Πρόλογος Ευάγγελου Βενιζέλου στο βιβλίο του Ι. Κτενίδης, Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ένωσης, εκδόσεις Σάκκουλα 2022

Το πρώτο εξάμηνο του 2014 κατά τη διάρκεια της ελληνικής προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης  και Υπουργός  των Εξωτερικών και υπό την ιδιότητα μου αυτή ως Πρόεδρος του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων,  εκπροσώπησα το Συμβούλιο σε δυο συνεδριάσεις της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κρίσιμες για τη θεσμική συγκρότηση της λεγόμενης Τραπεζικής Ένωσης.

Στην πρώτη συνεδρίαση, της 4^ης Φεβρουαρίου 2014, συζητήθηκε ο Ενιαίος Μηχανισμός Εξυγίανσης των Τραπεζών. Έχει νομίζω ενδιαφέρον να παραθέσω τα κυρία σημεία της αγόρευσής μου:

«Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, χαίρομαι κατ’ αρχάς για την ευκαιρία και την τιμή που έχω να απευθύνομαι προς την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, εκπροσωπώντας το Συμβούλιο και την Ελληνική Προεδρία. Θέλω να ευχαριστήσω τον εισηγητή για την πολύ δημιουργική, μετριοπαθή και καλόπιστη προσέγγισή του. Χαίρομαι γιατί το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ως συννομοθέτες, συμφωνούν στα θεμελιώδη, σε σχέση με τον Ενιαίο Μηχανισμό Εξυγίανσης των τραπεζών. Συμφωνούν στο πόσο αναγκαίο και επείγον είναι το μέτρο αυτό.

Περισσότερα …

15 Ιουλίου 2023

Δημοσιεύεται στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ [15-16.7.2023]

π. Ιωάννης Χρυσαυγής, Η δημιουργία ως μυστήριο. Θεολογική προσέγγιση της οικολογικής πρό(σ)κλησης, εκδόσεις Αρμός, 2023

Πρόλογος 

Η λέξη «permacrisis» που ορίζεται «ως παρατεταμένη περίοδος αστάθειας και ανασφάλειας και ενσωματώνει όλες τις κρίσεις υγειονομικές, οικονομικές, περιβαλλοντικές και γεωπολιτικές, καθώς και το αίσθημα μιας ακόμη συμφοράς που αναμένεται», κυριάρχησε λεξικογραφικά το 2022.

Στην παγκόσμια έκθεση κινδύνων ( Global Risks Report ) του 2023 που έδωσε, όπως κάθε χρόνο, στη δημοσιότητα το Παγκόσμιο Οικονομικό Forum, το λεγόμενο του Νταβός, αναδεικνύεται η έννοια της polycrisis, της πολυκρίσης. Κατά την έκθεση «οι παρόντες και οι μελλοντικοί κίνδυνοι μπορούν να αλληλεπιδράσουν μεταξύ τους για να σχηματίσουν μια «πολυκρίση» – ένα σύμπλεγμα συσχετιζόμενων παγκόσμιων κινδύνων με σύνθετες επιπτώσεις, έτσι ώστε ο συνολικός αντίκτυπος να υπερβαίνει  το άθροισμα κάθε μέρους». Στους δέκα σημαντικότερους κινδύνους που προβάλλονται με ορίζοντα δυο και δέκα ετών, οι περισσότεροι από τους μισούς είναι περιβαλλοντικού χαρακτήρα και συνδέονται με το φαινόμενο της κλιματικής κρίσης.

Περισσότερα …

Δεκέμβριος 2021

Πρόλογος Ευάγγελου Βενιζέλου στο βιβλίο «Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Η δύναμη της αγάπης. Εκλογή από τα κηρύγματά του» σε μεταφραση Θ. Νιάρχος, εκδ. Καστανιώτης, Οκτώβριος 2021

Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, έχει καταστεί σχεδόν μυθικό πρόσωπο. Σίγουρα εμβληματικό. Συμβολίζει τον αγώνα κατά των φυλετικών διακρίσεων. Είναι το πιο διακεκριμένο πρόσωπο σε μια μακρά δυστυχώς αλυσίδα θυμάτων που είτε προσπάθησαν με τον πολιτικό και κοινωνικό τους ακτιβισμό να αλλάξουν το πρόσωπο της Αμερικής είτε κατέστησαν στοχοποιήθηκαν απλώς λόγω του χρώματός τους.

