Αθήνα, 22 Οκτωβρίου 2018

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ

Επικίνδυνες «αντιδιαστολές» με την αιγιαλίτιδα ζώνη

Όπως γράφεται, αυτή τη στιγμή, στον επίσημο διαδικτυακό τόπο του υπουργείου Εξωτερικών της Ελληνικής Δημοκρατίας «Η Ελλάδα κατά την κύρωση της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας ( ν. 2321/1995) δήλωσε ρητά ότι επιφυλάσσεται να ασκήσει σε οιοδήποτε χρόνο το δικαίωμά της να επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη της μέχρι τα 12 ν.μ. Ως αντίδραση προς τη νόμιμη αυτή θέση της Ελλάδας, η τουρκική Βουλή εξουσιοδότησε με ψήφισμά της (8/6/1995) την τουρκική κυβέρνηση, εν λευκώ και στο διηνεκές, να κηρύξει πόλεμο (casus belli) στην Ελλάδα (εξουσιοδότηση για χρήση και στρατιωτικών μέσων κατά της Ελλάδας) σε περίπτωση που η τελευταία επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη της πέραν των 6 ν.μ.».

Η τουρκική αυτή απειλή χρήσης βίας που παραβιάζει κατάφωρα το διεθνές δίκαιο, αναφέρεται προφανώς στις θαλάσσιες περιοχές που ενδιαφέρουν την Τουρκία, η οποία στο μεν Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο μέχρι τον κόλπο της Αττάλειας έχει αιγιαλίτιδα ζώνη 6 ν.μ., άλλου όμως ( Μαύρη Θάλασσα και το μεγαλύτερο μέρος της Αν. Μεσογείου) η χωρική της θάλασσα έχει επεκταθεί στα 12 ν.μ. . Η τουρκική αυτή θέση συνδέεται με τον βασικό της ισχυρισμό ως προς την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας (και της ΑΟΖ που συμπίπτει από πλευράς έκτασης με την υφαλοκρηπίδα σε θάλασσες, όπως η Μεσόγειος). Ο ισχυρισμός αυτός αφορά την δήθεν ύπαρξη «ειδικών συνθηκών» στο Αιγαίο που το καθιστούν «ημίκλειστη» θάλασσα. Ο ισχυρισμός αυτός επεκτείνεται, με προσαρμογές, και σε τμήμα της Ανατολικής Μεσόγειου με στόχο την πλήρη αμφισβήτηση ή έστω τον δραστικό περιορισμό της επήρειας του νησιωτικού συγκροτήματος Καστελλόριζου κατά την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ.

Περισσότερα...

6-7 Οκτωβρίου 2018

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο

Η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία πρέπει να επινοήσει ξανά τον εαυτό της

Ας αρχίσουμε με τη δική μας πρόσφατη εμπειρία πριν αναφερθούμε στο ευρωπαϊκό τοπίο. Το ΠΑΣΟΚ πλήρωσε το βαρύ κόστος της απόφασής του να απαντήσει με εθνική, κοινωνική και ιστορική υπευθυνότητα στα υπαρξιακά διλήμματα της οικονομικής κρίσης σε συνδυασμό με την πρόσθετη απόφασή του να αναλάβει μόνο του το 2010 το τεράστιο ιστορικό, πολιτικό και ηθικό βάρος των στρεβλώσεων της Μεταπολίτευσης. Άφησε άλλους να κρυφτούν. Λίγο αργότερα πάνω στους ώμους τού βαριά τραυματισμένου ΠΑΣΟΚ, που αγωνιζόταν πρωτίστως για την επιβίωση της πατρίδας και δευτερευόντως για τη δική του επιβίωση, πάτησαν όλοι. Κυρίως ο ανεύθυνος αντισυστημικός εθνικολαϊκισμός που εμφανίστηκε ως διάδοχος της ριζοσπαστικότητας του αρχικού ΠΑΣΟΚ, αλλά και διάφορες «εξωραϊσμένες» εκδοχές ευρωπαϊκής υπευθυνότητας, εκτός όμως πραγματικής κυβερνητικής ευθύνης (η ΔΗΜΑΡ αρχικά, Το Ποτάμι στη συνέχεια). Μέχρι και το ΚΙΔΗΣΟ την κρισιμότερη στιγμή. Αυτοί οι τοπικοί λόγοι εξηγούν σε μεγάλο βαθμό την καθοδική πορεία της εκλογικής επιρροής του ΠΑΣΟΚ ως έκφραση της σοσιαλδημοκρατίας στην Ελλάδα, αν και η σοσιαλδημοκρατική ταυτότητα υιοθετήθηκε από το ΠΑΣΟΚ καθαρά μετά το 1990, λίγο πριν από το Μάαστριχτ που ήταν κομβικό, αν όχι μοιραίο, για την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία. 

