Τρίτη, 12 Φεβρουαρίου 2019
Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στην Ολομέλεια κατά τη συζήτηση για την Αναθεώρηση διατάξεων του Συντάγματος
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, όπως είχα την ευκαιρία να τονίσω και στην έναρξη της διαδικασίας αυτής, στη συζήτηση που διεξήχθη στην Ολομέλεια όταν αποφασίστηκε η συγκρότηση της Επιτροπής Αναθεώρησης του Συντάγματος, η παρούσα διαδικασία είναι μία σπάνια και κορυφαία διαδικασία που ανήκει στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Βουλής. Ατομικά της καθεμίας και του καθένα Βουλευτή που μετέχει στη διαδικασία αυτή έχοντας, όπως πρέπει, συνείδηση της Ιστορίας και του ιδιαίτερου βάρους της ψήφου του, γιατί η αναθεώρηση του Συντάγματος δεν είναι τροποποίηση ενός κοινού νόμου, είναι η μεταβολή του κανονιστικού χάρτη της χώρας που ρυθμίζει την κρίσιμη σχέση ανάμεσα στη συγκυρία και την Ιστορία. Γιατί, όπως λέμε πολύ συχνά, η Δημοκρατία είναι περιοδική, είναι συγκυριακή, βασίζεται στη συνεχή έκφραση της λαϊκής βούλησης, αλλά υπάρχουν περιορισμοί στην έκφραση της βούλησης αυτής, στις επιλογές της πλειοψηφίας. Οι περιορισμοί αυτοί αφορούν τα δικαιώματα της μειοψηφίας, των μειονοτήτων, των ατόμων, των κοινωνικών ομάδων. Υπάρχει, λοιπόν, ένα νομικό κείμενο που είναι κατάκτηση της νεωτερικότητας, το Σύνταγμα –το αυστηρό και γραπτό Σύνταγμα– προϊόν των δύο μεγάλων επαναστάσεων του 18ου αιώνα, της Γαλλικής και της Αμερικανικής Επανάστασης, που προσφέρει αυτήν την ευεργετική εγγύηση στη λειτουργία ενός δημοκρατικού συστήματος διακυβέρνησης, ρυθμίζει τη σχέση της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου με την Ιστορία, με τον μακρύ χρόνο.
Τρίτη 12 Φεβρουαρίου 2019
Παρέμβαση Ευ. Βενιζέλου επί του Κανονισμού στη συζήτηση στην Ολομέλεια για την Αναθεώρηση του Συντάγματος
Κύριε Πρόεδρε,
Ζήτησα το λόγο επί του Κανονισμού, γιατί το άρθρο 119 του Κανονισμού οργανώνει την κορυφαία υποτίθεται κοινοβουλευτική διαδικασία της αναθεώρησης του Συντάγματος. Μια διαδικασία σπάνια, βαρύνουσα. Η Βουλή ασκεί εν προκειμένω αποκλειστική αρμοδιότητα. Η κυβέρνηση ως τέτοια, ως όργανο δηλαδή, δεν μετέχει στη διαδικασία αυτή, άλλο αν κατά παραχώρηση ακούγεται ο υπουργός Δικαιοσύνης, - ο κ. Κατρούγκαλος μετέχει ως βουλευτής στη διαδικασία αυτή, ως γενικός εισηγητής και όχι ως υπουργός. Και το άρθρο 119 ακριβώς επειδή θέλει να προστατεύσει όλα αυτά τα χαρακτηριστικά της διαδικασίας παραπέμπει στα άρθρα 95- 104 του Κανονισμού της Βουλής, δηλαδή απαιτεί να γίνει η συζήτηση κατ΄ αρχήν και κατ΄ άρθρον, άρα τουλάχιστον σε ενότητες. Και έτσι στη μεγάλη αναθεώρηση τη συναινετική του 2001, στην πρώτη φάση που διεξήχθη το 1998 διεξήχθησαν πέντε συνεδριάσεις.