Τα συνταγματικά και αξιακά θεμέλια της αμερικανικής ομοσπονδίας, συμπεριλαμβανομένης και της μνήμης του αμερικανικού εμφυλίου πολέμου, τίθενται ακόμη μέχρι σήμερα, τον 21ο αιώνα, υπό αμφισβήτηση λόγω της βαθιάς επίδρασης που εξακολουθεί να ασκεί στη νοοτροπία κυρίως των οργάνων εφαρμογής του νόμου η μακρινή - υποτίθεται - περίοδος των φυλετικών διακρίσεων. Ακόμη και μετά τη θητεία του Μπαράκ Ομπάμα ως Προέδρου των ΗΠΑ. Ακόμη και μετά την πρόσφατη εκλογή της Κάμαλα Χάρις ως Αντιπροέδρου.

Περισσότερα …

[Δημήτρης Θ. Τσάτσος, Συνταγματικό Δίκαιο, τόμος Α, τόμος Β, τόμος Γ ]

Πρόλογος Επανέκδοσης

Το «Συνταγματικό Δίκαιο» του Δημήτρη Θ. Τσάτσου παρότι τρίτομο συνιστά την επιτομή  της επιστημονικής και παιδαγωγικής πτυχής της πολύπτυχης προσωπικότητάς του.

Το έργο αυτό, που ευτυχώς επανεκδίδεται με πρωτοβουλία του Κέντρου Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου / Ιδρύματος Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου ανήκει - για την ακρίβεια ανήκε εξαρχής και κατά μείζονα λόγο ανήκει τώρα, δώδεκα χρόνια μετά τον θάνατο του συγγραφέα του - στον βραχύ κατάλογο των κλασικών έργων της βιβλιογραφίας του ελληνικού Συνταγματικού Δικαίου.

Πρόκειται για έργο - επιστημολογικό κανόνα διεθνών προδιαγραφών. Ο υποδειγματικός χαρακτήρας του έργου φαίνεται καταρχάς στη γενναιοδωρία με την οποία συγκροτείται η ταυτότητά του, με την μνεία όλων των μαθητών του συγγραφέα που τον συνέδραμαν κατά καιρούς στα συγγραφικά διαβήματά του που είχαν ως αντικείμενο εγχειρίδια ή συστηματικά έργα. Στον πατέρα του, φίλο και δάσκαλο του, όπως τον χαρακτηρίζει, Θεμιστοκλή Δ. Τσάτσο, είναι αφιερωμένος ο  τόμος Α´ και στους μαθητές του και μετέπειτα συναδέλφους του ο τόμος Β´.

Ο Δημήτρης Τσάτσος είχε πλήρη αίσθηση αυτής της αλληλουχίας, αυτής της κοινότητας και αυτής της οιονεί αποστολικής διαδοχής.

Περισσότερα …

Παρασκευή, 4 Δεκεμβρίου 2020

Πρόλογος Ευ. Βενιζέλου στο βιβλίο του Χ. Τσιλιώτη, «Η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Brexit) υπό το πρίσμα του Ενωσιακού και του Βρετανικού Συνταγματικού Δικαίου», εκδ. Σάκκουλα, 2020

Το Brexit είναι μια δοκιμασία για την αντοχή τόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και του Ηνωμένου Βασιλείου. Μια δοκιμασία που βρίσκεται σε εξέλιξη. Τη στιγμή που γράφεται ο πρόλογος αυτός δεν έχει επιτευχθεί συμφωνία και μετά την ολοκλήρωση της μεταβατικής περιόδου ενδέχεται να διαπιστωθεί ότι η αποχώρηση του Η.Β. τελικώς δεν έγινε  με συμφωνημένο και συντεταγμένο τρόπο.

Περισσότερα …

Κυριακή 12 Απριλίου 2021

Πρόλογος Ευάγγελου Βενιζέλου στο βιβλίο της Εύας Νικολαΐδου, «Μελίνα Μερκούρη. Άγνωστα αποτυπώματά της» (εκδ. Ι. Σιδέρης, 2020)

Πού βρίσκεται σήμερα η Μελίνα; Προφανώς εδώ, στην καρδιά και στη μνήμη του ελληνικού λαού. Ζωντανή, γοητευτική, μοναδική. Ο χρόνος που πέρασε από τον θάνατό της απέδειξε ότι όλα αυτά τα οποία φάνταζαν ίσως ως τρυφερές υπερβολές που πήγαζαν από την ερωτική σχέση της Μελίνας με το κοινό της, δηλαδή με όλες και όλους εμάς, άντεξαν και αποδείχθηκαν ακριβή.

