Πέμπτη, 30 Μαΐου 2019

Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στην παρουσίαση του βιβλίου Κώστα Κωστή «Ο Πλούτος της Ελλάδας», εκδ. ΠΑΤΑΚΗ 

Ευχαριστώ και εγώ για την πρόσκληση, τον αγαπητό Κώστα Κωστή, φυσικά τις εκδόσεις Πατάκη, την Άννα Πατάκη, τον φιλόξενο αυτό χώρο και εσάς που έχετε την υπομονή να μας ακούτε.

Είχα το πλεονέκτημα πριν από λίγες μέρες να παρακολουθήσω τον Κώστα Κωστή στην ετήσια διάλεξη του ΕΛΙΑΜΕΠ, όπου παρουσίασε, όχι τη σύνοψη του βιβλίου, αλλά τις απόψεις του για το μέλλον της χώρας, απόψεις όμως βασισμένες στα ευρήματα της μακροχρόνιας έρευνάς του που σε πολύ μεγάλο βαθμό κωδικοποιούνται στο βιβλίο αυτό. Άρα, νομίζω ότι έχω αντιληφθεί εξ αυτής της συμπτώσεως τι ακριβώς συμβαίνει με το βιβλίο αυτό, ποιο είναι το θεμελιώδες «τέχνασμα» του βιβλίου.

Πιστεύω ότι υπάρχει ένα βιβλίο το οποίο έχει γραφτεί ως προϊόν πολυετούς διδασκαλίας και έρευνας, που είναι ένα απόσταγμα αυτών που έχει ερευνήσει και διδάξει ο Κώστας Κωστής, το οποίο λειτουργεί ως προϋπόθεση, αλλά και ως «πρόσχημα» σε μεγάλο βαθμό, προκειμένου να διατυπώσει με πολύ μεγάλο θάρρος και ευθύτητα την πολιτική του άποψη για το πού πορεύεται και πώς η χώρα, για το αν η χώρα έχει μέλλον, στην πραγματικότητα. Και το κήρυγμά του αυτό, η παρέμβασή του η πολιτική είναι μια παρέμβαση βαθιά απαισιόδοξη, η οποία νομίζω ότι πρέπει να ληφθεί πάρα πολύ σοβαρά υπόψιν από τους σχεδιαστές και εφαρμοστές της πολιτικής-μεταξύ των οποίων περιλαμβάνομαι και εγώ. Αυτό που λέει ο Κώστας Κωστής, εν τέλει και κατά βάθος, είναι ότι υπάρχουν τόσο μεγάλα και δύσχρηστα διαρθρωτικά προβλήματα που το μέλλον της χώρας για τις επόμενες δεκαετίες προοιωνίζεται επισφαλές και επικίνδυνο. Και αυτό είναι το βασικό ζήτημα που ανοίγει το βιβλίο αυτό.

Περισσότερα...

Τρίτη 7 Μαΐου 2019

Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην παρουσίαση του βιβλίου του Σταύρου Τσακυράκη «Δικαιοσύνη: Η ουσία της Πολιτικής» (Εκδ. Μεταίχμιο)*

Θα θέσω το δάκτυλο εις τον τύπον των ήλων.

Επειδή η επιτομή των κειμένων του Σταύρου, που παρουσιάζουμε, έχει τον τίτλο «Δικαιοσύνη, η ουσία της πολιτικής», το ερώτημά μου είναι αν υπάρχει δικαιοσύνη στο θάνατο. Αν αντέχουν οι έννοιες αυτές προ του φαινομένου του θανάτου. Γιατί ο θάνατος - και ο Σταύρος είναι ένα παράδειγμα βεβαίως , οικείο, άμεσο, γι΄ αυτόν συγκεντρωθήκαμε σήμερα εδώ- ο θάνατος λοιπόν βασίζεται σε κραυγαλέες αδικίες και ανισότητες. Δεν μπορούν να προβληθούν ισχυρισμοί περί δικαιοσύνης και δεν υπάρχει δυνατότητα δικαστικής προσφυγής. Ενώπιον του θανάτου σχετικοποιούνται όλες οι φιλοσοφικές, επιστημολογικές και μεθοδολογικές εκδοχές, είτε είσαι οπαδός του νομικού θετικισμού είτε είσαι οπαδός της ηθικής ερμηνείας δηλαδή μιας φυσικοδικαϊκής αντίληψης, το αποτέλεσμα είναι δυστυχώς το ίδιο.