Περισσότερα...

Αθήνα, 23 Σεπτεμβρίου 2018

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στο ΒΗΜΑ της Κυριακής*

Το πρόβλημα της οικονομίας είναι πρωτίστως πολιτικό

Το μεγάλο πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας είναι πολιτικό. Ζητήματα δημοσιονομικής και χρηματοοικονομικής μηχανικής μπορούν να αντιμετωπιστούν - όχι εύκολα, αλλά μπορούν -, εφόσον όμως υπάρχουν οι πολιτικές προϋποθέσεις. Δεν εννοώ ζητήματα τα οποία συνήθως χαρακτηρίζουμε πολιτικά και αφορούν τον τρέχοντα κομματικό ανταγωνισμό, τη συγκυρία. Το πρόβλημα είναι πολιτικό, αλλά πολύ βαθύτερο. Αφορά τη νοοτροπία που κυριαρχεί στο δημόσιο βίο, τη στάση της κοινωνίας και τη σχέση της με το πολιτικό σύστημα. Η εκτίμηση που κάνει το πολιτικό σύστημα για τα κριτήρια με τα οποία διαμορφώνονται οι εκλογικές επιλογές των πολιτών, συχνά το εγκλωβίζει σε επανάληψη στερεοτύπων.

Το πρώτο ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι αν έχουμε επιστρέψει στην κανονικότητα και άρα έχουμε την άνεση να βλέπουμε να εξελίσσεται μπροστά μας μία ιδεολογικοπολιτική αντιπαράθεση μεταξύ των κομμάτων που παρουσιάζουν τις προγραμματικές τους προτάσεις για την επόμενη τετραετία. Ή αν πρέπει να αντιμετωπίσουμε θεμελιώδη και ανεπίλυτα ζητήματα σχετικά με την ειδική κατάσταση στην οποία εξακολουθεί να βρίσκεται η χώρα, η οποία τελεί υπό αυστηρή διεθνή εποπτεία, όχι μόνο των θεσμών και των εταίρων, αλλά και των αγορών, που είναι πολύ πιο αυστηρές και διεισδυτικές.

Περισσότερα...

Θεσσαλονίκη, 8 Σεπτεμβρίου 2018

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στην εφημερίδα «Τύπος Θεσσαλονίκης»

Μια ΔΕΘ της επίγνωσης και της υπευθυνότητας

Η ΔΕΘ είναι η επιτομή των προβλημάτων και των δυνατοτήτων τόσο της χώρας, όσο και της Θεσσαλονίκης. Τα δεδομένα της εκθεσιακής και συνεδριακής αγοράς σε διεθνές, περιφερειακό, ακόμη και σε εθνικό επίπεδο είχαν μεταβληθεί ριζικά ήδη πριν το 2010. Η ΔΕΘ είχε χάσει τα «μονοπωλιακά» της πλεονεκτήματα ως ετήσια έκθεση του ευρύτερου δημοσίου τομέα, αλλά και ως ετήσιο θεσμικό πολιτικό forum.

Τώρα, μετά τη σκληρή εμπειρία της περιόδου 2010-2018, η ετήσια γενική έκθεση που οργανώνεται από τη ΔΕΘ, αποκτά νόημα αν λειτουργήσει ως αποτύπωση και προβολή των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της ελληνικής πραγματικής οικονομίας που αντιστάθηκε στην κρίση, ενισχύει την ανταγωνιστικότητάς της, εντείνει την εξωστρέφεια της και δίνει έμφαση στην καινοτομία και την ευρηματικότητα, την ευελιξία και την ποιότητα. 

Περισσότερα...

