8 Απριλίου 2005
Συντρόφισσες και σύντροφοι, χαίρομαι γιατί μου δίνετε τη μεγάλη ευκαιρία να ξαναγυρίσω στα αμφιθέατρα του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στο οποίο ανήκω και του οποίου είμαι καθηγητής . Σας ευχαριστώ θερμά για τη δυνατότητα αυτή να νιώσω την ατμόσφαιρα του αμφιθεάτρου που ομολογώ ότι μου έχει λείψει.
Το ΠΑΣΟΚ στο συνέδριό του αναζήτησε την αυθεντικότητα και τη γνησιότητά του. Έκανε αυτό που όφειλε να κάνει. Διατύπωσε και πάλι την ταυτότητά του με απλό και καθαρό τρόπο και δήλωσε ότι είναι ένα μεγάλο προοδευτικό, λαϊκό, πατριωτικό κόμμα. Ένα ευρωπαϊκό σοσιαλιστικό κόμμα που θέλει να είναι πάντα ο εκφραστής των μη προνομιούχων της σημερινής εποχής, του 2005. Θέλει να είναι ένα κίνημα κατά των ανισοτήτων και κατά του κοινωνικού αποκλεισμού. Ένα κίνημα κατά της φτώχειας, σχετικής και απόλυτης. Ένα κίνημα αποκέντρωσης, δημοκρατίας, ένα κίνημα για τα θεμελιώδη δικαιώματα.
Συντρόφισσες και σύντροφοι αυτά δεν είναι αυτονόητα, γιατί στις μέρες μας ευτελίζονται οι έννοιες και οι αξίες και δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η κοινή γνώμη δεν αποδίδει καμία σημασία στη θεμελιώδη πολιτική και ιδεολογική διάσταση αριστεράς -δεξιάς που όμως καθοδηγεί τελικά όλα τα προβλήματα και όλα τα ζητήματα και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη και στον κόσμο.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι Έλληνες πολίτες εμπιστεύονται όχι θεσμούς δημοκρατικούς εκλεγμένους και προοδευτικούς, αλλά θεσμούς μη εκλεγμένους και συντηρητικούς. Γι’ αυτό η ελληνική κοινωνία βρίσκεται τώρα σε αμηχανία και αδιέξοδο με την κρίση που πρέπει να χειρίζεται στους τελευταίους μήνες σε χώρους όπως η δικαιοσύνη και η εκκλησία.
Το πανεπιστήμιο λοιπόν επωμίζεται τώρα έναν ακόμη σημαντικότερο ρόλο. Είναι ένα μεγάλο αίνιγμα για την κοινωνία μας και ένα μεγάλο κενό για την προοδευτική πολιτική δράση και σκέψη το γεγονός ότι το πανεπιστήμιο ως προοδευτικός, ουμανιστικός θεσμός όχι μόνο ως χώρος έρευνας, διδασκαλίας, αριστείας και συσσώρευσης διανοητικού κεφαλαίου, αλλά ως θεσμός δημοκρατικός, δικαιοκρατικός, ως θεσμός κοινωνικής ευαισθησίας και ανάπτυξης, το πανεπιστήμιο έχει χάσει τον προσανατολισμό του.
Και είναι υποχρέωσή μας να δώσουμε ξανά στο πανεπιστήμιο, στο πανεπιστημιακό κίνημα, στο φοιτητικό κίνημα, που είναι η πρωτοπορία του πανεπιστημιακού κινήματος το ρόλο του.
