Παρασκευή 8 Φεβρουαρίου 2019
Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στην Ολομέλεια της Βουλής κατά τη συζήτηση του σ/ν «Κύρωση του Πρωτοκόλλου στη Συνθήκη του Βορείου Ατλαντικού για την Προσχώρηση της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας»
Πριν από λίγη ώρα οι Ανεξάρτητοι Έλληνες προέβαλαν ένσταση αντισυνταγματικότητας. Στην πραγματικότητα, κατ’ ακριβολογία, προέβαλαν αντιρρήσεις επί του Κανονισμού για τη διαδικασία ψήφισης του νομοσχεδίου αυτού, ζητώντας να ψηφισθεί κατά το άρθρο 28 παράγραφος 2 με αυξημένη πλειοψηφία 3/5, με το επιχείρημα ότι η γειτονική μας χώρα εντάσσεται στο Βορειοατλαντικό Σύμφωνο, στη Συμμαχία, και ως εκ τούτου δεν θα μπορούμε να επικαλεσθούμε εναντίον της το άρθρο 5 της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού, τη ρήτρα αλληλεγγύης δηλαδή, σε περίπτωση επίθεσης των ενόπλων δυνάμεων της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας κατά της Ελλάδος.
Πέρα από το πραγματολογικό μέρος, το οποίο είναι αστείο, υπάρχει ένα τεράστιο πρόβλημα από την ερμηνευτική συνεπαγωγή που προκαλεί αυτή η θέση του μέχρι πρότινος Υπουργού Εθνικής Άμυνας της χώρας. Είναι σαν να ισχυρίζεται, ο μέχρι πριν λίγες ημέρες διαχειριστής των θεμάτων αμυντικής πολιτικής από κοινού με τον Πρωθυπουργό, ότι το επιχείρημά μας πως σε περίπτωση τουρκικής επίθεσης κατά της Ελλάδος, η Ελλάδα μπορεί να επικαλεσθεί έναντι συμμάχου στο ΝΑΤΟ την ρήτρα αλληλεγγύης του άρθρου 5 του Βορείου Ατλαντικού, δεν ισχύει. Για να κάνουν οι ΑΝΕΛ και ο κ. Καμμένος το κομμάτι τους εδώ, προσπαθώντας να απολογηθούν γιατί κράτησαν το στυλό του κ. Τσίπρα και του κ. Κοτζιά όταν υπεγράφη στις Πρέσπες η Συμφωνία, έρχονται και απεμπολούν ένα θεμελιώδες επιχείρημα της αμυντικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας του ΝΑΤΟ.
«Λύνουν» έτσι, ανεπιγνώστως όπως λέω, ένα πρόβλημα ερμηνείας της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού που παραπέμπει στον Καταστατικό Χάρτη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, στις αρμοδιότητες του Συμβουλίου Ασφαλείας και στο δικαίωμα αυτοάμυνας που έχει κάθε χώρα. Τέτοια επιπολαιότητα και τέτοια έλλειψη και ιστορικής συνείδησης, αλλά και στοιχειώδους διορατικότητας για το πώς μπορεί να χρησιμοποιηθούν επιχειρήματα τα οποία αναπτύσσονται μέσα στο Κοινοβούλιο. Ευτυχώς, η συντριπτική πλειοψηφία των κοινοβουλευτικών δυνάμεων της χώρας απέρριψε, χωρίς περαιτέρω συζήτηση, αυτό το επιχείρημα, το τόσο βλαπτικό για τα εθνικά συμφέροντα.
Έρχομαι τώρα στο κύριο μέρος της παρέμβασης που θέλω να κάνω σήμερα. Δεν θα ασχοληθώ με τα τετελεσμένα, η Βουλή των Ελλήνων με την πλειοψηφία που συγκροτήθηκε πριν λίγες ημέρες, όπως συγκροτήθηκε, κύρωσε τη Συμφωνία των Πρεσπών, ψήφισε τον κυρωτικό νόμο και παρέχει την άδεια στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να επικυρώσει, κατά το Διεθνές Δίκαιο, τη Συμφωνία αυτή. Σήμερα, η πλειοψηφία που υπάρχει, γιατί δόθηκαν οι περιβόητες επιστολές προσχώρησης άνευ όρων των έξι βουλευτών στην κοινοβουλευτική πλειοψηφία, θα κυρώσει το παρακολούθημα που είναι η κύρωση του Πρωτοκόλλου ένταξης της γειτονικής μας χώρας στο ΝΑΤΟ.
Τώρα μένουμε, κατόπιν αυτού, με τους γείτονές μας πια πλήρες μέλος του ΝΑΤΟ εντός ολίγου, μόνοι μας με τη Συμφωνία των Πρεσπών και το μόνο πλαίσιο εντός του οποίου η Συμφωνία αυτή μπορεί να αναπτύξει μία δυναμική, με την Ελλάδα να μπορεί να παίξει αυτοτελώς ως Ελλάδα κάποιο ρόλο, είναι το πεδίο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θέλω, λοιπόν, να θυμίσω στη Βουλή των Ελλήνων τις προβλέψεις της Συμφωνίας των Πρεσπών για την Ευρωπαϊκή Ένωση πλέον, γιατί αυτό έχει σημασία, με το ΝΑΤΟ τελειώνει η υπόθεση αυτή εντός ολίγων ορών.
