26.5.2023

Τοποθέτηση του Ευάγγελου Βενιζέλου κατά τη συζήτηση στις 25/5/2023, στο συμπόσιο που διοργάνωσε η Πρεσβεία των ΗΠΑ και το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, Partners in Democracy, στην ενότητα «Values Matter: Democracy vs. Authoritarianism. Στη συζήτηση συμμετέχουν η κα. Μαρία Γαβουνέλη και η κα. Φαίη Μακαντάση. Συντονίζει η δημοσιογράφος, Νεκταρία Σταμούλη. Το συμπόσιο πραγματοποιήθηκε στην Εθνική Πινακοθήκη.

Ευ. Βενιζέλος: Είναι προφανές ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει και μία αξιακή ή ιδεολογική διάσταση, δεν είναι μόνον ένα διεθνοπολιτικό ζήτημα, είναι και ένα ζήτημα που αφορά την αντίληψη που έχουμε εμείς στη Δύση για το τι σημαίνει δημοκρατία και πώς προσλαμβάνουμε εμείς τη Ρωσία ή άλλες αυταρχικές χώρες, κυρίως την Κίνα βεβαίως, για την οποία φαντάζομαι ότι το ενδιαφέρον θα αυξάνεται τους επόμενους μήνες. Αλλά από την άλλη μεριά η Ευρώπη που αντιλαμβάνεται τον πόλεμο αυτό ως έναν ευρωπαϊκό πόλεμο, αντιλαμβάνεται ότι μπορεί να χειριστεί το ζήτημα των αξιών αλλά δεν μπορεί να χειριστεί το ζήτημα των στρατιωτικών συσχετισμών, γιατί το ζήτημα της ευρωπαϊκής ασφάλειας τα τελευταία 100 και πλέον χρόνια είναι ζήτημα Ευρωατλαντικό. Άρα όλο αυτό το οποίο συζητάμε εξαρτάται στην πραγματικότητα, εάν θέλουμε να είμαστε ρεαλιστές, από τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η δυτική δημοκρατία και εάν  η δυτική δημοκρατία μπορεί να διασφαλίσει ότι η Δύση έχει την ικανότητα να λειτουργεί ως γεωπολιτικό υποκείμενο, ως μία οντότητα με στρατηγική. Αυτό η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ευρωπαϊκές χώρες δεν μπορούν να το διασφαλίσουν, τουλάχιστον μόνες τους, το  ερώτημα είναι εάν μπορούν να το διασφαλίσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Εάν η αμερικανική δημοκρατία μπορεί να προσφέρει στις ίδιες τις Ηνωμένες Πολιτείες και στη συνέχεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στην Ατλαντική Συμμαχία και σε αυτό που λέγεται Δύση, ως ιστορική, αξιακή και διεθνοπολιτική οντότητα, μία προοπτική.

Περισσότερα...

 4 Μαΐου 2023

Χαιρετισμός Ευάγγελου Βενιζέλου στην παρουσίαση του Τιμητικού Τόμου του Κ. Χατζηκωνσταντίνου, «Πόλεμος και Ειρήνη» στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ

Αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι και φίλοι, ζητώ καταρχάς συγγνώμη και κατανόηση από τον Κώστα Χατζηκωνσταντίνου και από εσάς, γιατί απουσιάζω σήμερα από τη Θεσσαλονίκη, καθώς οι υποχρεώσεις μου έναντι του Συμβουλίου της Ευρώπης μου επιβάλλουν να βρίσκομαι στο Στρασβούργο.

Ο αρχικός προσδιορισμός της σημερινής ωραίας εκδήλωσης, θα μ’ έφερνε με πολλή μεγάλη χαρά και προθυμία στη Θεσσαλονίκη μαζί σας, για να τιμήσουμε τον Κώστα. Η αναβολή που ήταν αναγκαστική λόγω του τραγικού δυστυχήματος των Τεμπών, δημιουργεί αυτό το οργανωτικό πρόβλημα για το οποίο πραγματικά λυπάμαι, αλλά χαίρομαι, γιατί σήμερα τιμάται στην πόλη του, στο πανεπιστήμιό του εκεί που έδρασε και εκεί που προσέφερε όλον τον εαυτό του ο Κώστας Χατζηκωνσταντίνου.

