4.5.2023
Ευάγγελος Βενιζέλος
Η εποχή της μεγάλης παλινδρόμησης*
Ζούμε πια στην εποχή της μεγάλης παλινδρόμησης, έχει τελειώσει οριστικά η γραμμική αντίληψη της ιστορίας, η οποία είχε επικρατήσει στον δυτικό τρόπο σκέψης. Ούτως ή άλλως ο κόσμος ζει πάντα ταυτοχρόνως σε πολλές εποχές, σε άλλες εποχές ζει η Δύση, σε άλλες εποχές ζει ο λεγόμενος τρίτος κόσμος, σε άλλες εποχές ζουν τα αυταρχικά και ολοκληρωτικά πολιτεύματα, τα οποία συνιστούν το αντίβαρο της Δύσης. Μετά τη ρωσική στρατιωτική εισβολή και τον πόλεμο στην Ουκρανία αυτό έγινε αντιληπτό και από το κυρίαρχο δυτικό παράδειγμα, έγινε αντιληπτό ότι μπορεί η Ιστορία να παλινδρομεί, ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο, ότι δεν υπάρχει ένα κεκτημένο επί του οποίου οικοδομούμε το μέλλον πηγαίνοντας από το καλό στο καλύτερο. Μας είχε προϊδεάσει για αυτό η οικονομική κρίση, στη συνέχεια το επιβεβαίωσε η πανδημία, τώρα το προβάλλει με πιο ακραίο τρόπο ο Βλαντιμίρ Πούτιν διατυπώνοντας ξανά την πυρηνική απειλή.
20 Δεκεμβρίου 2022
Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στην παρουσίαση του βιβλίου του πρέσβη ε.τ., κ. Γιώργου Γεννηματά «Ακόμη και με δανεικό στυλό γράφεται η Ιστορία», εκδ. Κάκτος
Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι Υπουργοί, κυρίες και κύριοι, φίλες και φίλοι, αποδέχθηκα με πολύ μεγάλη προθυμία και χαρά την ευγενική πρόταση του Πρέσβη επί τιμή κ. Γιώργου Γεννηματά να μετάσχω και εγώ στην παρουσίαση του βιβλίου του, γιατί ήθελα να τιμήσω τη λαμπρή διπλωματική του διαδρομή, η οποία είναι πολύ πλούσια σε εμπειρίες, γιατί είχε την τύχη να εισέλθει πολύ νέος στη Διπλωματική Υπηρεσία και ως εκ τούτου να υπηρετήσει σε πάρα πολλές διπλωματικές Αρχές, σε πολλές από αυτές, ασυνήθιστα πολλές, ως επικεφαλής, και σε πολλές κρίσιμες θέσεις της Κεντρικής Υπηρεσίας μέχρι και του επιπέδου του υπηρεσιακού Γενικού Γραμματέα, πριν μεταβεί στη Γενική Γραμματεία της Προεδρίας της Δημοκρατίας.
21 Νοεμβρίου 2022
Χαιρετισμός Ευάγγελου Βενιζέλου στο συνέδριο του περιοδικού «Πατρινόραμα» με θέμα τα «100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή», στο Ζάππειο Μέγαρο, στις 21.11.2022
Με μεγάλη χαρά χαιρετίζω την πρωτοβουλία του περιοδικού «Πατρινόραμα», να οργανώσει αυτήν την σημαντική εσπερίδα, στο πλαίσιο των εορτασμών ή θα έλεγα των αναστοχασμών για την Επέτειο της Μικρασιατικής Καταστροφής.
