Τρίτη, 15 Νοεμβρίου 2011
Ομιλία του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και Υπουργού Οικονομικών κ. Ευάγγελου Βενιζέλου κατά τη συζήτηση επί των προγραμματικών δηλώσεων της Κυβέρνησης
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, αναρωτιέμαι και εγώ μαζί με τους Έλληνες πολίτες τι είναι αυτό που συνέβη τις τελευταίες ημέρες με την ορκωμοσία της Κυβέρνησης και τι άλλαξε. Υπάρχει μία προφανής αλήθεια που πρέπει να την πούμε ευθαρσώς γιατί τιμά τον πολιτικό κόσμο και τη Βουλή των Ελλήνων. Το μέγεθος της εθνικής κρίσης και ο όγκος της ευθύνης μας έκανε όλους μέσα σ’ αυτήν την Αίθουσα πιο υπεύθυνους, πιο μετριοπαθείς, πιο προσεκτικούς. Ο άμεσος κίνδυνος κατάρρευσης της χώρας και η επιτακτική ανάγκη διάσωσής της δημιούργησε το κλίμα εθνικής και κοινωνικής συναίνεσης που ήταν εδώ και πάρα πολύ καιρό και είναι πάντα απολύτως αναγκαίο.
Η συγκρότηση της Κυβέρνησης προκάλεσε αισθήματα ανακούφισης στην ελληνική κοινωνία, γέννησε προσδοκίες στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, διαμορφώνει τις προϋποθέσεις για την αποκατάσταση της διεθνούς αξιοπιστίας και της διαπραγματευτικής ισχύος της χώρας, δίνει πολύ καλούς οιωνούς για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης και του κρατικού μηχανισμού και μας επιτρέπει να εγκαθιδρύσουμε μία πιο αυθεντική σχέση μεταξύ πολίτη και πολιτικού συστήματος.
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως πρόκειται για μία αλλαγή σε επίπεδο πολιτικού πολιτισμού και μετά το σχηματισμό της παρούσας Κυβέρνησης έχουν διαμορφωθεί οι προϋποθέσεις να ξαναγνωριστούμε με έναν τρόπο πιο αντικειμενικό, πιο ορθολογικό και πιο δίκαιο. Έχουν διαμορφωθεί οι προϋποθέσεις να ξαναγνωριστούμε και μεταξύ μας και με τον ελληνικό λαό.
Το πολιτικό σύστημα, κυρίες και κύριοι Βουλευτές, έφθασε σε μία οριακή κατάσταση και παρά τους δισταγμούς, παρά τις καθυστερήσεις, τελικά έδειξε πως έχει συνείδηση της πραγματικότητας και αίσθηση των καταστάσεων. Άρα, έχουν αλλάξει οι ίδιοι οι όροι της πολιτικής νομιμοποίησης και δημιουργείται μία ύστατη ευκαιρία για τη χώρα, μία ευκαιρία που πρέπει να την αξιοποιήσουμε στο μέγιστο δυνατό βαθμό.
Η Κυβέρνηση έχει συγκεκριμένη εντολή, περιορισμένη θητεία –ναι, όλα αυτά είναι προφανή- αλλά έχει και ιστορικές δυνατότητες. Η εντολή της –έτσι έχουμε συμφωνήσει- είναι η πλήρης εφαρμογή της απόφασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 26ης Οκτωβρίου. Όμως, αυτή η απόφαση δεν προέκυψε εύκολα, δεν προέκυψε τυχαία. Βασίζεται σε μία πολύ συγκεκριμένη διαδρομή. Έχει ένα υπόβαθρο, πολιτικό και οικονομικό.
Επίσης, το περιεχόμενο της απόφασης της 26ης Οκτωβρίου δεν είναι ουδέτερο, δεν είναι τεχνικό. Από την απόφαση αυτή προκύπτουν μία σειρά από ενέργειες που είμαστε υποχρεωμένοι, συμφωνημένα και συντεταγμένα, να εφαρμόσουμε, προκειμένου να κερδίσουμε το χαμένο χρόνο και να προστατεύσουμε τη χώρα μας.
