Αθήνα, 29 Μαρτίου 2018
Σχόλιο Ευάγγελου Βενιζέλου σχετικά με τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας ΕΣΤΙΑΣ
Η εφημερίδα Εστία επιτέθηκε χθες με πρωτοσέλιδο δημοσίευμά της στις θέσεις μου για την ανάγκη προστασίας του Συντάγματος και των θεσμών, ανάγκη που καθιστά αδιανόητη και επικίνδυνη οποιαδήποτε σύμπραξη με την κυβέρνηση προκειμένου να κινηθεί η διαδικασία αναθεώρησης. Η Εστία εχθές ήθελε συνεργασία με το ΣΥΡΙΖΑ για το Σύνταγμα. Δεν βλέπει εμπόδια σε αυτό.
Σήμερα, στο πρωτοσέλιδο κεντρικό θέμα της αναφέρεται στα όσα δήθεν είπα προχθές στο αμφιθέατρο του Υπουργείου Εξωτερικών κατά την παρουσίαση του βιβλίου του κ. Ν. Μέρτζου για το Μακεδονικό στην οποία μετείχα με τους κκ. Ν. Κοτζιά και Στ. Θεοδωράκη, προκειμένου να μου επιτεθεί, επειδή υποστηρίζω την πολιτική που ακολούθησαν όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις από το 1993 έως σήμερα και την πολιτική που εξέφρασα διεθνώς ως Υπουργός των Εξωτερικών της κυβέρνησης ΝΔ - ΠΑΣΟΚ το 2013-2015. Η Εστία σήμερα δεν θέλει καμία σύμπτωση με τον ΣΥΡΙΖΑ για το ονοματολογικό. Ο τίτλος μάλιστα είναι χυδαίος και υπονομευτικός των εθνικών θέσεων.
Αθήνα, 26 Μαρτίου 2018
ΤΑ ΝΕΑ, Ευάγγελος Βενιζέλος
Σύνταγμα χωρίς ιστορική μνήμη δεν υπάρχει
Η αναθεώρηση του Συντάγματος είναι η κατεξοχήν συναινετική διαδικασία που απαιτεί όχι μόνο να συγκεντρωθεί αυξημένη πλειοψηφία, αλλά να υπάρχει κλίμα συναίνεσης για μεγάλη περίοδο που περιλαμβάνει τις σχετικές συζητήσεις και ψηφοφορίες σε δυο διαδοχικές Βουλές και στις εκλογές που μεσολαβούν. Αυτό συμβαίνει γιατί η Δημοκρατία, λόγω εκλογικού κύκλου, υποτάσσεται σε συγκυριακές πολιτικές και νομοθετικές επιλογές και άρα πρέπει, στο επίπεδο του Συντάγματος, να διασφαλίζεται η σχέση Δημοκρατίας και Ιστορίας, να συμφωνούνται και να αποφασίζονται ρυθμίσεις με ορίζοντα μακρού ιστορικού χρόνου. Ακόμη και αν ορισμένες ρυθμίσεις είναι εσφαλμένες ή ξεπερασμένες, το βασικό είναι να διασφαλίζεται η λειτουργία του Συντάγματος ως θεμελίου και ως κορυφής της εθνικής έννομης τάξης. Και ως θεσμικού σημείου επικοινωνίας του εθνικού δικαίου με το διεθνές και το ευρωπαϊκό δίκαιο που διεκδικούν σκληρά την ιδιότητα της νομικής υπεροχής από το Σύνταγμα.
Το Σύνταγμα όμως επιτελεί τη λειτουργία του αυτή όταν είναι αυστηρό, όταν οι συνταγματικές διατάξεις τροποποιούνται, αντικαθίστανται, καταργούνται, προστίθενται ή ερμηνεύονται αυθεντικά με ειδική αναθεωρητική διαδικασία, που είναι αισθητά δυσκολότερη από τη νομοθετική και δεσμεύεται όχι μόνο από διαδικαστικά αλλά και από ουσιαστικά όρια. Ένας σκληρός πυρήνας συνταγματικών διατάξεων και αρχών είναι μη αναθεωρήσιμος.
