6 Σεπτεμβρίου 2004

Τίποτα δεν εκφράζει καλύτερα τις τομές που επέφερε η μεταπολίτευση του 1974, από την ίδρυση και την εξέλιξη του ΠΑΣΟΚ. Το ΠΑΣΟΚ είναι η επιτομή της μεταπολίτευσης. Ιδρύθηκε συμπυκνώνοντας στο γενετικό του υλικό τις δυσάρεστες μνήμες του μετεμφυλιακού κράτους και της αποδιαρθρωμένης κοινωνίας του, το ιστορικό παράπονο της Αριστεράς, τις διαψευσμένες προδικτατορικές ελπίδες της Κεντροαριστεράς, την καταλυτική εμπειρία της δικτατορίας και τις κοινωνικές διεκδικήσεις που απελευθέρωσε η πτώση της δικτατορίας.

Περισσότερα...

I.Το ιδεολογικό, κοινωνικό και πολιτικό στίγμα του ΠΑΣΟΚ

Περισσότερα...

Ευάγγελος Βενιζέλος

20.7.2004

Είκοσι Ερωτήματα για το ΠΑΣΟΚ της νέας εποχής

Ας διαμορφώσουμε μαζί τη διακήρυξη του ΠΑΣΟΚ του 2004

Η διατύπωση μιας διακήρυξης για το ΠΑΣΟΚ της νέας εποχής δεν προϋποθέτει την σύνταξη ενός κειμένου αλλά την συγκρότηση μιας ιδεολογικής, κοινωνικής και πολιτικής στρατηγικής.

Άλλωστε διακηρυκτικά κείμενα υπάρχουν, με κορυφαία τη Διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη, ενώ πλούσιο υλικό –ιδέες, προτάσεις και διατυπώσεις- προσφέρει η συζήτηση στους κόλπους του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος και όλων σχεδόν των σοσιαλιστικών, σοσιαλδημοκρατικών και εργατικών κομμάτων της Ευρώπης αλλά και άλλων περιοχών του κόσμου.

Ένα κείμενο που δηλώνει την ιδεολογική ταυτότητα, τις κοινωνικές αναγωγές και  την πολιτική τοποθέτηση του ΠΑΣΟΚ, δηλαδή ενός κόμματος που έχει μια πλούσια τριαντάχρονη ιστορία και φέρει την εμπειρία δύο μακρών κυβερνητικών περιόδων, είναι ένα κείμενο που προφανώς κινδυνεύει να γίνει δεκτό, είτε με αδιαφορία (γιατί το ΠΑΣΟΚ υπάρχει και δρα ως κάτι το αυτονόητο μέσα στο πολιτικό σύστημα, τον λαό και την κοινωνία), είτε με μεγάλη δυσπιστία (ως απόπειρα εύκολης υπέρβασης της εκλογικής ήττας του Μαρτίου του 2004 και εξαγνισμού και ωραιοποίησης ενός δεδομένου πολιτικού οργανισμού με συγκεκριμένη λίγο ή πολύ στελέχωση που άσκησε για μακρό χρόνο εξουσία).

Η διακήρυξη του ΠΑΣΟΚ της νέας εποχής πρέπει συνεπώς να είναι μια σημαντική πολιτική πράξη:

Περισσότερα...

3 Απριλίου 2004

Ι.   Στη συνείδηση των πολιτών ο πολιτικός χρόνος δεν σταμάτησε τη νύχτα των εκλογών, γιατί μερικές φορές δίνουμε την εντύπωση πως στη δική μας συνείδηση σταμάτησε εκείνη τη στιγμή. Ο πολιτικός χρόνος τρέχει, διαμορφώνεται μια άλλη πραγματικότητα στη χώρα. Ο δημόσιος λόγος κυριαρχείται από τα θέματα που επιβάλλει η εσωτερική και η διεθνής συγκυρία και άρα η κατανόηση του εκλογικού αποτελέσματος, δηλαδή η κατανόηση και η αφομοίωση των αιτίων της ήττας του ΠΑΣΟΚ, δεν είναι ούτε μία θεωρητική αναζήτηση, ούτε μία εσωκομματική τριβή.

Περισσότερα...

23 Μαρτίου 2004

Είδαμε χθες με ποιον τρόπο η κατανόηση των αιτίων της ήττας του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές μπορεί να λειτουργήσει ως βάση για τον σχεδιασμό μιας νέας σχέσης του ΠΑΣΟΚ με την κοινωνία. Με στόχο να διατηρηθεί το μείζον στρατηγικό πλεονέκτημα της κατοχής από το ΠΑΣΟΚ του κέντρου του πολιτικού και ιδεολογικού φάσματος, ώστε ένα ΠΑΣΟΚ προοδευτικό, πολυσυλλεκτικό και πλειοψηφικό να μπορεί να εκφράζει όλο το φάσμα της λεγόμενης δημοκρατικής παράταξης, δηλαδή την ευρύτατη Κεντροαριστερά.

