Τρίτη 17 Νοεμβρίου 2020

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στα ΝΕΑ

Συναθροίσεις και πανδημία

Κατά το άρθρο 11 παρ. 2 του Συντάγματος «οι υπαίθριες συναθροίσεις μπορούν να απαγορευθούν με αιτιολογημένη απόφαση της Αστυνομικής Αρχής γενικά, εάν εξαιτίας τους επίκειται σοβαρός κίνδυνος για τη δημόσια ασφάλεια, σε ορισμένη δε περιοχή εάν απειλείται σοβαρή διατάραξη της κοινωνικοοικονομικής ζωής, όπως νόμος ορίζει». Άρα μπορεί να επιβληθεί και γενική απαγόρευση. Γενική απαγόρευση σημαίνει σε όλες τις περιοχές, σε όλη την επικράτεια  εάν χρειάζεται, για κάποιο εύλογο χρονικό διάστημα, για όσο χρόνο επιβάλλει η Αρχή της Αναλογικότητας, όχι περισσότερο.

Ο πρώτος «νόμος» που εξειδικεύει το άρθρο 11 παρ. 2 του Συντάγματος είναι η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που είναι ένα κείμενο τουλάχιστον υπερνομοθετικής ισχύος. Συχνά αντιλαμβανόμαστε ότι είναι και υπερσυνταγματικής, διότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ελέγχει τα κράτη μέλη και τα εθνικά τους Συντάγματα για πιθανές παραβίασης της Σύμβασης. Προβλέπει, λοιπόν, το άρθρο 11 της ΕΣΔΑ  ότι το δικαίωμα του συνέρχεσθαι μπορεί να περιορίζεται με βάση την Αρχή της Αναλογικότητας, δηλαδή εφόσον το προβλέπει ο νόμος και εφόσον αυτό δεν αντιβαίνει στις αρχές μίας δημοκρατικής κοινωνίας, μεταξύ άλλων και για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας.

Περισσότερα...

Παρασκευή 30 Οκτωβρίου 2020

Ευάγγελος Βενιζέλος

«Η δυναμική σχέση συνεργασίας και ευθύνης μεταξύ

Επιστήμης και Πολιτικής»*

Σας ευχαριστώ για την επίμονη και ευγενική πρόσκλησή σας, και χαίρομαι που έχω την ευκαιρία να βρίσκομαι μαζί σας και να συνομιλώ με τόσο σημαντικούς ανθρώπους της επιστημονικής κοινότητας, θα έλεγα και της διανόησης, γιατί ο φίλος μου Τάκης Θεοδωρόπουλος  συντονίζει μαζί σας τη συζήτηση.

Και η δική μου σκέψη είναι στη Σάμο, στα παιδιά που χάθηκαν, στους ανθρώπους που ταλαιπωρούνται και βέβαια απέναντι, στις τουρκικές ακτές, στη Σμύρνη.

Νομίζω ότι κανείς δεν μπορεί να τα βάλει με τη φύση. Η πανδημία μας έδειξε πόσο εύθραυστη είναι η μεταμοντέρνα και ανεπτυγμένη κοινωνία μας και πόσο αρχαϊκός είναι ο πυρήνας όλων των προβλημάτων μας, πόσο βιολογικός εάν θέλετε. Όλα τα επιστρώματα τα πολιτιστικά, όλο αυτό το εποικοδόμημα το οποίο έχει δημιουργηθεί, κλονίζεται πάρα πολύ εύκολα, είτε επειδή έχουμε ένα φυσικό φαινόμενο, όπως ο σεισμός, είτε επειδή έχουμε έναν ασύμμετρο αντίπαλο, όπως ο κορωνοϊός που δεν έχει καν DNA, όπως πολύ ωραία θυμίσατε στην εισαγωγική σας ομιλία.

Περισσότερα...

Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2020

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος έκανε την ακόλουθη ανάρτηση:

Η Αττική και η Θεσσαλονίκη τίθενται τώρα υπό το ίδιο καθεστώς περιοριστικών μέτρων, όπως και ορισμένες άλλες περιοχές. Όμως την ώρα που λαμβάνεται αυτή η απολύτως αναγκαία απόφαση, τα κρούσματα Covid-19 στη Θεσσαλονίκη ξεπέρασαν σε ημερήσια βάση τα 800 και είναι περίπου διπλάσια από αυτά που καταγράφτηκαν στην Αττική. Με βάση την πληθυσμιακή αναλογία, αυτό, αν υπολογίζω σωστά, σημαίνει ότι η  πυκνότητα των κρουσμάτων είναι στη Θεσσαλονίκη περίπου οκταπλάσια (!) της Αττικής. Άρα τα αναγκαία περιοριστικά μέτρα λαμβάνονται πολύ καθυστερημένα για τη Θεσσαλονίκη.