Δεν είναι καθόλου αυτονόητο ότι είναι πάντα διαθέσιμα τα κονδύλια που περιλαμβάνονται στην απόφαση της 26ης Οκτωβρίου. Πρέπει να κινηθούμε με τη μέγιστη δυνατή ταχύτητα. Πρέπει να είμαστε απολύτως στοχευμένοι με καθαρές προτεραιότητες, ώστε να ολοκληρώσουμε αυτές τις διαδικασίες το ταχύτερο, σε συνεργασία με τους θεσμικούς μας εταίρους και να αποκομίσουμε τα εθνικά και κοινωνικά οφέλη που προκύπτουν από την απόφαση της 26ης Οκτωβρίου.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για συμβατικού χαρακτήρα κομματικές αντιπαραθέσεις υπό την παρούσα ειδική συγκυρία. Πρέπει να κινηθούμε στο επίπεδο που επιβάλλουν οι περιστάσεις.
Εγώ ειδικά, ως Υπουργός Οικονομικών της Κυβέρνησης του κ. Λουκά Παπαδήμου, θέλω να δηλώσω προς τη Βουλή ότι πέρα από τις αυτονόητες ευχαριστίες μου προς τον Πρωθυπουργό, τον Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, αλλά και τον Πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας και τον Πρόεδρο του Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερμού που με περιβάλλουν με την εμπιστοσύνη τους, επειδή το Υπουργείο Οικονομικών έχει την κύρια ευθύνη για την εφαρμογή της απόφασης και το συντονισμό των δράσεων της Κυβέρνησης, θα ενεργώ ως Υπουργός και Αντιπρόεδρος μίας κυβέρνησης που έχει αυτά τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που ανέφερα προηγουμένως.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, ο Έλληνας πολίτης φοβάται πολύ και ελπίζει. Για την ακρίβεια, θέλει να ελπίσει. Πρέπει να απαντήσουμε στους φόβους του και να εδραιώσουμε τις ελπίδες του, γιατί αν δεν αλλάξουμε τις ψυχολογικές προϋποθέσεις, δεν θα αλλάξουμε τις πολιτικές προϋποθέσεις που βρίσκονται στη βάση της εφαρμογής της απόφασης της 26ης Οκτωβρίου και της οριστικής διάσωσης της χώρας.
Το ερώτημα «έχει αποτραπεί οριστικά ο κίνδυνος της χρεωκοπίας;» πρέπει να απαντηθεί κατ’ ανάγκη θετικά. Όμως, για να συμβεί αυτό, πρέπει να κάνουμε όλα όσα απαιτούνται αμέσως τώρα, οργανωμένα, με βάση το συμφωνημένο διάγραμμα ενεργειών και το συμφωνημένο χρονοδιάγραμμα, προκειμένου να επιτευχθεί η εμπρόθεσμη εκταμίευση της έκτης δόσης πριν τις 15 Δεκεμβρίου.
Και ενώ έχουν εκπληρωθεί όλες οι διοικητικές και νομοθετικές προϋποθέσεις, πρέπει να εκπληρωθούν και οι πολιτικές –αυτό είναι αντικείμενο πολύ λεπτών διαβουλεύσεων- προκειμένου η χώρα αξιόπιστα να ανοίξει την πόρτα της έκτης δόσης ως πρόλογο, ως προθάλαμο για την πολύ μεγάλη υπόθεση του νέου προγράμματος, γιατί η επόμενη δόση, η πρώτη δόση του νέου προγράμματος στα τέλη Ιανουαρίου-αρχές Φεβρουαρίου το αργότερο, δεν είναι 8 δισεκατομμύρια ευρώ όπως η έκτη δόση, αλλά επαναλαμβάνω στην Αίθουσα αυτή ότι είναι παραπάνω από 80 δισεκατομμύρια ευρώ συγκεντρωμένα.
Είναι 30 δισεκατομμύρια ευρώ για την επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, χωρίς τα οποία δεν μπορούμε να οργανώσουμε τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα –το PSI- 30 δισεκατομμύρια ευρώ για τη χρηματοδότηση της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα, 15 δισεκατομμύρια ευρώ για τις άμεσες χρηματοδοτικές ανάγκες του Μαρτίου λόγω λήξεως ομολόγων και τουλάχιστον 5 δισεκατομμύρια ευρώ –αν μη περισσότερα- για να ρίξουμε ρευστότητα στην αγορά, για να εκπληρώσουμε ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου, για να ολοκληρωθεί η επιστροφή του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας και για να μπορέσει η αγορά να κινηθεί μέσα από τη ρευστότητα που της στερούν τόσο καιρό και οι τράπεζες, αλλά και η διεθνής –ιδίως η ευρωπαϊκή- οικονομική συγκυρία.