Το ΠΑΣΟΚ δεν βρίσκεται όμως μόνο του μέσα στο πολιτικό σκηνικό. Έχει να αντιμετωπίσει μια νέα κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας που, όπως φαίνεται τις λίγες ημέρες που μεσολάβησαν από την ορκωμοσία της μέχρι τώρα, κυριαρχείται από μία σαφή επικοινωνιακή επιλογή του Πρωθυπουργού της. Ο Κώστας Καραμανλής είναι προφανές ότι θέλει να διατηρεί την επαφή του με την κοινή γνώμη. Θέλει να επιβεβαιώνει την πολιτική φυσιογνωμία μιας κυβέρνησης που προβάλλει την αίσθηση της κοινωνικής της ευθύνης και την πολιτική ρητορική τής κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης. Και όλα αυτά σε συνδυασμό με την προσπάθεια να φιλοτεχνηθεί ένα μετριοπαθές πολιτικό ύφος, βασισμένο στην ηπιότητα και τη συναίνεση. 

Περισσότερα...

 22 Μαρτίου 2004

Κάθε εκλογικό αποτέλεσμα είναι πρόσφορο αντικείμενο για αναλύσεις κάθε μορφής. Όταν όμως κερδίζεις δεν έχεις χρόνο γι' αυτό. Αντιθέτως, η ήττα σε κάνει πάντα πιο στοχαστικό. Υπάρχει και ο χρόνος αλλά και η ανάγκη για μια όσο γίνεται βαθύτερη κατανόηση των λόγων που οδήγησαν στο συγκεκριμένο εκλογικό αποτέλεσμα.

Αυτό εξηγεί, ώς έναν βαθμό, το γιατί το ΠΑΣΟΚ δεν κατανόησε επαρκώς το αποτέλεσμα των εκλογών του Απριλίου του 2000, εκλογών που κέρδισε με μικρή διαφορά. Αυτή είναι και η πρώτη - κατά τη γνώμη μου - εξήγηση της ήττας της 7ης Μαρτίου 2004. Όλα όσα οδήγησαν στο πρόσφατο αποτέλεσμα καταγράφηκαν εν πολλοίς τέσσερα χρόνια νωρίτερα. Τότε φάνηκε ανάγλυφα, στην ίδια την κοινωνική διαστρωμάτωση του εκλογικού σώματος, ο διχασμός ανάμεσα σε μία «κοινωνία της ασφάλειας» που εκφράστηκε κατά προτίμηση από το ΠΑΣΟΚ και μία «κοινωνία της ανασφάλειας» που εκφράστηκε κατά προτίμηση από τη Νέα Δημοκρατία.

Περισσότερα...

22 Φεβρουαρίου 2004

Πολλοί πιστεύουν ότι η πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού και η διαμόρφωση του νέου διεθνούς συσχετισμού δυνάμεων σηματοδότησε το οριστικό τέλος των κλασικών πολιτικών ιδεολογιών που κυριάρχησαν τον 20ό αιώνα: του σοσιαλισμού και του φιλελευθερισμού. Η αλήθεια είναι, κατά τη γνώμη μου, πιο εκλεπτυσμένη.

Η βασική τομή γίνεται πλέον ανάμεσα αφενός μεν στις πολιτικές ιδεολογίες που έχουν ορθολογική θεμελίωση και προβάλλουν ακριβώς τον πολιτικό τους χαρακτήρα, αφετέρου δε στις πολιτικές ιδεολογίες που προβάλλουν τη θεολογική και εθνικιστική τους θεμελίωση.

Περισσότερα...

10 Ιουλίου 1999

Η μείωση της εκλογικής δύναμης του ΠΑΣΟΚ στις ευρωεκλογές, παρά τις διακυμάνσεις που εμφανίζει κατά κοινωνικές κατηγορίες και γεωγραφικές περιοχές, είναι σε γενικές γραμμές ομοιόμορφη και άρα πρωτίστως πολιτική. Οι απώλειες του ΠΑΣΟΚ διοχετεύθηκαν άλλωστε ­ λίγο ή πολύ ­ σε όλους τους άλλους κομματικούς χώρους και στον χώρο της πολιτικής διαμαρτυρίας (αποχή, άκυρο / λευκό, λοιπά κόμματα).

Περισσότερα...