
6 Φεβρουαρίου 2025
Ευάγγελος Βενιζέλος
Η επικαιρότητα της πολιτικής θεολογίας και της συνταγματικής ηθικής*
Για να κάνω πιο ελκυστική την τελευταία φάση αυτής της συζήτησης θα αρχίσω με περιγραφές. Αναφέρθηκαν ήδη όσα μνημονεύονται στο βιβλίο για την εξόδιο ακολουθία της βασίλισσας Ελισάβετ, πριν από περίπου δύο χρόνια. Στη συνέχεια το διεθνές τηλεοπτικό κοινό παρακολούθησε την επίσημη στέψη και ενθρόνιση του βασιλιά Κάρολου. Είδαμε τις δύο κατεξοχήν μεσαιωνικές τελετές που διατηρούνται στην πολιτειακή πραγματικότητα της σημερινής Ευρώπης με ισχυρή την ανάμνηση και της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Είδαμε λοιπόν να διαχωρίζεται το «διπλό σώμα» της βασίλισσας, να κηδεύεται, το corpus naturalis, το φθαρτό και νεκρό και όταν απεκδύεται από τα σύμβολα της μοναρχίας, τα σύμβολα αυτά παραδίδονται στον πρωθιερέα του βασιλικού παρεκκλησίου, άρα παραδίδονται στα χέρια της Εκκλησίας της Αγγλίας ώστε να παραδοθούν στον νέο βασιλιά το corpus naturalis του οποίου πρέπει δια των συμβόλων της μοναρχίας να «διπλασιαστεί» αποκτώντας και τη διάσταση του corpus mysticum.
Όταν κατεβαίνει το φέρετρο στην κρύπτη, ακούγεται ο ήχος της γκάιντας από τον μοναχικό οργανοπαίκτη που αποχωρεί και στη θέση που ήταν το φέρετρο στέκεται ο Κάρολος ως νέος Βασιλιάς, δίνοντας ένα άλλο corpus naturalis, στο corpus mysticum της βασιλείας, της μοναρχίας, που είναι η προσωποποίηση του κράτους. Ο κάθε αρχηγός κράτους, ακόμη και ο αιρετός, ακόμη και αυτός που έχει ελάχιστες αρμοδιότητες, προσωποποιεί, ενσωματώνει αυτό το corpus mysticum που μας παραπέμπει στην ευχαριστιακή θεολογία, διά της οποίας προσεγγίζουμε το νομικό πρόσωπο του κράτους, το οποίο από ένα σημείο και μετά αποκτά και χαρακτηριστικά δημοκρατικά μέσα από την ανάπτυξη του κοινοβουλευτισμού, ο οποίος εμπνέεται υποδορίως από το συνοδικό σύστημα διοίκησης της Εκκλησίας.

28.1.2025
Ευάγγελος Βενιζέλος
Δημοκρατική διακυβέρνηση και Ένοπλες Δυνάμεις στην εποχή της επιστροφής της γεωπολιτικής
και του ‘Μεγάλου Πολέμου’ *
Α. Το θέμα της εισαγωγικής ομιλίας, όπως το έχουν προσδιορίσει οι οργανωτές, είναι γενικό, φιλόδοξο και αμφίσημο βεβαίως. «Δημοκρατική διακυβέρνηση και ένοπλες δυνάμεις στην εποχή της επιστροφής της γεωπολιτικής», καθόλου αθώος όρος. Για επιστροφή της γεωπολιτικής μιλούσαμε ξανά στην αρχή της δεκαετίας του ’90, μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού, όταν το έργο που παιζόταν μπροστά μας ήταν αφενός μεν η διάλυση της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, αφετέρου δε η διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας και όλοι μιλούσαν για την επιστροφή της γεωπολιτικής εννοώντας ότι επιστρέφουμε στα γεωγραφικά και ιστορικά δεδομένα των παραμονών του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, μετά από έναν πάρα πολύ μακρύ ιστορικό κύκλο που είχε διαγραφεί.
Άρα όταν μιλάμε για την εποχή της επιστροφής της γεωπολιτικής σήμερα, εννοούμε προφανώς την εποχή της ρευστοποίησης των μεγάλων ερμηνευτικών σχημάτων στις διεθνείς σχέσεις. Δεν ξέρουμε ποιο είναι το πλαίσιο αναφοράς, δεν ξέρουμε αν ισχύει το μοντέλο της μονοπολικής οργάνωσης της διεθνούς κοινότητας, εάν έχουμε περάσει σε έναν πολυπολικό κόσμο, εάν το μοντέλο είναι το λεγόμενο μονο-πολυπολικό. Έχουμε μία γενικευμένη αβεβαιότητα που επιτείνεται και από το γεγονός ότι η Δύση την περίοδο αυτή και ιδίως μετά την ημέρα της ορκωμοσίας του νέου Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, αναζητά τον εαυτό της, τη στρατηγική της ταυτότητα, την υπόστασή της, ενδεχομένως σε αντίθεση με τον ηγέτη της, ή πάντως είναι αδιευκρίνιστη η σχέση μεταξύ της Δύσης ως ιστορικής οντότητας και του εκ των πραγμάτων ηγέτη της.

27 Ιανουαρίου 2025
Εισαγωγή Ευάγγελου Βενιζέλου στην εκδήλωση με θέμα, "Η πολυεπίπεδη προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η επίμονη σημασία του εθνικού Συντάγματος" με την ευκαιρία της έκδοσης του συλλογικού έργου ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ - ΚΑΤ’ ΑΡΘΡΟ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΜΟΣ Ι, Άρθρα 1 – 25 (εκδόσεις Σάκκουλα) στο Αμφιθέατρο του Μεγάρου «Θ. Καρατζάς» της Εθνικής Τράπεζας*
Κυρία Πρόεδρε της Ελληνικής Δημοκρατίας,
σας ευχαριστούμε πάρα πολύ για την παρουσία σας, η οποία τιμά ιδιαιτέρως τον εκδοτικό οίκο Σάκκουλα, την ομάδα που εκδίδει και επιμελείται τον τόμο αυτό, και τους 40 συγγραφείς. Η παρουσία σας εδώ είναι παρουσία όχι μόνο της αρχηγού του κράτους αλλά και μίας ομοτέχνου η οποία έχει τιμήσει την επιστήμη του δημοσίου δικαίου από τη θέση της Προέδρου του ΣτΕ, της πρώτης γυναίκας Προέδρου, και πραγματικά ευχαριστούμε θερμότατα γιατί είστε παρούσα στον τόμο, καθώς πολλές αποφάσεις που έχετε εισηγηθεί διαμορφώνοντας τη νομολογία βρίσκουν τη θέση τους στην ερμηνεία των επιμέρους άρθρων.