Αθήνα, 6 Φεβρουαρίου 2014
Παρέμβαση Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και ΥΠΕΞ Ευ. Βενιζέλου στην εκδήλωση για τη Στρατηγική της Ε.Ε. για Αδριατική και Ιόνιο (EUSAIR)*
Κυρίες και κύριοι Υπουργοί, κυρία και κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, ο Πρωθυπουργός σας υποδέχθηκε εκ μέρους της Ελληνικής Κυβέρνησης, προσθέτω κι εγώ τους δικούς μου θερμούς λόγους υποδοχής, ιδίως των ξένων επισκεπτών μας, των Επιτρόπων, του Επιτρόπου -γιατί η Μαρία είναι δική μας- των συναδέλφων μου Υπουργών και Υφυπουργών Εξωτερικών, που βρεθήκανε στην πρωινή διαδικασία. Σας υποδέχομαι όμως, όχι μόνο εκ μέρους της Ελληνικής Κυβέρνησης, αλλά και εκ μέρους της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Ελληνική Προεδρία, σε στενή συνεργασία με την Αλβανική Προεδρία της Πρωτοβουλίας με την Αδριατική και το Ιόνιο, οργανώσαμε σήμερα το πρωί την 16η Υπουργική Σύνοδο της Πρωτοβουλίας αυτής και καταλήξαμε με την ενθουσιαστική συμβολή των δύο Επιτρόπων που είναι μαζί μας στη διατύπωση μιας Διακήρυξης, της «Διακήρυξης των Αθηνών», που δίνει το στίγμα της πρωτοβουλίας αυτής για την περίοδο που αρχίζει τώρα, η οποία έχει μία πολύ σημαντική ποιοτική διαφορά με όσα έχουν συμβεί ως τώρα. Γιατί, πλέον, στόχος μας και προτεραιότητά μας είναι η ανάδειξη της περιοχής αυτής σε μία μεγάλη περιφέρεια, σε ένα mega region της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η εναρκτήρια αυτή συνεδρίαση της Διάσκεψής μας γύρω από την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Αδριατική και το Ιόνιο είναι μια ευκαιρία να στείλουμε όλοι μαζί ένα ισχυρό μήνυμα συμπαράστασης και αλληλεγγύης στους πολίτες της Κεφαλονιάς που δοκιμάζεται την περίοδο αυτή από τους σεισμούς.
Είναι, επίσης, μία ωραία ευκαιρία, σήμερα, μετά και όσα είπε η κυρία Δαμανάκη για την περιβαλλοντική ασφάλεια στη Μεσόγειο, να σημειώσουμε ότι αποδίδουμε πάρα πολύ μεγάλη σημασία στην έγκαιρη και lege artis ολοκλήρωση της μεγάλης επιχείρησης καταστροφής του χημικού εργοστασίου της Συρίας.
Σεβόμαστε απολύτως τις σχετικές αποφάσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, σεβόμαστε απολύτως τις πρωτοβουλίες και τις ευθύνες για την τεχνογνωσία του Οργανισμού για την απαγόρευση των χημικών όπλων, του OPCW. Αλλά, βεβαίως, για μας όσο σημαντικό είναι να απομακρυνθεί το χημικό οπλοστάσιο από τη Συρία, γιατί αυτό είναι η πρώτη και μεγάλη απειλή για τη Μεσόγειο, εξίσου σημαντικό είναι η επιχείρηση να γίνει με απόλυτη διασφάλιση, απόλυτη κατά κυριολεξία και χωρίς καμία εξαίρεση ή απόκλιση, διασφάλιση της περιβαλλοντικής ασφάλειας στη Μεσόγειο.
Η εγγύηση της απόλυτης προστασίας του θαλάσσιου μεσογειακού περιβάλλοντος είναι εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση για την ολοκλήρωση της διαδικασίας αυτής και χαίρομαι γιατί οι συντονισμένες και έγκαιρες διπλωματικές πρωτοβουλίες μας, όλες τις προηγούμενες ημέρες, μας προσφέρουν τώρα πολλές εγγυήσεις, θεσμικές και επιστημονικές, πως πράγματι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για το μεσογειακό θαλάσσιο περιβάλλον.