Περισσότερα...

Κυριακή 26 Ιουλίου 2020

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στο Βήμα της Κυριακής 

Από το ταμείο ανάκαμψης στην ανάκαμψη της χώρας

Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για το Ταμείο Ανάκαμψης και τον πολυετή προϋπολογισμό της περιόδου 2021-2027 είναι μια σημαντική στιγμή για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Δεν έγινε η μετάβαση στη «δημοσιονομική ομοσπονδία», έγινε όμως αποδεκτή μια νέα αρχή, η έκδοση τίτλων χρέους της ίδιας της ΕΕ με εγγύηση τον προϋπολογισμό της προκειμένου να χρηματοδοτηθεί το Ταμείο Ανάκαμψης και τα παράπλευρα προγράμματά του που αθροίζουν 750 δισ. σε επιχορηγήσεις και δάνεια προς τα κράτη μέλη.

Δεν πρόκειται για αμοιβαιοποίηση του δημοσίου χρέους των κρατών μελών, πρόκειται όμως για την προσχώρηση στην ιδέα του ευρωομολόγου έστω ειδικού σκοπού.

Αυτό που έκανε από το 2012 ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας για τις δικές του χρηματοδοτικές ανάγκες με την εγγύηση των κρατών - μελών της ευρωζώνης που μετέχουν σε αυτόν, το κάνει πλέον η ίδια η ΕΕ ως θεσμική οντότητα. Η χρηματοοικονομική μηχανική του δανεισμού της Ένωσης είναι τέτοια που απαλλάσσει τα κράτη - μέλη από την υποχρέωση να εγγυηθούν τα ομόλογα που θα εκδώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Περισσότερα...

28 April 2020

Evangelos Venizelos *

"Pandemic, Fundamental Rights and Democracy - The Greek Example" **

 [PDF] 

 A. The pandemic and the acquis of modernity - A challenge to fundamental rights and liberal democracy.

1. The Coronavirus pandemic is not only a health, economic and social challenge but a major challenge for national constitutions, international law and the EU legal order as well. More precisely, the pandemic is evolving into a comprehensive challenge to the acquis of modernity, i.e. liberal democracy, human rights and the guarantees of the rule of law, the nation state and its sovereignty, the organization of international society and the role of the United Nations and international organizations, regional cooperation, European integration and solidarity, and the degree of economic development and the “western way of life”. Our analysis will be focused on fundamental rights, while also making some necessary references to the function of liberal democracy institutions.

2. The Greek case is comparatively interesting in many ways. Greece has emerged from an economic crisis lasting nearly ten years (2009-2019); a crisis that led to harsh austerity measures and brought to action the judicial control on the constitutionality of the relevant legislation, but also its compatibility with EU law and the European Convention on Human Rights. The Greek Debt Crisis also led to changes in the rules of the economic governance of the EU and the Eurozone.

Περισσότερα...

Παρασκευή 3 Απριλίου 2020

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος συζητά με την Αλκμήνη Φωτιάδου στο Σύνταγμα Watch

«Το Σύνταγμα στην εποχή της πανδημίας : Από  τον δημόσιο χώρο στον ψηφιακό δημόσιο χώρο - Πανδημία και ζητήματα κυριαρχίας»

Αλκμ. Φωτιάδου: Συζητάμε με τον κ. Ευ. Βενιζέλο για τον δημόσιο χώρο, τον  τρόπο με τον οποίο η πανδημία επηρεάζει τον δημόσιο χώρο και παράλληλα επηρεάζει τον ψηφιακό δημόσιο χώρο. Στην ουσία είναι μια συζήτηση για τη δημοκρατία στον καιρό της πανδημίας. Ευχαριστούμε πολύ που είστε μαζί μας. Ξεκινάμε.