Περισσότερα...

27.4.2023

Συζήτηση Ευ. Βενιζέλου & Αθ. Ελλις στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, με θέμα «Εκλογές σε Ελλάδα και Τουρκία: Η επόμενη μέρα»

Αθ. Έλλις: Καλησπέρα σας, συνεχίζουμε τις συζητήσεις, αυτή τη φορά με τον πρώην Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης, τον κ. Βενιζέλο. Επειδή θα καλύψουμε αρκετά θέματα, να ξεκινήσω με την εσωτερική πολιτική και να σας ρωτήσω πώς βλέπετε, μια και προέρχεστε από τον χώρο του ΠΑΣΟΚ και είστε ΠΑΣΟΚ, το ρόλο του ΠΑΣΟΚ αυτή τη στιγμή, διότι είναι καθοριστικός. Η κυβέρνηση, ο κ. Μητσοτάκης θέλει αυτοδυναμία, ο ΣΥΡΙΖΑ ως δεύτερο μεγάλο κόμμα μιλάει για προοδευτική διακυβέρνηση και στους ώμους του κ. Ανδρουλάκη και του ΠΑΣΟΚ πέφτει ένα αρκετά μεγάλο ενδεχομένως δυσανάλογο βάρος. Υπάρχει δυνατότητα για τέτοιου είδους συνεργασία ώστε να αποφευχθεί η αβεβαιότητα, η αστάθεια;

Ευ. Βενιζέλος: Μεταξύ των τριών πρώτων κομμάτων, της Νέας Δημοκρατίας, του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ, των τριών κομμάτων δηλαδή που μπορούμε να ονομάσουμε φιλοευρωπαϊκά, συστημικά, των κομμάτων που διαχειρίστηκαν την οικονομική κρίση, υπάρχουν πάρα πολύ μεγάλες συμπτώσεις και συναινέσεις, ο βαθμός συμφωνίας είναι πολύ μεγαλύτερος από το βαθμό διαφωνίας. Καμία φορά το πολιτικό σύστημα, εντυπωσιασμένο από τις συγκλίσεις που υπάρχουν επί της ουσίας, οξύνει το ύφος του δημοσίου διαλόγου προκειμένου να αναδειχθεί η ταυτότητα του κάθε κόμματος.

Περισσότερα...

26 Απριλίου 2023

Συζήτηση στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών: «Συνθήκη της Λωζάνης: 100 χρόνια»

Συζητούν: Ευάγγελος Βενιζέλος, Κωνσταντίνα Μπότσιου, Σωτήρης Ριζάς, Ευάνθης Χατζηβασιλείου. Συντονίζει: Χρήστος Μιχαηλίδης

Χ. Μιχαηλίδης: Καλησπέρα σας και καλώς ορίσατε στο 8^ο Οικονομικό Forum των Δελφών, σε μία συζήτηση που τελικά νομίζω ότι θα είναι πολύ πιο εύκολη από ό,τι ο τίτλος της και από ό,τι φοβόμουν στην αρχή, την καθιστά εύκολη νομίζω αυτή τη συζήτηση το γεγονός ότι έχω δίπλα μου ανθρώπους που συμμετέχουν σε αυτήν και συστήνω αμέσως το πάνελ που έχουμε εδώ. Η διαδικασία είναι ότι θα υποβληθούν ερωτήσεις τις οποίες θα απαντήσουν όλοι, θα μπορέσει ο καθένας να διακόπτει τον άλλον εάν θελήσει για να συμπληρώνει ή να κάνει οποιεσδήποτε παρατηρήσεις και από εκεί και πέρα θα δούμε πώς θα τρέξει η συζήτηση. Το θέμα μας είναι η Συνθήκη της Λωζάνης 100 χρόνια μετά.