Γι’ αυτό πρέπει και η θέση του ΠΑΣΟΚ σε σχέση με το δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα της εκπαίδευσης να είναι σαφής και αδιαπραγμάτευτη. Και υπό αυτό το πρίσμα- όπως είπαμε και χτες στη συνεδρίαση του πολιτικού συμβουλίου- είμαστε υποχρεωμένοι να επανεξετάσουμε και τυπικά τη συμμετοχή του ΠΑΣΟΚ στο δήθεν διάλογο του ελληνικού συμβουλίου παιδείας που εξελίσσεται σε παρωδία με τις πρωτοβουλίες της κ. Γιαννάκου η οποία δυστυχώς, ακολουθεί μια αντίληψη ξεπερασμένη. Μια αντίληψη άλλων εποχών, μια αντίληψη που δεν έχει καμία σχέση με τη νοοτροπία του πανεπιστημίου και με τη νοοτροπία της σύγχρονης συμμετοχικής δημοκρατίας, με τις απαιτήσεις μιας νέας γενιάς ανθρώπων που ξέρουν τι θέλουν, ξέρουν τα προβλήματα που βιώνουν και έχουν απαιτήσεις.
Το φοιτητικό κίνημα πρέπει να είναι πάντα ο πιο απαιτητικός εκφραστής των αιτημάτων ολόκληρης της κοινωνίας. Και έχετε συντρόφισσες και σύντροφοι αυτή τη μεγάλη ευθύνη να εκφράσετε την πιο γνήσια, την πιο αποφασιστική, την πιο αταλάντευτη εκδοχή και του ΠΑΣΟΚ αλλά και της ίδιας της ελληνικής κοινωνίας.
Η μέρα βέβαια σήμερα είναι μια δύσκολη και λεπτή μέρα για τα εθνικά μας θέματα. Όταν βλέπετε μια κυβέρνηση η οποία έχει κάνει επί 13 μήνες επίδειξη δύναμης και επάρκειας. Όταν βλέπουμε μια κυβέρνηση που έχει την αλαζονεία τησ συντριπτικής της πλειοψηφία με 165 έδρες στη Βουλή, να ζητά ήδη από το 13ο μήνα της θητείας της συναίνεση στην οικονομία, συναίνεση στα εθνικά θέματα, συναίνεση στην εκπαίδευση, σημαίνει ότι δεν έχει πολιτική, δεν έχει πολιτική ηγεμονία, έχει περιπέσει σε στρατηγικό κενό.
Το μεγάλο πρόβλημα του κ. Καραμανλή είναι το στρατηγικό αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει. Αλλά αυτό το πέτυχε μόνος του με πολύ συγκεκριμένες επιλογές, με πολύ συγκεκριμένα και θεμελιώδη στρατηγικά σφάλματα σε όλους τους τομείς. Και στην εσωτερική πολιτική, και στην οικονομία, και στους θεσμούς, δυστυχώς και στην εξωτερική πολιτική.
Σήμερα ο κ. Μολυβιάτης ανακοίνωσε και δημόσια τελικά ποια είναι η πρόταση του μεσολαβητή του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών του κ. Νίμιτς για το διεθνές όνομα των Σκοπίων. ‘’Ρεπούμπλικα Μακεδόνια - Σκόπια.’’ Αυτό είπε ο κ. Μολυβιάτης είναι μια βάση διαπραγμάτευσης. Και η Ελλάδα θα διεκδικήσει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα σ’ αυτή τη διαπραγμάτευση. Ευχόμαστε πραγματικά στην ελληνική κυβέρνηση την καλύτερη δυνατή επιτυχία. Και το ΠΑΣΟΚ ως υπεύθυνο κόμμα, ως κόμμα εθνικής συναίσθησης ευθύνης θα στηρίξει τους χειρισμούς της χώρας με στόχο το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Όταν όμως η ίδια η ελληνική κυβέρνηση προτείνει στο μεσολαβητή του ΟΗΕ ως όνομα το ‘’Νόβα Ρεπούμπλικα Μακεδόνια – Σκόπια’’, δεν είναι λογικό και αναμενόμενο ότι ο διαπραγματευτής να πάρει ένα κομμάτι από την ελληνική πρόταση και να πει: ‘’η δική μου πρόταση και σύσταση είναι Ρεπούμπλικα Μακεδόνια – Σκόπια;’’ Είναι λογικό και αναμενόμενο.
