30 Ιουνίου 2006
Αγόρευση Ευ. Βενιζέλου κατά τη συζήτηση Επερώτησης Βουλευτών του ΠΑΣΟΚ προς τον Υπουργό Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, σχετικά με θέματα που αφορούν το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (ΑΣΕΠ).
Κυρία και κύριοι συνάδελφοι, ακούγοντας την απάντηση του Υπουργού Εσωτερικών ένοιωσα πραγματικά να με κατακλύζει η δυσφορία της κοινής γνώμης, που απαξιώνει στη συνείδησή της συνολικά τους πολιτικούς θεσμούς και το κομματικό σύστημα της χώρας.
Με μία ανταλλαγή επιχειρημάτων και αριθμών που δεν δίνει ελπίδα και δεν παρέχει στους νέους ανθρώπους τη βεβαιότητα ότι υπάρχει ένα κράτος δικαίου στην Ελλάδα που διασφαλίζει την αξιοκρατία, τη διαφάνεια, την ισονομία και το ίδιο δικαίωμα πρόσβασης στη δημόσια υπηρεσία, δεν κάνουμε τίποτα. Χάνουμε το παιχνίδι συνολικά και αυτό είναι κάτι που αφορά το πολιτικό μας σύστημα, την Ελληνική Δημοκρατία στο σύνολό της. Άρα, νομίζω ότι υπάρχει υποχρέωση πρωτίστως της Κυβέρνησης να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων.
Όλη η προηγούμενη εβδομάδα κυριαρχείται επικοινωνιακά, μεταξύ άλλων, από τη συνέντευξη που έδωσε σε μεγάλη κυριακάτικη εφημερίδα ο Υπουργός Υγείας, με την οποία πρότεινε να παρακαμφθούν οι διαδικασίες του Α.Σ.Ε.Π. και να τεθούν υπό διακομματικό έλεγχο οι προσλήψεις νοσηλευτών και άλλου προσωπικού στον ευαίσθητο χώρο του Εθνικού Συστήματος Υγείας.
Τι μήνυμα έστειλε η Κυβέρνηση με τον κ. Αβραμόπουλο; Ότι το Α.Σ.Ε.Π. είναι ένα «βαρίδι», ότι το Α.Σ.Ε.Π. είναι ένας άχρηστος, ίσως και επικίνδυνος, για τη δημόσια υγεία θεσμός που είναι ταυτισμένος με τη γραφειοκρατία, την καθυστέρηση και άρα, η ύπαρξη του Α.Σ.Ε.Π. έχει δυσμενέστατες επιπτώσεις για το κοινωνικό κράτος και για την ποιότητα και αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών που παρέχονται ή μάλλον δεν παρέχονται στον Έλληνα πολίτη.
Και ο κύριος Aναπληρωτής Κυβερνητικός Εκπρόσωπος ήρθε να επικυρώσει τις απόψεις του κ. Αβραμόπουλου και να πολλαπλασιάσει την ισχύ του μηνύματος της Κυβέρνησης προς τους Έλληνες πολίτες, δηλαδή ότι το Α.Σ.Ε.Π. φταίει για το ότι δεν έχουμε νοσηλευτές, το Α.Σ.Ε.Π. φταίει γιατί δεν έχουμε καλά στελεχωμένη δημόσια υπηρεσία, εκεί όπου ο πολίτης κάθεται στην ουρά ή περιμένει μήνες για να πάρει το πολυπόθητο ραντεβού ή για να πάρει τη σύνταξή του.
Οφείλετε, λοιπόν, κύριοι της Κυβέρνησης, να τοποθετηθείτε και να πείτε ποια είναι η άποψή σας για τους θεσμούς του κράτους δικαίου και για το Α.Σ.Ε.Π.. Είναι το Α.Σ.Ε.Π. εγγύηση αξιοκρατίας, ισονομίας και διαφάνειας ή είναι το Α.Σ.Ε.Π. μια γραφειοκρατική αγκύλωση που πρέπει να την παρακάμπτουμε;
Και δεν μου αρκεί η δημόσια διαφωνία μεταξύ του παριστάμενου Υπουργού Εσωτερικών και του συναδέλφου του Υπουργού Υγείας σήμερα και προχθές. Αυτό μπορεί να συνέβη και με άλλους Υπουργούς, οι οποίοι επικαλούνται συνεχώς το ίδιο επιχείρημα. Γιατί όταν ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος που μιλάει στο όνομα του Πρωθυπουργού, αποδέχεται αυτή την ιδέα και εκπέμπει αυτό το μήνυμα, δηλαδή ένα μήνυμα κομματοκρατίας και συναλλαγής και αδιαφάνειας, τότε υπάρχει πανηγυρική ομολογία ότι η Κυβέρνηση απλώς ανέχεται, λόγω της συνταγματικής διάταξης και επιταγής, ένα θεσμό τον οποίο θεωρεί σχεδόν επικίνδυνο. Αυτό, κατά τη γνώμη μου, είναι ζήτημα τεραστίων πολιτικών, ηθικών και θεσμικών διαστάσεων.
