτος, ένα μεσαίο ευρωπαϊκό κράτος έχει κάποια στοιχεία κυριαρχίας όταν μπορεί να λειτουργήσει ως διαχειριστής μικρών και μεγάλων κρίσεων, από ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και εθνικής άμυνας μέχρι ζητήματα πυρκαγιών και άλλων φυσικών καταστροφών.
Όταν ο κ. Καραμανλής έρχεται εδώ και δεν έχει ουσιαστικά να πει τίποτα για τις καταστροφές στην Κασσάνδρα και σε άλλες περιοχές, όπως η Λακωνία, όταν έρχεται εδώ και είναι «περικυκλωμένος Πρωθυπουργός», ο οποίος μιλάει παράλληλα με πρωτοφανή επεισόδια που βλέπουν όλοι οι Έλληνες πολίτες στις οθόνες των τηλεοράσεών τους, τότε υπάρχει κρίση νομιμοποίησης, αντοχής και λειτουργίας ενός σύγχρονου κράτους που δεν μπορεί να είναι κράτος δικαίου δημοκρατικό και κοινωνικό, όταν δεν μπορεί να διαχειριστεί στοιχειώδεις κρίσεις.
Γι' αυτό πιστεύω ότι το αδιέξοδο της κυβέρνησης στη θεσμική πολιτική, που είναι η κορυφαία πολιτική στην οποία συγκεφαλαιώνονται και συμποσούνται όλες οι άλλες πολιτικές, είναι απόλυτο. Το ισοζύγιο είναι αρνητικό και αυτό έχει καταγραφεί στη συνείδηση των πολιτών. 
