Πέμπτη, 31 Μαΐου 2012
της Begona Castiella
Ο Έλληνας σοσιαλιστής ηγέτης είναι ένας πολιτικός που έχει συνηθίσει στα δύσκολα. Υπήρξε υπουργός Οικονομικών σε μια από τις πλέον σκληρές εποχές για την Ελλάδα. Και εξαιτίας των θυσιών που επέβαλαν οι πιστωτές, το εκλογικό σώμα τον υποχρέωσε να πληρώσει υψηλό τίμημα για το κόμμα του. Αλλά ο Βενιζέλος είναι παλιά αλεπού, ένας μαχητής που δεν τα παρατάει ποτέ. Αυτός ο δυνατός πολιτικός, ο εξαιρετικός ρήτορας, ο επιθετικός επιζών, είναι η ελπίδα του κόμματός του. Οι προκλήσεις όμως που αντιμετωπίζει η χώρα του είναι μεγαλύτερες από τους συνηθισμένους καυγάδες και τα κτυπήματα κάτω από τη μέση ανάμεσα στα κόμματα. Αυτό που κρίνεται είναι το μέλλον του ευρώ και της Ευρώπης –της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης. Είναι η στιγμή να δει κανείς τα πράγματα από ψηλά, με μεγαλύτερη ευθύνη. Και φυσικά, για να αντιμετωπιστεί αυτό που έρχεται, πρέπει να εξασφαλιστεί ένα καλό αποτέλεσμα που θα επιτρέψει στα μετριοπαθή κόμματα να σχηματίσουν κυβέρνηση.
—Τι θα κάνει το κόμμα σας για να προσελκύσει τους ψηφοφόρους που στις προηγούμενες εκλογές απείχαν ή ψήφισαν άλλα κόμματα;
Ευ. Βενιζέλου: Στις εκλογές της 6ης Μαΐου το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑΣΟΚ) έχασε πάνω από τα δύο τρίτα της δύναμής του. Χάσαμε περισσότερους από δύο εκατομμύρια ψηφοφόρους σε λιγότερο από τρία χρόνια. Πρέπει να τους κερδίσουμε και πάλι. Οι ψηφοφόροι μας ένιωθαν οργισμένοι και πληγωμένοι και θέλησαν να μας τιμωρήσουν. Λάβαμε το μήνυμα. Τώρα καλούμε αυτούς τους ψηφοφόρους να επιστρέψουν σπίτι τους για το καλό της χώρας και των Ελλήνων. Η πρόσκλησή μας είναι τίμια και συνοδεύεται από τη μοναδική αξιόπιστη πρόταση για την έξοδο της χώρας από την κρίση. Δεν υποσχόμαστε πράγματα που δεν μπορούμε να κάνουμε. Τους λέμε τι μπορεί να γίνει και πώς να γίνει.
—Οι περισσότεροι Έλληνες είναι οργισμένοι με το Μνημόνιο, το πρόγραμμα προσαρμογής που επέβαλαν οι διεθνείς πιστωτές. Πώς θα τους κάνετε να δουν την θετική πλευρά αυτού του προγράμματος;
Ευ. Βενιζέλου: Η μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων, πάνω από το 75%, τάσσονται υπέρ του ευρώ. Αλλά μια εξίσου σημαντική πλειοψηφία, πάνω από 75%, θέλει τη ριζική αλλαγή των όρων της δανειακής σύμβασης γιατί ο κόσμος δεν αντέχει άλλο μειώσεις αποδοχών, περισσότερη ύφεση και περισσότερη ανεργία. Μπροστά σε αυτή την κατάσταση, το ΠΑΣΟΚ προτείνει μια υπεύθυνη και ψύχραιμη πολιτική. Η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει πάσει θυσία στην Ευρωζώνη. Με βάση όμως την εμπειρία μας και τις θέσεις που έχουμε αναπτύξει κατά τη διάρκεια όλων αυτών των μηνών της σκληρής μας διαπραγμάτευσης με την τρόικα (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ΕΚΤ και ΔΝΤ), πιστεύουμε ότι μπορούμε να αναθεωρήσουμε όρους της δανειακής σύμβασης, σε στενή συνεργασία με τους Ευρωπαίους εταίρους μας. Μιλάμε για μια συναινετική αναθεώρηση.
—Δεν θα είναι εύκολο να δεχθούν μια αναθεώρηση οι Ευρωπαίοι εταίροι.