Το 1994 επί Αναστάση Πεπονή, η τελευταία κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου αποφάσιζε να επιφέρει μια τομή, να αναβαθμίσει το επίπεδο του πολιτικού πολιτισμού, να εγκαθιδρύσει επιτέλους σχέσεις εμπιστοσύνης ανάμεσα στο κράτος και το πολιτικό σύστημα από τη μια μεριά και την κοινωνία των πολιτών από την άλλη. Ψηφίστηκε ο ν. 2190, ο οποίος ήταν πρωτοποριακός. Ο ν. 2190 έχει επιπτώσεις μεγαλύτερες των επιπτώσεων που έχει η συνταγματική διάταξη του άρθρου 103. Αρνηθήκατε την ψήφο σας και δεν συμπράξατε. Λοιδορήσατε το νέο θεσμό.
Βεβαίως, μετά και την ήττα στις εκλογές το 1996, μετά και την ήττα στις εκλογές του 2000, μετά τη μακρά παραμονή στα έδρανα της αντιπολίτευσης, πλειοδοτούσατε στη συνταγματική κατοχύρωση του πυρήνα του ν. 2190 και συμπράξαμε. Ψηφίσαμε τις νέες διατυπώσεις του άρθρου 103 του Συντάγματος συναινετικά, με ευρύτατη πλειοψηφία διακοσίων ογδόντα Βουλευτών.
Δεν υπάρχει, όμως, μόνο το γράμμα των διατάξεων αυτών. Υπάρχει και το πνεύμα. Υπάρχει η υποχρέωση να σεβαστούμε τις δεσμεύσεις μας, τη συναίνεσή μας, που πρέπει να είναι πραγματική και όχι εικονική.
Δεν μπορείτε, λοιπόν, κύριε Υπουργέ, να παίζετε με μια ελαστική έννοια, όπως η έννοια του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Και αν ταυτίζετε το εύρος αυτό του δημόσιου τομέα με την πορεία της ιδιωτικοποίησης του κράτους, πρέπει να σας πω ότι υπάρχει μια άλλη συνταγματική έννοια, που κακώς και εμείς δεν είχαμε εφαρμόσει στην προκειμένη περίπτωση. Πρέπει στα σοβαρά να σκεφθούμε να την εφαρμόσουμε. Είναι η έννοια που χρησιμοποιείται σε άλλες συνταγματικές διατάξεις για τις επιχειρήσεις των οποίων η διοίκηση ορίζεται άμεσα ή έμμεσα από το κράτος με διοικητική πράξη ή με απόφαση της συνέλευσης των μετόχων, εφόσον το κράτος είναι μέτοχος.
Γιατί δεν μπορεί η Κυβέρνηση να ασκεί πολιτική μέσω συγκεκριμένων φορέων, να διορίζει τις διοικήσεις, οι διοικήσεις αυτές να εκφράζουν τη κυβερνητική γραμμή και στο σύστημα των προσλήψεων να επικρατούν δήθεν ιδιωτικοοικονομικές αντιλήψεις, οι οποίες μπορεί, βεβαίως, να πείθουν ένα τμήμα της αγοράς, όμως δεν πείθουν τους πολίτες που αγωνιούν.
Ποιο είναι το μεγάλο πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας; Η ανεργία. Ακόμη μεγαλύτερο; Η διάχυτη και γενικευμένη ηττοπάθεια και απαισιοδοξία. Η έλλειψη αυτοπεποίθησης. Όταν έχουμε τέτοια ποσοστά ανέργων πτυχιούχων, όταν έχουμε ακόμη και 6% ανεργία στους κατόχους διδακτορικού διπλώματος, σύμφωνα με τα προχθεσινά στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας και του Ο.Α.Ε.Δ., έχουμε πραγματικά υποχρέωση να εκπέμψουμε, ως Βουλή, με την ευρύτερη δυνατή συναίνεση, ένα μήνυμα άλλης αντίληψης και άλλου πολιτισμού.
