Θεσσαλονίκη, 17 Δεκεμβρίου 2016
Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στην παρουσίαση του βιβλίου του Σάκη Μουμτζή «Απάτες και Αυταπάτες του ΣΥΡΙΖΑ» (εκδ. Επίκεντρο) στη Θεσσαλονίκη, μαζί με τον Ν. Μαραντζίδη και συντονιστή τον Π. Παπασαραντόπουλο
Επειδή κάνουμε την παρουσίαση του βιβλίου του Σάκη Μουμτζή στη Θεσσαλονίκη, στο οικείο περιβάλλον του λεγόμενου γενέθλιου τόπου, και έχει προηγηθεί η παρουσίαση στην Αθήνα που έπρεπε να είναι πιο ψυχρή και πιο πολιτική από την παρουσίαση της Θεσσαλονίκης, θα μου επιστρέψετε να ξεκινήσω από τον συγγραφέα κι όχι από το βιβλίο. Γιατί αν δεν θυμηθούμε και δεν υπογραμμίσουμε τα κρίσιμα στοιχεία της προσωπικότητας του Σάκη Μουμτζή, δεν θα κατανοήσουμε και την οπτική γωνία μέσα από την οποία προσεγγίζει το φαινόμενο που λέγεται ΣΥΡΙΖΑ- θα δούμε αν υπάρχει ένα αυτοτελές φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ.
Ο Σάκης Μουμτζής που τον γνωρίζω από τα χρόνια των κοινών μας σπουδών, στη Νομική Σχολή Θεσσαλονίκης, είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση. Αφιέρωσε ,μετά τις σπουδές του, πολλά χρόνια στο επιχειρείν, στην αγορά, όντας ένας συγκροτημένος και μαχητικός διανοούμενος με τεράστιες δυνατότητες να εκφραστεί στη δημόσια σφαίρα. Αλλά αυτό δεν είχε γίνει με έναν τρόπο οργανωμένο, συστηματικό, σχεδόν επαγγελματικό. Αυτό έγινε με καθυστέρηση και διαθέτει δυνάμεις και αποθέματα που δεν έχουν εκτονωθεί ακόμα επαρκώς. Γιαυτό και έχει εμφανιστεί σε ένα πολύ μικρό χρονικό διάστημα ως συγκροτημένος ιστορικός, μελετητής του εμφυλίου πολέμου, και ως διανοούμενος, παρεμβατικός αρθρογράφος σε καθημερινή βάση που δεν σχολιάζει απλώς τη συγκυρία αλλά προσπαθεί και να διατυπώσει ολοκληρωμένες προτάσεις πολιτικής δράσης. Κι έχει όλα τα προσόντα να το κάνει αυτό. Έχει οπλισμό μορφωτικό, έχει εμπειρίες, βιώματα, έχει την οξυδέρκεια που του επιτρέπει να κάνει κάτι τέτοιο.
Και βεβαίως έχει το πολύ μεγάλο πλεονέκτημα της μαθητείας του στη μαρξιστική αριστερά, την ανανεωτική έστω, η οποία όμως ανήκει στην κοινή μήτρα του κομμουνιστικού κινήματος, και ταυτοχρόνως έχει σαφή ταυτότητα φιλελεύθερη. Έχει τοποθετηθεί αξιακά κι αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία γιατί είναι οπαδός ενός πλήρους φιλελευθερισμού. Δηλαδή και οικονομικού και κοινωνικού και πολιτικού που σέβεται βεβαίως, όπως λέω στον πρόλογό μου, την εισφορά της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, προφανώς αναγνωρίζοντας ως γνήσια μορφή σοσιαλδημοκρατίας όχι αυτή που φέρει τα στίγματα της μαρξιστικής προπαίδειάς της, αλλά αυτό που χαρακτηρίζουμε φιλελεύθερη σοσιαλδημοκρατία, που είναι η κρατούσα αντίληψη ενώ είναι ένα από τα πολλά ρεύματα που έχουν συγκλίνει στην πολύ μεγάλη κοίτη της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας.
