Σάββατο 11 Μαΐου 2019

Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην παρουσίαση του βιβλίου του «Η Δημοκρατία μεταξύ συγκυρίας και Ιστορίας», Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ, στην 16η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου – Θεσσαλονίκη*

Σας ευχαριστώ θερμότατα όλες και όλους που είστε εδώ. Η πόλη ζει ιδιαίτερες στιγμές τώρα, γιατί διεξάγεται ο τελικός του κυπέλλου του ποδοσφαίρου μεταξύ ΠΑΟΚ και ΑΕΚ. Εκτιμώ, λοιπόν, ιδιαιτέρως την επιμονή σας να είστε εδώ, για να συζητήσουμε για το βιβλίο μου, που εκδόθηκε πριν από μερικούς μήνες με την μέριμνα και την ποιότητα των εκδόσεων «Πατάκη» και ευχαριστώ την κυρία Άννα Πατάκη που είναι εδώ εκ μέρους των εκδόσεων τις οποίες και διευθύνει.

Ευχαριστώ θερμότατα τον Γιώργο Σκαμπαρδώνη, παλιό φίλο, που μετείχε και στην πρώτη παρουσίαση του βιβλίου στη Θεσσαλονίκη, γιατί δέχθηκε να συντονίσει, και μάλιστα εκ των ενόντων την σημερινή παρουσίαση. Παρακάλεσα τον Πρόεδρο Βασίλη Σκουρή και την συνάδελφό μου Λίνα Παπαδοπούλου να αναλάβουν το βάρος της παρουσίασης γιατί θέλω να γεφυρώσω τις γενιές της επιστήμης του Δημοσίου Δικαίου στο πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Ο Βασίλης Σκουρής, που είδατε προηγουμένως πόσο γενναιόδωρος είναι και πόσο ανώτερος σε σχέση με την αντιμετώπιση διαφόρων προσώπων και διαφόρων φαινομένων, είναι ο άνθρωπος που κατέλαβε το υψηλότερο αξίωμα νομικού χαρακτήρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το διατήρησε με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο για το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Περισσότερα...

Δευτέρα 18 Μαρτίου 2019

Ευάγγελος Βενιζέλος

Το συνταγματικό πλαίσιο των σχέσεων Κράτους και Εκκλησίας μετά την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης της αναθεωρητικής διαδικασίας σε συνδυασμό με τα προβλήματα του κοινού ανακοινωθέντος πρωθυπουργού και αρχιεπισκόπου της 6ης Νοεμβρίου 2018 *

Α. Η θρησκευτική ελευθερία ως θεμέλιο της συνταγματικής ρύθμισης των σχέσεων Κράτους και Εκκλησίας - Προσθέτει κάτι η ρητή αναφορά στο «ουδετερόθρησκο κράτος»;

Το Σύνταγμα δεν ρυθμίζει μόνον τη συγκρότηση και την άσκηση της κρατικής εξουσίας, ρυθμίζει πολύ περισσότερα πράγματα. Ρυθμίζει τη σχέση του Κράτους με την κοινωνία, τη σχέση του Κράτους με την οικονομία, τη σχέση του Κράτους με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη διεθνή κοινότητα. Στην πραγματικότητα μπορούμε να αντιληφθούμε το σημερινό εύρος της έννοιας του Κράτους ή των διακρατικών διαδικασιών και αρμοδιοτήτων παρακολουθώντας την εκτατική ιδιότητα που έχει το Σύνταγμα να συμπεριλαμβάνει στην ύλη του ολοένα και περισσότερα πράγματα. Ακόμη και εάν δεν είχαμε αυτήν την προϊστορία ως προς τη συνταγματική ρύθμιση των σχέσεων Κράτους και Εκκλησίας στην Ελλάδα, όπως την παρουσίασε ο Γιάννης Κονιδάρης προηγουμένως, θα έπρεπε να ανακαλύψουμε, είτε με ρητές συνταγματικές διατάξεις είτε ερμηνευτικά, τρόπους μέσω των οποίων το Σύνταγμα, αλλά το ίδιο ισχύει και για το Διεθνές Δίκαιο και για την ευρωπαϊκή έννομη τάξη, θα δίνει απαντήσεις στα ερωτήματα που σχετίζονται με το τι ισχύει ως Δίκαιο στις σχέσεις Κράτους και Εκκλησίας.