Περισσότερα...

Πέμπτη 18 Απριλίου 2019

Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην παρουσίαση του βιβλίου του Μιλτιάδη Παπαϊωάννου «Η περιπέτεια της Δικαιοσύνης» (εκδ. Λιβάνη) που πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μουσικής

Ο Μιλτιάδης Παπαϊωάννου είναι μια εμβληματική φυσιογνωμία και στο πεδίο της πολιτικής αλλά και στο πεδίο της δικαιοσύνης. Όπως ακούσαμε, έχει μια βαθιά βιωματική σχέση με αυτό που λέγεται δικαιοσύνη και γενικότερα κράτος δικαίου. Μια παιδιόθεν οικογενειακή σχέση. Έχει συνεπώς ένα γνήσιο και ακατάβλητο ενδιαφέρον για οτιδήποτε σχετίζεται με τη δικαιοσύνη, με την ποιότητα και την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης.

Είχε την τύχη να θητεύσει δυο φορές ως υπουργός δικαιοσύνης και να έχει μια μακρά και εξαιρετικά γόνιμη θητεία στο υπουργείο αυτό, το οποίο εξοπλισμένο με εκ του Συντάγματος αρμοδιότητες λειτουργεί ως εγγυητής της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης ή έτσι οφείλει να λειτουργεί. Ως υπουργός Δικαιοσύνης σε περιόδους ιδιαίτερα κρίσιμες ανέλαβε πολύ σημαντικές νομοθετικές πρωτοβουλίες. Υπηρέτησε και σε άλλες κυβερνητικές κυβερνητικές θέσεις από τις οποίες είχε τη δυνατότητα να παρακολουθήσει κρίσιμες πτυχές της δικαιοδοτικής διαδικασίας σε διάφορες φάσεις της σύγχρονης Ιστορίας του τόπου. Προήδρευσε της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας που είναι το κρίσιμο κοινοβουλευτικό όργανο για θέματα δικαιοσύνης, κυρίως όμως είχε συμμετοχή ενεργό και πρωταγωνιστική σε μεγάλες στιγμές της πολιτικής και δικαιοδοτικής Ιστορίας του τόπου τα τελευταία περίπου 35 χρόνια. Θα αναφέρω δυο τέτοιες στιγμές.

Περισσότερα...

Παρασκευή 5 Απριλίου 2019

Ομιλία Ευ. Βενιζέλου στην εκδήλωση με την ευκαιρία της έκδοσης των επτά πρώτων τομιδίων του έργου του Θ. Διαμαντόπουλου, «10 και μια δεκαετίες πολιτικών διαιρέσεων: Οι διαιρετικές τομές στην Ελλάδα την περίοδο 1910-2017», εκδ. ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ (4.4.2019)

Θα μιλήσουμε τώρα για τον ιστορικό χρόνο.

Εδώ μετράμε με βάση το υπόδειγμα του Θανάση Διαμαντόπουλου από αιώνα κι πάνω. Διότι όλες οι δεκαετίες αυτές είναι ο 20ος αιώνας και το πρώτο τέταρτο του 21ου αιώνα, και πίσω από αυτά, κρύβεται το πολύ μεγάλο ιστορικό βάρος του 19ου αιώνα, που τον έχουμε ξεχάσει στην μέχρι τώρα συζήτησή μας.

Αρχίζω λοιπόν κι εγώ από τον Θανάση Διαμαντόπουλο. Δεν είναι εύκολο να βρεις μια τέτοια σύνθετη προσωπικότητα όπως ο Θανάσης, ένας ολοκληρωμένος, ώριμος βεβαίως, καταξιωμένος πολιτικός επιστήμονας, με στέρεη νομική παιδεία, με μεγάλη ευρύτητα γνώσεων, με μια πανοπτική ικανότητα, που ασχολείται και με την Ιστορία. Γνωρίζει πάρα πολύ καλά την ιστορία των γεγονότων και είναι σε θέση να συνθέσει την ιστορία των καταστάσεων, να ξεφύγει από τη γεγονοτολογική προσέγγιση και να μας παρουσιάσει μια μεγάλη σύνθεση.