Να σας συστήσω λοιπόν τους καλεσμένους μας σήμερα εδώ στο πάνελ. Είναι η κα. Κωνσταντίνα Μπότσιου, καθηγήτρια Πολιτικής Ιστορίας και Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του Πειραιά. Καλώς ορίσατε και ευχαριστούμε. Είναι ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, πρώην Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και Υπουργός Εξωτερικών, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Είναι ο κ. Σωτήριος Ριζάς, Διευθυντής Ερευνών στην Ακαδημία Αθηνών και ο Ευάνθης Χατζηβασιλείου, καθηγητής Ιστορίας του Μεταπολεμικού Κόσμου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Νομίζω ότι τα είπα σωστά.

Περισσότερα...

26 Απριλίου 2023

Συζήτηση Ευ. Βενιζέλου – Ι. Μάνδρου στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, με θέμα:
«Μεταρρυθμίσεις και Σύνταγμα - Οι θεσμικές προϋποθέσεις για την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα»

Ι. Μάνδρου: Καλησπέρα και πάλι από το οικονομικό φόρουμ των Δελφών. Έχω τη μεγάλη τιμή να συζητήσω με τον κ. Ευάγγελο Βενιζέλο, πολυσχιδή προσωπικότητα, με μεγάλη πολιτική, πανεπιστημιακή κ.λπ. εμπειρία. Εγώ πάντοτε το λέω ενώπιόν του, αισθάνομαι μαθήτρια, ούτε καν φοιτήτρια, μαθήτρια. Κύριε Πρόεδρε, με τους προλαλήσαντες ανώτατους δικαστικούς λειτουργούς, εθίγη το θέμα της επικείμενης συνταγματικής αναθεώρησης, εσείς είστε ένα πρόσωπο κατεξοχήν αρμόδιο να μιλήσετε για αυτό, έχει γίνει πολύ συζήτηση και για την επικείμενη αναθεώρηση και τι αυτή μπορεί να περιλαμβάνει. Μάλιστα ακούσαμε προηγουμένως και τον Έλληνα δικαστή στο Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ο οποίος είπε ότι ευελπιστώ να μην είναι μόνο το άρθρο 16, δηλαδή μόνο το άρθρο που σχετίζεται με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Θέλω τη γνώμη σας επάνω σε αυτό, δηλαδή αναθεώρηση μπορεί να γίνει; Τι μπορεί να περιλαμβάνει;

Ευ. Βενιζέλος: Όπως ξέρετε έχω μία ιστορική και βιωματική επαφή με το ζήτημα γιατί ήμουν ο γενικός εισηγητής της αναθεώρησης του Συντάγματος του 2001, σε μία διαδικασία που ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 1995 και κράτησε παραπάνω από έξι χρόνια και διήλθε από τρεις και όχι από δύο Βουλές, γιατί η συζήτηση στην πρώτη Βουλή που διαπιστώνει την ανάγκη της αναθεώρησης επαναλήφθηκε δύο φορές σε δύο Βουλές, πριν φτάσουμε…

Περισσότερα...

Θεσσαλονίκη, 31 Απριλίου 2023

Απομαγνητοφώνηση της συζήτησης Ευ. Βενιζέλου & Ν. Μαραντζίδη, κατά την παρουσίαση του βιβλίου του «Στη σκιά του Στάλιν», εκδ. Αλεξάνδρεια, στη Θεσσαλονίκη (31.3.2023)

Ν. Μαραντζίδης: Σας ευχαριστώ όλους, νιώθω πολύ μεγάλη χαρά, πρέπει να σας πω συγκίνηση. Να ευχαριστήσω καταρχήν για την παρουσία του σε αυτή την ετερόδοξη, ας την πούμε έτσι, όχι συνηθισμένη παρουσίαση βιβλίου, τον πρώην Αντιπρόεδρο, καθηγητή Βαγγέλη Βενιζέλο,  που με τιμά με την παρουσία του σε αυτή την ιδιαίτερη παρουσίαση όπως είπα, σε αυτή τη συζήτηση. Ο Βαγγέλης Βενιζέλος είναι για εμένα παλαιός φίλος, αυτό που δεν ξέρετε μάλλον οι περισσότεροι και οι περισσότερες σε αυτή την αίθουσα είναι ότι υπάρχουν κάποιοι μυστικοί οικογενειακοί δεσμοί, ας τους πούμε έτσι.  Σε μία εποχή όπου η ελληνική, ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία ήταν ένα πολύ μικρό φαινόμενο, ο πατέρας μου ήταν ιδρυτικό μέλος μαζί με τον Βαγγέλη Βενιζέλο, αλλά με μία ηγετική ομάδα εξαιρετικών ανθρώπων, τον Γιώργο Αλέξανδρο Μαγκάκη, τον Δημήτρη Τσάτσο, τον Τάσο Μήνη, τον Χαράλαμπο Πρωτοπαπά, της Σοσιαλιστικής Πρωτοβουλίας, ενός πολύ μικρού κόμματος, οι νεότεροι, είμαι σίγουρος, οι φοιτητές μου, δεν θα το θυμάστε καθόλου, το οποίο είχε και πολύ βραχύβια παρουσία στην ελληνική πολιτική ζωή, ιδρύθηκε το 1976.

