29 Σεπτεμβρίου 2009
Στ. Τσιτσόπουλος: Δεν ξέρουμε πόσο θα λάμψει ο ήλιος του ΠΑΣΟΚ τη Δευτέρα 5 Οκτώβρη αλλά σήμερα στη Θεσσαλονίκη Δευτέρα 28 Σεπτεμβρίου, περικυκλωμένοι από έναν πραγματικά θερμό ήλιο όπως το πολιτικό θερμόμετρο και έχοντας πίσω μας ένα κομμάτι της ιστορίας της πόλης και μπροστά μας κάποιες ερωτήσεις που ζητήθηκαν αν απαντηθούν από τον κ. Βενιζέλο προερχόμενες από το Διαδίκτυο, είμαι στην ευχάριστη θέση πάνω από όλα σαν πολίτης κ. Ευάγγελε Βενιζέλο, μετά σαν δημοσιογράφος, να σας θέσω μερικά ερωτήματα τα οποία εσείς τα ζητήσατε. Θέλω να πω ότι δείχνοντας τη πίστη σας στα νέα μέσα ζητήσατε μέσα από τον κόσμο του Διαδικτύου να εκτεθείτε, να ερωτηθείτε και να απαντήσετε.
Ευ. Βενιζέλος: Καταρχάς να σας ευχαριστήσω κ.Τσιτσόπουλε, γιατί δεχτήκατε να αναλάβετε αυτό το ρόλο του μεσολαβητή ανάμεσα στους πολίτες του Διαδικτύου που έθεσαν τα δικά τους ερωτήματα μετά από δική μου παράκληση και εμένα που πρέπει να απαντήσω.
Και θέλω πραγματικά να σας ευχαριστήσω, γιατί ο ρόλος του δημοσιογράφου στην περίπτωση αυτή είναι πάρα πολύ δύσκολος, γιατί είναι η φωνή συγκεκριμένων πολιτών που έχουν θέσει ερωτήματα, με ένα πολύ ευέλικτο μέσο όπως είναι το Διαδίκτυο.
Και επίσης να εκφράσω κι εγώ τη χαρά μου γιατί είμαστε εδώ κοντά στα τείχη, στα κατάλοιπα των τειχών της Θεσσαλονίκης και επίσης θέλω να ευχαριστήσω προκαταβολικά, πριν από ο,τιδήποτε άλλο, όλους εκείνους τους φίλους που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση μου και έστειλαν ερωτήσεις.
Φυσικά και εγώ αντιλαμβάνομαι τώρα τη δυσκολία του δικού σας ρόλου. Υπάρχουν και πολλά ατομικά θέματα, πολλά άκρως εξειδικευμένα θέματα που έχουν τεθεί. Θέλω να διαβεβαιώσω όλους τους φίλους μας πως τα έχω διαβάσει με προσοχή. Θα τα διερευνήσω όλα αυτά και την επομένη των εκλογών με πιο υπεύθυνο και συγκεκριμένο τρόπο θα πάρει ο καθένας μια προσωπική απάντηση, έστω με ένα e-mail ή με άλλον πρόσφορο τρόπο, εάν δεν καλύπτεται από αυτά που θα πω σήμερα. Γιατί φοβούμαι ότι μπορεί να μην προλάβω να δώσω απάντηση σε όλα τα ατομικά και απολύτως ειδικά ερωτήματα, γιατί πρέπει να προτιμήσουμε αυτά που ενδιαφέρουν μεγαλύτερες κατηγορίες πολιτών, ει δυνατόν όλους τους πολίτες. Στ. Τσιτσόπουλος: Ακριβώς. Την τελευταία βδομάδα ζητήσατε από το διαδικτυακό σας τόπο να σας υποβληθούν ερωτήσεις. Έγινε ένα φιλτράρισμα όχι με την έννοια των εύκολων απαντήσεων που πιθανότατα να έχετε να δώσετε, όσο με το ότι ο χρόνος δυστυχώς είναι πάρα πολύ περιορισμένος. Ζητώντας όμως να σας τεθούν ερωτήσεις μέσα από το Διαδίκτυο είναι σαν να δηλώνετε την πίστη σας στα νέα μέσα;
Ευ. Βενιζέλος: Προφανώς. Αυτή την έχω δηλώσει εδώ και πάρα πολύ καιρό. Άλλωστε , αυτό είναι κάτι το οποίο έχει επιβληθεί εκ των πραγμάτων. Δεν διαπραγματεύεται κανείς με την τεχνολογική εξέλιξη και δεν διαπραγματεύεται κανείς με την έκρηξη της επικοινωνίας και της πληροφορίας.
Υπάρχει ένα δημόσιο αγαθό, ένα οικουμενικό αγαθό, που είναι το δικαίωμα στην πληροφόρηση, το δικαίωμα πρόσβασης στον κόσμο της πληροφορίας, στην κοινωνία της πληροφορίας. Είναι και συνταγματικά κατοχυρωμένο στην Ελλάδα με την αναθεώρηση του 2001.