Αθήνα, 23 Ιουλίου 2018

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος για τον Σταύρο Τσακυράκη και την εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ 

Ο Σταύρος Τσακυράκης υπήρξε ενεργός πολίτης και μάχιμος δημοκράτης πολύ πριν διαμορφώσει την επιστημονική του ταυτότητα στο Συνταγματικό Δίκαιο. Τα ισχυρά βιώματα και το αξιακό του υπόβαθρο - «ανανεωτικά αριστερό» σύμφωνα με την παλιά τυπολογία - διασταυρώθηκαν με τη μελέτη και τη βαθιά γνώση, τη συμμετοχή στη διεθνή επιστημονική συζήτηση, τη συστηματική παρακολούθηση της ελληνικής, της ευρωπαϊκής και της αμερικανικής νομολογίας. Διαμόρφωσε έτσι μια στιβαρή και καθαρή θέση υπέρ των εγγυήσεων του κράτους δικαίου, της ακεραιότητας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αρχής γενομένης από την ελευθερία του λόγου, της φιλελεύθερης δημοκρατίας, της ανάγκης για δικαστική προστασία από μια πραγματικά ανεξάρτητη δικαστική εξουσία, οι αποφάσεις της οποίας   τελούν υπό διεθνή έλεγχο. Αυτή η στάση άφηνε πολύ πίσω την αμήχανη συζήτηση για το τι είναι στις ημέρες μας «αριστερό» ή «προοδευτικό».

Περισσότερα...

Αθήνα, 14 Ιουνίου 2018

Ευάγγελος Βενιζέλος

Το περιεχόμενο, τα προβλήματα και η διαχείριση της συμφωνίας για το ονοματολογικό

Το σχέδιο συμφωνίας που διαπραγματεύθηκε η κυβέρνηση προβλέπει σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό και χρήση της, εσωτερική και διεθνή, erga omnes. Η erga omnes χρήση προϋποθέτει και δεσμευτική διεθνή συμφωνία και αναθεώρηση του Συντάγματος της πΓΔΜ ως πράξη προσαρμογής στη διεθνή συμφωνία. Αυτή η σχέση διεθνούς συμφωνίας και αναθεώρησης του Συντάγματος προβλέπεται ήδη από την ενδιάμεση συμφωνία του 1995. Αυτά ήταν πάντα δύο βασικά στοιχεία της εθνικής γραμμής που διαμορφώθηκε μετά τον Απρίλιο του 1993 και την υιοθέτησαν όλες οι μετέπειτα κυβερνήσεις. Στα θέματα αυτά υπάρχει ευρύτερη αποδοχή, όπως προκύπτει και από πρόσφατες δηλώσεις του Προέδρου της ΝΔ.

Αναπόσπαστο όμως στοιχείο της εθνικής μας γραμμής ήταν και είναι πάντα η ακύρωση και αποτροπή κάθε αλυτρωτισμού και κάθε ιδεολογικής χρήσης της ιστορίας και των λέξεων. Το σχέδιο συμφωνίας είναι προδήλως προβληματικό, με βάση το παραπάνω κριτήριο, γιατί αποδέχεται ανακριβείς και εσφαλμένους χαρακτηρισμούς ως προς δυο κρίσιμα ζητήματα υψηλού συμβολισμού: τη γλώσσα και την ιθαγένεια. Σε συνδυασμό μάλιστα με την αποδοχή, στο άρθρο 7 του σχεδίου, ως εξίσου αποδεκτών των αντιλήψεων των δυο πλευρών ως προς το τι σημαίνουν οι όροι «Μακεδονία» και «Μακεδόνας». Ρήτρα που απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή γιατί στην πράξη μπορεί να αλλοιώνει κάθε συμφωνία για την ονομασία και την erga omnes χρήση της.

Περισσότερα...

Αθήνα, 3 Ιουνίου 2018

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στο ΒΗΜΑ της Κυριακής

Ποιος δικαιούται να προστατεύσει τον λαό από τις επιλογές του;
Το ιταλικό παράδειγμα
  

Ο πρόεδρος Ματαρέλα, αρνούμενος να διορίσει υπουργό Οικονομικών το πρόσωπο που προτάθηκε από τον πρωθυπουργό στον οποίο έδωσε ο ίδιος εντολή, με την αιτιολογία ότι οι απόψεις του δημιουργούν ανησυχία σχετικά με τη θέση της Ιταλίας στην ευρωζώνη, διαφώνησε ουσιαστικά με τις προγραμματικές θέσεις της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας που συγκροτήθηκε από τα «Πέντε Αστέρια» και τη Λέγκα. Οριοθετήθηκε σε σχέση με τους κινδύνους της πολιτικής που συμφώνησαν οι κυβερνητικοί εταίροι.