Πιστεύετε ότι έχει ξεχάσει κανείς από τους Έλληνες πολίτες το λόγο για τον οποίο ο αγαπητός μου φίλος, ο πάντα γλαφυρός και εκλεκτός Βύρων Πολύδωρας άργησε επί δύο χρόνια να καταλάβει τη θέση που του άξιζε στην Κυβέρνηση του κυρίου Καραμανλή; Ήταν η μοιραία προεκλογική του φράση, ότι με την πρώτη υπογραφή μας θα απολύσουμε δέκα χιλιάδες ανθρώπους, για να προσλάβουμε δέκα χιλιάδες «γαλάζια» παιδιά στις βασικές θέσεις στελεχών της δημόσιας διοίκησης και του ευρύτερου δημόσιου τομέα.
Όταν, λοιπόν, υπάρχουν αυτά τα προεκλογικά μηνύματα και αυτές οι μετεκλογικές πρακτικές, όταν υπάρχει αυτή η εσωτερική σύγκρουση μέσα στην Κυβέρνηση, έρχεστε να απαντήσετε στην Αντιπολίτευση, λέγοντας ότι και το ΠΑΣΟΚ βαρύνεται, γιατί επί των ημερών των δικών του κυβερνήσεων υπήρχαν υπερβάσεις, παραβιάσεις. Εγώ σας λέω «Ναι, βεβαίως υπήρξαν». Και αν κάτι πρέπει να κάνουμε στον τόπο αυτό, για να πείσουμε ότι αλλάζει στη συνείδησή μας και ωριμάζει το πράγμα είναι να παραδεχόμαστε τα λάθη μας και επί τη βάσει αυτής της εμπειρίας να βελτιώνουμε το θεσμικό μας σύστημα και να κλείνουμε τα παράθυρα.
Η συνέντευξη ήταν ένα πεδίο αμφισβήτησης των κυβερνητικών προθέσεων, ένα πεδίο σύγκρουσης. Απέκτησε συμβολικές διαστάσεις. Έρχεστε τώρα και παραδέχεστε ότι το Α.Σ.Ε.Π. δεν εγκρίνει τη διενέργεια συνεντεύξεων. Δυσπιστεί, λοιπόν, απέναντι σε ένα θεσμό που εσείς εισηγηθήκατε στη Βουλή και η πλειοψηφία σας το ψήφισε. Αφού έχουμε έγκριση μόνο για τρεις συνεντεύξεις, για ελάχιστες δεκάδες θέσεων, γιατί δεν παίρνετε τη γενναία πρωτοβουλία να καταργήσετε αυτή τη δυνατότητα, η οποία ούτως ή άλλως απεδείχθη άχρηστη, λόγω της δυσπιστίας και της άρνησης του ίδιου του Α.Σ.Ε.Π.;
Πρώτη πρόταση: Να καταργηθεί η συνέντευξη. Να διατηρηθεί η συνέντευξη μόνο για τις θέσεις ειδικού επιστημονικού προσωπικού και εκεί όπου υπάρχει όχι με συντελεστή βαρύτητας που μπορεί να υπερβεί όλα τα άλλα προσόντα και το γραπτό διαγωνισμό, άλλα μόνο όταν δεν υπάρχει ακαταλληλότητα της προσωπικότητας, υπό την έννοια της ψυχολογικής και πνευματικής συγκρότησης του υποψηφίου, δηλαδή με κριτήριο ιατρικό.
Συμβάσεις έργου. Είναι δυνατόν να ταλαιπωρείται η κοινή γνώμη και να χλευάζουν τα Mέσα Eνημέρωσης την ανταλλαγή αριθμών και επιχειρημάτων για τους συμβασιούχους έργου; Πρέπει οι συμβάσεις έργου να συνάπτονται εκεί όπου πραγματικά υπάρχει σύμβαση έργου, που δεν υποκρύπτει σύμβαση εργασίας. Διότι είδατε ότι και η πρόσφατη νομολογία διατηρεί το διαπλαστικό της δικαίωμα η ίδια να καθορίζει και να χαρακτηρίζει νομικά τη σύμβαση. Βεβαίως, πρέπει όλες αυτές οι συμβάσεις έργου να κατατίθενται στο Α.Σ.Ε.Π., προκειμένου το Α.Σ.Ε.Π. –έστω δειγματοληπτικά- να ελέγχει αν αυτές είναι πράγματι συμβάσεις έργου.
Αυτό θωρακίζει το δημόσιο, την Κυβέρνηση και στέλνει ένα μήνυμα εμπιστοσύνης και διαφάνειας στην ελληνική κοινωνία. Επίσης, οφείλετε με τις δικές σας οδηγίες να κατευθύνετε τους οργανισμούς του ευρύτερου δημόσιου τομέα, που υπάγονται ακόμη και πρέπει να υπάγονται στον έλεγχο του Α.Σ.Ε.Π., να μη διεκδικούν με διαφοροποιημένες προκηρύξεις την καταστρατήγηση των διατάξεων του Συντάγματος και του νόμου.