Δευτέρα 4 Φεβρουαρίου 2019
Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην παρουσίαση του βιβλίου των Ευάνθη Χατζηβασιλείου και Σπύρο Βλαχόπουλο, «Διλήμματα της ελληνικής συνταγματικής ιστορίας» (εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ)
H πολύ τρυφερή παρουσίαση που έκανε ο Νίκος Αλιβιζάτος αναφερόμενος στους συγγραφείς του βιβλίου με απαλλάσσει από το καθήκον να αναφερθώ στα πρόσωπα, αν και θα ήθελα να πω δυο λόγια. Τον Σπύρο Βλαχόπουλο τον γνώρισα ώριμο επιστήμονα, συνάδελφο και τον παρακολουθώ με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και θαυμασμό. Τον Ευάνθη Χατζηβασιλείου τον ξέρω από πρωτοετή φοιτητή. Τον είχα φοιτητή στη Νομική Σχολή Θεσσαλονίκης. Τον έχω παρακολουθήσει στη διαδρομή του, τον καμαρώνω και χαίρομαι γιατί διατηρεί ισχυρό και ενεργό τον νομικό εαυτό του παρότι είναι ιστορικός, καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Νομίζω ότι αντιλαμβάνονται και οι ομότεχνοι του πόσο μεγάλο πλεονέκτημα είναι η νομική γνώση όταν διαχειρίζεται κανείς θέματα πολιτικής και διπλωματικής ιστορίας.
Χανιά, 2 Φεβρουαρίου 2019
Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην παρουσίαση στα Χανιά του βιβλίου του «Η Δημοκρατία μεταξύ συγκυρίας και Ιστορίας»
Ευχαριστώ πάρα πολύ, κ. Πρόεδρε, για την εισαγωγή σας και στο πρόσωπό σας ευχαριστώ από καρδιάς το Δικηγορικό Σύλλογο Χανίων, έναν λαμπρό, δραστήριο Δικηγορικό Σύλλογο, για την πρόσκληση και για την ευκαιρία που μου δίνει να βρίσκομαι στην Κρήτη, στα Χανιά, να είμαι σήμερα εδώ μαζί σας, σε αυτή την τόσο ωραία και πυκνή ομήγυρη με αφορμή την έκδοση του βιβλίου μου. Είναι πραγματικά μεγάλη η συγκίνησή μου κάθε φορά που βρίσκομαι εδώ, έχω μία συμπτωματική συγγένεια λόγω επωνύμου με τον τόπο αυτόν. Παρότι στην Κρήτη υπάρχει μόνον η οικογένεια του Εθνάρχη, έχουμε και εμείς το προνόμιο, οι καταγόμενοι από την Νότια Εύβοια, από την επαρχεία Καρυστίας, όπως και οι καταγόμενοι από τη Βοιωτία, από τη Θήβα, ίσως σε μικρό ποσοστό και οι καταγόμενοι από τη Μάνη, να έχουμε το επίθετο αυτό και να νιώθουμε ότι έχουμε μία νοητή γραμμή που μας συνδέει με την Κρήτη και με την εισφορά της στην υπερηφάνεια του ελληνικού έθνους και στη συγκρότηση του νέου ελληνικού κράτους, γιατί ο Ελευθέριος Βενιζέλος είναι ο πραγματικός πατέρας του νέου ελληνικού κράτους.
Χαίρομαι, επίσης, γιατί βλέπω στην αίθουσα πάρα πολλά φιλικά πρόσωπα, δεν θέλω να τα μνημονεύσω όλα ονομαστικά. Όλες και όλους που βλέπω εδώ, που συνδέονται μαζί μου από τα περασμένα χρόνια, από τα χρόνια των σπουδών μας στη Θεσσαλονίκη, από την κοινή μας δραστηριότητα στο φοιτητικό κίνημα, από τη δραστηριότητα μας στη δικηγορία, στην πολιτική, στη Βουλή . Χαίρομαι για τη συμμετοχή πολλών φίλων στη συνάντηση αυτή, αλλά εξίσου συγκινητική είναι η παρουσία ανθρώπων με τους οποίους δεν έχω καμία προσωπική σχέση και μπήκαν στον κόπο, Σάββατο, να έρθουν εδώ να μας ακούσουν.
Με συγκίνησαν βαθύτατα ο Χρήστος Ράμμος και ο Βασίλης Μαρκής, δύο εμβληματικές, υποδειγματικές φυσιογνωμίες του δικαστικού κόσμου, δύο σημεία αναφοράς.