Ο Σάκης δεν "μασάει". Δεν έχει κανένα ιδεολογικό σύμπλεγμα. Δεν υποχωρεί προ της τρομοκρατίας της ιδεολογικής και επικοινωνιακής μιας κάποια αριστεράς, η οποία μετασχηματίζεται σε μια πολύ πιο αποτρόπαιη τρομοκρατία του εθνικολαϊκιστικού φαινομένου. Τους χτυπάει στον πυρήνα αυτής της διεκδικούμενης ηγεμονίας, για αυτό θέλει να ξεκαθαρίσει τα θέματα ως ιστορικός σε σχέση με τον εμφύλιο πόλεμο. Θέλει να γράψει την Ιστορία μέσα από την οπτική γωνία της πλειοψηφίας της ελληνικής κοινωνίας, δεν θέλει να αφήσει αυτό το προνομιακό πεδίο έρμαιο στα χέρια μιας αριστεράς που φαντασιώνεται τη ρεβάνς σε σχέση με τη Βάρκιζα και σε σχέση με τον εμφύλιο πόλεμο.
Και κυρίως ερμηνεύει τα πεπραγμένα του ΣΥΡΙΖΑ και προσπαθεί να διαγνώσει την επόμενη φάση των ενεργειών του, μέσα από μια πολύ καθαρή και δεδηλωμένη οπτική γωνία, ότι αυτοί έχουν ένα κατά βάθος μαρξιστικό, δηλαδή ολιστικό πρόταγμα, το οποίο απορρέει από το γεγονός ότι πιστεύουν ότι έχουν ένα εύκολο, απλουστευτικό εργαλείο καθολικής ανάλυσης των πάντων. Έχουν δηλαδή στα χέρια τους μια θεωρία της Ιστορίας, μια θεωρία της πολιτικής, μια θεωρία του κράτους, μια θεωρία της οικονομίας, έχουν μια θεωρία των πάντων η οποία βεβαίως δεν είναι συμπεριληπτική (inclusive), αλλά είναι στην πραγματικότητα αυταρχική. Γιατί το ολιστικό δεν είναι μακρυά από το ολοκληρωτικό. Αυτή είναι η βασική αντίληψη.
Και βέβαια αφού τα έφερε έτσι η μοίρα να είναι στην εξουσία, πρέπει να αντιμετωπίσουμε ένα πρόβλημα θεσμικής και ιστορικής ανωμαλίας. Διότι οι εξελίξεις δεν είναι ευθύγραμμες. Δεν πρόκειται για εναλλαγή στην εξουσία συμβατικών πολιτικών δυνάμεων ευρωπαϊκού χαρακτήρα. Εκτός κι αν αποδειχθεί ότι υπάρχει μια οριστική μεταβολή και ο ΣΥΡΙΖΑ μετασχηματίζεται πράγματι σε ένα κόμμα, έστω μετα-νεωτερικό αλλά εν τέλει συμβατικό στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών δημοκρατικών παραδόσεων, θεσμών και αξιών. Μόνο που αυτό δεν υπάρχει. Γιατί δεν κυβερνά ο ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος έχει μια καταγωγική σχέση με το ΚΚΕ εσωτερικού, τον ευρωκομμουνισμό, την ανανεωτική αριστερά. Κυβερνά η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Ο ΣΥΡΙΖΑ ποτέ δεν απέκτησε πλειοψηφία για να κυβερνήσει. Και δεν κυβερνά απλώς η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ αλλά οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Υπάρχει μια όσμωση. Υπάρχει ένα αμάλγαμα. Υπάρχει κοινή αισθητική, υπάρχει κοινή αντίληψη. Είναι φίλοι. Έχουν μια κοινή εμπειρία και έναν κοινό στόχο. Είναι ένα ενιαίο σχήμα. Και το ενιαίο αυτό σχήμα υποστηρίζεται από τον τρίτο αφανή εταίρο της κυβέρνησης αυτής που εκφράζει ένα κρίσιμο τμήμα της αντιμνημονιακής κατά βάθος δεξιάς που προσφέρει, με ένα είδος outsourcing, υπηρεσίες καταλυτικές στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, ιδίως στο χώρο του βαθέως κράτους. Σε ό,τι συνδέεται με τη δικαιοσύνη, σε ό,τι συνδέεται με τα μέσα ενημέρωσης, σε ό,τι συνδέεται με τη χρήση μεθόδων οι οποίες δεν είναι σταλινικές αλλά είναι μέθοδοι που έχουν καταγωγή δεξιά ή και ακροδεξιά και θυμίζουν τις πρακτικές των νικητών του εμφυλίου την περίοδο του μετεμφυλιακού κράτους εις βάρος των ηττημένων που τώρα φαντασιώνονται ότι έχουν επιτύχει την αναδρομική τους νίκη. Δεν υπάρχει δηλαδή κανένα αξιακό υπόβαθρο. Αυτό έχει μεγάλη σημασία. Γιατί πράγματι δεν υπάρχει κανένας μετασχηματισμός του ΣΥΡΙΖΑ σε σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, διότι δεν υπάρχει τρέχον σοσιαλδημοκρατικό πρότυπο.