Ευ. Βενιζέλου: Πρέπει να πείσουμε τους Ευρωπαίους εταίρους μας να ξανασκεφτούν τους όρους της σύμβασης που υπό τις παρούσες συνθήκες οξύνουν την ύφεση και την κοινωνική κρίση. Θα είναι μια αναθεώρηση που θα διατηρεί τους στόχους για τη δημοσιονομική προσαρμογή και τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους. Πρέπει όμως παράλληλα να πείσουμε το λαό μας ότι το Μνημόνιο έχει και θετικά σημεία: βγάζει από την πλάτη των Ελλήνων 106 δισ. ευρώ δημοσίου χρέους (50% του ΑΕΠ) και εξασφαλίζει πολύ χαμηλά επιτόκια για τα δάνεια που λαμβάνει η χώρα (περίπου 2%, τη στιγμή που η Ισπανία ή η Ιταλία έχουν επιτόκια κοντά στο 6%). Κι επίσης, καταφέρνουμε να σώσουμε το τραπεζικό σύστημα, τα 170 δισ. ευρώ καταθέσεων, και να εξασφαλιστεί ρευστότητα στην αγορά.
—Δηλαδή, θέλετε να επαναδιαπραγματευτείτε κάποια μέτρα της δανειακής σύμβασης, του Μνημονίου; Μπορείτεναπροσδιορίσετετιςδιορθώσεις, ταμέτραπουπροτείνετε;
Ευ. Βενιζέλου: Προτείνουμε παράταση του χρόνου για την δημοσιονομική προσαρμογή, ώστε να πάμε πέραν της 31ης Δεκεμβρίου του 2014 και να έχουμε τη μεγαλύτερη δυνατή χρονική περίοδο. Αυτό το χρειαζόμαστε για να είναι η προσαρμογή πιο ήπια για την κοινωνία, προσανατολισμένη στην ανάπτυξη και να μην οξύνει την ύφεση και την ανεργία. Γι’ αυτό προτάσσουμε τα εξής σημεία:
- Την ανάγκη να μη γίνουν περικοπές στα εισοδήματα και ιδίως σε μισθούς και συντάξεις, για να μη μειωθεί περαιτέρω η ζήτηση.
- Την ανάγκη να προστατευτούν οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας, ώστε να λειτουργεί η ελληνική αγορά εργασίας σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
- Την ανάγκη να αυξηθεί η ρευστότητα και να πέσουν στην αγορά τουλάχιστον 50 δισ. ευρώ από τη νέα δανειακή σύμβαση.
- Την ανάγκη να απελευθερωθούν άμεσα δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις ύψους 55 δισ. ευρώ. Αυτές οι επενδύσεις έχουν καθηλωθεί τα τελευταία χρόνια λόγω της αδυναμίας του ελληνικού και του διεθνούς τραπεζικού συστήματος να χρηματοδοτήσει τις σχετικές συμβάσεις.
- Την ανάγκη να εφαρμοστούν οι πολιτικές δεσμεύσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 27ης Οκτωβρίου 2011 για το πακέτο αναπτυξιακής βοήθειας προς την Ελλάδα, που προϋποθέτουν την κινητοποίηση των υφισταμένων κοινοτικών πόρων καθώς και κονδυλίων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.
- Την ανάγκη να στηριχθούν με κονδύλια του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου όλα τα προγράμματα για την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων και ιδίως προγράμματα ενίσχυσης της νεανικής επιχειρηματικότητας, κατάρτισης, αυτεπιστασίας των ΟΤΑ και κοινωφελούς εργασίας.
Η αναθεώρηση, όπως την προτείνουμε, είναι εφικτή. Θα διασφαλίζει τη θέση της Ελλάδας στην Ευρωζώνη και την ενότητα και σταθερότητα της Ευρωζώνης συνολικά. Αυτή είναι η λύση με το μικρότερο κόστος και για την Ελλάδα και για την Ευρώπη. Είναι μια υπεύθυνη, προοδευτική πρόταση.
—Είναι πολύ δύσκολο για έναν ξένο να καταλάβει γιατί το ελληνικό κράτος δεν μπορεί να μαζέψει φόρους και να αντιμετωπίσει τη διαφθορά.