Καλαμάτα 18 Ιανουαρίου 2019
Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στην Καλαμάτα κατά την παρουσίαση του βιβλίου του «Η Δημοκρατία μεταξύ συγκυρίας και Ιστορίας» (εκδ. ΠΑΤΑΚΗ) στο Πνευματικό Κέντρο Καλαμάτας
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ από καρδιάς, την καθεμία και τον καθένα από εσάς προσωπικά που μπήκατε στο κόπο να έρθετε σήμερα εδώ, στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου για να παρακολουθήσετε την παρουσίαση του βιβλίου μου και να μου δώστε την πολύ μεγάλη ευκαιρία να σας συναντήσω, γιατί αυτή η επαφή των προσώπων έχει ιδιαίτερη σημασία, ανανεώνει δεσμούς φιλικούς, συναισθηματικούς και πολιτικούς αλλά αυτό είναι το λιγότερο. Επιπλέον δε υπάρχει πάντα ένα κίνητρο να έρχεται κανείς στην Καλαμάτα, με την οποία θεωρώ ότι έχω στενούς δεσμούς, γιατί έχω πάρα πολλούς φίλους, πέρα από τη σχέση με τον τόπο, με το τοπίο, με την παράδοση και με τον πολιτισμό τον τοπικό.
Ιωάννινα 13 Ιανουαρίου 2019
Ομιλία Ευ. Βενιζέλου κατά την παρουσίαση στα Ιωάννινα του βιβλίου του «Η Δημοκρατία μεταξύ συγκυρίας και Ιστορίας» (εκδ. ΠΑΤΑΚΗ) στο ξενοδοχείο Grand Serai
Σας ευχαριστώ προσωπικά την καθεμιά και τον καθένα από εσάς που μπήκατε στον κόπο να έρθετε να παρακολουθήσετε την παρουσίαση του βιβλίου μου αυτού. Ξέρω ότι η ημέρα είναι δύσκολη, Κυριακή, ξέρω ότι το ψύχος είναι μία αντένδειξη και επίσης παρακολουθούσα τις προηγούμενες ημέρες τη δυσκολία της πόλης λόγω του χιονιά. Σας ευχαριστώ για την ευγένειά σας και για τη φιλία σας και για την υπομονή σας. Ευχαριστώ θερμά το συντονιστή της εκδήλωσης, το Γιώργο Παπαχρήστο, άξιο τέκνο του νομού Ιωαννίνων που είναι, θα έλεγα, ο πρύτανης των Ελλήνων πολιτικών συντακτών, ένας έγκυρος, διεισδυτικός αναλυτής της πολιτικής πραγματικότητας αλλά ταυτόχρονα και ένας ακαταπόνητος και επίμονος ρεπόρτερ, γιατί χωρίς έρευνα και χωρίς ρεπορτάζ δεν μπορεί να στοιχειοθετηθεί η ανάλυση.
Λάρισα 11 Ιανουαρίου 2019
Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στη Λάρισα κατά την παρουσίαση του βιβλίου του «Η Δημοκρατία μεταξύ συγκυρίας και Ιστορίας» (εκδ. ΠΑΤΑΚΗ) στο ξενοδοχείο Divani Palace
Ευχαριστώ πάρα πολύ, την καθεμία και τον καθένα από εσάς, για την παρουσία σας εδώ που μου δίνει πάρα πολύ μεγάλη χαρά. Έχω στενούς δεσμούς με τη Λάρισα, με την ευρύτερη περιοχή. Ψάχνω ευκαιρία να έρχομαι, πότε-πότε, για να ανανεώνουμε αυτή την επαφή μας.