Είχα την ευκαιρία να μιλήσω προχθές στη Βουλή για αυτό το τραγικό φαινόμενο ορισμένων σοσιαλιστών και σοσιαλδημοκρατών οι οποίοι ενθαρρύνουν τον τυχοδιωκτισμό του κ. Τσίπρα και δημιουργούν μια παραπλανητική εικόνα. Θυμάμαι τον Matteo Renzi όταν πρωτοεκλέχθηκε και εμφανίστηκε στην πρώτη συνάντηση των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων που ανήκουν στο ευρωπαϊκό σοσιαλιστικό κόμμα, σε ένα Βελγικό χωριό στο οποίο είχαμε πάει για να τιμήσουμε τους νεκρούς του Α’ΠΠ, (στις συναντήσεις αυτές μετέχουν και οι αντιπρόεδροι των κυβερνήσεων στις οποίες μετέχουν σοσιαλδημοκρατικά ή σοσιαλιστικά κόμματα ) και είχε την εντύπωση ότι μπορούσε να ασχοληθεί με τους συσχετισμούς δυνάμεων στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ,σε κομματική βάση. Πόσοι είμαστε σοσιαλιστές και πόσοι είμαστε του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος ή των φιλελευθέρων. Έπρεπε να συζητήσω μαζί του για να τον πείσω σ ότι οι συσχετισμοί στην ΕΕ άρα και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και στο Eurogroup είναι συσχετισμοί διακυβερνητικοί, συσχετισμοί διακρατικοί. Έπρεπε να του πω ότι εσύ είσαι τώρα Πρωθυπουργός και έχεις μια άποψη για το ελληνικό θέμα ή μια άποψη για τον Νότο, μια άποψη για την ευρωζώνη, μη νομίζεις ότι ο Enrico Letta είχε διαφορετική ή ότι Mario Monti είχε διαφορετική. Ή, χωρίς να σοκάρεστε, ότι ο Berlusconi είχε διαφορετική. Όπως η στάση του προέδρου Hollande απέναντι στην Ελλάδα δεν είναι διαφορετική από τη στάση που είχε ο Sarkozy ως πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας. Διότι υπάρχουν πάγια εθνικά συμφέροντα και μια γερμανική κυβέρνηση θα είναι πάντα μια γερμανική κυβέρνηση είτε είναι CDU και φιλελεύθερη ,είτε είναι CDU και σοσιαλδημοκράτες και θα είναι πάντα γερμανική ακόμα κι αν γίνει ο περιβόητος συνασπισμός με το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, τους πράσινους και τους παλιούς κομμουνιστές. Διότι κάθε κυβέρνηση έχει να απολογηθεί σε ένα εθνικό ακροατήριο και διότι υπάρχουν οικονομικοί εθνικισμοί, υπάρχουν πολύ σκληροί συσχετισμοί σε σχέση με την κατανομή ενός πλεονάσματος το οποίο δεν μπορεί να πάει σε όλους κατά τρόπο ίσο, είναι άνισος μηχανισμός η ΕΕ και η ευρωζώνη. Με κλειδωμένες ανισότητες.
Υπό την έννοια αυτή πράγματι δημιουργείται η παρεξήγηση στο ΣΥΡΙΖΑ ότι μπορεί να βρίσκει συμμάχους, ρητορικούς συμμάχους. Όπως ρητορικό σύμμαχο βρίσει στην αμερικανική κυβέρνηση. Η αμερικανική κυβέρνηση ενδιαφέρεται για την ακεραιότητα της ευρωζώνης και για τη σταθερότητα στην Ευρώπη και για λόγους στρατηγικής ασφάλειας, αλλά και γιατί το ευρώ ενοποιεί και νομισματικά την ενιαία αγορά, η οποία προσφέρεται βεβαίως στη συνέχεια σε σχέση με το δολάριο και σε σχέση με τις αμερικανικές εξαγωγές, και εν πάση περιπτώσει μέσα στην γεωπολιτική της οικονομίας και της παγκοσμιοποίησης αυτό είναι εξαιρετικά επωφελές για την αμερικανική οικονομία.
Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι που κυβερνούν έχουν έναν βαθύτατο πολιτικό επαρχιωτισμό ο οποίος στην πραγματικότητα τους διευκολύνει να προσεγγίζουν τα θέματα ολιστικά, δηλαδή κυκλωτικά. Δεν τους πιάνεις πουθενά. Με την ίδια άνεση που μπορούν να αναπτύξουν μια αντιευρωπαϊκή ρητορεία, με την ίδια άνεση μπορούν να γίνουν οι απόλυτοι εκφραστές της Ευρώπης, με την ίδια άνεση μπορούν να εμφανιστούν ως φιλοαμερικανοί, με την ίδια άνεση μπορούν να κάνουν συμφωνίες με επιχειρηματικά συμφέροντα, με την ίδια άνεση μπορούν να καταγγέλλουν και να προωθούν τις ιδιωτικοποιήσεις. Δεν υπάρχει πλαίσιο αναφοράς, δεν υπάρχει φραγμός. Μεροδούλι – μεροφάι με μόνο στόχο την παραμονή στην εξουσία. Είναι ένα φαινόμενο απολύτως απο-ιδεολογικοποιημένο κατά βάση.
Και πιστεύω πως υπάρχει και ένα καταγωγικό πρόβλημα σε σχέση με το ΚΚΕ εσωτερικού. Διότι εμείς βλέπαμε μια θετική όψη, την όψη της μετριοπάθειας. Η μετριοπάθεια όμως ήταν και αποτέλεσμα της ήττας. Ήταν και αποτέλεσμα των μικρών εκλογικών επιδόσεων. Αρχή άνδρα δείκνυσι. Πρέπει να δεις συμπεριφορές όταν ασκείς εξουσία. Όταν είσαι πανίσχυρος. Υπήρχαν στελέχη του ΚΚΕ εσωτερικού που χαιρόντουσαν όταν τους υποδεχόταν ο Τσαουσέσκου με τιμές εν ενεργεία υπουργού. Το ΚΚΕ εσωτερικού πάντα τηρούσε προνομιακές σχέσεις με το καθεστώς της Βόρειας Κορέας, του Κιμ ιλ Σουνγκ. Μην το ξεχνάμε αυτό. Γιατί αυτό κάτι δείχνει. Δείχνει ότι διεκδικούσε μια αναγνώριση σε σχέση με το ΚΚΕ. Αναγνώριση της κομμουνιστικής ιδιότητας, και ήταν έτοιμο να κάνει πολύ μεγάλες εκπτώσεις. Και βέβαια υπάρχει και αυτό το παράδοξο φαινόμενο τώρα να έχουμε στο ΣΥΡΙΖΑ μια υπερ-εκπροσώπηση της ομάδας του μακαρίτη του Γιάννη Μπανιά. Αλλά δεν έχουμε και μια περίεργη σχέση μεταξύ εκλογικού σώματος και κοινοβουλευτικής ομάδας; Το 90% του εκλογικού σώματος του ΣΥΡΙΖΑ προέρχεται από δυνάμεις οι οποίες ανήκαν στο ΠΑΣΟΚ και πάντως από δυνάμεις που δεν είχαν σταθερή σχέση με το χώρο αυτόν. Το 90% όμως της ΚΟ προέρχεται από δυνάμεις που παλιού μικρού ΣΥΡΙΖΑ του 4%. Και ο ρόλος των εκ του ΠΑΣΟΚ προσχωρησάντων προσώπων είναι εξαιρετικά δευτερεύων, συμπληρωματικός. Και θλιβερός βεβαίως. Από κάθε άποψη. Ηθικά πρωτίστως.
Αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ έπεισε επειδή έκανε την επιλογή να μετακινηθεί από το κομμουνιστικό πρόταγμα και να παίξει το χαρτί του ριζοσπαστισμού και των κινημάτων; Για αυτό κέρδισε; Όχι βέβαια. Κέρδισε λόγω της αντιμνημονιακής δυσαρέσκειας. Κέρδισε γιατί οι άνθρωποι χάσανε εισοδήματα. Κέρδισε επειδή κλονίστηκε το κεκτημένο της μεταπολίτευσης. Κέρδισε στο όνομα του μεταπολιτευτικού παραδείσου που δημιούργησε πρωτίστως το ΠΑΣΟΚ και συνέχισε η ΝΔ ως κλώνος του ΠΑΣΟΚ ,από ένα σημείο και μετά. Όταν υπήρξε ο πλήρης εκπασοκισμός της κοινωνίας και των συμπεριφορών. Άρα επελέγει ως όχημα. Αν δείτε τις δημοσκοπήσεις του 2011-2012, αυτή η κοινωνική βάση κάποια στιγμή φλερτάρει με την ιδέα να επιλέξει τη ΔΗΜΑΡ του κ. Κουβέλη ως όχημα, για να εκφράσει αυτή τη δυσαρέσκεια. Και αυτός που εκφράζει τη συνεπέστερη και μετριοπαθέστερη και τυπικότερη εκδοχή του παλαιού ΚΚΕ εσωτερικού, τώρα τι είναι; Είναι ένας χειροκροτητής άνευ ανταλλαγμάτων του ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, όχι του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό δείχνει ότι υπάρχει ένα πολύ βαθύτερο ζήτημα το οποίο πρέπει να αντιμετωπίσουμε.