Συνεργαζόμαστε στενά με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, με τον Οργανισμό για την απαγόρευση των χημικών όπλων, με τις εμπλεκόμενες στην επιχείρηση Κυβερνήσεις, συνεργαζόμαστε με άλλα μεσογειακά κράτη, έχουμε ζητήσει τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της κας Άστον, της Υπάτης Εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το κυριότερο όμως, ίσως το πιο σημαντικό, είναι ότι έχουμε πολύ στενή συνεργασία με αυτούς που είναι οι θεματοφύλακες της μέγιστης περιβαλλοντικής ευαισθησίας, που είναι οι έγκυρες και πάντα δραστήριες διεθνείς μη κυβερνητικές οργανώσεις, με τις οποίες είμαι σε επαφή, οι οποίες παρακολουθούν το θέμα, έχουν στενή συνεργασία με τον OPCW, έτσι ώστε να έχουμε απόλυτη βεβαιότητα ότι δεν πρόκειται να θιγεί σε τίποτα το μεσογειακό περιβάλλον, η θάλασσά μας.
Κυρίες και κύριοι, όπως ξέρετε η οριζόντια προτεραιότητα της Ελληνικής Προεδρίας, που έχουμε συμφωνήσει πως θα είναι και προτεραιότητα της επόμενης, της Ιταλικής Προεδρίας, με την οποία συγκροτούμε ένα ολόκληρο μεσογειακό έτος στην Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι η λεγόμενη Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική. Και πολιτικά στην αφετηρία αυτής της έννοιας βρίσκεται μία πρωτοβουλία της Κυπριακής Προεδρίας που κατέληξε στη λεγόμενη Διακήρυξη της Λεμεσού.
Για εμάς, η Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική είναι στην πραγματικότητα η υποχρέωσή μας να συνειδητοποιήσουμε και να αναδείξουμε τη μεσογειακή κυρίως διάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν είναι, συνεπώς, καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι πριν από λίγες εβδομάδες, στα τέλη Δεκεμβρίου, επτά μεσογειακές ευρωπαϊκές χώρες συγκροτήσαμε και πάλι το Med Group, έτσι ώστε να υπάρχει με σαφήνεια μέσα στις διαδικασίες του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης η μεσογειακή παράμετρος.
Χαίρομαι, λοιπόν, γιατί, τώρα, αυτές οι πολιτικές πρωτοβουλίες προσλαμβάνουν και την αναπτυξιακή τους διάσταση. Ξέρετε ότι στον χώρο της νοτιοανατολικής Ευρώπης, αλλά και στον χώρο της Μεσογείου, υπάρχουν σε διάφορα πεδία δράσης, όπως είναι για παράδειγμα η πολιτική ασφάλειας και άμυνας ή η πολιτική περιφερειακής ανάπτυξης, πολλά σχήματα διακρατικών πρωτοβουλιών, σχήματα στα οποία μετέχουν και χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και χώρες υποψήφιες προς ένταξη, αλλά και χώρες οι οποίες επιδιώκουν να αποκτήσουν το καθεστώς της υποψήφιας χώρας.
Αυτή η πρωτοβουλία, η Πρωτοβουλία για την Αδριατική και το Ιόνιο, έχει ένα πλεονέκτημα που δεν έχουν άλλες πρωτοβουλίες. Έχει μια αναπτυξιακή διάσταση πολύ συγκεκριμένη και πρακτική, που δεν απευθύνεται μόνον στα κράτη, τις Κυβερνήσεις, τους δημόσιους τομείς, αλλά απευθύνεται στην κοινωνία των πολιτών, συμπεριλαμβανομένης και της αγοράς. Ο ιδιωτικός τομέας καλείται στην πραγματικότητα να γίνει εταίρος της πρωτοβουλίας αυτής.
Η Πρωτοβουλία μας είναι ανοιχτή, είναι μία πολιτική Πρωτοβουλία, αν και δεν πρόκειται για κάποιον νέο διεθνή ή περιφερειακό Οργανισμό, έχει όμως πολύ μεγάλη σημασία τώρα που παίρνουμε τις μεγάλες αποφάσεις για το μέλλον αυτής της πρωτοβουλίας, για τη μεγάλη περιοχή της Αδριατικής και του Ιονίου, σε όλους τους τομείς, από την ενέργεια μέχρι τον πολιτισμό και από την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας μέχρι την αλιεία, τώρα να θεμελιώσουμε σωστά την πρωτοβουλία και να την καταστήσουμε συνεκτική.