Η Ελλάδα είναι η Ελλάδα του ευρώ, αλλά, όπως όλοι γνωρίζουμε, κλονίζεται το ευρώ στον πυρήνα του. Πρέπει να ξαναθυμηθούμε ότι εμείς είμαστε μόλις το 2% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης, μόλις το 3% του συνολικού δημοσίου χρέους της Ευρωζώνης. Αυτή τη στιγμή έχουν στοχοποιηθεί δύο χώρες που αθροιστικά υπερβαίνουν το 40% του δημοσίου χρέους της Ευρωζώνης. Υπάρχει αμφιβολία για την επάρκεια των ίδιων των χρηματοοικονομικών μηχανισμών της Ευρωζώνης, για το EFSF. Υπάρχει αμηχανία σε σχέση με το ποιος θα είναι ακριβώς ο χαρακτήρας του νέου οριστικού μηχανισμού, του ESM και πότε θα αρχίσει να ισχύει και να λειτουργεί αυτός ο μηχανισμός, η συνθήκη για τον οποίο πρέπει να κυρωθεί μέσα στη θητεία της παρούσας Κυβέρνησης.
Άρα, βοηθούμε και τον εαυτό μας και την Ευρωζώνη αν εμείς κάνουμε όλα όσα οφείλουμε να κάνουμε, τώρα, με ταχύτητα, με συνέπεια, χωρίς αμφιθυμία, για να είναι η Ελλάδα πάντα μέλος της Ευρωζώνης, για να υπάρχει Ευρωζώνη, για να ξεπεράσουμε οριστικά την απειλή της χρεοκοπίας, τον κίνδυνο κατάρρευσης του επιπέδου ζωής.
Το λέω ξανά και ξανά: ο κόσμος βιώνει θυσίες, νιώθει να περιορίζεται το εισόδημά του, βλέπει ότι αλλάζει η κατάστασή του, περικόπτονται αποδοχές και συντάξεις, παίρνουμε μέτρα αδιανόητα πριν από μερικούς μήνες ή από μερικά χρόνια. Δεν είναι όμως αυτό δυστυχώς η κρίση. Αυτό είναι ένας πολύ σκληρός, αλλά αναγκαίος τρόπος αποτροπής της πραγματικής κρίσης, που είναι η επιστροφή σε μία κατάσταση της δεκαετίας του ’60 ή της δεκαετίας του ’50.
Ο σχηματισμός της Κυβέρνησης αυτής δείχνει, για να λέμε τα πράγματα καθαρά, ότι ένα ευρύτατο φάσμα πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων έχει επιτέλους –και αυτό είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικό- συνείδηση της κατάστασης, αίσθηση του κινδύνου και την αναγκαία εθνική αποφασιστικότητα.
Άρα, αυτό που έχουμε να κάνουμε τώρα είναι: Η έκτη δόση, η κατάθεση του Προϋπολογισμού του 2012 που θα εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο την Πέμπτη και θα κατατεθεί επισήμως στην Ολομέλεια της Βουλής της Παρασκευή 18 Νοεμβρίου με στόχο, για πρώτη φορά μετά από πολλά-πολλά χρόνια, η Ελλάδα να εμφανίσει πρωτογενή πλεονάσματα και να αλλάξει σελίδα στη δημοσιονομική της κατάσταση. Βεβαίως, καθοριστικός παράγοντας είναι να ενσωματώσουμε στις προβλέψεις του νέου Προϋπολογισμού το όφελος από τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, από το PSI, ένα όφελος που μπορεί να είναι ισοδύναμο με το όφελος όλου του πακέτου του τελευταίου πολυνομοσχεδίου, να κινείται κάπου μεταξύ 4 δισεκατομμυρίων ευρώ και 5 δισεκατομμυρίων ευρώ, ανάλογα με το αν ο υπολογισμός γίνεται σε ταμειακή ή δεδουλευμένη βάση.