Αθήνα, 28 Ιανουαρίου 2018
Παρέμβαση Ευάγγελου Βενιζέλου στο ΒΗΜΑ της Κυριακής
Οι βαθύτερες επιπτώσεις της υποχώρησης στο μέτωπο κατά του εθνικολαϊκισμού
Η τυχοδιωκτική επιλογή της κυβέρνησης να διαχειριστεί το ζήτημα του ονόματος της πΓΔΜ με όρους τρέχουσας εσωτερικής πολιτικής και να επιχειρήσει να μεταφέρει το πρόβλημα της διαφωνίας των κυβερνητικών εταίρων στην αντιπολίτευση έφερε στην επιφάνεια το θεμελιώδες ζήτημα του τόπου που είναι η ιδιοσυστασία και η στάση της κοινωνίας των πολιτών. Ο τρόπος με τον οποίο διαμορφώνονται οι κυρίαρχες τάσεις στην κοινή γνώμη, τάσεις που καταγράφονται δημοσκοπικά και πολλαπλασιάζονται επικοινωνιακά. Η άλλη όψη του θεμελιώδους αυτού ζητήματος είναι η βαθιά κρίση πολιτικής αντιπροσώπευσης της κοινωνίας λόγω της απαξίωσης και της συνακόλουθης κρίσης αυτοπεποίθησης του πολιτικού συστήματος. Τα κόμματα φοβούνται διαρκώς μήπως βρεθούν σε απόκλιση με τις κυρίαρχες τάσεις της κοινής γνώμης και κληθούν να καταβάλουν πολιτικό κόστος που μειώνει το εύρος του πολυσυλλεκτικού ή του κοινωνικά και ιδεολογικά στοχευμένου ακροατηρίου τους.
Ο λαϊκισμός, που βρίσκεται στο επίκεντρο των αναλύσεων για τη σημερινή κατάσταση των δυτικών κοινωνιών, είναι δυστυχώς μόνιμη παθογένεια της δημοκρατίας, χωρίς βεβαίως αυτό να μειώνει την ανυπέρβλητη αξία της και το αναντικατάστατο θεσμικό και αξιακό της περιεχόμενο. Σε αυτό οφείλεται η ευκολία με την οποία ο λαϊκισμός μεταλλάσσεται και βρίσκει ανάλογα με τη συγκυρία νέα ακροατήρια, πολλά από τα οποία εκφράζουν γνήσιες αγωνίες. Ο λαϊκισμός είναι άλλωστε μια εύκολη και ισοπεδωτική, αλλά πολύ συχνά «εγερτήρια» απάντηση στην ταυτοτική κρίση, στην αναζήτηση ένταξης και αίσθησης του ανήκειν. Απάντηση στην ανάγκη για ανάκτηση της προσωπικής και συλλογικής αξιοπρέπειας που θίγεται μέσα από δύσκολες καταστάσεις οι οποίες όμως ερμηνεύονται όχι ορθολογικά αλλά απλουστευτικά, συνομωσιολογικά, οργισμένα. Όλα κινούνται άλλωστε στη σφαίρα ενός συλλογικού φαντασιακού. Δεν είναι τυχαίο ότι πολύ συχνά ο λαϊκισμός διασταυρώνεται με τον εθνικισμό ακόμη και όταν έχει «αριστερό» ή ριζοσπαστικό πρόσημο.
Αθήνα, 2 Ιανουαρίου 2018
Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στην προσωπική ιστοσελίδα, evenizelos.gr
Κοινοβουλευτική δημοκρατία, εξωτερική πολιτική και εθνικό συμφέρον
Το άρθρο 84 του Συντάγματος εισάγει την κοινοβουλευτική αρχή, δηλαδή τον κανόνα της εξάρτησης της κυβέρνησης από την εμπιστοσύνη της Βουλής. Εξειδικεύει όμως έτσι τον κανόνα αυτόν ώστε να διευκολύνεται η κυβερνητική σταθερότητα, δηλαδή η δυνατότητα της κυβέρνησης που διορίζεται σύμφωνα με την αρχή της δεδηλωμένης, να λάβει τελικά ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή. Για την αποδοχή λοιπόν της πρότασης εμπιστοσύνης αρκεί η πλειοψηφία των παρόντων βουλευτών που δεν μπορεί να είναι μικρότερη των δυο πέμπτων του συνολικού τους αριθμού (τουλάχιστον 120/300 ). Αντίστροφα δυσχεραίνεται η αποδοχή μιας πρότασης δυσπιστίας που πρέπει να υπερψηφιστεί από την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών (151/300).
Μια κοινοβουλευτική κυβέρνηση υπάρχει όμως και λειτουργεί κατά το Σύνταγμα όχι ως μηχανισμός κυνικής άσκησης της εξουσίας, μέσα από τη συνεργασία ετερόκλητων τυχοδιωκτικών στοιχείων που παίζουν με την συνταγματική αριθμητική, αλλά για να ασκείται μια συνταγματικά προβλεπόμενη αρμοδιότητα, ένας θεσμικός ρόλος. Κατά το άρθρο 82 «Η Κυβέρνηση καθορίζει και κατευθύνει τη γενική πολιτική της Χώρας, σύμφωνα με τους ορισμούς του Συντάγματος και των νόμων». Βασικό κεφάλαιο της γενικής πολιτικής της Χώρας είναι η εξωτερική πολιτική και πρωτίστως η διαχείριση των λεγόμενων εθνικών θεμάτων. Επί αυτών των θεμάτων η κυβέρνηση πρέπει να καθορίζει και να κατευθύνει την πολιτική της Χώρας ως πολιτειακό όργανο και όχι απλώς στο επίπεδο των κομμάτων που τυχόν τη συναπαρτίζουν ή στο επίπεδο του πρωθυπουργού ή ορισμένων υπουργών ατομικά.