Τι έχει να πει τώρα ο κ. Καραμανλής; Επί 13 μήνες χειρίζεται το ζήτημα. Επί ημερών της κυβέρνησής του οι ΗΠΑ έκαναν, χωρίς προειδοποίηση της ελληνικής κυβέρνησης, την μεγάλη συμβολική κίνηση να αναγνωρίσουν τα Σκόπια με το ‘’συνταγματικό τους’’ όνομα. Τι έχει να πει γι’ αυτό; Όταν κλήθηκε να χειριστεί αμέσως μετά την ορκωμοσία του το Κυπριακό στη Λουκέρνη μπόρεσε να κρυφτεί πίσω από το επιχείρημα ότι όλα είχαν προετοιμαστεί επί των ημερών του ΠΑΣΟΚ. Στις Βρυξέλλες το Δεκέμβριο του 2004 στη σύνοδο κορυφής ήταν ήδη πρωθυπουργός 9 μηνών. Ποια ήταν τα αποτελέσματα των Βρυξελλών σε σχέση με άλλες φάσεις και του Κυπριακού και των ελληνοτουρκικών σχέσεων;
Βλέπουμε τώρα τα κενά και το αδιέξοδο σε σχέση με το πρωτόκολλο για την επέκταση της τελωνειακής ένωσης της Τουρκίας με τα δέκα νέα μέλη δηλαδή ουσιαστικά το αδιέξοδο σε σχέση με το ζήτημα της αναγνώρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας από τον κ. Ερντογάν. Και τώρα βλέπουμε την κατάληξη μιας «διαπραγμάτευσης» για τα Σκόπια, γιατί ο κ. Καραμανλής κρατάει μια πόζα. Όλα τα αντιμετωπίζει εκ του ασφαλούς, με τις λιγότερες δυνατές κινήσεις. Θέλει με τη λιγότερη δυνατή ενέργεια να έχει το μεγαλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, θεωρώντας ότι δεν κυβερνά ο ίδιος αλλά κυβερνά η ανάμνηση των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ. Δεν κυβερνά όμως- δυστυχώς για τον τόπο -το ΠΑΣΟΚ. Γιατί επιλογή του ελληνικού λαού ήταν το Μάρτιο του 2004, να λάβει την εντολή ο κ. Καραμανλής και το κόμμα του. Και το ζήτημα είναι πώς κάνει χρήση της εντολής αυτής. Κάνει χρήση της εντολής αφήνοντας το χρόνο να περνάει. Στην εξωτερική πολιτική η αδράνεια δεν παράγει ασφάλεια. Η αδράνεια σωρεύει και πολλαπλασιάζει τα προβλήματα όπως φάνηκε στο παράδειγμα των Σκοπίων. Που δεν είναι το μεγαλύτερο εθνικό ζήτημα της Ελλάδας. Δεν είναι ζήτημα συγκρίσιμο με τα ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό. Συνδέεται όμως με την ασφάλεια και την σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή. Συνδέεται με περιοχές κρίσιμες για τα ελληνικά συμφέροντα και από την άποψη της εξωτερικής πολιτικής και από την άποψη της ανάπτυξης και της οικονομίας.
Τώρα λοιπόν φίλες και φίλοι που δεν συγκρίνουμε δημαγωγικές υποσχέσεις του κ. Καραμανλή και πράξεις και παραλείψεις του ΠΑΣΟΚ, αλλά μπορούμε επιτέλους να αρχίσουμε να συγκρίνουμε πράξεις και παραλείψεις του ΠΑΣΟΚ και πράξεις και παραλείψεις της ΝΔ, όλα παίρνουν πιο φυσιολογικές διαστάσεις. Ο καθένας έρχεται στα μέτρα του. Και τα μέτρα του κ. Καραμανλή και της κυβέρνησής του είναι πολύ πιο μικρά, πολύ πιο στενά και πολύ πιο μικρόψυχα από ότι ο ίδιος θέλει να ισχυρίζεται και ένα μέρος της κοινής γνώμης- και πρέπει να το προσέξουμε αυτό- εξακολουθεί να πιστεύει.