Περισσότερα...

Κυριακή 17 Μαρτίου 2019

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στο ΒΗΜΑ της Κυριακής

Η εκδίκηση του Συντάγματος

Η συζήτηση για την αναθεώρηση του Συντάγματος άρχισε το 2016 υπό πολιτικές συνθήκες αισθητά διαφορετικές από τις σημερινές. Τότε ήταν ακόμη εύκολο για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ να ισχυρίζεται ότι προετοιμάζει μια «ριζοσπαστική» πρόταση αναθεώρησης που θα «εκπηγάσει» από μια πολύμηνη κοινωνική διαβούλευση υπό την καθοδήγηση μιας επιτροπής διαλόγου διορισμένης από την κυβέρνηση. Μπορούσε επίσης να υπαινίσσεται ότι δεν αποκλείεται η πρότασή της να καταστεί αντικείμενο αναθεωρητικού δημοψηφίσματος μη προβλεπόμενου ούτε από το άρθρο 110 περί αναθεώρησης, ούτε από το άρθρο 44 παρ. 2 περί των κατηγοριών δημοψηφίσματος που μπορούν να διεξαχθούν. 

Η ολοκλήρωση της πρώτης φάσης της αναθεωρητικής διαδικασίας με τη δεύτερη ψηφοφορία που διεξήχθη στις 14 Μαρτίου βρίσκεται πολύ μακριά από τα σενάρια του 2016. Τρία σχεδόν χρόνια αργότερα επιβεβαιώθηκε ότι δεν νοείται αναθεώρηση του Συντάγματος παρά μόνο μέσω του πλήρους σεβασμού της διαδικασίας που περιγράφει το άρθρο 110 καθιστώντας αποκλειστικά αρμόδιο όργανο τη Βουλή ή μάλλον δυο διαδοχικές Βουλές, την πρώτη που διαπιστώνει την ανάγκη αναθεώρησης και τη δεύτερη που τη συντελεί, με το εκλογικό σώμα να παρεμβάλλεται στις εκλογές που μεσολαβούν και να νομιμοποιεί δημοκρατικά την όλη διαδικασία. Η αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών και των κοινωνικών αντιλήψεων που συντελέσθηκε από το 2016 έως σήμερα επέβαλε το σεβασμό του αυστηρού χαρακτήρα του Συντάγματος και την τήρηση των προδιαγραφών του άρθρου 110. Αυτή είναι η πρώτη και θεμελιώδης εκδίκηση του Συντάγματος απέναντι σε όσους επεδίωξαν να παίξουν μαζί του. Αποδείχθηκε ότι το Σύνταγμα διαθέτει μηχανισμούς αυτοάμυνας, ο μέγιστος των οποίων είναι οι αυξημένες πλειοψηφίες που απαιτεί το άρθρο 110.

Περισσότερα...

Πέμπτη 14 Μαρτίου 2019

Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στην Ολομέλεια κατά τη συζήτηση και λήψη απόφασης επί των προτάσεων για αναθεώρηση διατάξεων του Συντάγματος (δεύτερη ψηφοφορία)

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, ολοκληρώνεται σήμερα η πρώτη φάση της αναθεωρητικής διαδικασίας και είμαι πραγματικά ικανοποιημένος επειδή επιβλήθηκε εν τέλει ο σεβασμός του αυστηρού χαρακτήρα του Συντάγματος και της αναθεωρητικής διαδικασίας, όπως αυτή οργανώνεται αποκλειστικά από το άρθρο 110 του Συντάγματος. Θυμίζω ότι το 2016 ξεκίνησε η συζήτηση αυτή εξωκοινοβουλευτικά, με κυβερνητική πρωτοβουλία, παρότι η αρμοδιότητα αναθεώρησης ανήκει αποκλειστικά στη Βουλή, ενώ στην πρώτη φάση αυτής της συζήτησης, την πρώιμη, κυριάρχησε το ζήτημα του συνταγματικού δημοψηφίσματος, το οποίο θα ήταν βάναυση προσβολή του άρθρου 110 του Συντάγματος. Χαίρομαι, λοιπόν, γιατί τελικά όλα οδήγησαν στο πλαίσιο του άρθρου 110 και στον σεβασμό του.

