Κυριακή 6 Σεπτεμβρίου
Συνέντευξη Ευάγγελου Βενιζέλου στην εφημερίδα “Πελοπόννησος” και στον δημοσιογράφο Κ. Μαγνή
1. Κύριε Πρόεδρε, μια ερώτηση με απλά λόγια. Τι πήγε καλά, τι δεν πήγε καλά, όσο είχατε στους ώμους σας υψηλές κυβερνητικές και κομματικές ευθύνες;
Αναφέρεστε προφανώς στη κρίσιμη περίοδο από το 2009 έως σήμερα. Όπως ξέρετε δέχθηκα να αναλάβω, μετά από μεγάλη πίεση του κ. Γ. Παπανδρέου, τα καθήκοντα του Υπουργού Οικονομικών τον Ιούνιο του 2011 για να αντιμετωπισθεί το αδιέξοδο που είχε δημιουργηθεί ως προς την εφαρμογή του πρώτου μνημονίου του Μαϊου του 2010. Ανέλαβα με την Πλατεία Συντάγματος γεμάτη ως " Πλατεία των Αγανακτισμένων ". Ήταν επείγον να ανακτηθεί η αξιοπιστία της χώρας και να συμφωνηθεί ένα δεύτερο πρόγραμμα με πολύ μεγαλύτερο δάνειο, με μεγαλύτερη περίοδο προσαρμογής, καλύτερους όρους, που να προβλέπει επιπλέον κούρεμα και αναδιάρθρωση του χρέους. Ανέλαβα στις 17 Ιουνίου και το πλαίσιο του νέου προγράμματος συμφωνήθηκε στις 27 Οκτωβρίου. Δυστυχώς μεσολάβησε η ιστορία της πρότασης για δημοψήφισμα, η συνάντηση των Καννών, η σωτήρια για τη χώρα ανάκληση της πρωτοβουλίας του δημοψηφίσματος, η συμφωνία Παπανδρέου - Σαμαρά- Καρατζαφέρη για το σχηματισμό της κυβέρνησης Παπαδήμου, όταν η πρόταση για κυβέρνηση Πετσάλνικου προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων. Μέσα σε τόσο δύσκολα πολιτικά συμφραζόμενα πετύχαμε να προωθηθούν μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές, να σωθούν τράπεζες και καταθέσεις, να λάβει η χώρα τεράστια οικονομική στήριξη με ελάχιστα επιτόκια και ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής, να μειωθεί το χρέος ως πραγματική αξία κατά 200 δις, δηλαδή κατά 100% του τότε ΑΕΠ. Όμως το πολιτικό και προσωπικό κόστος ήταν τεράστιο. Ακόμη θυμούνται την ανακοίνωση της συλλογικής κυβερνητικής απόφασης για την επιβολή του ειδικού τέλους ηλεκτροδοτούμενων επιφανειών που ο τότε πρωθυπουργός ήθελε να γίνει από τον υπουργό οικονομικών. Το ειδικό τέλος ήταν σχεδόν το μισό του σημερινού ΕΝΦΙΑ.