Αθήνα, 30 Δεκεμβρίου 2017
Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στο ΒΗΜΑ
«Καθαρή είσοδος» στο 2018
Αποχαιρετούμε το 2017 και υποδεχόμαστε το 2018 με τον κίνδυνο να επικρατήσει μια βαθιά εσφαλμένη αντίληψη για το βασικό ζήτημα της νέας χρονιάς σε σχέση με την Ελλάδα. Η κυβέρνηση έχει θέσει ήδη ως στόχο της χρονιάς την «καθαρή έξοδο» από το τρίτο μνημόνιο που λήγει τον Αύγουστο. Ως τέτοια ορίζει την απουσία προληπτικής πιστωτικής γραμμής στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης, αλλά το σχηματισμό ταμειακών διαθεσίμων ασφάλειας ( cash buffer ) με κεφάλαια που θα εκταμιεύσει ο ΕΜΣ από αυτά που μένουν αδιάθετα από το τρίτο μνημόνιο. Αυτό λοιπόν αρκεί, κατά την κυβέρνηση, για να πανηγυρίσουμε την «καθαρή έξοδο» από το τρίτο μνημόνιο έχοντας ήδη ψηφίσει σκληρά δημοσιονομικά μέτρα για το 2018 και κυρίως το 2019 και το 2020 και έχοντας ήδη συμφωνήσει σε πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2022 και, κατά μέσο όρο, 2,4% για την μακρά περίοδο μέχρι το 2060.
Με άλλη διατύπωση, ως «καθαρή έξοδος» από το τρίτο μνημόνιο ορίζεται, κατά την κυβέρνηση, η ήδη ψηφισμένη είσοδος στο τέταρτο μνημόνιο της περιόδου 2019-2022 που εκτείνεται ως προς το πρωτογενές πλεόνασμα μέχρι το 2060 και περιλαμβάνει δημοσιονομικά μέτρα και στόχους καθώς και μηχανισμούς εποπτείας, αλλά δεν περιλαμβάνει ευρωπαϊκό επικουρικό μηχανισμό κάλυψης των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας. Ο ευρωπαϊκός αυτός μηχανισμός δεν θα υποκαταστήσει την πρόσβαση στις αγορές, αλλά η ύπαρξη του μπορεί να συμβάλει στη διαμόρφωση και διατήρηση των επιτοκίων δανεισμού από την αγορά σε επίπεδα τέτοια που διασφαλίζουν τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους.
20.12.2017
Ευάγγελος Βενιζέλος
Κρατικότητα και κυριαρχία: η δύσκολη ισορροπία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών στη διαχείριση κρίσεων - Προσφυγικό και Brexit
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ταλανίζεται την περίοδο αυτή (πρώτο εξάμηνο 2016) από δύο κυρίως θέματα: πρώτον, τη διαχείριση των μεγάλων προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών που εισέρχονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση από την Τουρκία με πύλη εισόδου τα ελληνικά θαλάσσια σύνορα στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, και δεύτερον, το δημοψήφισμα για την παραμονή ή όχι του Ηνωμένου Bασιλείου στην Ε.Ε.
Κοινός παρονομαστής των δυο αυτών θεμάτων είναι η αναζωπύρωση της σύγκρουσης μεταξύ Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και κυριαρχίας των κρατών μελών είτε για λόγους συγκυριακούς (άφιξη μεγάλου αριθμού προσφύγων και παράτυπων μεταναστών) είτε επειδή αυτό προκύπτει από την ισχυροποίηση των ευρωσκεπτικιστικών ή ανοικτά αντιευρωπαϊκών αντιλήψεων σε κάποιο κράτος- μέλος σε βαθμό τέτοιο που να θέτει (όπως συμβαίνει στο Ηνωμένο Βασίλειο) υπό αμφισβήτηση την ίδια τη συμμετοχή του στην Ε.Ε. Βαθύτερος κοινός παρονομαστής είναι η αμφισβήτηση ως προς την επάρκεια, την αποτελεσματικότητα και γενικότερα την προστιθέμενη αξία της συμμετοχής στην Ε.Ε. και της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Αθήνα 11 Νοεμβρίου 2017
Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στο αφιέρωμα της εφ. ΤΑ ΝΕΑ «Η ώρα της Δημοκρατικής Παράταξης»
Εθνικός ή κομματικός πατριωτισμός;
Οι πραγματικές προκλήσεις της προοδευτικής παράταξης
Για να αποφύγω τον πειρασμό της παραταξιακής αυτοαναφορικότητας, αρχίζω από την εκτίμησή μου για την κατάσταση της χώρας.