Τι κατάφερε λοιπόν ο κ. Καραμανλής μέσα σε 13 μήνες; Κατάφερε να παραλάβει μια χώρα που είχε αισιοδοξία, στόχο, ρυθμό, επιτεύγματα και να τη μετατρέψει σε μια χώρα και μια κοινωνία της απογοήτευσης, του αδιεξόδου, της απαισιοδοξίας. Σε μια χώρα που έχει αυτοεγκλωβιστεί σε ένα αδιέξοδο. Αυτό συμβαίνει όχι μόνο λόγω της απογραφής, όχι μόνο λόγω του βασικού μετόχου, όχι μόνο λόγω της αδυναμίας να προωθηθούν τα έργα του Γ’ ΚΠΣ, συμβαίνει γιατί πάντα ιστορικά η μεγάλη δημοκρατική προοδευτική παράταξη διαχειρίστηκε μεγάλους στόχους, στρατηγικές προοπτικές, αισιόδοξες περιόδους ανασυγκρότησης και δημιουργίας, ενώ η συντηρητική παράταξη με όλες τις εκδοχές της διαχειριζόταν την ήττα και την ηττοπάθεια. Διαχειριζόταν την συντηρητική αναδίπλωση της χώρας.
Το ΠΑΣΟΚ και ιδίως η νεολαία του, η ΠΑΣΠ, η πρωτοπορία της ελληνικής κοινωνίας ,δεν θα αφήσει τον κ.Καραμανλή να οδηγήσει την χώρα στην απαισιοδοξία ,στην καταρράκωση, το αδιέξοδο και τη συντηρητική αναδίπλωση.
Τα καθήκοντα του ΠΑΣΟΚ είναι πολύ πιο σημαντικά τώρα. Δεν έχουμε την άνεση του χρόνου, ώστε να προωθήσουμε με το δικό μας ρυθμό την ανασυγκρότηση ή τις νέες προγραμματικές επεξεργασίες. Αξιωματική αντιπολίτευση μέσα σε ένα σύγχρονο δημοκρατικό ισορροπημένο πολιτικό σύστημα σημαίνει ότι είσαι ως κόμμα, που το ΠΑΣΟΚ είναι ως κόμμα έτοιμο να κυβερνήσει, διεκδικεί την εξουσία, ξέρει πάρα πολύ καλά ότι ο χρόνος των εκλογών δεν εξαρτάται από το ΠΑΣΟΚ ,αλλά εξαρτάται από τον κ. Καραμανλή και την πλειοψηφία του στη Βουλή.
Ξέρει πολύ καλά ότι στόχος του κ. Καραμανλή είναι να κερδίσει χρόνο για να ξαναβρεί κάποια γραμμή, αλλά δεν πρόκειται να το πετύχει αυτό,γι’αυτό είναι ακόμη πιο επιτακτική και ακόμη πιο επείγουσα η ανάγκη να ενισχύσουμε τρία χαρακτηριστικά του ΠΑΣΟΚ.
Το πρώτο που ψήφισε ομόφωνα το συνέδριό μας συντρόφισσες και σύντροφοι είναι η αξιακή ανασυγκρότηση του ΠΑΣΟΚ. Η κατάκτηση και πάλι της κοινωνικής ευαισθησίας του ΠΑΣΟΚ. Χάσαμε τις εκλογές γιατί επιτρέψαμε σε μια μερίδα της ελληνικής κοινωνίας να αμφισβητήσει όχι την ικανότητά μας, αλλά τις προθέσεις μας. Και το ΠΑΣΟΚ δεν πρόκειται να αφήσει ξανά να αμφισβητηθούν οι κοινωνικές προθέσεις του και οι ιδεολογικοί του στόχοι. Πρώτος στόχος για το ΠΑΣΟΚ, πρώτος πυλώνας της πολιτικής ανασυγκρότησής του είναι η ανάδειξη της κοινωνικής του ευαισθησίας. Και δεύτερος πυλώνας, η πολιτική αξιοπιστία, που είναι και αξιοπιστία λόγου και αξιοπιστία προσώπων και αξιοπιστία διαδικασιών. Τρίτο έρχεται το ζήτημα της προγραμματικής ανανέωσης, της προγραμματικής καινοτομίας και της ποιότητας των συγκεκριμένων κυβερνητικών προτάσεών μας.