Περισσότερα...

19.2.2023

Ευάγγελος Βενιζέλος

Αποχαιρετισμός στον Μωυσή Ελισάφ. Ιερά Συναγωγή Ιωαννίνων, 19 Φεβρουαρίου 2023

Αναρωτιέμαι αν αυτή την πολύ δύσκολη στιγμή του αποχαιρετισμού, υπάρχει κάτι που να μας παρηγορεί.

Σκεφτόμουν πολύ τον Μωυσή σ’ αυτήν τη δύσκολη πορεία προς τον θάνατο και έβλεπα την αξιοπρέπεια, την ευγένεια, τη στοχαστικότητα με την οποία αντιμετώπιζε την κοινή ανθρώπινη μοίρα.

Τι μας παρηγορεί; Μας παρηγορεί ότι ο Μωυσής ως διανοούμενος, ως λόγιος, ως ένας φιλόσοφος της ζωής, της ιστορίας, της ανθρώπινης μοίρας ήταν έτοιμος από καιρό, από πολύ νωρίς. 

Ως γιατρός, ως επιστήμονας, ως ερευνητής, είχε όλη τη γνώση, πλήρη συνείδηση της κατάστασης.

Περισσότερα...

15 Φεβρουαρίου 2023

Ευάγγελος  Βενιζέλος 

Η πολιτική θεολογία και η σχέση χριστιανικής και συνταγματικής ηθικής *

Είχα προγραμματίσει να πω λίγα λόγια για τις σχέσεις θεολογίας και κοινωνικών επιστημών, όμως τώρα, μια που ακούσαμε τα κρίσιμα αποσπάσματα του κειμένου της ομιλίας του αγίου  Περγάμου, θα έλεγα να συνεχίσω στο ίδιο πνεύμα παίρνοντας αφορμή από τις τρεις πληγές που ανέδειξε ο Ιωάννης Ζηζιούλας, τον ψυχολογισμό, τον ηθικισμό και, ας πούμε, τον τεχνολογισμό, για να δούμε πώς αντιμετωπίζονται τα θέματα αυτά όχι μόνο από τη σύγχρονη ορθόδοξη μαρτυρία, αλλά και από εμάς, θύραθεν. Διότι ευχαριστώ που με χαρακτηρίσατε «θεολόγο της πολιτικής» και βεβαίως είμαι επηρεασμένος, όπως κάθε επιστήμονας των κοινωνικών και ανθρωπιστικών σπουδών, από τη θεολογία, από τη θεολογική επιστήμη, από το εκκλησιαστικό φαινόμενο, αλλά  θύραθεν είναι οι προσεγγίσεις οι δικές μου. Νομικός είμαι πρωτίστως και οι κλάδοι με τους οποίους εφάπτομαι, οι πέραν της νομικής, όπως είναι κατ’ ανάγκη η οικονομία, η πολιτική επιστήμη, η κοινωνιολογία, η ιστορία, οι διεθνείς σχέσεις είναι και αυτοί κλάδοι θύραθεν προερχόμενοι.

Ως εκ τούτου, θα ήθελα να μου επιτρέψετε, παίρνοντας ως αφορμή τις τρεις έννοιες και τις τρεις αγωνίες του Ιωάννη Ζηζιούλα, να σας αναπτύξω δύο θέματα. Το πρώτο θέμα θα το ονόμαζα, πώς εμφανίζεται σήμερα η πολιτική θεολογία από τη σκοπιά της Εκκλησίας, της θεολογίας αλλά και από τη σκοπιά της νομικής επιστήμης και της θεωρίας του κράτους, η οποία ασχολείται με την πολιτική θεολογία.