Δεν πρόκειται συνεπώς για άρνηση διορισμού ενός υπουργού λόγω προσωπικής ακαταλληλότητας για τη συγκεκριμένη θέση, όπως συνέβη μερικές φορές στην ιταλική συνταγματική πρακτική των τελευταίων δεκαετιών, με πρόσωπα που προτάθηκαν για το υπουργείο Δικαιοσύνης. Θεμελιώδη ζητήματα εθνικής στρατηγικής, όπως η συμμετοχή στο ευρώ, δεν ασκούνται από τον υπουργό Οικονομικών ως προσωπική πολιτική. Είναι κεντρικές επιλογές της κυβέρνησης, των κομμάτων που μετέχουν σε αυτήν ή τη στηρίζουν και τελικά του εκλογικού σώματος. Η άρνηση διορισμού του προταθέντος υπουργού Οικονομικών συμβολίζει επομένως την αντίθεση του ιταλού ΠτΔ προς κεντρικές πολιτικές επιλογές, υποσχέσεις και «αφηγήσεις» του συγκεκριμένου κυβερνητικού σχήματος. Το μείζον αυτό ζήτημα παραμένει ακόμη και αν οι κυβερνητικοί εταίροι αποδεχθούν την προεδρική ένσταση, μετακινήσουν τον προταθέντα σε άλλο υπουργείο και προτείνουν άλλο πρόσωπο, αποδεκτό από τον ΠτΔ, για το υπουργείο Οικονομικών.

Περισσότερα...

Αθήνα, 21 Μαΐου 2018

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ

Συνθέτη ονομασία, όχι απλή ιδεολογική χρήση της Ιστορίας

Έχω τοποθετηθεί ευθύς εξαρχής στο ζήτημα του οριστικού ονόματος της πΓΔΜ, υπέρ μιας σύνθετης ονομασίας με γεωγραφικό προσδιορισμό, που θα ισχύει έναντι πάντων (erga omnes), θα είναι δηλαδή μια, η ίδια για εσωτερική και εξωτερική χρήση. Έχω προσπαθήσει να εξηγήσω ότι νομική βάση κατοχυρωτική για την Ελλάδα, πρέπει να είναι μια διεθνής συμφωνία που θα υποστηριχθεί και από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ενώπιον του οποίου εκκρεμεί το ζήτημα της ονομασίας. Έχω όμως τονίσει ότι δυνάμει της διεθνούς συμφωνίας και ως πράξη συμμόρφωσης προς αυτή πρέπει να αναθεωρηθεί το Σύνταγμα της πΓΔΜ. Άλλωστε η συγκέντρωση της αυξημένης αναθεωρητικής πλειοψηφίας στη γειτονική μας χώρα, διασφαλίζει την πολιτική, διακοινοτική και πολιτειακή της συνοχή και την περιφερειακή σταθερότητα.

Έχω επίσης θυμίσει πολλές φορές τους τελευταίους μήνες ότι η χώρα μας έχει επισήμως αποδεχθεί συνθέτη ονομασία που περιλαμβάνει τη λέξη Μακεδονία ήδη από τον Απρίλιο του 1993, όταν η τότε κυβέρνηση Κωνσταντίνου Μητσοτάκη αποδέχθηκε την προσωρινή ονομασία πΓΔΜ (που δεν είναι ενιαία λέξη αλλά ακρωνύμιο) με την οποία εντάχθηκε η γειτονική χώρα στον ΟΗΕ, πολλούς διεθνείς οργανισμούς και έλαβε καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ χώρας. Θύμισα επίσης ότι μετά το 1993, όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις, αποδέχθηκαν διεθνώς ως οριστική λύση συνθέτη ονομασία που περιλαμβάνει τη λέξη Μακεδονία με μια σειρά σοβαρών, αυστηρών και εφαρμόσιμων προϋποθέσεων.