Ευχαριστώ θερμά τον Ανδρέα Γιουρμετάκη, πολύ παλιό μου φίλο, εκλεκτό δημοσιογράφο που συντονίζει τη συζήτηση και τους δύο ομιλητές που προηγήθηκαν, αγαπητούς στενούς μου φίλους, πολύ σημαντικά πρόσωπα του δημοσίου βίου. Ο Δημήτρης Κούρκουλας διέγραψε μία πολύ σημαντική διαδρομή στο στερέωμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είχα τη χαρά να συνεργαστώ μαζί του ως Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Εξωτερικών, γιατί ήταν ο στενότερος συνεργάτης μου, Υφυπουργός Εξωτερικών, μία περίοδο πολύ κρίσιμη αλλά και πολύ δημιουργική. Διαχειριστήκαμε μαζί την τελευταία, πολύ σημαντική, ελληνική προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Λευτέρης Κουσούλης, ένας γνήσιος διανοούμενος, ένας πολιτικός θεολόγος όπως καταλάβατε, γιατί δεν υπάρχει η δυνατότητα να αναλύσουμε τα φαινόμενα της Δημοκρατίας, της Ιστορίας, χωρίς να καταφύγουμε σε ορισμένες θεμελιώδης έννοιες θεολογικού χαρακτήρα, Σεβασμιώτατε. Άλλωστε, η ίδια η έννοια του κράτους, της κυριαρχίας και του Συντάγματος πηγάζει σε πολύ μεγάλο βαθμό μέσα από το Κανονικό Δίκαιο της Εκκλησίας και ως εκ τούτου δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από αυτή τη διανοητική και ιστορική σχέση. Βέβαια, επειδή και οι δύο είναι επιστήμονες διανοούμενοι, παρουσίασαν το βιβλίο μου με πολύ αφηρημένο και αφαιρετικό τρόπο, χωρίς παραδείγματα από τη συγκυρία.
Αθήνα 10 Ιανουαρίου 2019
Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην Επιτροπή Αναθεώρησης για το αν στην αναθεωρητική διαδικασία η δεύτερη Βουλή δεσμεύεται από τις κατευθύνσεις της πρώτης
Στις 9 Μαΐου του 1995, στην Επιτροπή Αναθεώρησης εκείνης της Βουλής που δεν ολοκλήρωσε την διαδικασία της πρώτης φάσης γιατί διελύθη, είχα πει την άποψή μου επί του θέματος αυτού. Η οποία έχει ως εξής: Σας διαβάζω τα συμπεράσματα που διετύπωσα ως Γενικός Εισηγητής στο τέλος αυτής της συζήτησης: «Επιχείρησα να θεμελιώσω μια συγκεκριμένη πρακτική διαδικαστική πρόταση. Είπα ότι η ανάγκη της αναθεώρησης πρέπει να διαπιστώνεται με πλειοψηφία που φτάνει ή υπερβαίνει τις 180 ψήφους αν υπάρχει στοιχειώδης συναίνεση και ως προς την κατεύθυνση. Αν δεν υπάρχει στοιχειώδης συναίνεση ως προς την κατεύθυνση, είναι αναγκαίο να μην διαπιστώνεται η ανάγκη καθόλου ή να διαπιστώνεται με πλειοψηφία μικρότερη των 180, έτσι ώστε σε κάθε περίπτωση η επόμενη Βουλή να έχει συγκεκριμένη διαδικαστική δέσμευση και να είναι αναγκασμένη να βρει 180 ψήφους, εφόσον δεν έχει διαμορφωθεί συναίνεση.» Λοιπόν, αυτή είναι η θέση μου.
Αθήνα, 9 Ιανουαρίου 2019
Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην Επιτροπή Αναθεώρησης στη συζήτηση για τα άρθρα 87-120
«Τα τελευταία χρόνια βρισκόμαστε μπροστά στο φαινόμενο αυτό, ενός κυβερνητικά οργανωμένου, ελεγχόμενου και διατυμπανιζόμενου πολιτικά, παραδικαστικού δικτύου, το οποίο, βεβαίως βασίζεται στα πρόθυμα, συντηρητικής καταγωγής, «συνεργεία» που εφάπτονται με το βαθύ κράτος, έχουν προσφέρει παλαιότερα τις υπηρεσίες τους αλλού, τις προσφέρουν τα τελευταία τέσσερα χρόνια στον ΣΥΡΙΖΑ και είναι πάντα πρόθυμα να προσφέρουν και στο μέλλον υπηρεσίες, αλλά θέλω να ελπίζω ότι αυτές δεν θα γίνουν δεκτές, γιατί το φαινόμενο αυτό θα παταχθεί αλύπητα.»
