- Άρθρο στην Ελευθεροτυπία| Το δένδρο και το δάσος
-
Remote resource http://ws1.enternet.gr/~evenizelos/images/stories/redsq.gif is not readable
20 Νοεμβρίου 2000
[Για την αναθεώρηση του άρθρου 24 του Συντάγματος]
Tην περίοδο αυτή βρίσκονται υπό αναθεώρηση 114 συνταγματικές διατάξεις που αφορούν το σύνολο, σχεδόν, της συνταγματικής ύλης: από τους αντιρρησίες συνείδησης και τα όρια της προφυλάκισης μέχρι τη διάκριση των διαφορών σε ιδιωτικές και διοικητικές και από την ισχύ των συνταγματικών δικαιωμάτων στις σχέσεις μεταξύ ιδιωτών μέχρι τη συνταγματική προστασία των δωρεών και των διαθηκών.
- Άρθρο στα ΝΕΑ | Αναθεώρηση και Αυτοδιοίκηση
-
26 Οκτωβρίου 2000
Η τοπική αυτοδιοίκηση έχει το θεσμικό πλεονέκτημα να είναι αφενός μεν πεδίο άσκησης της λαϊκής κυριαρχίας και ο χώρος όπου ασκείται στην πράξη το δικαίωμα πολιτικής συμμετοχής των δημοτών-πολιτών, αφετέρου δε μια από τις πιο κρίσιμες πλέον όψεις της κρατικής εξουσίας που έρχεται σε άμεση επαφή με τους δημότες-πολίτες, οι οποίοι είναι όμως και διοικούμενοι. Διαμορφώνεται έτσι το διπλό πρόσωπο της τοπικής αυτοδιοίκησης που είναι ταυτοχρόνως θεσμός πολιτικής συμμετοχής σε τοπική κλίμακα και μηχανισμός άσκησης πίεσης προς την κεντρική εξουσία αλλά και ισχυρή εκδοχή της ίδιας της κρατικής εξουσίας όπως την αντιλαμβάνεται ο πολίτης.
- Άρθρο στα ΝΕΑ | Αναθεώρηση και Δικαιοσύνη
-
25 Οκτωβρίου 2000
Στις σύγχρονες δημοκρατίες το μείζον ίσως θεσμικό και πολιτικό πρόβλημα είναι η λειτουργία της δικαιοσύνης και η σχέση μεταξύ πολιτικών και δικαστικών οργάνων του κράτους. Ο δικαστής εκδίδει τις αποφάσεις του στο όνομα του ελληνικού λαού και διεκδικεί έτσι τη δημοκρατική τους νομιμοποίηση, το θεμέλιο όμως της δικαστικής εξουσίας είναι ο δικαιοκρατικός χαρακτήρας του πολιτεύματός μας που αποκτά πρακτική σημασία όταν περιορίζει τις δυνατότητες των δημοκρατικά νομιμοποιημένων, δηλαδή των πολιτικών, οργάνων του κράτους.
- Άρθρο στα ΝΕΑ | Αναθεώρηση και Περιβάλλον
-
13 Οκτωβρίου 2000
Το άρθρο 24 για την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, τον χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό, με ειδικότερες αναφορές στην προστασία των δασών, των μνημείων και των παραδοσιακών περιοχών και στοιχείων, θεωρήθηκε και είναι μία από τις πιο μεγάλες καινοτομίες του Συντάγματος του 1975. Με το άρθρο 24 προστέθηκε στην ελληνική συνταγματική τάξη μία νέα διάσταση• αυτή του οικολογικού συντάγματος. Άλλωστε, η κατάρτιση και η θέση σε ισχύ του μεταπολιτευτικού καταστατικού χάρτη της χώρας συνέπεσε με την ωρίμανση της συζήτησης για την ανάγκη ενός ολοκληρωμένου νομικού συστήματος προστασίας του περιβάλλοντος σε διεθνές, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, άρα με διατάξεις αφενός μεν διεθνών συμβάσεων, αφετέρου δε των εθνικών συνταγμάτων.
- Άρθρο στα ΝΕΑ | Αναθεώρηση και Διαφάνεια
-
12 Οκτωβρίου 2000
Η διαφάνεια είναι συνυφασμένη με την ίδια την έννοια και τη λειτουργία της δημοκρατίας. Το γεγονός πως, όπως και σε πολλές άλλες περιόδους, γίνεται και πάλι έντονη συζήτηση, διεθνώς, για την ανάγκη να υπάρχουν πρόσθετε εγγυήσεις διαφάνειας είναι μία πολύ ισχυρή ένδειξη της κρίσης των θεσμών της σύγχρονης αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Η θέσπιση συνεπώς και η λειτουργία εγγυήσεων διαφάνειας είναι βασική προϋπόθεση για την υπεράσπιση της πολιτικής και άρα για την υπεράσπιση της ίδιας της δημοκρατίας απέναντι σε ποικίλες πιέσεις που προέρχονται από θύλακες εξουσίας - οικονομικής, κοινωνικής, επικοινωνιακής ή ακόμα και τεχνολογικής ή επιστημονικής - οι οποίοι βρίσκονται εκτός πολιτικού, δηλαδή εκτός δημοκρατικού ελέγχου.
- Άρθρο στα ΝΕΑ | Aναθεώρηση και πολιτικό σύστημα
-
11 Οκτωβρίου 2000
Η κρίση της πολιτικής, τόσο ως κρίση κοινωνικής αντιπροσωπευτικότητας των πολιτικών θεσμών όσο και ως κρίση αξιοπιστίας του πολιτικού λόγου, είναι ένα συνολικό και οξύ πρόβλημα που δεν λύνεται με τις αναθεωρήσεις των συνταγμάτων ούτε με τις βελτιώσεις της κοινής νομοθεσίας. Είναι όμως σημαντικό να διαμορφώνονται κάθε φορά οι καλύτερες δυνατές θεσμικές προϋποθέσεις ως όρος όχι επαρκής αλλά σίγουρα αναγκαίος για τον εκσυγχρονισμό και την ανόρθωση (για να χρησιμοποιήσω έναν όρο του Ελευθερίου Βενιζέλου) του πολιτικού συστήματος.