Στη συνέχεια, η ΝΔ επέμενε να πάει η χώρα σε πρόωρες εκλογές, ο κ. Παπανδρέου δήλωσε ότι αποχωρεί από την προεδρία του ΠΑΣΟΚ. Ανέλαβα την προεδρία του ΠΑΣΟΚ ως μόνος υποψήφιος τον Μάρτιο του 2012- με το ΠΑΣΟΚ να κινείται στις δημοσκοπήσεις στο 4% - για να οδηγήσω σε λίγες ημέρες το κόμμα σε εκλογές, δηλώνοντας ότι αν υπάρχουν άλλοι διαθέσιμοι υποψήφιοι που έχουν τις καταστατικές προϋποθέσεις, είμαι έτοιμος να παραμείνω στο υπουργείο οικονομικών ώς τις εκλογές, ακόμη και χωρίς να είμαι υποψήφιος βουλευτής. Λίγες ημέρες μετά την εκλογή μου ως προέδρου ξέσπασε η υπόθεση Τσοχατζόπουλου που ανέκοψε την ανοδική τάση στις έρευνες. Το ΠΑΣΟΚ θέλησε να αποτρέψει τις δεύτερες εκλογές. Ήταν εφικτός ο σχηματισμός κυβέρνησης με τη συμμετοχή και του ΣΥΡΙΖΑ, σίγουρα όμως με τη συμμετοχή του ΠΑΣΟΚ, της ΝΔ και της ΔΗΜΑΡ. Η χώρα οδηγήθηκε σε δεύτερες εκλογές. Η κυβέρνηση συνεργασίας με τη ΝΔ και τη ΔΗΜΑΡ ήταν μονόδρομος ευθύνης. Όπως και η αποφυγή των εκλογών τον Ιούνιο του 2013 μετά την αποχώρηση της ΔΗΜΑΡ. Τα υπόλοιπα τα θυμάστε γιατί είναι πιο πρόσφατα. Αν το ΠΑΣΟΚ δεν αντιμετώπιζε τη διάσπαση του Ιανουαρίου 2015 και συνέχιζε τη δυναμική της Ελιάς, θα ήταν τρίτο κόμμα στη προηγούμενη Βουλή. Τώρα χαίρομαι που η Φώφη Γεννηματά συνεχίζει στην ίδια γραμμή της δημοκρατικής συμπαράταξης και δεν υπάρχει πλέον άλλο σχήμα που να δημιουργεί περισπάσεις στον χώρο. Η χώρα παρέμεινε όρθια και άντεξε ακόμη και τις τραγικές επιπτώσεις του τελευταίου επταμήνου. Αυτό είναι το καλό. Το κακό είναι ότι το ΠΑΣΟΚ αδικήθηκε ιστορικά. Από την κοινωνία που διαμόρφωσε σε μεγάλο βαθμό το ίδιο, αλλά και από πρόσωπα που ανέδειξε και τίμησε. Τώρα - μετά την εμπειρία του τελευταίου επταμήνου - θα αρχίσει, ελπίζω, μια διαδικασία ψύχραιμης αποτίμησης της εισφοράς κομμάτων και προσώπων και η ερώτηση σας θα λάβει μια ολοκληρωμένη αντικειμενική απάντηση.
2 . Μια εκτίμηση που γίνεται αναφέρει ότι η πολιτική τάξη που κατηγορήθηκε και κατηγοριοποιήθηκε ως «δυνάμεις του μνημονίου», δεν έδειξε πίστη στο σχέδιο εξόδου, αλλά προτίμησε να εμφανίσει τον εαυτό της ως αιχμάλωτο των συνθηκών και να αυτοαπαξιωθεί. Συμφωνείτε;
- Συμφωνώ ότι υπήρξε μεγάλη αμφιθυμία και στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ. Πρέπει όμως να διακρίνουμε τα δημοσιονομικά από τα διαρθρωτικά μέτρα. Οι αλλαγές που εκσυγχρονίζουν το κράτος και τη σχέση του με την οικονομία και ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα της χώρας ήταν ούτως ή άλλως αναγκαίες. Η γρήγορη όμως και βίαιη δημοσιονομική προσαρμογή με περικοπές μισθών και συντάξεων, κατέστη αναγκαία γιατί το 2009 η οικονομία βρέθηκε εκτός ελέγχου. Το πρωτογενές έλλειμμα ήταν 13,7 % του σημερινού ΑΕΠ. Το κυριότερο όμως είναι ότι δυστυχώς ποτέ δεν διαμορφώθηκε η αναγκαία εθνική συναίνεση. Ο ΣΥΡΙΖΑ ως όχημα της αντιμνημονιακής αντίδρασης επένδυσε στην όξυνση, την συκοφάντηση, την ακύρωση της προσπάθειας μας. Η χώρα το πλήρωσε πανάκριβα. Το πληρώνει και ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ που βλέπετε ότι εμφανίζεται τώρα αφενός ως υπεύθυνος και μνημονιακός, αφετέρου δε ως θύμα εκβιασμού και αντιμνημονικός ! Προτείνει ως πρόγραμμα το μνημόνιο και από κάτω το "παράλληλο πρόγραμμα”, όπως το λέει. Όπως το ευρώ και το παράλληλο νόμισμα !