Περισσότερα...

Δευτέρα 4 Φεβρουαρίου 2019

Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην παρουσίαση του βιβλίου των Ευάνθη Χατζηβασιλείου και Σπύρο Βλαχόπουλο, «Διλήμματα της ελληνικής συνταγματικής ιστορίας» (εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ)

H πολύ τρυφερή παρουσίαση που έκανε ο Νίκος Αλιβιζάτος αναφερόμενος στους συγγραφείς του βιβλίου με απαλλάσσει από το καθήκον να αναφερθώ στα πρόσωπα, αν και θα ήθελα να πω δυο λόγια. Τον Σπύρο Βλαχόπουλο τον γνώρισα ώριμο επιστήμονα, συνάδελφο και τον παρακολουθώ με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και θαυμασμό. Τον Ευάνθη Χατζηβασιλείου τον ξέρω από πρωτοετή φοιτητή. Τον είχα φοιτητή στη Νομική Σχολή Θεσσαλονίκης. Τον έχω παρακολουθήσει στη διαδρομή του, τον καμαρώνω και χαίρομαι γιατί διατηρεί ισχυρό και ενεργό τον νομικό εαυτό του παρότι είναι ιστορικός, καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Νομίζω ότι αντιλαμβάνονται και οι ομότεχνοι του πόσο μεγάλο πλεονέκτημα είναι η νομική γνώση όταν διαχειρίζεται κανείς θέματα πολιτικής και διπλωματικής ιστορίας.

Περισσότερα...

Αθήνα, 20 Δεκεμβρίου 2018

Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην παρουσίαση του νέου του βιβλίου

«Η Δημοκρατία μεταξύ συγκυρίας και Ιστορίας Προσδοκίες και κίνδυνοι από την αναθεώρηση του Συντάγματος» (εκδ. ΠΑΤΑΚΗ)*

Ευχαριστώ όλες και όλους σας για την παρουσία σας εδώ. Θέλω και εγώ να μνημονεύσω ιδιαιτέρως τους πρώην πρωθυπουργούς, τον Αντώνη Σαμαρά, τον Παναγιώτη Πικραμένο. Θέλω να μνημονεύσω τους πρώην Προέδρους του Συμβουλίου της Επικρατείας και πρώην Αντιπροέδρους που μας τιμούν με την παρουσία τους, τους είμαι βαθύτατα υπόχρεος και ελπίζω, με έναν μεταφυσικό τρόπο, ότι θα ήθελαν να είναι παρόντες εδώ και μη ζώντες τώρα Πρόεδροι που διηύθυναν το δικαστήριο. Θα αναφέρω αυτούς επί των ημερών των οποίων άσκησα ενεργό δικηγορία, ο Θεμιστοκλής Κουρουσόπουλος, ο Βάσσος Ρώτης, ο Βασίλης Μποτόπουλος. Θέλω επίσης να μνημονεύσω την παρουσία της πρώην Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου, της κ. Ευτέρπης Κοτζαμάνη, και να ευχαριστήσω θερμά όλους τους συναδέλφους μου στη Βουλή, τους συναδέλφους μου στην ακαδημαϊκή κοινότητα. Ο Παρασκευάς Αυγερινός νομίζω ότι είναι το πρόσωπο που συμβολίζει το χώρο της δημοκρατικής παράταξης και ο Γιάννης Βαρβιτσιώτης το χώρο, θα λέγαμε, της συντηρητικής παράταξης, αν και ο ίδιος έχει μετακινηθεί προς πολύ προοδευτικότερες θέσεις και θέλω να πιστεύω ότι θυμάται με συμπάθεια και φιλία τη συνύπαρξή μας, επί σειρά ετών, ως γενικών εισηγητών για την αναθεώρηση του 2001, αυτός εκ μέρους της τότε αντιπολίτευσης και εγώ εκ μέρους της πλειοψηφίας. Αλλά είναι κοινή η προσπάθεια που κάναμε και συναινετικό, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, το αποτέλεσμα.

Περισσότερα...

