10 Δεκεμβρίου 2000

[Τι προτιμούν όσοι εκφράζουν αντιρρήσεις; Να διαθέτει ο έκπτωτος βασιλιάς ως ατομική ιδιοκτησία το Μον Ρεπό με το πλήθος των αρχαιολογικών θησαυρών του, το Πολυδένδρι με τα δάση του και το Τατόι με τα δάση, τα αρχαία και τους συμβολισμούς του ή να καταβληθεί μια κάποια αποζημίωση; Ελπίζω το δεύτερο]

Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για τη λεγομένη βασιλική περιουσία έδωσε την αφορμή να επανεμφανιστούν μια σειρά συμπτώματα που δυστυχώς επιχωριάζουν στον δημόσιο βίο και λόγο:

Περισσότερα...

21 Νοεμβρίου 2000

Στην ασθένεια και στην αντιμετώπισή της η κοινωνική ανισότητα εμφανίζεται με τον πιο ωμό και απλό τρόπο, γιατί αφορά την ίδια την ανθρώπινη υπόσταση, την ίδια την ανθρώπινη ζωή. Αυτό άλλωστε που ονομάζουμε κοινωνικό κράτος έχει προκύψει τους δύο περίπου τελευταίους αιώνες μέσα από μια εξέλιξη των πολιτικών και κοινωνικών αντιλήψεων για την ασθένεια, τα γηρατειά, την αναπηρία, τη φτώχεια που τώρα μας φαίνεται αυτονόητη, αλλά κάποτε δεν ήταν καθόλου έτσι.

Περισσότερα...

20 Νοεμβρίου 2000

[Για την αναθεώρηση του άρθρου 24 του Συντάγματος]

Tην περίοδο αυτή βρίσκονται υπό αναθεώρηση 114 συνταγματικές διατάξεις που αφορούν το σύνολο, σχεδόν, της συνταγματικής ύλης: από τους αντιρρησίες συνείδησης και τα όρια της προφυλάκισης μέχρι τη διάκριση των διαφορών σε ιδιωτικές και διοικητικές και από την ισχύ των συνταγματικών δικαιωμάτων στις σχέσεις μεταξύ ιδιωτών μέχρι τη συνταγματική προστασία των δωρεών και των διαθηκών.

Περισσότερα...

11 Νοεμβρίου 2000

Από την ως τώρα συζήτηση για τις εργασιακές σχέσεις δεν αναδείχθηκαν μόνο διαφορές αντιλήψεων και νοοτροπιών, αλλά προέκυψε και ένα πολύ σημαντικό αυτονόητο που μοιραζόμαστε όλοι μας: Το πρωτογενές πρόβλημα δεν είναι η αναζήτηση και η επιβολή μιας νέας ρύθμισης στις εργασιακές σχέσεις γιατί αυτή η νέα ρύθμιση είναι οπωσδήποτε αναγκαία ως αυταξία στη σημερινή εποχή. Το πρωταρχικό ζητούμενο είναι η απασχόληση, δηλαδή η διατήρηση και η δημιουργία θέσεων εργασίας. Εάν η νέα ρύθμιση των εργασιακών σχέσεων συντελεί προς τον σκοπό αυτό, τότε βεβαίως και αυτή είναι και πρέπει να είναι ένα από τα αναγκαία μέτρα.

Περισσότερα...

5 Νοεμβρίου 2000

1. Το ζήτημα των σχέσεων Κράτους και Εκκλησίας δεν έχει δυστυχώς συζητηθεί ποτέ στη χώρα μας κάτω από συνθήκες ψυχραιμίας και νηφαλιότητας. Αφθονούν συνεπώς οι παρεξηγήσεις, οι υπεραπλουστεύσεις και οι υπερβολές. Αυτό έγινε και πρόσφατα με αφορμή την υπόθεση των ταυτοτήτων, όπως και στη δεκαετία του '80 με αφορμή την υπόθεση της εκκλησιαστικής περιουσίας. Στόχος μου είναι να συμβάλω στη διαμόρφωση των προϋποθέσεων ενός ήρεμου διαλόγου βασισμένου στον εκατέρωθεν σεβασμό αλλά και στη γνώση των συνταγματικών, ιστορικών, εκκλησιολογικών και πολιτειολογικών δεδομένων με συγκεκριμένες συγκριτικές αναφορές, όπου αυτό είναι αναγκαίο.

Περισσότερα...

30 Οκτωβρίου 2000

Αξίζει τον κόπο να δούμε τις σχέσεις κράτους και Εκκλησίας με ­ θέλω να ελπίζω ­ ψύχραιμο και συστηματικό τρόπο, και όχι κάτω από συγκυριακές φορτίσεις. Στη μελέτη μου αυτή υποστηρίζω μία σειρά από θέσεις, που θέλω να συνοψίσω με επιγραμματικό αλλά και σαφή τρόπο.