Το Σύνταγμα έδειξε ότι μπορεί να αναπτύσσει μηχανισμούς αυτοπροστασίας απέναντι σε διάφορες προσπάθειες καταστρατήγησής του.

Περισσότερα...

Τετάρτη 6 Μαρτίου 2019

Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στην παρουσίαση στον Πειραιά του βιβλίου του «Η Δημοκρατία μεταξύ συγκυρίας και Ιστορίας» στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς

Σεβασμιώτατε, σας ευχαριστώ θερμά για την παρουσία σας. Σας ευχαριστώ γιατί είστε ο επιχώριος Επίσκοπος, αλλά και γιατί είστε ένας παλιός και αγαπητός φίλος και ένας συνάδελφος, διότι η κραταιά θεολογική σας κατάρτιση δεν μπορεί να αποκρύψει το βάθος και τη διάρκεια της νομικής σας γνώσης. Σας ευχαριστώ, λοιπόν, γιατί είστε εδώ και υπό τις δύο ιδιότητές σας.

Κύριε Δήμαρχε, ευχαριστώ πολύ γιατί είστε εδώ ως ο οικοδεσπότης της πόλης.

Ευχαριστώ θερμότατα, από καρδιάς, τον Πρόεδρο του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά, τον κ. Βασίλη Κορκίδη, παλιό φίλο και θεσμικό συνομιλητή υπό κρίσιμες περιστάσεις, όταν προήδρευε της Εθνικής Ομοσπονδίας του Ελληνικού Εμπορίου. Ευχαριστώ από καρδιάς για τη φιλοξενία, για την υποδοχή και τον ευχαριστώ προσωπικά τον ίδιο, αλλά και όλα τα μέλη της Διοικούσας Επιτροπής για αυτή την απροσδόκητη και υπερβολική τιμή να με καταστήσουν επίτιμο μέλος του Επιμελητηρίου και έτσι να τονώσουν τους δεσμούς που νιώθω με την πόλη του Πειραιά και ιδίως με τον παραγωγικό, τον δημιουργικό Πειραιά, ο οποίος στεγάζεται εδώ, στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο.

Περισσότερα...

Κυριακή 24 Φεβρουαρίου 2019

Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου κατά την παρουσίαση του βιβλίου του  «Η Δημοκρατία μεταξύ συγκυρίας και Ιστορίας» στη Δράμα

Καταρχάς, σας ευχαριστώ όλους και όλες, την καθεμία και τον καθένα προσωπικά, για την παρουσία σας εδώ. Είναι, πραγματικά, συγκινητική η συγκέντρωση αυτή στη Δράμα, Κυριακή απόγευμα με κρύο, και σας είμαι ευγνώμων.

Θέλω να ευχαριστήσω θερμά τη Χαρά Κεφαλίδου, τη Βουλευτή μας της Δράμας, το Μιχάλη Τζελέπη, το Βουλευτή μας των Σερρών, που ήρθε από το γειτονικό νομό, τους πολλούς συναδέλφους στη Βουλή που είναι εδώ από τη Δράμα, την Καβάλα, και με τιμούν με την παρουσία τους, ορισμένοι από το πρωί, γιατί είχαμε και στην Καβάλα εκδήλωση, και τους αντιστρέφω τα αισθήματα αγάπης και τιμής, τον υποψήφιο Περιφερειάρχη μας με τη στήριξη του Κινήματος Αλλαγής στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, τον Κώστα Σιμιτζή, τον πρώην Δήμαρχο Καβάλας, που τον αναφέρω ονομαστικά λόγω των αναγκών της παρατεταμένης προεκλογικής περιόδου.

Ξέρω ότι ήδη έχουμε εδώ μελλοντικά στελέχη του ψηφοδελτίου μας που έχουν αρχίσει και δίνουν το δικό τους αγώνα για το συλλογικό αποτέλεσμα που πρέπει να έχουμε σε μία δύσκολη τριεδρική περιφέρεια. Αλλά, βεβαίως, τα προβλήματα είναι πολύ μεγαλύτερα, πολύ βαθύτερα. Για αυτά θα συζητήσουμε σήμερα, για το μεγάλο θέμα εάν η Ελλάδα αντέχει, εάν μετά τις εκλογές και μετά την αλλαγή των συσχετισμών μπορεί η Ελλάδα να βρει το δρόμο της ή είμαστε καταδικασμένοι σε αυτήν την καθήλωση, σε αυτήν τη διαρκή υποχώρηση, σε αυτήν τη στασιμοχρεωκοπία, όπως την έχω χαρακτηρίσει εδώ και πάρα πολύ καιρό.