Αυτές οι δυο χρονιές, η περσινή και η φετινή, μας έχουν τοποθετήσει βαθιά μέσα στην Ιστορία ή για να το πω ακριβέστερα, μας δίνουν την αίσθηση του πόσο κοντά σε μας είναι η Ιστορία των τελευταίων 200 ετών, από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης μέχρι σήμερα. Τα μισά, άλλωστε, από τα 200 αυτά χρόνια είναι τα 100 που μας χωρίζουν από τη Μικρασιατική Καταστροφή, από τα 100 δε αυτά χρόνια τα 50 - μισός αιώνας- είναι η περίοδος της Μεταπολίτευσης, η περίοδος της δικής μας γενιάς, της δική μου τουλάχιστον γενιάς. Άρα, νομίζω ότι μπορούμε να κατανοήσουμε τον βαθύτερο σκοπό αυτών των επετείων που είναι να ξαναβυθιστούμε ακριβώς στην ιστορία και να αναστοχαστούμε, να επαναξιολογήσουμε αυτά τα οποία θεωρούμε ως δεδομένα, να υπερβούμε τα στερεότυπα και να συνδέσουμε το βαρύ αυτό ιστορικό παρελθόν με τις απαιτήσεις ενός μέλλοντος, που είναι μια αλληλουχία κρίσεων και μια αλυσίδα προκλήσεων που συνεχώς θα γίνονται και πιο οξείες και πιο έντονες.
Ευάγγελος Βενιζέλος
Η σχέση Νικόλαου Δημητρακόπουλου και Ελευθέριου Βενιζέλου*
Είναι πολύ τυχερός ο Νικόλαος Δημητρακόπουλος γιατί έχει τόσους πολλούς και τόσο θερμούς θεματοφύλακες της μνήμης του. Καθένας μας, ίσως σκέπτεται τι θα συμβεί μετά τον θάνατό του, αν θα υπάρχουν κάποιοι που να τιμούν τη μνήμη του, να την προφυλάσσουν, να την καλλιεργούν, να τη διαδίδουν και νομίζω ότι από την άποψη αυτή, πρέπει να είναι πολύ ευτυχής στην αιώνια ζωή του ο Νικόλαος Δημητρακόπουλος. Σίγουρα είναι πολύ υπερήφανη η Καρύταινα που τον νιώθει ως τέκνο της παρόν και τον τιμά συνεχώς, με συστηματικό τρόπο. Ενεργεί ως κληρονόμος των όσων μας έχει αφήσει ως παρακαταθήκη ο Νικόλαος Δημητρακόπουλος.
7.11.2022
Χαιρετισμός Ευάγγελου Βενιζέλου στο συνέδριο του Κύκλου Ιδεών
«Δικαιοσύνη: Η μεταρρύθμιση μιας εξουσίας και η αφύπνιση μιας ιδέας»
Κυρία Πρόεδρε της Δημοκρατίας η διπλή φύση της δικαιοσύνης καθορίζει και τη μοίρα της. Όταν αναφέρομαι στη διπλή φύση της δικαιοσύνης εννοώ αφενός μεν τη δικαιοδοτική λειτουργία και το δικαστικό σύστημα με τη μορφή μίας εξουσίας ή έστω μίας λειτουργίας στο πλαίσιο της τριπλής διάκρισης των εξουσιών που εκφράζει την πιο σκληρή και αποτελεσματική όψη του κράτους, αυτή που τέμνει τις διαφορές, επιβάλει το νόμο, τιμωρεί, διαχειρίζεται σε τελικό βαθμό τη νόμιμη βία δηλαδή. Από την άλλη πλευρά η δικαιοσύνη είναι μία «αντιεξουσία», είναι η θεμελιώδης εγγύηση του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η τελευταία καταφυγή του αδικουμένου, ο φραγμός που τίθεται σε όλες τις άλλες όψεις της κρατικής εξουσίας αλλά και σε κάθε εκδοχή ισχύος και επιρροής που μπορεί να μην είναι κρατική αλλά διεθνής, οικονομική ακόμα και ιδεολογική ή αισθητική.
Η λειτουργία της δικαιοσύνης βρίσκεται συνεπώς στο επίκεντρο όλων των αντιθέσεων, όλων των συγκρουομένων συμφερόντων, όλων των ελπίδων και όλων των προσδοκιών αλλά και όλων των σκοπιμοτήτων. Η δικαιοσύνη παράγει πολιτικά και κοινωνικά αποτελέσματα που συχνά υπερβαίνουν τις επιλογές και τις δυνατότητες των πολιτικών οργάνων του κράτους που είναι δημοκρατικά νομιμοποιημένα. Μόνον την καμπύλη της νομολογίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου των Ηνωμένων Πολιτειών εάν παρακολουθήσει κανείς, με τελευταίο παράδειγμα την απόφαση για την άμβλωση, αντιλαμβάνεται τι εννοώ.