Ευ. Βενιζέλος: Το θέμα του δημόσιου χώρου που θέτετε είναι το πιο σημαντικό. Ας ξεκινήσουμε εμπειρικά. Ο δημόσιος χώρος έχει αδειάσει. Οι περιορισμοί στην ελευθερία της κίνησης, στην ελευθερία της σωματικής κίνησης, επηρεάζουν μια σειρά από δικαιώματα, επηρεάζουν και την πνευματική κίνηση, επηρεάζουν την ελευθερία της γνώμης, επηρεάζουν τη λειτουργία της δημοκρατίας. Επηρεάζουν όχι μόνο τον φιλελεύθερο αλλά και τον δημοκρατικό χαρακτήρα του πολιτεύματος μας. Δεν είναι τόσο αυτονόητο τι εννοούμε λέγοντας δημόσιο χώρο (espace public )

Περισσότερα...

Σάββατο 4 Απριλίου 2020

Ευάγγελος Βενιζέλος

Συμπληρωμένη έκδοση 4.4.2020

«Πανδημία, Θεμελιώδη Δικαιώματα και Δημοκρατία»*

Α. Η πανδημία και το κεκτημένο της νεωτερικότητας - Μια πρόκληση για τα θεμελιώδη δικαιώματα και τη φιλελεύθερη δημοκρατία.

1. Η πανδημία του κορωνοϊού είναι και μία μεγάλη πρόκληση για τα εθνικά συντάγματα, το διεθνές δίκαιο και την έννομη τάξη της ΕΕ. Είναι ένα φαινόμενο που ξεπερνά τις προβλέψεις του συντακτικού και του διεθνούς νομοθέτη, όπως αυτός λειτούργησε τα τελευταία 75 χρόνια, μετά το τέλος του Β’ΠΠ και τον ζόφο του Ολοκαυτώματος. Η πανδημία εξελίσσεται, ακριβέστερα,  σε μια συνολική πρόκληση για το κεκτημένο της νεωτερικότητας: τη φιλελεύθερη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις εγγυήσεις του κράτους δικαίου, το εθνικό κράτος και την κυριαρχία του, την οργάνωση της διεθνούς κοινωνίας και τον ρόλο του ΟΗΕ και των διεθνών οργανισμών, την περιφερειακή συνεργασία, την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και αλληλεγγύη,  το επίπεδο οικονομικής  ανάπτυξης και τον λεγόμενο δυτικό τρόπο ζωής, τις προοπτικές της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, τις στοχεύσεις  και τις δυνατότητες της ιατροβιολογικής έρευνας και της βιοτεχνολογίας σε σχέση με καθολικές επιτακτικές ανάγκες της ανθρωπότητας, την πρόσληψη της κλιματικής αλλαγής και των κινδύνων που τη συνοδεύουν, τα γεωπολιτικά και γεωοικονομικά «αυτονόητα» που επικρατούσαν μέχρι την έκρηξη της πανδημίας, την αίσθηση των ατομικών και συλλογικών προτεραιοτήτων. Ας εστιάσουμε την ανάλυση μας στα θεμελιώδη δικαιώματα με κάποιες αναγκαίες αναφορές στη λειτουργία των θεσμών της φιλελεύθερης δημοκρατίας.

Περισσότερα...

Πέμπτη 26 Μαρτίου 2020

Ευάγγελος Βενιζέλος

«Πανδημία, Θεμελιώδη Δικαιώματα και Δημοκρατία»*

Α.1. Η πανδημία του κορωνοϊού είναι και μία μεγάλη πρόκληση για τα εθνικά συντάγματα, για τη διεθνή προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά  και για την έννομη τάξη της ΕΕ. Είναι ένα φαινόμενο που ξεπερνά τις προβλέψεις του συντακτικού και του διεθνούς νομοθέτη, όπως αυτός λειτούργησε τα τελευταία 70 χρόνια, μετά το τέλος του Β’ΠΠ και τον ζόφο του Ολοκαυτώματος.

2. Μεταξύ των λόγων που δικαιολογούν περιορισμούς στην άσκηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων περιλαμβάνεται, σε πολλά συνταγματικά και διεθνή κείμενα, και η προστασία της δημόσιας υγείας, πρόκειται όμως για περιορισμούς που αφορούν  σε δύσκολες μεν αλλά λίγο ή πολύ προβλέψιμες καταστάσεις. Τώρα η ανθρωπότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια υγειονομική απειλή που κινείται πέραν του πολιτικού και πολιτιστικού ορίζοντα των τελευταίων εκατό ετών, τουλάχιστον για τον λεγόμενο δυτικό κόσμο.

Περισσότερα...