15 Φεβρουαρίου 2006
Αγόρευση Ευ. Βενιζέλου κατά τη συζήτηση επί της αρχής του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων: «Τοπικά Συμβούλια νέων και άλλες διατάξεις».
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές μια συζήτηση σήμερα, ημέρα ανασχηματισμού και ορκωμοσίας του νέου κυβερνητικού σχήματος του κ. Καραμανλή για τα Τοπικά Συμβούλια Νέων και την πολιτική συμμετοχή των νέων ηχεί προφανώς ως ειρωνεία προς τους νέους Βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας καθώς πολλές και πολλοί ήταν αυτοί που προσδοκούσαν και περίμεναν, είδαν όμως τελικά το σχήμα να είναι συντηρητικό, το σχήμα να επιμένει στα παλιά δοκιμασμένα κριτήρια της συντηρητικής παράταξης και έτσι υπάρχει απογοήτευση και στο εσωτερικό του Κοινοβουλίου, στο εσωτερικό της κυβερνητικής παράταξης.
Άρα λοιπόν, είναι μάλλον ατυχής η σύμπτωση να συζητούμε σήμερα το νομοσχέδιο αυτό γιατί έμεινε αλώβητη η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας προφανώς επειδή ο κ. Καραμανλής θεωρεί επιτυχημένη και αποτελεσματική την εκπαιδευτική πολιτική της Κυβέρνησής του γιατί βεβαίως πολλοί είναι αυτοί που θα έβλεπαν άλλο ρόλο για τον εαυτό τους. Τέλος πάντων.
Εκείνο που έχει σημασία είναι να αντιληφθούμε πως ο νέος πολίτης σήμερα εισπράττει μια παθολογική εικόνα της πολιτικής. Η χώρα είναι εγκλωβισμένη πολιτικά και θεσμικά σε πάρα πολλά σημεία. Η κοινωνία των πολιτών και η κοινωνία των νέων ανθρώπων υποεκπροσωπείται. Μπορεί το διπολικό κομματικό σύστημα από το 1997 ως και σήμερα να ισχύει και να προσφέρει στη χώρα σταθερές πλειοψηφικές κυβερνήσεις αλλά σίγουρα δεν μπορούμε να είμαστε αυτάρεσκοι απέναντι στα θέματα αυτά. Οφείλουμε να αντιληφθούμε ότι υπάρχουν πιέσεις, υπάρχουν μηνύματα, υπάρχουν αγωνίες, υπάρχει ένα πρόβλημα έκφρασης και εκπροσώπησης των πολιτών και ιδίως των νέων. Και όταν ο νέος πολίτης βιώνει την αγωνία των σπουδών του, την αγωνία της οικογενείας του για το εισόδημα, την αγωνία της δικής του επαγγελματικής αποκατάστασης αντιλαμβάνεστε ότι καθώς παρακολουθεί να κυριαρχείται ο δημόσιος λόγος από ζοφερά ζητήματα, όπως οι υποκλοπές, πηγαίνει στο περιθώριο. Φεύγει έξω από το δημόσιο γίγνεσθαι. Γίνεται παρατηρητής και μάλιστα επικριτικός παρατηρητής.
Δεν θα δώσουμε απαντήσεις σε αυτή την αγωνία των νέων ανθρώπων με τυπικό και γραφειοκρατικό τρόπο. Όπως είπε και ο εισηγητής μας υποδεχόμαστε το σχήμα αυτό το οποίο ούτως ή άλλως ακολουθεί τα ευρωπαϊκά πρότυπα, αλλά η νεολαία είναι δυναμική, ο νέος άνθρωπος θέλει να εκφράζεται με πολυχρωμία, θέλει να εκφράζεται ζωηρά. Η συμμετοχή σε τυπικές διαδικασίες δεν δίνει απάντηση σε αυτού του είδους τα αιτήματα και μάλιστα για ηλικίες όπως είναι η ηλικία δεκαπέντε έως δεκαοκτώ που είναι στραμμένες στο άγχος της εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ή οι ηλικίες όπως αυτές άνω των είκοσι τεσσάρων ετών που βιώνουν το πρόβλημα της εισόδου στην αγορά εργασίας και τα υψηλά ποσοστά ανεργίας των νέων και ιδίως της ανεργίας των νέων γυναικών, τα οποία φυσικά δεν υποκαθίστανται με συμβούλια και με σχήματα συμμετοχικά, τυπικά και γραφειοκρατικά.