Η Μελίνα είναι η εικόνα μιας Ελλάδας περιπετειώδους και αντιστασιακής, μιας Ελλάδας της υστέρησης που καμαρώνει βλέποντας τη χειραφετημένη κόρη της να κατακτά μια θέση στον παγκόσμιο κινηματογράφο και να ενσαρκώνει στην σκηνή και στην οθόνη όλους τους χαρακτήρες που είναι αυτή, δηλαδή η Ελλάδα και η Μελίνα.

Περισσότερα …

Οκτώβριος 2018

Πρόλογος Ευ. Βενιζέλου στο βιβλίο του Αλ. Π. Μαλλιά "Ελλάδα και Βόρεια Μακεδονία- Η Αυτοψία της Δύσκολης Συμφωνίας των Πρεσπών" (εκδ. ΣΙΔΕΡΗΣ, 2018)

Στο ζήτημα της ονομασίας της πΓΔΜ υπήρχαν οι προϋποθέσεις να επιτευχθεί μια συμφωνία που θα συγκέντρωνε ευρύτατη συναίνεση στο ελληνικό πολιτικό σύστημα και θα έσπαγε την αρνητική παράδοση της μετατροπής των κρίσιμων θεμάτων της εξωτερικής πολιτικής σε σημεία όχι απλώς διαφωνίας και τριβής, αλλά μετωπικής σύγκρουσης.

Το λεγόμενο ονοματολογικό ανήκει βεβαίως στον κατάλογο των εθνικών θεμάτων, δηλαδή των εκκρεμοτήτων της εξωτερικής πολιτικής που είτε είναι καθοριστικές για την εθνική στρατηγική, είτε είναι αντικείμενο ιδιαίτερης ευαισθησίας της κοινής γνώμης όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά στον Ελληνισμό, είτε και τα δυο. Το ονοματολογικό αφορά την εθνική αυτοσυνειδησία και ταυτότητα, αφορά την περιφερειακή σταθερότητα στα Δυτικά Βαλκάνια, αφορά την αίσθηση αξιοπρέπειας της ελληνικής κοινωνίας καθώς σχετίζεται με το γενικότερο ζήτημα της συνολικής εθνικής ισχύος και της διεθνούς θέσης της χώρας μετά την εμπειρία της οικονομικής κρίσης και των σκληρών μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής που στέρησε πολλές θέσεις στη διεθνή κατάταξη της χώρας, αλλά δεν είναι ένα ζήτημα καθοριστικό για την ασφάλεια και την άμυνά της. Προφανώς δεν συγκρίνεται με τα προβλήματα των Ελληνοτουρκικών σχέσεων και το Κυπριακό.

Περισσότερα …

Οκτώβριος 2016 

Πρόλογος Ευ. Βενιζέλου στο βιβλίο του Σάκη Μουμτζή
«Απάτες και Αυταπάτες του ΣΥΡΙΖΑ» (εκδ. Επίκεντρο)

Ο Σάκης Μουμτζής είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση στη δημόσια σφαίρα. Διαθέτοντας σε υψηλό βαθμό όλες τις προδιαγραφές του διανοούμενου, αφιέρωσε, μετά τις σπουδές του στη Νομική Σχολή Θεσσαλονίκης, όπου διασταυρώθηκαν τα βήματά μας, πολλά χρόνια της ζωής του στο επιχειρείν, στη λειτουργία της αγοράς. Το έκανε με επιτυχία, αποκόμισε πολύτιμη εμπειρία και αποχώρησε εγκαίρως.

Αυτό όμως που προφανώς επιθυμούσε πάντα ήταν να αφοσιωθεί στη μελέτη της Ιστορίας και στο δημόσιο λόγο. Είναι συνεπώς ευτύχημα για τη δημόσια σφαίρα - είμαι βέβαιος και για τον ίδιο - που αυτό το κατάφερε τα τελευταία χρόνια.

Η συγγραφική του παραγωγή, εντυπωσιακή σε ποιότητα και ποσότητα τον έχει αναδείξει σε έγκυρο ιστορικό της κατοχής και του εμφυλίου και σε δόκιμο αναλυτή της πολιτικής συγκυρίας.