Αυτό λοιπόν το μόρφωμα κατά τη γνώμη μου δεν μπορεί να κάνει ποτέ μια στροφή και να γίνει ένα ευρωπαϊκό δημοκρατικό κόμμα. Το αν θα το λέγαμε σοσιαλδημοκρατικό ή άλλο, δεν έχει καμία σημασία. Αυτές οι ιστορίες δεν τελειώνουν ποτέ.
Αυτό που έγινε τώρα στο δημοψήφισμα με τον M. Renzi, τι είναι; Ο Renzi προέρχεται από τη χριστιανοδημοκρατία μέσα στο δημοκρατικό κόμμα. Είναι σχηματικά η πιο δεξιά πτέρυγα του δημοκρατικού κόμματος. Το παλιό δυναμικού του ιταλικού κομμουνιστικού κόμματος που ηγήθηκε της εκλογικής νίκης δυνάμει της οποίας κυβέρνησε ο M. Renzi, βεβαίως τώρα βρήκε την ευκαιρία του δημοψηφίσματος για να τον επαναφέρει στην τάξη! Έχουμε συνειδητοποιήσει ότι και η κυβέρνηση Letta και η κυβέρνηση Renzi και η κυβέρνηση Zentiloni, βασίζεται σε μία πλειοψηφία που κέρδισε ο Pier Luigi Bersani, ο οποίος δεν έγινε ποτέ Πρωθυπουργός; Δεν έχουν μεσολαβήσει εκλογές. Κέρδισε ο M. Renzi στις ευρωεκλογές και έχασε στο δημοψήφισμα. Και ενδιαμέσως έχασε πολλές μεγάλες πόλεις στις δημοτικές εκλογές- όχι όλες βεβαίως.
Άρα το θέμα του ΣΥΡΙΖΑ, μας βοηθάει ο Σάκης Μουμτζής, να το αντιμετωπίσουμε με την καχυποψία που απαιτείται. Δεν θα τελειώσουμε εύκολα με την υπόθεση αυτή. Και δεν θα τελειώσουμε με παιδική εκδρομή. Δεν θα τελειώσουμε με ένα διάταγμα διάλυσης της Βουλής και προκήρυξης εκλογών στις οποίες θα πάει για να μετατραπούν οι δημοσκοπήσεις σε εκλογικό αποτέλεσμα.
Μπορεί να έχει την ψευδαίσθηση ενός success story μέσω του οποίου θα κεφαλαιοποιήσει πολιτικά τη δική μας προσπάθεια. Αφού την υπονόμευσε ή σχεδόν την κατέστρεψε τα δύο χρόνια που μεσολάβησαν. Αλλά αυτό είναι το ήπιο σενάριο, το ειδυλλιακό. Εάν πρόκειται να πάει σε εκλογές θα πάει υπό συνθήκες ρήξης. Όχι αναγκαστικά δημοψηφισματικές. Αλλά με δημοψηφισματική λογική. Λέω, σε συνέντευξη μου στην Βραδυνή της Κυριακής ( 20.12.2016), ότι αν αποπειραθεί να επαναλάβει ως φάρσα όλο το σενάριο του 2015, οι αρμόδιοι πολιτειακοί παράγοντες οφείλουν να αντισταθούν στο όνομα της παράδοσης του χώρου τους. Δηλαδή να μην εκδώσουν το Προεδρικό Διάταγμα και να «πέσουν» επί των θεσμικών επάλξεων κι όχι όπως έγινε το 2015 που έγινε η επίσημη αλλοίωση της βούλησης του εκλογικού σώματος.