Βεβαίως κάθε βήμα είναι καλό. Αλλά ακόμα και το πρώτο βήμα πρέπει να δίνει απαντήσεις σε προβλήματα οξύτατα, όπως είναι για παράδειγμα η συγκρότηση των συμβουλίων αυτών στους μεγάλους δήμους.
Τι σημαίνουν τα συμβούλια αυτά για Δήμους όπως η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, ο Πειραιάς με δημοτικά διαμερίσματα; Τι σημαίνει συνέλευση γι’ αυτούς τους δήμους; Ποιοι νέοι; Έχουμε αντιληφθεί τι πήχη θέτουμε σε σχέση με τα μητρώα των νέων; Σε σχέση δηλαδή με το ποσοστό εγγραφής και άρα ποσοστό πολιτικής συμμετοχής και άρα ποσοστό αδιαφορίας το οποίο μπορεί να προκύψει από την κατάρτιση αυτών των μητρώων των νέων; Πρέπει να δούμε πως θα λειτουργήσουν αυτά σε ένα, θα έλεγα, ειδικότερο και τροπικότερο επίπεδο, αυτό των δημοτικών διαμερισμάτων. Και επίσης πρέπει να δούμε τι θα γίνει με τους φοιτητές και σπουδαστές στις πόλεις που φοιτούν και σπουδάζουν. Τι θα γίνει με τους μετανάστες που είναι νόμιμα εγκατεστημένοι στη χώρα μας, που σπουδάζουν στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, που πρέπει να έχουν δικαίωμα συμμετοχής φυσικά στις διαδικασίες αυτές. Και δεν αναφέρομαι στους πολίτες των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γιατί γι’ αυτούς είναι αυτονόητη η συμμετοχή, αλλά σε αυτούς που έχουν την ιθαγένεια άλλου τρίτου κράτους, που πρέπει βεβαίως επίσης να εκπροσωπούνται.
Αυτά είναι ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν. Και κανονικά θα έπρεπε να έχουν απαντηθεί μέχρι αύριο, μέχρι την ψήφιση των κρίσιμων άρθρων, διότι αλλιώς ουσιαστικά ανοίγουμε ένα πεδίο αντιπαράθεσης και ένα πεδίο αμφισβήτησης του πολιτικού και του κομματικού συστήματος, διότι όταν τα κόμματα και οι πολιτικοί θεσμοί καλούνται να κοιτάξουν κατάματα τους νέους πρέπει να τους μιλούν με ειλικρίνεια και πρέπει να υπερβαίνουν αγκυλώσεις και γραφειοκρατικές αντιλήψεις για την πολιτική.
Μέσα, λοιπόν, σε αυτό το νομοσχέδιο το οποίο εγκαθιδρύει υποτίθεται νέους θεσμούς συμμετοχής και αυτοδιοίκησης, έχει παρεισφρήσει μία σκανδαλώδης διάταξη, μια διάταξη που προσβάλει την αρχή της εντιμότητας, η οποία πρέπει να διέπει τη σχέση κράτους και αυτοδιοικούμενων Α.Ε.Ι. κατά το άρθρο 16 του Συντάγματος.
Δεν έχω αντιληφθεί γιατί «μαγαρίζετε» αυτό το νέο θεσμό με μια διάταξη τέτοιου είδους, κομματική, πελατειακή, παλαιών αντιλήψεων, συντηρητικών, προκλητικών.