Δεκέμβριος 2018

Ευάγγελος Βενιζέλος

Το πρόβλημα είναι πολύ μεγαλύτερο από τον λαϊκισμό:

είναι πρόβλημα δημοκρατίας *

"Πρέπει να υπάρχει ένα αυθόρμητο μέτωπο προστασίας του μέλλοντος του τόπου και των παιδιών μας, αυτό δεν είναι ούτε απλώς αντιπολιτευόμενο ούτε απλώς αντιλαϊκιστικό. Είναι το μεγάλο μέτωπο της εθνικής και δημοκρατικής επαγρύπνησης. "

Υπάρχουν πολλές κρίσιμες αποχρώσεις κάτω από τη γενική έννοια του λαϊκισμού. Υπάρχει όμως πρωτίστως πρόβλημα δημοκρατίας. Η δημοκρατία, εννοώντας τη δυτική δημοκρατία, δηλαδή τη φιλελεύθερη δημοκρατία, ήταν ταυτισμένη για μία πολύ μεγάλη περίοδο –ας πάρουμε την πιο πρόσφατη περίοδο, τη μεταπολεμική από το 1945 και μετά– με την ανάπτυξη, την πρόοδο, την ανταγωνιστικότητα, τα μεγάλα τεχνολογικά επιτεύγματα. Δεν υπήρχαν ανεπτυγμένες χώρες, με δυναμισμό καιπροοπτική που δεν ήταν δημοκρατίες. Τώρα πια υπάρχουν αυταρχικά καθεστώτα με τεράστιες οικονομικές δυνατότητες. Υπάρχουν αυταρχικά καθεστώτα που έχουν διδαχθεί από το ιστορικό πάθημα της Σοβιετικής Ένωσης και έχουν μεγάλα επιτεύγματα, οικονομικά και αναπτυξιακά, ενώ είναι αυταρχικά καθεστώτα [Yascha Mounk and Roberto Stefan Foa, The End of the Democratic Century. Autocracy’s Global Ascendance, Foreign Affairs, May / June 2018]. Ταυτόχρονα υπάρχουν αναπτυγμένες δυτικές χώρες, ακόμη και κράτη μέλη της ΕΕ στα οποία εμφανίζεται το φαινόμενο της αυταρχικής και μη φιλελεύθερης δημοκρατίας, της illiberal democracy.

Περισσότερα...

Αθήνα, 3 Οκτωβρίου 2108

Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου στην παρουσίαση του βιβλίου του πρέσβη ε.τ. Αλ. Μαλλιά, "Ελλάδα και Βόρεια Μακεδονία- Η Αυτοψία της Δύσκολης Συμφωνίας των Πρεσπών" (2/10/2018)

Το δημοψήφισμα στην πΓΔΜ

και οι επιπτώσεις του στην Συμφωνία των Πρεσπών

Έχω την τιμή να προλογίζω το βιβλίο του πρέσβη, κυρίου Αλέξανδρου Μαλλιά. Στο κείμενο του προλόγου περιλαμβάνονται συνοπτικά διατυπωμένοι οι έπαινοί μου για την προσωπικότητα, την υπηρεσιακή του διαδρομή και τις ευαισθησίες του, γιατί ο κ. Μαλλιάς, όχι μόνο ως επαγγελματίας αλλά πρωτίστως ως ενεργός πολίτης, έχει εύλογο ενδιαφέρον αλλά και ικανότητα να αναμετριέται με τα μεγάλα ανοιχτά εθνικά θέματα και να συμβάλλει με τα κείμενά του στην πραγμάτευση τους, στην κατανόησή τους. Να συμβάλλει στον αναστοχασμό που είναι απολύτως αναγκαίος γύρω από τα θέματα αυτά.

Δεν θα επαναλάβω αυτά που λέω στον πρόλογο, που αφορούν τη Συμφωνία καθεαυτή, τις νομικές και πολιτικές διαστάσεις ενός πολύ σημαντικού κειμένου, με το οποίο θα βρεθούμε και στο μέλλον αντιμέτωποι. Θα ξεκινήσω από τις τελευταίες εξελίξεις, τη συγκυρία, γιατί η εκδήλωση αυτή βεβαίως οργανώθηκε ως μία παρουσίαση βιβλίου, αλλά δύο ημέρες μετά το δημοψήφισμα και την έκβασή του είμαστε υποχρεωμένοι να αξιολογήσουμε αυτό το γεγονός.

Περισσότερα...