Άρα είναι πολιτικοί απατεώνες ή είναι ιδεολόγοι εμμονικοί σε μία αντίληψη η οποία είναι βαριά μαρξιστική και ως εκ τούτου κατά βάθος ολοκληρωτική; Πιστεύω πως ο σκληρός πυρήνας είναι ωμά πολιτικοί απατεώνες. Ο σκληρός πυρήνας. Τυχοδιώκτες πολιτικοί του αισχίστου είδους. Αλλά βεβαίως υπάρχουν και αφελείς, ανάλογα με την ηλικία του καθενός, και τις εμπειρίες και τις διαδρομές. Και υπάρχουν βεβαίως αυτοί που συγκροτούν έναν περίγυρο κοινοβουλευτικό, κυβερνητικό και εν τέλει την εκλογική βάση που ο καθένας έχει τη δική του σκοπιμότητα και τη δική του ιστορία. Και οι οποίοι βεβαίως μετέχουν σε μια πελατειακού χαρακτήρα συναλλαγή, ξεκινώντας από το απλό «εντάξει, θα δούμε, θα έχουμε ένα σχετικό όφελος», δηλαδή ένα σχετικό όφελος καθυστέρησης στο μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα, καθυστέρησης στη λεγόμενη εθνική ιδιοκτησία του προγράμματος προσαρμογής. Και βεβαίως θα δούμε το αποτέλεσμα. Αλλά θα κινείται έτσι. Δηλαδή κάνω τη ψευτολεβεντιά, δίνω την εφάπαξ παροχή στους συνταξιούχους και μετά τρέχω πίσω από τη Μέρκελ να μου το χαρίσει να μη μου επιβάλλουν να το πάρω πίσω, αλλά θα δώσω ανταλλάγματα, δηλαδή ισοδύναμα δημοσιονομικά μέτρα μέσω της δεύτερης αξιολόγησης τα οποία θα ψηφίσουν οι βουλευτές μου επειδή πήγαμε να κοροϊδέψουμε τον κόσμο μέσω της εφάπαξ παροχής, αλλά καταργούμε το ΕΚΑΣ, μειώνουμε τις κύριες συντάξεις, χαμηλώνουμε το αφορολόγητο και άρα έχουμε ισοδύναμο δημοσιονομικό αποτέλεσμα.
Θύμισε προχθές ο Αντώνης Τριφύλλης με ένα άρθρο του το τι συμβαίνει στην Νικαράγουα με την επανεκλογή του Ορτέγκα. Κυβερνά με ένα αυταρχικό καθεστώς οικογενειοκρατικό. Με αντιπρόεδρο τη γυναίκα του. Και κυβερνά σε συνεργασία με τις ΗΠΑ διεθνοπολιτικά, σε συνεργασία με την Καθολική Εκκλησία σε ζητήματα κοινωνικής ηθικής, ας πούμε εκτρώσεων, γάμου, και κυβερνά με μια μαρξιστική απλοϊκή αντίληψη αναδιανομής της μιζέριας, στην οικονομική πολιτική. Έχοντας εκλεγεί κανονικά. Αποσπά την λαϊκή ψήφο. Ψηφίζεται. Έχει επανέλθει και ψηφίζεται. Απλώς είναι εκτός του οπτικού μας πεδίου η Νικαράγουα. Τώρα ασχολούμαστε κυρίως με χώρες όπως είναι η Βενεζουέλα ή η Αργεντινή.
Και βέβαια αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία και για την αντίληψη ας πούμε του επόμενου γύρου, του «συμβιβάζομαι», δηλαδή της λογικής Μπαλτά «τι να κάνουμε, έχουμε συμβιβαστεί, αλλά από καλύτερες θέσεις θα κάνουμε αυτό το οποίο θέλαμε πάντα να κάνουμε». Δηλαδή να σας οδηγήσουμε στη δραχμή, να σας οδηγήσουμε στην εθνική καταστροφή. Και αυτό δεν έχει φραγμό.
Το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι η διαχείριση του Κυπριακού. Στη διαχείριση του Κυπριακού έχει καμία σχέση αυτό που λέει ο κ. Τσίπρας με την εξωτερική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ; Όχι. Αυτό είναι εξωτερική πολιτική ούτε καν των ΑΝΕΛ. Όσων πιστεύουν ότι ο χρόνος δουλεύει υπερ μας, ότι το status quo είναι θετικό και στο Αιγαίο και στην Κύπρο, κι αυτό έχει απώτατο όριο την αποδοχή της διχοτόμησης! Αυτό στο οποίο αντέδρασε ο πρόεδρος Αναστασιάδης, στην ομιλία ενός Έλληνα καθηγητή ο οποίος ήταν δυστυχώς και στη δική μας κυβέρνηση κυβερνητικό στέλεχος, παρότι τον είχα ανακαλέσει στην τάξη ως υπουργός εξωτερικών όταν είχε δημοσιεύσει αυτές τις απόψεις. Αλλά αυτές οι απόψεις είναι διαδεδομένες. Και δεν καταλαβαίνουν ότι αν δεν υπάρξει λύση και η συμφωνία εγγυήσεων θα παραμείνει και τα στρατεύματα θα παραμείνουν. Με διχοτόμηση και με την λεγόμενη " άρση της απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων" .