Ο κόσμος ακόμη και οι φοιτητές στο πανεπιστήμιο, το πανεπιστημιακό κίνημα, η ακαδημαϊκή κοινότητα και αυτό ισχύει για όλους τους κοινωνικούς χώρους προτιμούν- γιατί το ξέρουν αυτό- να έχουν απέναντί τους έναν φορέα διακυβέρνησης ελεύθερο κοινωνικά και ιδεολογικά, πολιτικά και προσωπικά αξιόπιστο και εάν έχει και κάποιες προτάσεις οι οποίες είναι καλά επεξεργασμένες, πρωτότυπες και εφαρμόσιμες ακόμη καλύτερα. Και το ΠΑΣΟΚ θα τα έχει και τα έχει έτοιμα όλα αυτά με τη δική σας βοήθεια και την δική σας συμμετοχή.
Συντρόφισσες και σύντροφοι συναδέλφισσες και συνάδελφοι ,το βασικό ζήτημα για κάθε πολίτη στη σημερινή εποχή, είτε ο πολίτης αυτός είναι πρωτοετής φοιτητής, είτε είναι συνταξιούχος της τέταρτης ηλικίας είναι το αίσθημα της ασφάλειας σε έναν κόσμο που παράγει ασύμμετρες απειλές και σε μια κοινωνία που διχάζει τους ανθρώπους, τους οδηγεί στο περιθώριο, τους κάνει να νιώθουν φοβισμένοι σε μια κοινωνία φόβου και φοβίας το βασικό πολιτικό αίτημα και η βασική υποχρέωση μιας προοδευτικής, αριστερής, σοσιαλιστικής διακυβέρνησης είναι να εμπνεύσει αίσθημα ασφάλειας. Όταν λοιπόν το ΠΑΣΟΚ μιλάει τώρα για ανατροπή, μιλάει τώρα και πάλι για αλλαγή, μιλάει τώρα για ποιότητα, για συμμετοχή, αυτό που πρέπει να προσφέρει στον κάθε άνθρωπο είναι η αίσθηση της συμμετοχής του στην προοπτική του τόπου αυτού χωρίς αποκλεισμούς και χωρίς νέες και παλιές ανισότητες. Και ο χώρος της εκπαίδευσης είναι ένας χώρος στον οποίο αποτυπώνονται ακόμη και τώρα ταξικοί διαχωρισμοί, ανισότητες. Αν δει κανείς πώς κατανέμονται οι σπουδαστές και οι φοιτητές στα διάφορα τμήματα, όχι μόνο με κριτήριο το βαθμό αλλά με κριτήριο την καταγωγή και την γεωγραφική προέλευση, βλέπει ότι έχουμε να ξεπεράσουμε νέες ανισότητες, οι οποίες τελικές μεταφέρονται στην ίδια την κοινωνία και τη διχάζουν, την διασπούν.
Συντρόφισσες και σύντροφοι ο κόσμος έχει πονηρέψει. Όλοι οι πολίτες μας αντιμετωπίζουν με επιφυλακτικότητα, γιατί δεν μας καταλογίζουν μόνο λάθη και παραλείψεις. Ξεχνώντας γρήγορα τα επιτεύγματα και την προσφορά του ΠΑΣΟΚ, γιατί θεωρούν -και σωστά- ότι όλα αυτά είναι υποχρέωση μιας προοδευτικής κυβέρνησης. Είναι ένα κεκτημένο δικαίωμα του πολίτη. Αλλά μας καταλογίζουν και την ευθύνη γιατί αναγκάσαμε ένα σημαντικό ποσοστό να ψηφίσει ΝΔ. Και εάν το ΠΑΣΟΚ φαίνεται ότι δεν εισπράττει αμέσως τη φθορά της ΝΔ αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι μας καταλογίζουν την ευθύνη γιατί αναγκάστηκαν να στηρίξουν τη ΝΔ. Αλλά στην πολιτική οι εξελίξεις δεν είναι γραμμικές. Στην πολιτική συμβαίνουν τομές και κινείται μετά η χιονοστιβάδα με γεωμετρική ταχύτητα. Όταν λοιπόν συνειδητοποιήσει η μεγάλη πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας ότι έχει αλλάξει ο συσχετισμός και έχει γείρει η πλάστιγγα αυτό θα αποτυπωθεί σε όλους τους τομείς. Και πρέπει να αποτυπωθεί και την Τετάρτη στις φοιτητικές εκλογές εδώ στη Θεσσαλονίκη.