Για τους φίλους του η εξέλιξη αυτή δεν συνιστά έκπληξη. Το ενδιαφέρον του για τις κρίσιμες περιόδους της εθνικής μας Ιστορίας και την πολιτική ως ολοκληρωμένη μορφή δημόσιας δράσης και ως έμπρακτο ενδιαφέρον για το γενικό συμφέρον, ήταν ιδιότητες γνωστές.

Περισσότερα …

Αθήνα, Απρίλιος 2016

Πρόλογος Ευ. Βενιζέλου στο βιβλίο: "Υπάρχει λύση στο ελληνικό πρόβλημα;"

Ο Κύκλος Ιδεών δημιουργήθηκε ως ηλεκτρονική δεξαμενή σκέψεων και προτάσεων με στόχο την εθνική ανασυγκρότηση· ως ένα ψηφιακό βήμα διαλόγου για τα θέματα που σχηματίζουν το ελληνικό πρόβλημα. Μέσα σε λίγους μήνες έχει –τολμώ να διαπιστώσω– καθιερωθεί, χάρη στις συνεχείς συμβολές πολλών φίλων. Ανάμεσά τους διακρίνω σημαντικό αριθμό νέων στην ηλικία ενεργών πολιτών που θέλουν να εκφραστούν χωρίς μικροκομματικές σκοπιμότητες, χωρίς προκαταλήψεις και στερεότυπα· με γνήσιο και ουσιαστικό μεταρρυθμιστικό λόγο.

Η λειτουργία, όμως, του Κύκλου Ιδεών ως ψηφιακού φόρουμ θα ήταν κολοβή χωρίς δραστηριότητες που επιτρέπουν τη φυσική επαφή και τον ζωντανό διάλογο γύρω από τα μεγάλα ερωτήματα της εθνικής αυτοσυνειδησίας. Αυτή είναι άλλωστε η θεμελιώδης προϋπόθεση της εθνικής στρατηγικής και της εθνικής ανασυγκρότησης.

Με το κριτήριο αυτό οργανώθηκε η πρώτη δημόσια εκδήλωση του Κύκλου Ιδεών, ως προσπάθεια προσέγγισης του κεντρικού ερωτήματος: «Υπάρχει λύση στο  ελληνικό πρόβλημα;» Όχι στα επιμέρους προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, κοινωνίας και πολιτείας, διαρθρωτικά και συγκυριακά, αλλά στο «ελληνικό πρόβλημα», που βρίσκεται στην αφετηρία και στο τέρμα κάθε επιμέρους προβλήματος.

Η σύνθεση των εισηγητών έγινε με τα ίδια κριτήρια. Ευχαριστώ για ακόμα μία φορά τον Γιώργο Προβόπουλο, τον Jean Quatremer, τον Χρήστο Χωμενίδη για τη συμμετοχή τους. Ευχαριστώ από καρδιάς τις φίλες και τους φίλους του Κύκλου Ιδεών, που σήκωσαν το οργανωτικό βάρος της εκδήλωσης.

Περισσότερα …

Πρόλογος Ευ. Βενιζέλου στο βιβλίο του Νίκου Δόικου «Ο ΑΝΑΡΙΘΜΟΣ ΔΡΟΜΟΣ», εκδόσεις ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ, Θεσσαλονίκη, 2008

Ένα από τα πιο αρνητικά χαρακτηριστικά του δημόσιου βίου μας είναι η σταδιακή επικράτηση του εμπειρισμού στον δημόσιο λόγο. Υπό το πρόσχημα της ανάγκης για απλές, πρακτικές και συγκεκριμένες προτάσεις εφαρμοσμένης πολιτικής στα τριανταπέντε χρόνια της μεταπολιτευτικής περιόδου εξουδετερώθηκε ή μάλλον ευτελίστηκε σχεδόν κάθε προσπάθεια να διατυπωθεί ένας πολιτικός  λόγος περισσότερο στοχαστικός. Ένας πολιτικός λόγος αντισυμβατικός και καινοτόμος, που δεν αρκείται στα στερεότυπα, τις δημαγωγίες, τις απλουστεύσεις και δεν προσχωρεί στο δημοσιογραφικό, κομματικό ή συνδικαλιστικό συρμό.

Περισσότερα …