Στο άρθρο 1 παράγραφος 10 στοιχείο β της Συνθήκης των Πρεσπών προβλέπεται μία μακρά πολιτική μεταβατική περίοδος για τη χρήση του ονόματος «Βόρεια Μακεδονία» στο εσωτερικό της γειτονικής μας χώρας. Αυτό το περιβόητο erga omnes, «Βόρεια Μακεδονία» για το εσωτερικό και το εξωτερικό, για κάθε χρήση διμερή και πολυμερή, προφανώς δεν ισχύει για το εσωτερικό.
Γιατί η εφαρμογή του νέου σύνθετου ονόματος στο εσωτερικό της γειτονικής μας χώρας θα γίνει σταδιακά και θα ξεκινά στο άνοιγμα κάθε διαπραγματευτικού κεφαλαίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση στο συναφές πεδίο, άρα τα έγγραφα και το λοιπό υλικό θα προσαρμόζονται για το πεδίο, ας πούμε, της αλιευτικής πολιτικής –γιατί αλιευτική πολιτική στην πραγματικότητα δεν έχει, λόγω έλλειψης θάλασσας και περίκλειστου χαρακτήρα η γειτονική μας χώρα– και θα ολοκληρωθεί εντός πέντε ετών από την έναρξη των διαπραγματεύσεων στο κεφάλαιο αυτό και για το πεδίο του κεφαλαίου αυτού. Για να έχουμε μία συνείδηση του τι ισχύει, τι έχει ψηφισθεί και τι έχουμε στα χέρια μας μετά την ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Το δε κρισιμότερο, που αφορά ευθέως την Ευρωπαϊκή Ένωση –για να ξέρουμε όλοι πώς πρέπει να μιλάμε με ακρίβεια, θα μου το συγχωρέσετε αυτό λόγω της εμπειρίας μου στο Υπουργείο Αμύνης και στο Υπουργείο Εξωτερικών και στην εκπροσώπηση της Κυβέρνησης στις αρχές της δεκαετίας του 1990– το άρθρο 2 στην παράγραφο 1 προβλέπει ότι το πρώτο μέρος, η Ελλάδα δηλαδή, συμφωνεί να μην αντιταχθεί στην υποψηφιότητα ή στην ένταξη του δευτέρου μέρους υπό το όνομα και τις ορολογίες του άρθρου 1 παράγραφος 3, δηλαδή «Βόρεια Μακεδονία», σε διεθνείς πολυμερείς και περιφερειακούς οργανισμούς και θεσμούς όπου το πρώτο μέρος είναι μέλος. Για να μην υπάρχει αμφιβολία, στην παράγραφο 4βί, του ίδιου άρθρου 2, προβλέπεται ότι το πρώτο μέρος, δηλαδή εμείς, θα γνωστοποιήσει στον Πρόεδρο του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι υποστηρίζει την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων του δευτέρου μέρους, υπό το όνομα και τις ορολογίες του άρθρου 1 της παρούσας συμφωνίας. Που σημαίνει ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να αντιτάσσεται στην πρόοδο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων και στο άνοιγμα κεφαλαίων, διότι αυτό θα παρεμποδίζει την εφαρμογή του συνθέτου ονόματος «Βόρεια Μακεδονία» στο εσωτερικό της γειτονικής χώρας, άρα η δική μας αντίρρηση θα προκαλεί καθυστέρηση στην εφαρμογή του σύνθετου ονόματος. Και δεύτερον, ότι εάν προκύπτουν προβλήματα μη εναρμόνισης των γειτόνων μας με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, οι αντιρρήσεις της Ελλάδος ανά κεφάλαιο, δεν μπορούν να αφορούν το όνομα και τις ορολογίες, αλλά μπορούν να αφορούν τα ουσιαστικά ζητήματα από μία ευρωπαϊκή οπτική γωνία, όπως μπορεί να κάνει και κάθε άλλη χώρα-μέλος. Γιατί, βεβαίως, αυτή η διερεύνηση που γίνεται, αυτή η σάρωση για να δούμε εάν η χώρα αυτή εναρμονίζεται με το Κοινοτικό κεκτημένο, αφορά τα συμφέροντα της Ένωσης και των κρατών-μελών ως μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Άρα, αυτό είναι το πεδίο στο οποίο μπορούμε να κινηθούμε σύμφωνα με τις προβλέψεις της Συνθήκης, που σημαίνει ότι η πίεσή μας πρέπει να είναι εστιασμένη στην συμμόρφωση σε θέματα που υπερβαίνουν το όνομα, για να είμαστε απολύτως καλυμμένοι στο θεμελιώδες επιχείρημά μας, που είναι και δογματική θέση της χώρας στην εξωτερική πολιτική, ότι εμείς θέλουμε τον πλήρη σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου σε όλα τα κρίσιμα μέτωπα της εξωτερικής μας πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας και άμυνας της χώρας. Αλλά, βεβαίως, η Ευρωπαϊκή Ένωση θέτει τα υποψήφια προς ένταξη κράτη-μέλη υπό τον έλεγχο των περιβόητων κριτηρίων της Κοπεγχάγης, που είναι κριτήρια Διεθνούς Δικαίου, που είναι κριτήρια διεθνούς και περιφερειακής ασφάλειας και σταθερότητας και άρα το κριτήριο της περιφερειακής ασφάλειας, στο όνομα του οποίου προβάλει αντιρρήσεις η Ελλάδα όλα αυτά τα χρόνια, είναι ενεργό, διότι ισχύουν για τους γείτονές μας όλα τα κριτήρια αυτά, τα οποία ίσχυσαν και για την Κροατία και για τη Σλοβακία και για τη Σλοβενία και για όλα τα κράτη τα οποία έχουν ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ήσαν μέλη της Γιουγκοσλαβίας πριν τη διάλυσή της και γενικότερα στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Το ίδιο δε πρέπει να επαναλάβω ότι ισχύει και για την ερμηνεία του άρθρου 5 του Βορειοατλαντικού Συμφώνου.