Είχα την τύχη να εισηγηθώ τη συνταγματική κατοχύρωση αυτού του δικαιώματος, το οποίο είναι και διεθνώς κατοχυρωμένο. Και είναι και αστείο να μιλάμε τώρα για οποιαδήποτε νομική κατοχύρωση γιατί υπάρχει η κατοχύρωση εκ των πραγμάτων μέσα από τις δυνατότητες της νέας τεχνολογίας, που κανείς δεν μπορεί να ανακόψει ή να ελέγξει. Στ. Τσιτσόπουλος: Και να αμφισβητήσει επίσης.
Ευ. Βενιζέλος: Ναι, προφανώς. Στ. Τσιτσόπουλος: Η πρώτη ερώτηση είναι από έναν οργανωμένο διαδικτυακό τόπο, από το kafeneio-blogspot.com: « Γνωρίζουμε ότι ασχολείστε με το Διαδίκτυο, έχετε μάλιστα προσωπική ιστοσελίδα και blog. Ποια νομίζετε ότι θα είναι η εξέλιξη της διαδικτυακής ενημέρωσης και η ανταλλαγή απόψεων μέσα από τα blogs και ποια είναι η γνώμη σας για την ανωνυμία ή μη των bloggers.» Εδώ ερχόμαστε σε ένα καίριο ζήτημα, το θέμα της κουκούλας. Είτε στη κουκούλα που συντάραξε την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη με τα επεισόδια του Δεκεμβρίου είτε στην ανώνυμη κουκούλα μέσα από το Διαδίκτυο. Εδώ θα ήθελα να συμπληρώσω την ερώτηση. Ενώ η κίτρινη δημοσιογραφία τιμωρείται από τα αρμόδια όργανα, ο κιτρινισμός του Διαδικτύου στην παρούσα φάση και στιγμή, η κουκουλοφορία μέσα στο Διαδίκτυο είναι ανεεξέλεγκτα.
Ευ. Βενιζέλος: Κοιτάξτε, εγώ ασχολούμαι με το Διαδίκτυο εδώ και πάρα πολύ καρό. Ήμουν ο ίδιος blogger ενεργός. Από ένα σημείο και μετά βέβαια, όσο πλησιάζουμε στην προεκλογική περίοδο, είναι πολύ δύσκολο να απαντά κανείς ελεύθερα και απροκατάληπτα και το λέω με όλη την ειλικρίνεια που διαθέτω, γιατί πρέπει να υπηρετήσουμε συλλογικούς σκοπούς, τους στόχους του ΠΑΣΟΚ στην προκειμένη περίπτωση. Εν πάση περιπτώσει προσπαθώ με πολύ μεγάλη ψυχραιμία και διεισδυτικότητα, στο μέτρο του δυνατού, να βλέπω τις εξελίξεις.
Ειδικά στην Ελλάδα, φοβούμαι ότι έναν χώρο ελεύθερης έκφρασης των πολιτών, ένα χώρο δημοσιογραφίας των πολιτών, έχουν αποπειραθεί και αποπειρώνται και τώρα να τον καταλάβουν επαγγελματίες δημοσιογράφοι, όχι πάντα της καλύτερης ποιότητας. Το Διαδίκτυο είναι μια εξαιρετική πλατφόρμα, είναι ένα μεγάλο δικαίωμα, ένα φόρουμ, το οποίο ανήκει στους πολίτες. Δεν ανήκει στους επαγγελματίες της πληροφόρησης ή της παραπληροφόρησης.
Μπορεί και αυτοί να εκφράζονται. Υπάρχουν επαγγελματικά, δημοσιογραφικά sites, υπάρχουν ηλεκτρονικές εφημερίδες. Υπάρχουν οργανωμένα blogs, τα οποία λειτουργούν εμπορικά, με διαφημίσεις, με φιλοδοξίες επιρροής σε μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης. Αυτό συμβαίνει και διεθνώς. Όμως από το σημείο αυτό μέχρι του σημείου στη δημόσια συζήτηση μέσα στην blogόσφαιρα να κυριαρχεί μόνον μια συγκεκριμένη εκδοχή, όχι η καλύτερη, της δημοσιογραφίας, η απόσταση είναι πάρα πολύ μεγάλη.
Και βλέπετε και τα θέματα τώρα της ανωνυμίας, της ποινικής ευθύνης, της αστικής ευθύνης, δεν τα θέτει το κράτος ή ο απλός πολίτης που σερφάρει στο Διαδίκτυο. Τα θέτουν συγκρουόμενες εκδοχές μιας δημοσιογραφίας μέσα στο Διαδίκτυο και αυτό πρέπει να το προσέξουμε πάρα πολύ.
Επαναλαμβάνω λοιπόν κάτι που έχω γράψει και στο blog μου εδώ και πάρα -πάρα πολύ καιρό και το οποίο είναι αυτονόητο. Το Διαδίκτυο είναι μια τεχνική πλατφόρμα. Η πλατφόρμα αυτή επιτρέπει να έχεις ιδιωτική επικοινωνία και δημόσια επικοινωνία.