Το πρωί στη Διυπουργική Συνάντηση ο κ. Hahn έκανε μία πολύ σημαντική παρατήρηση: Σημασία δεν έχει να υπάρχουν διασφαλισμένα εκ προοιμίου κονδύλια, σημασία έχει να διαμορφώνονται πολιτικές πρωτοβουλίες, να υπάρχει αποφασιστικότητα, να υπάρχει μια καλή ιδέα γύρω από την οποία συσπειρωνόμαστε.
Όταν έχουμε αυτές τις προϋποθέσεις, μέσα από τους διάφορους μηχανισμούς, μέσα από τους διάφορους ευρωπαϊκούς ή άλλους μηχανισμούς, μπορούμε να βρούμε πηγές χρηματοδότησης με τη βοήθεια των Διαρθρωτικών Ταμείων, με τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας για την Ανασυγκρότηση και την Ανάπτυξη και για τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα. Άρα λοιπόν έχουμε πολύ καλούς οιωνούς για να ξεκινήσουμε.
Και βέβαια, και κλείνω με αυτό, πολιτικά έχει τεράστια σημασία, αυτό που ανέφερε η Μαρία Δαμανάκη, προηγουμένως. Ο χωροταξικός θαλάσσιος σχεδιασμός, όπως γενικότερα ο χωροταξικός σχεδιασμός, ο καθορισμός των χρήσεων της γης και της θάλασσας, είναι η πρώτη προϋπόθεση για μία ασφαλή επένδυση, είναι το πρώτο κριτήριο και το πρώτο κίνητρο για οποιαδήποτε δημόσια και ιδιωτική πρωτοβουλία.
Αυτό συνδέεται σίγουρα με την ασφάλεια δικαίου – και ασφάλεια δικαίου στο χώρο της Μεσογείου, στο θαλάσσιο χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σημαίνει κάτι το αυτονόητο για τον ευρωπαϊκό νομικό και πολιτικό πολιτισμό, πως δεχόμαστε όλοι την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, συμβατικού και εθιμικού.
Αυτό σημαίνει και ανακήρυξη και οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, όπως είναι η υφαλοκρηπίδα και η αποκλειστική οικονομική ζώνη που συμπίπτουν κατ΄ έκτασιν στο χώρο της Μεσογείου. Η Ελλάδα έχει να παρουσιάσει μία από τις πιο σημαντικές παλαιές κλασικές διμερείς Συμβάσεις οριοθέτησης της Υφαλοκρηπίδας στην περιοχή της Αδριατικής και του Ιονίου, που είναι η Διακρατική Σύμβαση Ελλάδος-Ιταλίας του 1977.
Ήδη, έχουμε αρχίσει τώρα διαβουλεύσεις με την Ιταλία σε τεχνικό επίπεδο για τη μετεξέλιξη της σύμβασης αυτής οριοθέτησης της Υφαλοκρηπίδας σε Σύμβαση οριοθέτησης και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και οι επαφές μας με την Αλβανία για την επικαιροποίηση και, τελικώς, κύρωση και επικύρωση της διμερούς σύμβασης Ελλάδας-Αλβανίας για την οριοθέτηση όλων των θαλασσίων ζωνών έχει, επίσης, τη δική της πολύ μεγάλη σημασία.
Σήμερα, θα έχουμε με τον κ. Bushati την ευκαιρία να συζητήσουμε και για το θέμα αυτό, στέλνοντας μηνύματα πολύ συγκεκριμένα θετικά και αισιόδοξα, όχι μόνον σε πολιτικό και διακρατικό επίπεδο, αλλά και σε επίπεδο επενδυτικό, οικονομικό, αναπτυξιακό.
Και με τις σκέψεις αυτές σας καλωσορίζω και σας ευχαριστώ για την παρουσία σας».
*Συμμετοχή Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και Υπουργου Εξωτερικών, Ευάγγελος Βενιζέλος, στη Σύνοδο του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών των χωρών της Πρωτοβουλίας Αδριατικής και Ιονίου (Π.Α.Ι.), που θα διεξαχθεί, υπό την προεδρία του Υπουργού Εξωτερικών της Αλβανίας κ. Ditmir Bushati, στο ξενοδοχείο Divani Caravel. Χαιρετισμός σε χωριστή ειδική εκδήλωση, για τη Στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Αδριατική και το Ιόνιο (EUSAIR). Η εκδήλωση, συνδιοργανώνεται από την Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε. και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.