Άρα, όσοι ψηφίζουν, αφού έγινε η διαπραγμάτευση, όπως έγινε, και χρησιμοποιήθηκε η Συμφωνία αυτή, όπως χρησιμοποιήθηκε, ως μοχλός για τη δημιουργία πρόσκαιρων εντυπώσεων και «κερδών» στο μικροκομματικό πεδίο της εσωτερικής πολιτικής, πρέπει να μελετήσουν με πολύ μεγάλη προσοχή τις διατυπώσεις και το διεθνές πλαίσιο μέσα στο οποίο τοποθετούνται οι διατυπώσεις αυτές της Συμφωνίας των Πρεσπών. Πρέπει, αφού βεβαίως μεσολαβήσουν οι εκλογές και αποκτήσει η χώρα μία άλλη κυβέρνηση, και αποκτήσει η χώρα εθνική στρατηγική, και αποκτήσει η χώρα σοβαρότητα, και αποκτήσει η χώρα δημοκρατική συγκρότηση, θα πρέπει, με συνθήκες εθνικής συναίνεσης, να διαμορφώσουμε μία στρατηγική η οποία υπερασπίζεται μακροπροθέσμως τα εθνικά συμφέροντα, τμήμα των οποίων είναι η μέριμνά μας για την περιφερειακή ασφάλεια, σταθερότητα, ειρήνη και ευημερία στην ευρύτερη περιοχή.
Σας ευχαριστώ.
Απάντηση Ευάγγελου Βενιζέλου στην τοποθέτηση του κ. Κατρούγκαλου
Ως προς τα υπάρχοντα έγγραφα για εσωτερική χρήση.
Υπάρχει τεράστιο απόθεμα υλικού και εγγράφων για εσωτερική χρήση. Δεν υπάρχει κανένας μηχανισμός ελέγχου και κανένας μηχανισμός πίεσης. Οι γείτονες μας αξιοποιώντας τη συμφωνία, θα περιμένουν το άνοιγμα κάθε κεφαλαίου διαπραγματευτικού, να περάσουν και πέντε χρόνια της πολιτικής μεταβατικής περιόδου στο συγκεκριμένο πεδίο του κεφαλαίου, για να εφαρμόζουν τη συμφωνία, δηλαδή τη διπλή ονομασία εσωτερικά. Αυτό είναι το απόλυτο factum, το γεγονός, τώρα για να είμαστε ειλικρινής και να ξέρουμε τι έχει συμβεί.
Ως προς το άλλο που είπατε. Προφανώς μεριμνά μου είναι το εθνικό συμφέρον και μάλιστα το μακροπρόθεσμο. Είμαι δε βέβαιος, ότι και η Νέα Δημοκρατία, όπως φυσικά και το κόμμα μου, το ΚΙΝΑΛ, και όλα τα κόμματα του δημοκρατικού συνταγματικού τόξου, θέλοντας να προστατεύσουν μακροπροθέσμως το εθνικό συμφέρον, θα εφαρμόσουν τη συμφωνία και θα αναπτύσσουν επιχειρηματολογία, η οποία οδηγεί σε αποτελέσματα πολιτικά, διεθνοπολιτικά αποτελέσματα, μέσα στη διαρκή διακυβερνητική διαπραγμάτευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς να εκθέτουν τη χώρα στην κατηγορία ότι παραβιάζεται μια διεθνή συνθήκη η οποία υπεγράφη από μία άλλη κυβέρνηση, κυρώθηκε από μία άλλη πλειοψηφία, αλλά το κράτος έχει συνέχεια.
Αυτό, δεν νομίζω ότι υπάρχει κανείς, που δεν το αποδέχεται στην αίθουσα αυτή εντός του δημοκρατικού συνταγματικού φάσματος.
8.2.2019, Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στη Βουλή from Evangelos Venizelos on Vimeo.
8.2.2019, Βουλή: Απάντηση Ευ. Βενιζέλου στον Γ. Κατρούγκαλο from Evangelos Venizelos on Vimeo.