Δεν έχουν φραγμό ούτε στη διαχείριση των θεμάτων της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας. Όπως δεν έχουν φραγμό και στα θεσμικά ζητήματα. Στη διαχείριση των θεμάτων της δικαιοσύνης. Απλώς έκαναν κακό υπολογισμό για την αντοχή του σώματος που λέγεται Συμβούλιο της Επικρατείας, που είναι μια ειδική κατάσταση μέσα στην ελληνική δικαιοσύνη.
Αυτά όλα δεν λέγονται συχνά. Οι αναλύσεις είναι πολύ επιφανειακές, πολύ στερεότυπες. Δεν βάζουμε το δάχτυλο εις τον τύπον των ήλων. Ο Σάκης λοιπόν επειδή δεν έχει κανένα λόγο να είναι διστακτικός, είναι ακριβής και καίριος – δεν συμφωνούμε αναγκαστικά σε όλα, συμφωνούμε όμως στα συντριπτικής περισσότερα- και αναδεικνύει το πρόβλημα το οποίο φωτίζεται μέσα από την εξέλιξη της συγκυρίας και μέσα από την προβολή στο μέλλον.
Από την άποψη αυτή, πράγματι ισχύει ο πρόλογος μου, ότι το βιβλίο είναι το σώμα της εθνικής υπαναχώρησης. Και επειδή έχουμε υποστεί μια πολύ μεγάλη βλάβη, η αποκατάστασή της είναι ένας βασικός στόχος της εθνικής στρατηγικής που πρέπει να διαμορφώσουμε. Αλλά για να γίνει αυτό πρέπει να σκεφτούμε πιο σύνθετα. Δηλαδή αν πιστεύουν κάποιοι ότι θα πάμε μια μέρα στις εκλογές και ότι θα βγουν τα αποτελέσματα και θα σχηματιστεί αυτοδύναμη κυβέρνηση της ΝΔ, η οποία θα εφαρμόσει μια άλλη πολιτική ..καλά εντάξει! Δεν έχουν αίσθηση της κατάστασης που θα υπάρχει και του τι θα πρέπει να χειριστεί μια νέα κυβέρνηση. Κι αυτό μπορεί να είναι η δευτέρα πλάνη η χείρων της πρώτης. Οι καταστάσεις γίνονται πολύ σύνθετες και οι απαντήσεις μας πρέπει να είναι πιο ολοκληρωμένες και πιο λειτουργικές για να μπορέσουμε να απαντήσουμε στα θέματα αυτά.
Από την άποψη αυτή πιστεύω ότι είναι ουσιαστική η συμβολή όχι του βιβλίου που σταματά κάποια στιγμή, αλλά του Σάκη και των καθημερινών, αποκαλυπτικών και διεισδυτικών κειμένων του που δημοσιεύονται στο Liberal η σε διάφορα άλλα fora με τα οποία συνεργάζεται. Και δεν είναι τυχαία η ανακάλυψη του Σάκη, η εθνικού επιπέδου ανακάλυψη του Σάκη, και αυτή η ζήτηση για τα κείμενα και τις αναλύσεις του που νομίζω πως είναι και η πιο μεγάλη ικανοποίηση και η πιο μεγάλη παραδοχή του συγγραφέα και του διανοούμενου.
Δευτερολογία Ευ. Βενιζέλου
Επειδή ο Σάκης Μουμτζής είχε την καλοσύνη να αναφερθεί στην κυβέρνηση 2012-2015 και στην προοπτική μιας άλλης λύσης, θέλω να πω το εξής:
Η κυβέρνηση 2012 – 2015 θα μπορούσε να είχε γίνει και από τον Μάιο του 2012, με έναν πολύ πιο ενδιαφέροντα συσχετισμό δυνάμεων. Όταν, δηλαδή, το ΠΑΣΟΚ, υπό την πίεση της υπόθεσης Τσοχατζόπουλου, κατάφερε να έχει 13,5%, το οποίο, αθροιζόμενο με τις τότε ψήφους της ΔΗΜΑΡ, υπερέβαινε ως ποσοστό τις ψήφους της Νέας Δημοκρατίας, όχι τις έδρες, αλλά, οι ψήφοι ήταν 18%.