1. Το ζήτημα των σχέσεων κράτους και Εκκλησίας είναι μία ουσιαστική και κρίσιμη εκδοχή του ευρύτερου ζητήματος των σχέσεων κράτους και κοινωνίας των πολιτών. Οι θρησκευτικές συσσωματώσεις ήταν και είναι βασικό συστατικό της κοινωνίας των πολιτών.

Περισσότερα...

26 Οκτωβρίου 2000

Η τοπική αυτοδιοίκηση έχει το θεσμικό πλεονέκτημα να είναι αφενός μεν πεδίο άσκησης της λαϊκής κυριαρχίας και ο χώρος όπου ασκείται στην πράξη το δικαίωμα πολιτικής συμμετοχής των δημοτών-πολιτών, αφετέρου δε μια από τις πιο κρίσιμες πλέον όψεις της κρατικής εξουσίας που έρχεται σε άμεση επαφή με τους δημότες-πολίτες, οι οποίοι είναι όμως και διοικούμενοι. Διαμορφώνεται έτσι το διπλό πρόσωπο της τοπικής αυτοδιοίκησης που είναι ταυτοχρόνως θεσμός πολιτικής συμμετοχής σε τοπική κλίμακα και μηχανισμός άσκησης πίεσης προς την κεντρική εξουσία αλλά και ισχυρή εκδοχή της ίδιας της κρατικής εξουσίας όπως την αντιλαμβάνεται ο πολίτης.

Περισσότερα...

25 Οκτωβρίου 2000

Στις σύγχρονες δημοκρατίες το μείζον ίσως θεσμικό και πολιτικό πρόβλημα είναι η λειτουργία της δικαιοσύνης και η σχέση μεταξύ πολιτικών και δικαστικών οργάνων του κράτους. Ο δικαστής εκδίδει τις αποφάσεις του στο όνομα του ελληνικού λαού και διεκδικεί έτσι τη δημοκρατική τους νομιμοποίηση, το θεμέλιο όμως της δικαστικής εξουσίας είναι ο δικαιοκρατικός χαρακτήρας του πολιτεύματός μας που αποκτά πρακτική σημασία όταν περιορίζει τις δυνατότητες των δημοκρατικά νομιμοποιημένων, δηλαδή των πολιτικών, οργάνων του κράτους.

Περισσότερα...

13 Οκτωβρίου 2000

Το άρθρο 24 για την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, τον χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό, με ειδικότερες αναφορές στην προστασία των δασών, των μνημείων και των παραδοσιακών περιοχών και στοιχείων, θεωρήθηκε και είναι μία από τις πιο μεγάλες καινοτομίες του Συντάγματος του 1975. Με το άρθρο 24 προστέθηκε στην ελληνική συνταγματική τάξη μία νέα διάσταση• αυτή του οικολογικού συντάγματος. Άλλωστε, η κατάρτιση και η θέση σε ισχύ του μεταπολιτευτικού καταστατικού χάρτη της χώρας συνέπεσε με την ωρίμανση της συζήτησης για την ανάγκη ενός ολοκληρωμένου νομικού συστήματος προστασίας του περιβάλλοντος σε διεθνές, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, άρα με διατάξεις αφενός μεν διεθνών συμβάσεων, αφετέρου δε των εθνικών συνταγμάτων.

Περισσότερα...

12 Οκτωβρίου 2000

Η διαφάνεια είναι συνυφασμένη με την ίδια την έννοια και τη λειτουργία της δημοκρατίας. Το γεγονός πως, όπως και σε πολλές άλλες περιόδους, γίνεται και πάλι έντονη συζήτηση, διεθνώς, για την ανάγκη να υπάρχουν πρόσθετε εγγυήσεις διαφάνειας είναι μία πολύ ισχυρή ένδειξη της κρίσης των θεσμών της σύγχρονης αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Η θέσπιση συνεπώς και η λειτουργία εγγυήσεων διαφάνειας είναι βασική προϋπόθεση για την υπεράσπιση της πολιτικής και άρα για την υπεράσπιση της ίδιας της δημοκρατίας απέναντι σε ποικίλες πιέσεις που προέρχονται από θύλακες εξουσίας - οικονομικής, κοινωνικής, επικοινωνιακής ή ακόμα και τεχνολογικής ή επιστημονικής - οι οποίοι βρίσκονται εκτός πολιτικού, δηλαδή εκτός δημοκρατικού ελέγχου.

Περισσότερα...