Περισσότερα...

Αθήνα, 29 Απριλίου 2018

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στην Καθημερινή της Κυριακής

Η διακριτική γοητεία της «κανονικοποίησης» του ΣΥΡΙΖΑ

Τον τελευταίο καιρό, ο παλιός φίλος Νίκος Μαραντζίδης διατυπώνει επίμονα την άποψη ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ήδη από το καλοκαίρι του 2015, μετά τη συμφωνία για το τρίτο μνημόνιο και την αποχώρηση του ενός τρίτου της αρχικής Κοινοβουλευτικής Ομάδας του, έχει μεταταγεί στον χώρο της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας (βλ. ενδεικτικά, «Κ» της Κυριακής 22.4.2018 με αναφορά σε θέσεις μου που παρατίθενται εντός εισαγωγικών αλλά ανωνύμως). Συνεπώς ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει, σύμφωνα με την άποψη αυτή, να αντιμετωπίζεται ως ένα «κανονικό», συστημικό, φιλοευρωπαϊκό κόμμα που ήρθε για να μείνει στο ελληνικό πολιτικό σύστημα καταλαμβάνοντας τον χώρο μιας από τις παραδοσιακές ευρωπαϊκές πολιτικές οικογένειες. Η λογική συνεπαγωγή της άποψης αυτής είναι ότι είναι ξεπερασμένο και εσφαλμένο να τίθεται ως στόχος η στρατηγική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ ή να αποκλείεται η συνεργασία μαζί του ακόμη και στην παρούσα Βουλή, πολύ δε περισσότερο στην επόμενη.

Η λογική του «αντί-ΣΥΡΙΖΑ» μετώπου, σύμφωνα με την άποψη αυτή, είναι «ατελέσφορη πολιτικά και άγονη ιδεολογικά» και βολεύει ίσως «όσους στήνουν καριέρες στον φανατισμό των αφελών ή ιδιοτελών, αλλά βλάπτει τη χώρα». Δεν ξέρω ποιους εννοεί ο Ν. Μαραντζίδης. Ξέρω όμως πολύ καλά ότι «καριέρες στο φανατισμό των αφελών ή ιδιοτελών», σύμφωνα με τη διατύπωσή του, έστησαν ο κ. Τσίπρας και ο κ. Καμμένος βλάπτοντας πολύ και σε βάθος τη χώρα.

Περισσότερα...

Αθήνα, 21 - 22 Απριλίου 2018
 

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στα ΝΕΑ Σαββατοκύριακο 

Εξωτερική πολιτική και χρόνος -
Στοιχεία ασυμμετρίας στις ελληνοτουρκικές σχέσεις

Η γεωγραφία, η Ιστορία και η συγκυρία είναι οι τρεις βασικοί παράγοντες που προσδιορίζουν την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας και άμυνας κάθε χώρας. Και οι τρεις συγκλίνουν στην ανάδειξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων ως   κύριο ζήτημα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Τα σαράντα τέσσερα χρόνια από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο και τη μεταπολίτευση στην Ελλάδα μέχρι σήμερα συνιστούν μια μακρά πλέον περίοδο κατά τη διάρκεια της οποίας αφενός μεν συγκροτήθηκε εκ των πραγμάτων μια ενιαία εθνική στρατηγική σε σχέση με την Τουρκία και τις μονομερείς αμφισβητήσεις και διεκδικήσεις της, αφετέρου δε δοκιμάστηκαν τα όρια και η αποτελεσματικότητα της στρατηγικής αυτής.

Αυτόν λοιπόν τον σχεδόν μισό αιώνα έχει επικρατήσει μια αντίληψη για τη σχέση χρόνου και εξωτερικής πολιτικής που βασίζεται στην υπόθεση ότι ο χρόνος λειτουργεί υπέρ μας. Πράγματι η Ελλάδα επανήλθε το 1980 στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, από το οποίο είχε αποχωρήσει λίγο μετά τη Μεταπολίτευση. Εντάχθηκε ήδη από το 1981 στις τότε Ευρωπαϊκές Κοινότητες και στη συνέχεια στη ζώνη του ευρώ. Πέτυχε το 2004 τον θεμελιώδη στόχο της ένταξης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση παρά την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν.

Περισσότερα...