3 Νοεμβρίου 2022
Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στην παρουσίαση του αφιερωματικού τόμου στη μνήμη Γεωργίου Χ. Παναγιωτόπουλου «Συ και δικαστής άριστος»* [PDF ]
Κύριε Πρύτανη, αγαπητή συνάδελφε, κυρία Κέλλυ Μπουρδάρα, κυρίες και κύριοι, η μνήμη του δικαστή μάς παραπέμπει στη μνήμη που ήταν μία από τις τρεις αρχαιότερες μούσες πριν την εμφάνιση των γνωστών εννέα Πιερίδων μουσών. Με αυτήν την τριαδική υπόσταση, Πανοσιολογιότατε και Σεβασμιότατε, λατρεύονταν οι αρχαιότερες μούσες, η Μελέτη, η Μνήμη και η Αοιδή. Η μνήμη του δικαστή πρέπει να είναι ισχυρή όσο αυτός λειτουργεί ως δικαστής και πρέπει να είναι αγαθή όταν αυτός αποχωρήσει από την υπηρεσία. Άρα η μνήμη είναι αφενός μία διανοητική ικανότητα που επιτρέπει στον δικαστή να είναι αποτελεσματικός, να σέβεται και να αναπαράγει την παράδοση του δικαστηρίου στο οποίο λειτουργεί, αλλά η μνήμη ως ανάμνηση έχει σχέση με μία παρακαταθήκη που νομίζω ότι έχει παρουσιαστεί με τον καλύτερο τρόπο από τις ομιλίες που προηγήθηκαν, αλλά συμπυκνώνεται και στον τόμο, γιατί εμπνευστής του τόμου είναι ο τιμώμενος.
Δευτέρα 3.10.2022
Ελλάδα Μετά VI: Εθνική στρατηγική και διεθνής περιδίνηση*
Εισαγωγική ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου:
Από μια δημόσια συζήτηση εκτός θέματος σε μία Ελλάδα εντός θέματος - Το πλαίσιο του συνεδρίου
Κυρίες και κύριοι, αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι, σας ευχαριστώ θερμά για την παρουσία σας.
Η διεθνής περιδίνηση μετά τη ρωσική στρατιωτική εισβολή και τον πόλεμο στην Ουκρανία εκδηλώνεται σε όλα τα πεδία, όπως είπε και ο πρόεδρος του Κύκλου, ο Πέτρος Καβάσαλης, μόλις προηγουμένως.
Αμφισβητείται η κυρίαρχη δυτική γραμμική αντίληψη περί προόδου και κεκτημένου. Η ανθρωπότητα ζει εμφανώς σε πολλές παράλληλες και όχι διαδοχικές εποχές. Μετανεωτερικά και αρχαϊκά στοιχεία συνυπάρχουν, για την ακρίβεια, μετανεωτερικές τεχνολογικές δυνατότητες τίθενται στην υπηρεσία αρχαϊκών ή μάλλον πρωτόγονων στόχων, όπως η άσκηση ωμής βίας, ο πόλεμος, οι γενοκτονίες.
25 Σεπτεμβρίου 2022
Χαιρετισμός Ευάγγελου Βενιζέλου στην παρουσίαση του βιβλίου του Χάρη Καραπάνου, «Η Ορθόδοξη Εκκλησία και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο σύγχρονο ταραχώδη κόσμο», στο Αγρίνιο, στις 25.9.2022
Προλογίζω με μεγάλη χαρά την παρουσίαση του βιβλίου του νέου και αγαπητού συναδέλφου κυρίου Χαράλαμπου Καραπάνου, για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και την Ορθόδοξη Εκκλησία στον σύγχρονο ταραχώδη κόσμο. Ο Χ. Καραπάνος είναι ένας νομικός, που έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για τα ζητήματα του εκκλησιαστικού και κανονικού δικαίου και για τα ζητήματα της εκκλησιαστικής Ιστορίας. Ένας άνθρωπος που έχει γνήσιο ενδιαφέρον για την Ορθοδοξία.