Το ίδιο το Α.Σ.Ε.Π. στην απάντηση που εσείς καταθέσατε, που υπογράφει ο Αντιπρόεδρός του κ. Μπακόπουλος, επισημαίνει την περίεργη διαφορά στη διαδικασία που επιδιώκει να επιβάλει η Δ.Ε.Η., διότι η κανονιστική πράξη και η προκήρυξη προβλέπει έναν πολύ περίεργο περιορισμό του Α.Σ.Ε.Π. μόνο στον έλεγχο της διαδικασίας πρόσληψης. Δεν μπορεί να αφήσετε αναπάντητη αυτήν την επισήμανση του Α.Σ.Ε.Π., που βεβαίως αφορά και εσάς και το συνάδελφό σας τον Υπουργό Ανάπτυξης.
Και για να απαντήσω στο άλλο σας επιχείρημα, υπάρχουν κατηγορίες προσωπικού του δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα που δεν θεωρούνται πολιτικό προσωπικό, το φυλακτικό προσωπικό. Και είδαμε πόσο ταλανίστηκε και η παράταξή σας, αλλά και η κοινή γνώμη από την υπόθεση των φρουρών της Τράπεζας της Ελλάδος. Δεν έχετε υποχρέωση ως Κυβέρνηση να εισηγηθείτε έναν ορθό νομοθετικό ορισμό της έννοιας του πολιτικού προσωπικού; ‘Εχουν στρατιωτική ιδιότητα αυτοί, οι υπάλληλοι της Τράπεζας της Ελλάδος; Κάθε ένστολος και κάθε οπλοφόρος που υπηρετεί στο δημόσιο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα είναι ταυτόχρονα και στρατιωτικό Σώμα; Μα, η μείζον διάκριση, τυπολογική, που υπάρχει στο Σύνταγμα είναι ανάμεσα στους πολιτικούς υπαλλήλους και στους στρατιωτικούς υπαλλήλους. Είναι δυνατόν να θεωρηθούν αυτοί στρατιωτικοί υπάλληλοι και να διεκδικήσουν την υπαγωγή τους στο μισθολογικό και λοιπό καθεστώς των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας; ‘Όχι βεβαίως. Άρα, γιατί δεν τοποθετείστε στο ποιος είναι μέλος του πολιτικού προσωπικού και άρα υπάγεται στο άρθρο 103 και άρα υπάγεται στις εγγυήσεις του Α.Σ.Ε.Π.;
Γι’ αυτό θα έλεγα, κύριε Υπουργέ, να πάρετε σήμερα γενναίες πρωτοβουλίες, να κλείσετε όλες τις πόρτες και όλα τα παράθυρα.
Οι γονείς που αγωνίζονται να σπουδάσουν τα παιδιά τους, που παρακολουθούν με αγωνία το αδιέξοδο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, που βλέπουν τις διαδηλώσεις, που βλέπουν να χάνεται ένα εξάμηνο και μια εξεταστική περίοδος, που δεν βλέπουν να υπάρχει φως στον ορίζοντα γιατί η Κυβέρνηση έχει περιέλθει σε αμηχανία και αδιέξοδο, οι γονείς που βλέπουν να μένουν κενές δεκαπέντε χιλιάδες θέσεις σε τριτοβάθμια ιδρύματα και να κλείνουν Τ.Ε.Ι., ακόμη και Α.Ε.Ι., σε διάφορες πόλεις της ελληνικής περιφέρειας, θέλουν να ξέρουν με ποιους όρους ο μεγάλος εργοδότης, ο υποδειγματικός εργοδότης στην ελληνική οικονομία, που είναι το κράτος και ο ευρύτερος δημόσιος τομέας, θα δώσει τη δυνατότητα στα παιδιά τους να βρουν μια θέση στον ήλιο και μια θέση αντίστοιχη με τα προσόντα τους, αλλά με ισονομία, με διαφάνεια, με αξιοκρατία, με εντιμότητα, γιατί πρέπει να απεγκλωβίσουμε τη χώρα.
Και σας καλώ σήμερα να απεγκλωβίσουμε τη χώρα από στείρες αντιπαραθέσεις. Πρέπει να διαφυλάξουμε τους θεσμούς, το κύρος της Βουλής, το κύρος του Α.Σ.Ε.Π. και να στείλουμε αυτό το μήνυμα που, πραγματικά, θα αναβαθμίσει, όχι απλώς τον πολιτικό, αλλά και τον κοινωνικό μας πολιτισμό. Αλλιώς, η Κυβέρνησή σας και η πλειοψηφία σας θα έχει την ευθύνη για την αυτοταπείνωση μιας χώρας που αξίζει καλύτερη μοίρα και θα βρει αυτήν την καλύτερη μοίρα.