Την ώρα που θα ψηφίζετε εσείς στην κάλπη των φοιτητικών εκλογών, στη Βουλή θα συζητούμε την κύρωση της συνθήκης για το ευρωπαϊκό σύνταγμα. Την ώρα που ο κ. Καραμανλής, υποτίθεται ότι δίνει με τους υπουργούς του στις Βρυξέλλες, τη μάχη υπέρ του εθνικού συντάγματος και της εθνικής κυριαρχίας, υπέγραψε ο ίδιος και εισηγείται στη Βουλή τη συνθήκη για το ευρωπαϊκό σύνταγμα που προβλέπει ρητά την υπεροχή του ευρωπαϊκού δικαίου επί του δικαίου των κρατών μελών. Παραπλανά την κοινή γνώμη και νομίζει ότι μπορεί να έχει μια διπλή γλώσσα. Μια γλώσσα Βρυξελλών και μια γλώσσα Αθηνών. Αυτό δεν συμβαίνει συντρόφισσες και σύντροφοι δεν συμβαίνει ούτε καν με τα λαχανάκια Βρυξελλών σε μια ενιαία αγορά.
Πέρασε η εποχή που μπορούσες να δημαγωγεί χωρίς αποτέλεσμα και χωρίς κόστος. Πέρασε η εποχή που μπορούσες να κυβερνάς έναν τόπο εμφανιζόμενος ως ‘’τζάμπα μάγκας’’. Δεν είναι αυτή η πολιτική του 2005, η πολιτική στην Ευρώπη των 25. Δεν είναι αυτό που μπορούμε εμείς ως ΠΑΣΟΚ να υποσχεθούμε τώρα για την επάνοδό μας στην εξουσία. Γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά πόσο μεγάλο είναι το δίλημμα μιας ευρωπαϊκής σοσιαλιστικής κυβέρνησης που πρέπει να συνδυάσει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, δημοσιονομική πειθαρχία, μακροοικονομική ισορροπία, κοινωνική ευαισθησία, σύγχρονο κοινωνικό κράτος χωρίς μιζέριες και χωρίς κενά. Με εγγυημένο αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης και εγγυημένο ελάχιστο εισόδημα για όλους. Το γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά γι’ αυτό δεν έχουμε διλήμματα. Έχουμε δώσει τις ιδεολογικές και πολιτικές απαντήσεις που έπρεπε να δώσουμε και τώρα δίνουμε και τις προγραμματικές απαντήσεις που πρέπει να δώσουμε.
Συντρόφισσες και σύντροφοι να νιώσετε υπεύθυνοι για όλο αυτό το πρόβλημα. Στόχος σας δεν είναι μόνο η νίκη στις φοιτητικές εκλογές. Η καλή και δυναμική λειτουργία της ΠΑΣΠ. Η συμμετοχή στις διαδικασίες της νεολαίας του ΠΑΣΟΚ. Η συμμετοχή σας στο καθημερινό γίγνεσθαι του πανεπιστημίου μας μαζί με τους συμφοιτητές σας και τις συμφοιτήτριές σας. Πρέπει να νιώσετε ότι κουβαλάτε στους ώμους σας την αγωνία όλων των Ελλήνων και όλων των Ελληνίδων και ότι εσείς είστε η γενιά που θα αλλάξει τη μοίρα του τόπου αυτού. Και σας καλούμε να πάρετε επάνω σας όλη αυτή την υπόθεση .
Νίκη την Τετάρτη, νίκη για τον μεγάλο επόμενο στόχο μας. 