3. Η επανασυγκρότηση μιας αξιόμαχης κεντροαριστεράς είναι ένα στοίχημα που δεν βρήκε απάντηση. Μήπως η απάντηση εν τέλει υπάρχει και λέγεται ΣΥΡΙΖΑ;
- Κεντροαριστερά σημαίνει ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία και προοδευτικό κέντρο. Ο ΣΥΡΙΖΑ και μετά τη διάσπαση του είναι ένα ριζοσπαστικό όχημα διαμαρτυρίας που υποδύεται το κόμμα εξουσίας με ανυπέρβλητες και επικίνδυνες αντιφάσεις και ασάφειες. Ο χώρος που περιγράφω θα συγκροτηθεί κατ´ ανάγκην . Η Ελιά ήταν σημαντικό βήμα που συνεχίζεται με την δημοκρατική παράταξη, τώρα συμπαράταξη.
4. Σχεδόν σύμπασα η Ελλάδα υποστηρίζει ότι την έλιωσε το μνημόνιο. Αντιθέτως, οι δανειστές διατείνονται ότι δεν εκτελέσαμε αυτά που συμφωνήθηκαν. Τι ισχύει από τα δύο; Και τα δύο μήπως;
- Ο λαός υποβλήθηκε σε τεράστιες θυσίες και είχαμε μέχρι το Δεκέμβριο του 2014 σημαντικά αποτελέσματα. Δυστυχώς λίγο πριν το τέλος της προσπάθειας, αναδείχθηκε το σχήμα ΣΥΡΙΖΑ / ΑΝΕΛ και η χώρα έχασε μέσα σε επτά μήνες ένα μεγάλο μέρος των όσων κατάφερε τα πέντε προηγούμενα χρόνια. Καθε εκλογική - πολιτική επιλογή έχει κόστος για τον τόπο και τους πολίτες.
5. Πέρα από την Κρίση, υπάρχει η αντίδραση της κοινωνίας στην Κρίση. Ειπώθηκαν πολλά για τις ευθύνες του «συμβατικού» πολιτικού κόσμου. Μήπως η βασική του ευθύνη έγκειται στην καλλιέργεια ενός κοινωνικού πνεύματος δεκτικού στον λαϊκισμό, την ευτέλεια, την ανωριμότητα, την απώλεια μέτρου και συναίσθησης θέσης;
- Συμφωνώ απολύτως. Και το ΠΑΣΟΚ της καλής εποχής έχει τις δικές του ευθύνες από την άποψη αυτή. Όμως όλη αυτή η αντίληψη καλλιεργήθηκε τα πέτρινα χρόνια 2010-2014 με την εύκολη, ακατάσχετη και ανεύθυνη αντιμνημονιακή δημαγωγία να θριαμβεύει, να νικά στις εκλογές του Ιανουαρίου, να κυβερνά και να προκαλεί τεράστια βλάβη. Τώρα λένε : ψηφίστε μας γιατί υπαναχώρησαμε και δεν ολοκληρώσαμε την καταστροφή ! Ψηφίστε μας με πρόγραμμα τελείως αντίθετο από αυτό του Ιανουαρίου ! Ψηφίστε μας γιατί είχαν δίκιο οι άλλοι !
6. Δύσκολα μπορούμε να αποδεχθούμε ότι σας ταιριάζει ο παροπλισμός ή τα ασφαλή μετόπισθεν. Εσείς μπορεί να μη σχεδιάζετε κάτι για το μέλλον αλλά το μέλλον τι μπορεί να σχεδιάζει για σας;
- Δεν έχω παροπλιστεί και δεν έχω κάνει ποτέ επιλογές προσωπικής ασφάλειας Αναλαμβάνω ευθύνες όχι μόνο ατομικές αλλά και συλλογικές που δεν μου αναλογούν ατομικά. Μπορώ όμως να υπάρχω και χωρίς θεσμικές ιδιότητες. Ανήκω στην κατηγορία των πολιτικών που έχουν επάγγελμα. Που προέρχονται από την κοινωνία. Είμαι πάντοτε στην υπηρεσία της Πατρίδας. Ο λαός κρίνει όμως δημοκρατικά ποιους επιλέγει, ποιους έχει κάθε φορά ανάγκη και ποιους αξιοποιεί. Οι επιλογές του είναι απολύτως σεβαστές. Δεν χρειάζεται να είναι ούτε δίκαιες, ούτε αξιοκρατικές. Αρκεί να είναι τελικά επωφελείς για αυτόν και το έθνος. Αυτό όμως κρίνεται συνήθως εκ των υστέρων και με καθυστέρηση. Έτσι γράφεται η ιστορία.