Όταν έχεις ιδιωτική επικοινωνία, όταν στέλνεις ένα e-mail, όπως όταν στέλνεις ένα SMS, είναι σαν να δέχεσαι ένα τηλέφωνο ή σαν να στέλνεις ένα γράμμα. Είναι το ίδιο. Αυτό είναι απόρρητο, είναι ιδιωτικό. Αυτό προστατεύεται από το δικαίωμα στην προστασία του απορρήτου των επικοινωνιών.
Προστατεύεται από το άρθρο 19 του Συντάγματος, από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, από άλλες διεθνείς συμβάσεις και ξέρουμε πάρα πολύ καλά ποια είναι τα όρια της προστασίας των εξωτερικών και των εσωτερικών στοιχείων της επικοινωνίας. Στ. Τσιτσόπουλος: Ίσως είναι το μόνο εύκολο κομμάτι.
Ευ. Βενιζέλος: Γιατί δεν προστατεύονται μόνο τα εσωτερικά στοιχεία, το περιεχόμενο, προστατεύεται και το εξωτερικό στοιχείο. Γιατί μπορεί κάποιος βλέποντας με ποιους επικοινωνείς, πόσο συχνά επικοινωνείς, ποια ώρα επικοινωνείς να διαμορφώσει το προφίλ σου και άρα να καταλήξει σε συμπεράσματα και για το περιεχόμενο της επικοινωνίας. Η άρση του απορρήτου στην περίπτωση αυτή μπορεί να γίνει μόνο με βούλευμα δικαστικού συμβουλίου ή με παραγγελία του Εισαγγελέα Εφετών, μετά από ενημέρωση της ΑΔΑΕ, και σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις που ισχύουν και για τα τηλέφωνα, για τις παρακολουθήσεις τηλεφώνων. Στ. Τσιτσόπουλος: Μάλιστα.
Ευ. Βενιζέλος: Μόνο για πολύ σοβαρά εγκλήματα και για την προστασία της εθνικής ασφάλειας. Το Διαδίκτυο όμως είναι και δημόσιο φόρουμ. Είναι επικοινωνία η οποία είναι σαν να βγαίνεις στη πλατεία και να μιλάς. Σαν να εκδίδεις εφημερίδα. Σαν να πηγαίνεις στο πάρκο και να φωνάζεις σε μια δημόσια συγκέντρωση με ντουντούκα και να εκφράζεσαι. Σαν να δημοσιεύεις τις απόψεις σου σε ένα πολύ μεγάλο περιοδικό. Είναι λοιπόν μια δημόσια έκφραση. Η οποία δεν πηγαίνει από σημείο σε σημείο, point to point, αλλά πηγαίνει από έναν σε πολλούς.
Αυτό είναι λοιπόν το δημόσιο φόρουμ του Internet. Εκεί ισχύουν οι κανόνες της ελευθερίας της γνώμης και της έκφρασης. Ισχύει δηλαδή το άρθρο 14 του Συντάγματος με τους περιορισμούς που έχει το άρθρο 14 του Συντάγματος.
Δηλαδή, εάν πρόκειται να πουλήσεις προϊόντα μέσα από το λεγόμενο ηλεκτρονικό εμπόριο, τα οποία είναι απατηλά, είναι ψεύτικα, είναι κακά, είναι επικίνδυνα, βεβαίως …. Στ. Τσιτσόπουλος: Εισπράττεις τις συνέπειες.
Ευ. Βενιζέλος: Έχεις ευθύνη απέναντι στους καταναλωτές. Κατά την ίδια λογική εάν συκοφαντείς, βρίζεις, εκβιάζεις έχεις ποινική ευθύνη, δεν είσαι έξω από την έννομη τάξη, δεν είσαι ένας ελεύθερος σκοπευτής χωρίς κανέναν έλεγχο νομιμότητας. Αυτό είναι πολύ λογικό, πάρα πολύ απλό.
Όπως είναι λογικό να σκέφτεσαι ότι αν αγοράσω ένα προϊόν από ένα ηλεκτρονικό κατάστημα, αγοράσω ένα βιβλίο και τελικά το βιβλίο αυτό έχει λευκά φύλλα και δεν είναι τυπωμένο, αγοράσω ένα σκεύος για το σπίτι μου και αυτό εκραγεί μόλις το βάλω στην πρίζα γιατί δεν έχει τις προδιαγραφές ασφαλείας της Ε.Ε., αυτός που το πουλάει έχει ευθύνη.
Τηρουμένων των αναλογιών το ίδιο συμβαίνει και στην περίπτωση αυτή. Βεβαίως με πολλές εγγυήσεις, με πάρα πολλές εγγυήσεις, διότι διαφορετικά ένας χώρος ελεύθερης έκφρασης μπορεί να γίνει ένας χώρος στον οποίον, ας πούμε, ευδοκιμεί η καταστολή. Όμως η διάκριση νομίζω ότι είναι πάρα πολύ καθαρή. Στ. Τσιτσόπουλος:Το ξεκαθαρίσατε.
Ευ. Βενιζέλος: Διότι το ίδιο τεχνικό μέσο χρησιμοποιείται είτε για ιδιωτικές επικοινωνίες και ανταποκρίσεις είτε για δημόσια έκφραση.
Στ. Τσιτσόπουλος: Μάλιστα. >>>