Εν πάση περιπτώσει, το κεκτημένο της χώρας του Δεκεμβρίου 2014, δεν το χαρίζει η δημοκρατική παράταξη στη Νέα Δημοκρατία, διότι, στη δική μας στρατηγική προσχώρησαν όλοι. Όταν λέω όλοι, όλοι. Εννοώ, η Νέα Δημοκρατία, ο Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός, η ΔΗΜΑΡ και, εν τέλει, ο υποδυόμενος την προσχώρηση ΣΥΡΙΖΑ.
Ποια μπορεί να είναι η επόμενη κυβέρνηση; Αυτή που έχουμε πει εκατό φορές. Η συνεργασία των ευρωπαϊκών δημοκρατικών δυνάμεων, που, κατ΄ ανάγκη, θα εφαρμόσει την στρατηγική πάνω στην οποία εμείς πληρώσαμε τεράστιο πολιτικό κόστος. Έχοντας μια συνέπεια, παρά τις αμφιθυμίες του χώρου και τις επαμφοτερίζουσες συμπεριφορές. Διότι, ακούω τώρα, ανθρώπους που έχουν διατελέσει υπουργοί, αναπληρωτές υπουργοί, της κυβέρνησης Σαμαρά – Βενιζέλου, να είναι εναντίον της συνεργασίας. Στην κυβέρνηση αυτή, βεβαίως, θα κληθεί να συμμετέχει και ο ηττημένος ΣΥΡΙΖΑ. Ο ηττημένος ΣΥΡΙΖΑ. Εάν κάνει την επιλογή του αυτοαποκλεισμού, για να μαζέψει τα κομμάτια του στα κεραμίδια της δημαγωγίας, ας πάει να τα μαζέψει. Αλλά με δική του ευθύνη. Αυτό έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία.
Η κυβέρνηση αυτή πρέπει να διαχειριστεί δυσκολίες και να πει αλήθειες που δεν τις υποψιάζεται κανείς τώρα. Και, πάντως, η λύση δεν είναι μείωση των φόρων κατά 2 δις και μείωση των δαπανών κατά 2 δις. Χρειάζεται μια επαναδιαπραγμάτευση για να αποκτήσεις δημοσιονομικό χώρο, με μεταρρυθμιστικά ανταλλάγματα, αλλά, να μπορείς να εξηγήσεις γιατί είναι εφικτό να αποκτήσεις δημοσιονομικό χώρο. Δεν είναι της παρούσης να μπούμε στη συζήτηση για τα πρωτογενή πλεονάσματα. Αλλά, είναι εφικτό για λόγους που θα πούμε σε μια άλλη εκδήλωση.
Και, μια ιστορικού χαρακτήρα υπόμνηση που αφορά τον πυρήνα της αντίληψης της κομμουνιστικής, ας το πούμε έτσι, Αριστεράς. Θα ξέρετε, φαντάζομαι, τον ορισμό του Μαξ Βέμπερ, για το τι είναι κράτος. Το κράτος είναι το μονοπώλιο της νόμιμης βίας. Λίγοι θυμούνται, ότι όταν δίνει τον ορισμό αυτό ο Μαξ Βέμπερ, στο περιβόητο δοκίμιό του «Η πολιτική ως επάγγελμα», διατυπώνει τη σκέψη του ως εξής: Ο Τρότσκι, λέει ο Μαξ Βέμπερ, μιλώντας για την Συνθήκη Μπρέστ Λιτόφσκ το 1918 – η διάλεξη αυτή του Μάξ Βέμπερ έχει γίνει το 1919 – είπε, «το κράτος είναι το μονοπώλιο της βίας και επειδή πρέπει να το κρατήσουμε, υποχωρούμε». Για να κρατήσουμε στα χέρια μας τους μηχανισμούς του κράτους, υποχωρούμε. Συμβιβαζόμαστε ακόμη και σε επίπεδο εθνικής ακεραιότητας. Για να κρατήσουμε την εξουσία. Αυτό, νομίζω, σημαίνει πάρα πολλά για την αντίληψη της «πρώτης φοράς δήθεν Αριστεράς στην εξουσία». Αυτό, έτσι, για να έχουμε και μια αναφορά στο θεωρητικό υπόβαθρο.-
*Το κείμενο δημοσιεύεται στο: Βooks’ Journal, τεύχος 73, ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, σελ.46-48.