Πώς είναι δυνατόν, ενώ η Σύνοδος των Πρυτάνεων επεξεργάζεται σε διάλογο υποτίθεται με την Υπουργό Παιδείας -αλλά πρόκειται για διάλογο προσχηματικό, διάλογο κουφών προφανώς- ένα συνολικό σχήμα για τη διοίκηση και λειτουργία του Ελληνικού Πανεπιστημίου και ενώ λειτουργεί επιτροπή συγκροτημένη από την Υπουργό η οποία δημοσιοποιεί τις απόψεις της συνολικά για την διοίκηση των Πανεπιστημίων, να έρχεται μια αποσπασματική, σημειακή ρύθμιση για τις θητείες των Πρυτανικών Αρχών και γενικότερα των οργάνων διοίκησης των Πανεπιστημίων και των Τ.Ε.Ι.; Πού είναι ο διάλογος με τα θεσμοθετημένα όργανα; Που είναι ο σεβασμός στις γνωμοδοτικές επιτροπές που η ίδια η Κυβέρνηση ως πρόσχημα συγκροτεί; Γιατί δεν φέρνετε συνολικά μεταρρυθμίσεις –για να χρησιμοποιήσω τη προσφιλή λέξη του κυρίου Πρωθυπουργού- σε σχέση με την τριτοβάθμια εκπαίδευση; Γιατί συνεχίζετε να απαξιώνετε και να προσβάλετε το Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο για να ολοφύρεστε μετά ότι χρειάζεται να προβλέψουμε στο Σύνταγμα την ίδρυση μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων, ενώ απαξιώνουμε το Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο, όχι ελλείψει χρηματοδότησης για έρευνα τεχνολογία και εκπαίδευση, αλλά ελλείψει διοικητικών αντιλήψεων σύγχρονων και αποτελεσματικών;
Το πρόβλημα είναι η απογραφειοκρατικοποίηση του πανεπιστημίου, η χειραφέτηση του πανεπιστημίου, η διαμόρφωση προϋποθέσεων για την ανάπτυξη ανταγωνισμού και άμιλλας μεταξύ των πανεπιστημίων για μια πολυτυπία και πολυμορφία στα πανεπιστήμια, έτσι ώστε το καθένα να μπορεί να κάνει αυτό που θέλει με ευρεία εξουσιοδότηση, να αναπτύξει τα πλεονεκτήματά του, να δώσει γνώση και παιδεία έρευνας, για να μπορέσει το Ελληνικό Πανεπιστήμιο να διαμορφώσει το διανοητικό κεφάλαιο από το οποίο έχει ανάγκη η χώρα, αν θέλει να έχει ένα μεταβιομηχανικό μοντέλο ανάπτυξης με αρχή, μέση και τέλος.
Αντί γι’ αυτά, έρχεστε και παρεμβαίνετε εν όψει των εκλογών και λίγους μήνες πριν τις πρυτανικές εκλογές σε συγκροτημένα, γνωστά σχήματα και το κάνετε αυτό για λόγους μικροκομματικούς, για λόγους προσωπικούς. Παρεμποδίζετε την υποψηφιότητα συγκεκριμένων επώνυμων προσώπων και αποκλείετε από τη διοίκηση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων τους πιο ώριμους συναδέλφους μας στο πανεπιστήμιο, αυτούς που είναι μεταξύ του εξηκοστού τρίτου και του εξηκοστού έβδομου έτους της ηλικίας τους.
Αυτό είναι σκάνδαλο. Είναι μία φωτογραφική διάταξη, μία διάταξη η οποία προσβάλλει την αυτοδιοίκηση του Πανεπιστημίου και το άρθρο 16 του Συντάγματος, μία διάταξη που υπονομεύει τα θεμέλια του διαλόγου για το μέλλον του πανεπιστημίου, μία διάταξη που προσβάλλει τη Σύνοδο των Πρυτάνεων, προσβάλλει την Επιτροπή των λεγομένων Οκτώ Σοφών και μειώνει προσωπικά την αξιοπιστία της ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας. Έχετε υποχρέωση να αποσύρετε αυτήν τη διάταξη, η οποία υπονομεύει το κλίμα στην εκπαιδευτική κοινότητα και σας καθιστά αναξιόπιστους χειριστές των θεμάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. 