Κυρίες και κύριοι βουλευτές, είναι πολύ πλούσια η θεματολογία αυτής της ενότητας, θα κάνω ορισμένες επιλεκτικές αναφορές. Ξεκινώ από τις Ανεξάρτητες Αρχές. Δεν θα επαναλάβω αυτά που ειπώθηκαν το 2001, ήταν έντονος ο προβληματισμός για τον θεσμό των Ανεξάρτητων Αρχών. Είναι προφανές ότι οι Ανεξάρτητες Αρχές υπόκεινται σε κοινοβουλευτικό έλεγχο, η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας έχει ως βασική αποστολή τον έλεγχο επί των Κοινοβουλευτικών Αρχών, η δε ιδέα του ΣΥΡΙΖΑ να απαιτείται νόμος αυξημένης πλειοψηφίας για τη σύσταση νέας Ανεξάρτητης Αρχής, πέραν των προβλεπομένων στο Σύνταγμα, είναι μία σωστή ιδέα. Είναι εσφαλμένο, όμως, να περιορισθεί η αναγκαία πλειοψηφία στη Διάσκεψη των Προέδρων, τρία πέμπτα στη διάσκεψη των Προέδρων σημαίνει μόνον η κυβερνητική πλειοψηφία. Αντιθέτως, η μεταφορά της αρμοδιότητας σε κανονική Κοινοβουλευτική Επιτροπή θα επέτρεπε να έχουμε πλειοψηφία 3/5 στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή που έχει σύνθεση ανάλογη με τη δύναμη των κομμάτων. Η διάσκεψη δεν έχει σύνθεση ανάλογη με τη δύναμη των κομμάτων.
Αθήνα, 20 Δεκεμβρίου 2018
Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην παρουσίαση του νέου του βιβλίου
«Η Δημοκρατία μεταξύ συγκυρίας και Ιστορίας Προσδοκίες και κίνδυνοι από την αναθεώρηση του Συντάγματος» (εκδ. ΠΑΤΑΚΗ)*
Ευχαριστώ όλες και όλους σας για την παρουσία σας εδώ. Θέλω και εγώ να μνημονεύσω ιδιαιτέρως τους πρώην πρωθυπουργούς, τον Αντώνη Σαμαρά, τον Παναγιώτη Πικραμένο. Θέλω να μνημονεύσω τους πρώην Προέδρους του Συμβουλίου της Επικρατείας και πρώην Αντιπροέδρους που μας τιμούν με την παρουσία τους, τους είμαι βαθύτατα υπόχρεος και ελπίζω, με έναν μεταφυσικό τρόπο, ότι θα ήθελαν να είναι παρόντες εδώ και μη ζώντες τώρα Πρόεδροι που διηύθυναν το δικαστήριο. Θα αναφέρω αυτούς επί των ημερών των οποίων άσκησα ενεργό δικηγορία, ο Θεμιστοκλής Κουρουσόπουλος, ο Βάσσος Ρώτης, ο Βασίλης Μποτόπουλος. Θέλω επίσης να μνημονεύσω την παρουσία της πρώην Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου, της κ. Ευτέρπης Κοτζαμάνη, και να ευχαριστήσω θερμά όλους τους συναδέλφους μου στη Βουλή, τους συναδέλφους μου στην ακαδημαϊκή κοινότητα. Ο Παρασκευάς Αυγερινός νομίζω ότι είναι το πρόσωπο που συμβολίζει το χώρο της δημοκρατικής παράταξης και ο Γιάννης Βαρβιτσιώτης το χώρο, θα λέγαμε, της συντηρητικής παράταξης, αν και ο ίδιος έχει μετακινηθεί προς πολύ προοδευτικότερες θέσεις και θέλω να πιστεύω ότι θυμάται με συμπάθεια και φιλία τη συνύπαρξή μας, επί σειρά ετών, ως γενικών εισηγητών για την αναθεώρηση του 2001, αυτός εκ μέρους της τότε αντιπολίτευσης και εγώ εκ μέρους της πλειοψηφίας. Αλλά είναι κοινή η προσπάθεια που κάναμε και συναινετικό, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, το αποτέλεσμα.