Τα Ανθρώπινα Δικαιώματα είναι η μεγάλη κατάκτηση της νεωτερικότητας, η μεγάλη κατάκτηση του ευρωπαϊκού και γενικότερα του δυτικού, νομικού και πολιτικού πολιτισμού. Από τις μεγάλες επαναστάσεις του 18ου αιώνα, την Αμερικανική και την Γαλλική, αρχίζει ένα κύμα συνταγματισμού αλλά και ένα κύμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Πέμπτη 15 Σεπτεμβρίου 2022
Ευάγγελος Βενιζέλος*
Η νομική φύση της εισαγγελικής διάταξης άρσης του απορρήτου των επικοινωνιών για λόγους εθνικής ασφάλειας - Η επίκληση απορρήτου ενώπιον εξεταστικής επιτροπής της Βουλής .**
Να ευχαριστήσω τον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών, τον Πρόεδρό του Δημήτρη Βερβεσό και την επιστημονική επιτροπή του «Νομικού Βήματος», του πιο μεγάλου και έγκριτου νομικού περιοδικού , για την πρόσκληση και την τιμή που μας κάνει να μας συναθροίζει σήμερα εδώ, προκειμένου να συζητήσουμε για ένα θέμα που βρήκε σε πολύ μεγάλο βαθμό απροετοίμαστη και την επιστήμη. Η άρση του απορρήτου των επικοινωνιών, ιδίως για λόγους εθνικής ασφαλείας, είναι ένα ζήτημα που δεν έχει τύχει της επεξεργασίας που θα οφείλαμε να του έχουμε προσφέρει υπό συνθήκες ηρεμίας και έτσι υπό συνθήκες πολιτικής πίεσης αγωνιζόμαστε να αποκαταστήσουμε ένα πολύ μεγάλο ερευνητικό και ερμηνευτικό κενό.
Δεν θα ασχοληθώ καθόλου με τις παράνομες δραστηριότητες ιδιωτών ή με τις δραστηριότητες ξένων υπηρεσιών, οντοτήτων οποιασδήποτε μορφής που μπορεί να παραβιάζουν το απόρρητο των επικοινωνιών εντός της ελληνικής επικρατείας και κατά παράβαση της δικαιοδοσίας των ελληνικών κρατικών οργάνων. Θα ασχοληθώ με τα ζητήματα που αφορούν τη συνταγματική νομιμότητα της δράσης των κρατικών αρχών, γιατί θέλω να είμαι ρεαλιστής: όλα τα προηγούμενα είναι λόγω των τεχνολογικών εξελίξεων εξαιρετικά δύσκολο έως αδύνατο να συλληφθούν από μία εθνική έννομη τάξη με αξιόπιστο και αποτελεσματικό τρόπο.
27.7.2022
Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην παρουσίαση του νέου βιβλίου του «Εκδοχές πολέμου 2009-2022», εκδόσεις Πατάκη, Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών, 26.7.2022
Κυρίες και κύριοι, αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι,
σας ευχαριστώ προσωπικά την κάθε μία και τον κάθε ένα από εσάς που μου κάνατε την πολύ μεγάλη τιμή αυτή τη ζεστή βραδιά να έρθετε εδώ, στον ειδυλλιακό νομίζω αυτό χώρο και να με τιμήσετε με την παρουσία σας. Ο χώρος μου είναι ιδιαίτερα οικείος από τη θητεία μου στο Υπουργείο Πολιτισμού και θέλω να ευχαριστήσω θερμά τη Διεύθυνση του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου γιατί μας βοήθησε να οργανώσουμε τη σημερινή εκδήλωση, τη Διευθύντρια, την κα. Παρή Καλαμαρά και τον αρμόδιο αρχαιολόγο, τον κ. Περίανδρο Επιτροπάκη.
Θέλω να ευχαριστήσω ιδίως εκείνες κι εκείνους με τους οποίους πορευθήκαμε μαζί τα δύσκολα χρόνια. Νομίζω ότι ο Γιώργος Ζανιάς τους εκπροσωπεί όλους αυτούς στο επίπεδο του στελεχικού δυναμικού που είχε κινητοποιηθεί.