Περισσότερα...

Κυριακή 24 Φεβρουαρίου 2019

Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου κατά την παρουσίαση του βιβλίου του στην Καβάλα, στο Imaret Hotel

Σεβασμιώτατε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι στη Βουλή των Ελλήνων, τώρα και παλιότερα, και στις δραστηριότητες της Νομικής Επιστήμης, ακαδημαϊκές και πρακτικές, κυρίες και κύριοι , φίλες και φίλοι της Καβάλας, σας ευχαριστώ πάρα πολύ για την παρουσία σας. Ευχαριστώ που διαθέσατε το πρωινό της Κυριακής σας για να ακούσετε τους ομιλητές κι εμένα, με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου μου «Η Δημοκρατία μεταξύ συγκυρίας και Ιστορίας. Προσδοκίες και κίνδυνοι από την αναθεώρηση του Συντάγματος».

Σεβασμιώτατε, σας ευχαριστώ ιδιαίτερα για την παρουσία σας –έχουμε παλαιά φιλία από τη Θεσσαλονίκη– και εύχομαι καλή διακονία εδώ, στην Αποστολική Μητρόπολη των Φιλίππων. Ευχαριστώ θερμά τον εκδοτικό οίκο Πατάκη, που έχει εκδώσει το βιβλίο αυτό, έναν από τους μεγαλύτερους και πιο δραστήριους εκδοτικούς οίκους της χώρας. Τον Κύκλο Ιδεών που οργανώνει αυτές τις εκδηλώσεις. Ευχαριστώ το Ιμαρέτ και την κα Μισσιριάν –παλιά φίλη– που είχε την καλοσύνη να μας βοηθήσει να οργανώσουμε αυτή την εκδήλωση. Και κυρίως ευχαριστώ την πόλη της Καβάλας γιατί μου δίνει, κάθε φορά που έρχομαι, την ευκαιρία να τη θαυμάζω, να βλέπω φίλους, να βλέπω το τοπίο, να βλέπω τις δυνατότητες που έχει η περιοχή και να θυμάμαι προβλήματα που αντιμετωπίσαμε στο παρελθόν, χωρίς να σκέπτομαι τώρα τι προβλήματα θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε στο μέλλον, γιατί τα προβλήματα δεν τελειώνουν ποτέ, θα έλεγα ότι μάλλον πολλαπλασιάζονται, υπάρχει μία μικρή Λερναία Ύδρα σε κάθε πόλη, σε κάθε περιφέρεια της χώρας.

Περισσότερα...

Τετάρτη, 13 Φεβρουαρίου 2019

Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στην Ολομέλεια επί της συζήτησης του παρεμπίπτοντος ζητήματος για την κατεύθυνση, στο πλαίσιο της συζήτηση για την αναθεώρηση διατάξεων του Συντάγματος

Το άρθρο 110 του Συντάγματος στην παράγραφο 2 ορίζει ρητά ότι η πρώτη Βουλή αποφασίζει για την ανάγκη της αναθεώρησης. Με την απόφαση καθορίζονται ειδικά οι διατάξεις που πρέπει να αναθεωρηθούν. Δεν γίνεται καμία αναφορά στο περιεχόμενο ή στην κατεύθυνση.

Αυτή η ρύθμιση του άρθρου 110 του Συντάγματος, παρόμοια με τις ρυθμίσεις αντίστοιχων διατάξεων των προγενέστερων ελληνικών Συνταγμάτων, δεν έχει προκύψει τυχαία, υπάρχει ένα τεράστιο ιστορικό βάθος. Το 1910, πριν από 110 χρόνια, μετά το Κίνημα στο Γουδί, η παλαιά Βουλή, η απερχόμενη, με Πρωθυπουργό τον Στέφανο Δραγούμη, απεφάσισε, υπό την πίεση των καταστάσεων, να κινήσει τη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος του 1864. Προκειμένου όμως να δεσμεύσει τη νέα Βουλή, του νέου συστήματος, του νέου συσχετισμού, με επικεφαλής τον Ελευθέριο Βενιζέλο, καθόρισε τις κατευθύνσεις της αναθεώρησης, επιδιώκοντας, αυτή η απερχόμενη Βουλή του παλαιού συσχετισμού, να δεσμεύσει εκ προοιμίου τη νέα Βουλή, του νέου συσχετισμού.