Περισσότερα...

9 Φεβρουαρίου 2023

Μπορεί να υπάρχει Ευρώπη εκτός  Δύσης; *

Το βιβλίο του Λουκά Τσούκαλη είναι βιβλίο ισχυρών πεποιθήσεων και βαθιάς γνώσης. Ο συγγραφέας είναι πεπεισμένος και μαχητικός ευρωπαίος, αλλά και ένας βαθυστόχαστος  ψύχραιμος, ρεαλιστής, μετριοπαθής αναλυτής που εντοπίζει τα ουσιώδη και θέτει με σαφήνεια τα διλήμματα. Η ενηλικίωση της Ευρώπης προϋποθέτει ή και προκαλεί την ενηλικίωση της ευρωπαϊκής θεωρίας και το γεγονός ότι ο Λουκάς Τσούκαλης είναι ένας διεθνώς πασίγνωστος, έγκυρος και αποδεκτός Έλληνας ευρωπαίος επιστήμων της ευρωπαϊκής θεωρίας είναι ένα πολύ μεγάλο πλεονέκτημα για τη χώρα μας.

Βέβαια summa summarum, η αφετηρία της ανάλυσης του Λουκά Τσούκαλη είναι ότι η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση είναι ένα success story. Το ερώτημα είναι, υπό τις παρούσες συνθήκες, έχοντας την εμπειρία των αλλεπάλληλων κρίσεων, πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα μεγάλα θέματα που τίθενται.  Μετά από τη βιωματική όψη των πραγμάτων που βλέπουμε στο πρώτο μέρος του βιβλίου, ο συγγραφέας τα αναλύει όλα αυτά ευσύνοπτα, με πρακτικό και υποδειγματικά στοχευμένο τρόπο στο δεύτερο μέρος του βιβλίου, ταξινομώντας τα σε επτά μεγάλα κεφάλαια, το καθένα από τα οποία έχει βαρύνουσα σημασία.

Περισσότερα...

6 Φεβρουαρίου 2023

 Ευάγγελος Βενιζέλος*

Η Συνθήκη της Λωζάνης ως παράμετρος της εθνικής στρατηγικής

εκατό χρόνια μετά την υπογραφή της **

Θα μου επιτρέψετε, επειδή πρωτίστως είμαι νομικός, να θυμίσω ότι η Συνθήκη της Λωζάνης  είναι μία εκτεταμένη δέσμη διεθνών πράξεων, συνθηκών, πρωτοκόλλων, δηλώσεων. Η τελική πράξη  η οποία υπεγράφη στη Λωζάνη φέρει τον αριθμό  XXVIII. Όλη αυτή η δέσμη που είναι γνωστή συνεκδοχικά ως «Συνθήκη της Λωζάνης» κυρώθηκε από την Ελλάδα στις 25 Αυγούστου 1923 ( ΦΕΚ Α ´ 238 )  με νομοθετικό διάταγμα της επαναστατικής κυβέρνησης.

Η Συνθήκη της Λωζάνης είναι πρωτίστως η Συνθήκη της ήττας για την Ελλάδα σε σχέση με τη Συνθήκη των Σεβρών και σε σχέση με το όραμα, με την αισιοδοξία, με την προσδοκία, αλλά και με την πολύ μεγάλη παρεξήγηση που προκάλεσε η Συνθήκη των Σεβρών η οποία, θυμίζω, υπεγράφη αφού είχε αρχίσει η Μικρασιατική Εκστρατεία. Άρα δεν είναι η Συνθήκη των Σεβρών που επέβαλε στην Ελλάδα την απόφαση να βρεθεί στη Σμύρνη και στην Ιωνία. Είχαν άλλωστε προηγηθεί οι εμπειρίες του 1914 και η ανάγκη να υποδεχθούμε στο μητροπολιτικό έδαφος ένα πρώτο πολύ μεγάλο κύμα προσφύγων από τη Μικρά Ασία.

Περισσότερα...