Οι μήνες αυτοί, οι εβδομάδες αυτής της Κυβέρνησης, είναι εξαιρετικά πυκνοί πολιτικά. Κάθε μέρα ισοδυναμεί με μήνα, κάθε μήνας ισοδυναμεί τουλάχιστον με χρόνο. Άρα, όλες οι ψηφισμένες και ισχύουσες ρυθμίσεις για τις λεγόμενες διαρθρωτικές αλλαγές δεν είναι επιλογή. Είναι ανάγκη και υποχρέωση. Βαθμολόγιο και μισθολόγιο, εργασιακή εφεδρεία, αξιολόγηση φορέων υπηρεσιών και προσώπων στο δημόσιο και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, άνοιγμα των επαγγελμάτων, νέοι όροι στη λειτουργία της αγοράς εργασίας, αποτελεσματική και ταχεία απονομή δικαιοσύνης, ορθολογική και αποτελεσματική δημόσια διοίκηση, νέο επιχειρηματικό περιβάλλον. Αυτά είναι ζωτικές ανάγκες της χώρας. Πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, όπως έχει συμφωνηθεί στην πέμπτη αναθεώρηση του Προγράμματος Στήριξης της Ελληνικής Οικονομίας.
Πρέπει όμως να οργανώσουμε την αγορά που δεν λειτουργεί γιατί είναι διστακτική σε σχέση με την Ελλάδα και σε σχέση με την Ευρωζώνη. Κι εκεί πρέπει να βοηθήσουν οι εταίροι μας. Να μας βοηθήσουν ανοίγοντας την αγορά και προτρέποντας επενδυτές να ενδιαφερθούν, κατά τρόπο συμφέροντα και γι’ αυτούς αλλά και για το ελληνικό δημόσιο.
Βέβαια, ο αγώνας κατά της φοροδιαφυγής, όπως είπε και ο Πρωθυπουργός χθες, δεν έχει μόνο δημοσιονομική έχει και κοινωνική και ηθική διάσταση. Έχουμε φτιάξει ένα τεράστιο προγεφύρωμα προς τη μεγάλη φορολογική μεταρρύθμιση. Άρση τραπεζικού απορρήτου, δημοσίευση των ονομάτων των μεγάλων οφειλετών, μετά από χρόνια, δημοσίευση των ονομάτων αυτών που εξήγαγαν καταθέσεις στο εξωτερικό με ποσά αδικαιολόγητα από τη φορολογική τους δήλωση και την περιουσιακή τους κατάσταση, συνεργασία με ιδιώτες, φορολογικό πιστοποιητικό, αλλαγές στη φορολογική και δημοσιονομική διοίκηση, υπογραφή της Σύμβασης με την Ελβετία, ώστε η Ελλάδα να αποκομίσει οφέλη από τις καταθέσεις Ελλήνων στην Ελβετία. Και βεβαίως, μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου, σύμφωνα με τις διεθνείς υποχρεώσεις μας, πρέπει να έχουμε εμφανίσει μία συμφωνημένη, ευρείας αποδοχής πρόταση για το νέο φορολογικό σύστημα. Είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικό το γεγονός ότι στις κρίσιμες επιλογές βλέπω να υπάρχει σύμπτωση απόψεων και με το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, η αλληλουχία των ενεργειών και το χρονοδιάγραμμα είναι, όπως είπα, συμφωνημένα. Πρέπει να ψηφίσουμε πολύ κρίσιμες διατάξεις τις εβδομάδες αυτές, για το τραπεζικό σύστημα, για το χρηματοοικονομικό και νομικό πλαίσιο μέσα στο οποίο θα διεξαχθεί η συμμετοχή των ιδιωτών και η ανταλλαγή των ομολόγων. Πρέπει να διασφαλίσουμε, όχι απλά και μόνο την επανακεφαλαιοποίηση, αλλά την ανασυγκρότηση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος κατά τρόπο διαφανή, χωρίς να θίξουμε τον ιδιωτικό χαρακτήρα, διασφαλίζοντας ένα δημόσιο πυλώνα. Όμως, όλα αυτά πρέπει να γίνουν κατά τρόπο προστατευτικό του δημοσίου συμφέροντος, απολύτως προστατευτικό του δημοσίου συμφέροντος.
Και, βεβαίως, το μεγάλο ζητούμενο είναι η διασφάλιση της χρηματοδότησης του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος, η ρευστότητα. Αυτή είναι και η μεγάλη βοήθεια στον αγώνα, για την ανάσχεση της ύφεσης, για τον περιορισμό της ανεργίας, για την επιστροφή από το 2013 σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, μετά από πέντε χρόνια σωρευτικής και βαθιάς ύφεσης.