Αθήνα, 9 Ιουνίου 2018

[PDF]

Ευάγγελου Βενιζέλου

Σχέσεις εθνικού Συντάγματος, ΕΣΔΑ και ενωσιακού δικαίου ως προς την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων υπό συνθήκες οικονομικής κρίσης*

Είναι μεγάλη μου τιμή το γεγονός ότι η αγαπητή συνάδελφος και φίλη Τζούλια Ηλιοπούλου -Στράγγα μου ζήτησε να μετάσχω στην παρουσίαση αυτού του εμβληματικού και επιβλητικού έργου που μόλις κυκλοφόρησε με τίτλο «Γενική Θεωρία των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων» και υπότιτλο «Όψεις της πολυεπίπεδης προστασίας στον ευρωπαϊκό χώρο».

Μας συνδέουν πολλά με την συγγραφέα, ομότεχνο, φίλη, αμοιβαία εκτίμηση – θέλω να πιστεύω – αλλά και πολύ θερμά αισθήματα φιλίας. Συνειδητοποίησα τώρα, κατά τη διάρκεια του χαιρετισμού του αγαπητού Δημήτρη Παντερμανλή, ότι μας συνδέει και κάτι ακόμη που αφορά τον χώρο αυτό, το Μουσείο της Ακρόπολης. Έχω αφιερώσει ένα σημαντικό μέρος της υπουργικής μου διαδρομής στο να καταστεί εφικτή η ανέγερση του μουσείου αυτού και έτσι να πραγματοποιηθεί ένα όνειρο της Μελίνας που συνδεόταν εξαρχής στενά με το αίτημά μας για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα. Και η ύπαρξη του μουσείου αυτού είναι το πιο απτό, το εμπράγματο επιχείρημα για την ανάγκη της επιστροφής των λεγομένων μαρμάρων και την συνένωσή τους, εδώ, στον εκθεσιακό χώρο που αναδεικνύει τα κενά. Χαίρομαι πραγματικά γιατί η Τζούλια Ηλιοπούλου Στράγγα επί χρόνια προσφέρει τις υπηρεσίες της στο ίδρυμα αυτό ανεξαρτήτως της ειδικότερης νομικής μορφής του φορέα, και βέβαια θέλω να ευχαριστήσω με την ευκαιρία αυτή τον Δημήτρη Παντερμανλή για την αφοσίωσή του και το έργο του το οποίο έχει διεθνώς αναγνωριστεί.

Περισσότερα...

Θεσσαλονίκη, 5 Μαΐου 2018

Ευάγγελος Βενιζέλος

Η σύγκρουση εθνικής, θεσμικής και οικονομικής ολοκλήρωσης ως νήμα της σύγχρονης ελληνικής πολιτικής ιστορίας *

Καταρχάς καλησπέρα. Χαίρομαι πολύ που βρίσκομαι εδώ υπό την παρούσα σύνθεση. Δεν πρόκειται να αναλύσουμε όλη την ελληνική πολιτική Ιστορία, την Ιστορία του νέου ελληνικού κράτους μέσα σε λίγα λεπτά, υπό τις συνθήκες της έκθεσης βιβλίου.

Θα μιλήσω για τον Θανάση Διαμαντόπουλο, τον συγγραφέα που τιμάμε όλοι με την παρουσία μας, θέλω όμως να ξεκινήσω με μία παρατήρηση για τον Γιάννη Στεφανίδη, μαθητή μου στη νομική σχολή Θεσσαλονίκης ο οποίος ήταν από το πρώτο έτος των σπουδών του έτσι. Δηλαδή, μπορούσε να αποδομήσει τα πάντα προκειμένου να σε βάλει να σκεφτείς με πιο απαιτητικό τρόπο. Δεν είναι εύκολο να έχεις στο ακροατήριο σου τον Γιάννη Στεφανίδη ως φοιτητή, πολύ περισσότερο δεν είναι εύκολο να τον έχεις δίπλα σου ως συνομιλητή, γιατί αυτό που αξιώνει στην πραγματικότητα από τον συγγραφέα, αναγνωρίζοντας τις ικανότητές του, είναι να προσθέσει ένα τελικό τεύχος στο οποίο να κάνει αυτή τη συνολική αξιολόγηση της καμπύλης της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας.

Περισσότερα...