Ευ. Βενιζέλου: Η είσπραξη φόροων τα τελευταία χρόνια έχει γίνει δύσκολη λόγω της ύφεσης. Κάτω από ακραίες συνθήκες σωρευτικής ύφεσης, πάνω από 20% τα πέντε τελευταία χρόνια, το κράτος δεν μπορεί να εισπράξει τους φόρους που χρειάζεται γιατί οι πολίτες υποφέρουν οικονομικά. Η κατάσταση όμως χειροτέρεψε και για πολιτικούς λόγους. Βρισκόμαστε σε προεκλογική εκστρατεία από τα τέλη Απριλίου και από τις εκλογές στις 6 Μαΐου δεν μπόρεσε να σχηματιστεί κυβέρνηση για τη χώρα. Τώρα έχουμε υπηρεσιακή κυβέρνηση και το κράτος χάνει έσοδα. Όταν κάποιες ανεύθυνες πολιτικές δυνάμεις περνούν το μήνυμα ότι οι πολίτες δεν χρειάζεται να ανησυχούν για το αν θα πληρώσουν αυτόν ή εκείνον τον φόρο, διότι η νέα κυβέρνηση θα τους καταργήσει, το κράτος χάνει ακόμα περισσότερα έσοδα. Υπάρχει και οπισθοδρόμηση στα δημοσιονομικά έσοδα που οφείλεται στο ότι η ελληνική δημόσια διοίκηση δεν μπορεί να λειτουργήσει όπως πρέπει χωρίς μια κανονική κυβέρνηση. Αυτό είναι ένα δομικό πρόβλημα της χώρας που έχουμε προσπαθήσει να το λύσουμε τα τελευταία δυόμισι χρόνια κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες.
—Ήσασταν υπουργός Οικονομικών σε μια πολύ λεπτή περίοδο. Ποια ήταν η δυσκολότερη πρόκληση που είχατε να αντιμετωπίσετε;
Ευ. Βενιζέλου: Αναμφίβολα, η ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, η αναδιάρθρωση του χρέους που ανακούφισε τη χώρα από 106 δισ. ευρώ χρέους, ή 50% του ΑΕΠ μας, η μεγαλύτερη αναδιάρθρωση στην παγκόσμια οικονομική ιστορία. Αυτό σήμαινε εκατοντάδες ώρες σκληρών διαπραγματεύσεων και εξαντλητικών συνεδριάσεων με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ, με το Eurogroup, με τους πιστωτές... Πάντα πληρώνεις ένα υψηλό προσωπικό τίμημα όταν εργάζεσαι με πολύ άγχος και ένταση, γνωρίζοντας ότι κρατάς στα χέρια σου το μέλλον των επόμενων γενεών, αντιμετωπίζοντας έντονες πιέσεις και κοινωνική αναταραχή, έχοντας απέναντί σου επικίνδυνα κερδοσκοπικά συμφέροντα και διεθνείς πολιτικές ακροβασίες. Την ίδια στιγμή, πρέπει να είσαι ήρεμος και ψύχραιμος, αποφασιστικός και γρήγορος, γιατί προσπαθείς να κάνεις κινήσεις, σα να συμπληρώνεις ένα γιγαντιαίο παζλ, σε απίστευτα μικρά χρονικά περιθώρια, που μπορεί να οδηγήσουν τη χώρα σου ή στην επιτυχία ή στην αποτυχία.
—Θα συμμετέχει το ΠΑΣΟΚ σε κάποιον κυβερνητικό συνασπισμό, υπό την προϋπόθεση ότι τα υπόλοιπα κόμματα θέλουν την παραμονή στην Ευρωζώνη;
Ευ. Βενιζέλου: Θέλουμε μια κυβέρνηση με κορμό την υπεύθυνη κεντροαριστερά. Παρουσιάζουμε τις προτάσεις μας ενώπιον του λαού που θα αποφασίσει αν θα τις δεχτεί ή θα τις απορρίψει. Και με βάση την απόφασή του λαού, θα λάβουμε κι εμείς την τελική μας απόφαση. Αλλά είναι ζωτικής σημασίας για όλα τα πολιτικά κόμματα να μιλήσουν και να πουν στο λαό τι είναι αυτό που θέλουν. Τα κόμματα πρέπει να εξηγήσουν τις θέσεις τους τώρα: αν ζητούν μονομερή καταγγελία της δανειακής σύμβασης ή αν στηρίζουν την πρότασή μας για αναθεώρηση ορισμένων από τους πιο δυσμενείς όρους της. Αλλά πρέπει να το κάνουν τώρα αυτό. Όχι μετά τις εκλογές.