- Άρθρο στα ΝΕΑ | Αναθεώρηση και Δημόσιοι Υπάλληλοι
-
4 Οκτωβρίου 2000
Οι δημόσιοι υπάλληλοι - αλλά σε πολλά σημεία και οι υπάλληλοι του ευρύτερου δημόσιου τομέα - είναι μία μεγάλη κατηγορία πολιτών για την οποία η υπό εξέλιξη αναθεώρηση του Συντάγματος έχει ιδιαίτερη πρακτική σημασία. Η επικέντρωση της προσοχής σε θέματα όπως η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας ή οι εγγυήσεις διαφάνειας δεν επέτρεψαν να αναδειχθούν ως τώρα οι τομές που επιφέρει η συζητούμενη αναθεώρηση του Συντάγματος στο νομικό καθεστώς των δημοσίων υπαλλήλων.
- Άρθρο στα ΝΕΑ | Αναθεώρηση και Κοινωνικό κράτος
-
3 Οκτωβρίου 2000
Στη χώρα μας πολλά πράγματα θεωρούνται αυτονόητα χωρίς αυτό να συμβαίνει σε διεθνές ή ευρωπαϊκό επίπεδο. Ένα - δυστυχώς - από αυτά είναι και η εμμονή στην αρχή του κοινωνικού κράτους. Η χρονίζουσα δημοσιονομική κρίση του κοινωνικού κράτους και η βαθιά ιδεολογική αμφισβήτηση του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου λόγω της κατίσχυσης των νεοφιλελεύθερων αντιλήψεων (ακόμα και σε πολιτικούς χώρους που ήταν παραδοσιακοί αντίπαλοί του) δεν μπόρεσε να μεταβάλει - στη χώρα μας - τις αντιλήψεις ως προς την συνταγματική κατοχύρωση του κοινωνικού κράτους.
- Άρθρο στα ΝΕΑ | Αναθεώρηση και τα Δικαιώματα του Πολίτη
-
2 Οκτωβρίου 2000
Το Σύνταγμα του 1975 συμπυκνώνει και εκφράζει τις αντιλήψεις και το κλίμα της μεταπολίτευσης ιδίως στις διατάξεις του περί συνταγματικών δικαιωμάτων που δεν τροποποιήθηκαν με την αναθεώρηση του 1986. Το Σύνταγμα του 1975 ναι μεν ψηφίσθηκε τελικά από μόνη την (συντηρητική) πλειοψηφία της λεγόμενης Ε' Αναθεωρητικής Βουλής, στην διαμόρφωσή του όμως και ιδίως στην κατάστρωση των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων οι θέσεις τής τότε αντιπολίτευσης και οι δικαιοκρατικές ευαισθησίες της εποχής εκείνης ως αντίδραση στην εμπειρία της δικτατορίας αλλά και της μακράς μετεμφυλιακής περιόδου, άσκησαν καθοριστική επίδραση.
Το ισχύον συνεπώς Σύνταγμα της χώρας είναι ένα Σύνταγμα που κατοχυρώνει και προστατεύει σε ικανοποιητικό βαθμό τα ατομικά δικαιώματα αλλά και τα δικαιώματα ομαδικής δράσης διαμορφώνοντας ένα επαρκές συνταγματικό πλαίσιο κράτους δικαίου. Η νομική, ιδεολογική και πολιτική σημασία του Συντάγματος αναδεικνύεται, βέβαια, όταν πρέπει να ανακοπεί και να περιορισθεί ο κοινός νομοθέτης που παραβιάζει ευθέως ή εκ του πλαγίου τα ατομικά δικαιώματα. Στην περίπτωση αυτή το αντίβαρο είναι ο επιστημονικός λόγος, η κοινωνική ευαισθησία και η δικαστική εξουσία μέσα από τους μηχανισμούς του δικαστικού ελέγχου της συνταγματικότητας των νόμων ή του (απευθείας) ελέγχου της συνταγματικότητας διοικητικών πράξεων. Η δικαστική όμως εξουσία λειτουργεί - δυστυχώς - και αντίστροφα, όταν καλούμενη να εφαρμόσει το Σύνταγμα διαμορφώνει πρακτικές που παραβιάζουν συνταγματικά δικαιώματα και μάλιστα αυτά που συγκροτούν τον πυρήνα της προσωπικής ασφάλειας.
- Άρθρο στα ΝΕΑ | Αριστόβουλος Μάνεσης: ο ακαδημαϊκός, ο συνταγματολόγος, ο ενεργός πολίτης
-
6 Αυγούστου 2000
[Ο διάλογος μαζί του μένει πάντα ανοικτός ]Στην κοινή συνείδηση των ελλήνων πολιτών ο Αριστόβουλος Μάνεσης είχε καθιερωθεί ήδη πριν από τη δικτατορία ως μία εμβληματική μορφή ταυτισμένη με το συνταγματικό δίκαιο ως «τεχνική της πολιτικής ελευθερίας». Η αντιφατική και κολοβή συνταγματική «νομιμότητα» του μετεμφυλιακού κράτους τον έφερε από νωρίς επιστημονικά αντιμέτωπο με οριακά προβλήματα του συνταγματικού δικαίου όπως το δίκαιο της ανάγκης ή τα δικαιώματα των εκτοπισμένων.