Περισσότερα...

Τρίτη, 12 Φεβρουαρίου 2019

Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στην Ολομέλεια κατά τη συζήτηση για την Αναθεώρηση διατάξεων του Συντάγματος

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, όπως είχα την ευκαιρία να τονίσω και στην έναρξη της διαδικασίας αυτής, στη συζήτηση που διεξήχθη στην Ολομέλεια όταν αποφασίστηκε η συγκρότηση της Επιτροπής Αναθεώρησης του Συντάγματος, η παρούσα διαδικασία είναι μία σπάνια και κορυφαία διαδικασία που ανήκει στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Βουλής. Ατομικά της καθεμίας και του καθένα Βουλευτή που μετέχει στη διαδικασία αυτή έχοντας, όπως πρέπει, συνείδηση της Ιστορίας και του ιδιαίτερου βάρους της ψήφου του, γιατί η αναθεώρηση του Συντάγματος δεν είναι τροποποίηση ενός κοινού νόμου, είναι η μεταβολή του κανονιστικού χάρτη της χώρας που ρυθμίζει την κρίσιμη σχέση ανάμεσα στη συγκυρία και την Ιστορία. Γιατί, όπως λέμε πολύ συχνά, η Δημοκρατία είναι περιοδική, είναι συγκυριακή, βασίζεται στη συνεχή έκφραση της λαϊκής βούλησης, αλλά υπάρχουν περιορισμοί στην έκφραση της βούλησης αυτής, στις επιλογές της πλειοψηφίας. Οι περιορισμοί αυτοί αφορούν τα δικαιώματα της μειοψηφίας, των μειονοτήτων, των ατόμων, των κοινωνικών ομάδων. Υπάρχει, λοιπόν, ένα νομικό κείμενο που είναι κατάκτηση της νεωτερικότητας, το Σύνταγμα –το αυστηρό και γραπτό Σύνταγμα– προϊόν των δύο μεγάλων επαναστάσεων του 18ου αιώνα, της Γαλλικής και της Αμερικανικής Επανάστασης, που προσφέρει αυτήν την ευεργετική εγγύηση στη λειτουργία ενός δημοκρατικού συστήματος διακυβέρνησης, ρυθμίζει τη σχέση της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου με την Ιστορία, με τον μακρύ χρόνο.

Περισσότερα...

Τρίτη 12 Φεβρουαρίου 2019

Παρέμβαση Ευ. Βενιζέλου επί του Κανονισμού στη συζήτηση στην Ολομέλεια για την Αναθεώρηση του Συντάγματος

Κύριε Πρόεδρε,

Ζήτησα το λόγο επί του Κανονισμού, γιατί το άρθρο 119 του Κανονισμού οργανώνει την κορυφαία υποτίθεται κοινοβουλευτική διαδικασία της αναθεώρησης του Συντάγματος. Μια διαδικασία σπάνια, βαρύνουσα. Η Βουλή ασκεί εν προκειμένω αποκλειστική αρμοδιότητα. Η κυβέρνηση ως τέτοια, ως όργανο δηλαδή, δεν μετέχει στη διαδικασία αυτή, άλλο αν κατά παραχώρηση ακούγεται ο υπουργός Δικαιοσύνης, - ο κ. Κατρούγκαλος μετέχει ως βουλευτής στη διαδικασία αυτή, ως γενικός εισηγητής και όχι ως υπουργός. Και το άρθρο 119 ακριβώς επειδή θέλει να προστατεύσει όλα αυτά τα χαρακτηριστικά της διαδικασίας παραπέμπει στα άρθρα 95- 104 του Κανονισμού της Βουλής, δηλαδή απαιτεί να γίνει η συζήτηση κατ΄ αρχήν και κατ΄ άρθρον, άρα τουλάχιστον σε ενότητες. Και έτσι στη μεγάλη αναθεώρηση τη συναινετική του 2001, στην πρώτη φάση που διεξήχθη το 1998 διεξήχθησαν πέντε συνεδριάσεις.

Περισσότερα...