Έχουν πολύ μεγάλη σημασία όλες οι αναπτυξιακές πρωτοβουλίες. Το ΕΣΠΑ, το ευρωπαϊκό «Σχέδιο Μάρσαλ», η απορρόφηση των κονδυλίων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, ο αναπτυξιακός νόμος, οι ιδιωτικές επενδύσεις. Όμως, μεγαλύτερη σημασία απ’ όλα έχει να υπάρχει χρήμα στη αγορά. Η πιο σημαντική, η πιο άμεση, η καθολικής ισχύος παρέμβαση αναπτυξιακού χαρακτήρα είναι να ολοκληρώσουμε τη δημοσιονομική και χρηματοπιστωτική αλλαγή που περιλαμβάνεται μέσα στη σαφή εντολή και τις προτεραιότητες της παρούσας Κυβέρνησης.
Βεβαίως, ταυτόχρονα, έχουμε το μέτωπο της κοινωνικής αλληλεγγύης. Σας θυμίζω ότι είναι ψηφισμένη διάταξη και νόμος του κράτους η υποχρέωσή μας, να διευθετήσουμε τα στεγαστικά δάνεια όλων εκείνων που λόγω του βαθμολογίου και του μισθολογίου ή άλλων περιοριστικών μέτρων, έχουν πραγματική δυσκολία εξυπηρέτησης των στεγαστικών δανείων. Θα παρουσιάσω στη Βουλή τις επόμενες μέρες το συγκεκριμένο σχέδιο που έχουμε επεξεργαστεί με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και με την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών.
Σας θυμίζω, κάτι που δυστυχώς λησμονήθηκε, το λογαριασμό κοινωνικής εξισορρόπησης που είναι γραμμή του κρατικού προϋπολογισμού και στον οποίο θα εντάσσονται όσα κονδύλια προέρχονται από τον αγώνα κατά της φοροδιαφυγής πέραν του ορίου των 2 δισεκατομμυρίων που προέβλεπε ο προϋπολογισμός του 2011. Για να λειτουργήσουμε με κοινωνική αλληλεγγύη αναδιανεμητικά, να στηρίξουμε ανθρώπους που διολισθαίνουν στην απόλυτη φτώχεια, για να μην νιώθει κανείς μόνος και εγκαταλελειμμένος, να μην νιώθει κανείς αβοήθητο θύμα μίας κρίσης που την βιώνει όλη η κοινωνία, όλη η χώρα, αλλά με ανισότητες και αδικίες.
Πρέπει λοιπόν να στοχεύσουμε σε εκείνες τις κατηγορίες, σε εκείνες τις ομάδες, σε εκείνους τους συμπολίτες μας που έχουν πραγματικό πρόβλημα. Έχουμε τη δυνατότητα αυτή και πέραν αυτού έχουμε την ηθική υποχρέωση. Κι όταν υπάρχει ηθική υποχρέωση, δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για πολιτική επιχειρηματολογία ή οικονομικούς υπολογισμούς, όταν έχουμε μπροστά μας ακραίες καταστάσεις ανάγκης.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η Κυβέρνηση ζητά ψήφο εμπιστοσύνης και η ψήφος εμπιστοσύνης δεν είναι μια τυπική και δεδομένη πράξη, λόγω της ευρείας πλειοψηφίας που διαθέτει αυτή η Κυβέρνηση. Είναι μια μεγάλη εμβληματική πολιτική, εθνική και ψυχολογική πράξη. Είναι η αφετηρία μιας νέας περιόδου. Έχουμε την υποχρέωση να κοιτάξουμε ξανά τον πολίτη στα μάτια. Πρέπει να αποκτήσουμε και εμείς τις προϋποθέσεις που θα μας επιτρέψουν να κοιτάξουμε πρόσωπο με πρόσωπο τον πολίτη, να του δώσουμε να καταλάβει ότι αυτό που κάνουμε είναι αναγκαίο, είναι εθνικά επιβεβλημένο, έχει προοπτική. Και τώρα αυτό μπορούμε να το πούμε πολλοί μαζί και η φωνή μας έχει μεγαλύτερη ισχύ και μεγαλύτερη πειστικότητα.
Ευχαριστώ.