Επτά χρόνια μετά την υπαγωγή σε προγράμματα στήριξης και προσαρμογής (2010) και δέκα χρόνια μετά τη σωρευτική εμφάνιση όλων των χαρακτηριστικών της βαθειάς οικονομικής κρίσης (2007), η χώρα δεν έχει δυστυχώς επανέλθει σε κατάσταση κανονικότητας. Η δευτερογενής κρίση που προκλήθηκε το 2015 κοστίζει πολύ. Το πιο μεγάλο εμπόδιο βρίσκεται όμως στον τρόπο με τον οποίο αντέδρασε στις προκλήσεις των δέκα τελευταίων ετών το πολιτικό σύστημα και κυρίως η ίδια η κοινωνία. Βρίσκεται στη διάχυτη αντίδραση απέναντι στον ορθολογισμό και στην ακαταμάχητη - ακόμη - γοητεία της θεωρίας της ήσσονος προσπάθειας, του απλοϊκού ψεύδους, της κραυγαλέα ανυπόστατης υπόσχεσης, της απατηλής επαγγελίας.
Αθήνα, 16 Οκτωβρίου 2017
Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ
Χρονικό προαναγγελθείσας απώλειας
Ας μεταφερθούμε στο κλίμα του Φεβρουαρίου - Μαρτίου 2015. Στις 20 Φεβρουαρίου 2015 διαμορφώνεται συμφωνία στο Eurogroup που η νωπή τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ ερμηνεύει κατά το δοκούν ισχυριζόμενη ότι δεν απαιτείται κύρωσή της από τη Βουλή. Στις 19 Μαρτίου 2015 το ζήτημα συζητείται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στο περιθώριο του οποίου οργανώνεται η, όπως ειπώθηκε τότε, επταμερής συνάντηση για το ελληνικό ζήτημα. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ πανηγύρισε γιατί ο Μ. Ντράγκι δήλωσε τότε έτοιμος να επιστρέψει στην Ελλάδα 1,9 δισ. ευρώ από τα κέρδη της ΕΚΤ και του Ευρωσυστήματος από τόκους ελληνικών ομολόγων που βρίσκονταν στα χέρια τους στο πλαίσιο των προγραμμάτων SMP και ANFA. Ο τότε αναπληρωτής υπουργός εξωτερικών Ν. Χουντής δήλωνε ιδιαίτερη ικανοποίηση για την έκβαση αυτή.
Στις 20 Μαρτίου 2015, μιλώντας στη Βουλή, επεσήμανα την κρισιμότητα της συμφωνίας που είχαμε επιτύχει στις 21 Φεβρουαρίου 2012 για την επιστροφή στην Ελλάδα των κερδών της ΕΚΤ και του Ευρωσυστήματος από ελληνικά ομόλογα - στο πλαίσιο της γενικότερης συμφωνίας για το χρέος - και ζητούσα από την κυβέρνηση να διαφυλάξει και να αξιοποιήσει το κεκτημένο αυτό.
Αθήνα, 30 Σεπτεμβρίου 2017
Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ
Γερμανικές εκλογές – ευρωπαϊκές επιπτώσεις
Α. Η σημασία των εθνικών εκλογικών ή δημοψηφισματικών διαδικασιών σε όλες τις χώρες – μέλη της Ε.Ε. είναι πανευρωπαϊκή, ανάλογα με τον βαθμό πραγματικής επιρροής που ασκεί κάθε χώρα στις ευρωπαϊκές εξελίξεις ή με τον βαθμό συγκυριακής κρισιμότητας που προσλαμβάνει η κατάσταση σε κάποια χώρα.
Ο νέος συσχετισμός δυνάμεων και η φυσιογνωμία της νέας γερμανικής κυβέρνησης είναι συνεπώς καθοριστική παράμετρος για την πορεία των συζητήσεων ως προς το μέλλον της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, αρχής γενομένης από τις αλλαγές στην οικονομική διακυβέρνηση της Ευρωζώνης. Ένα μικρό ή μεσαίο γερμανικό κοινοβουλευτικό κόμμα, όπως το FDP, μπορεί να ασκήσει ασύμμετρη επιρροή στα ζητήματα αυτά συνδιαμορφώνοντας τη θέση της γερμανικής κυβέρνησης.
Αθήνα 12 Σεπτεμβρίου 2017
Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στο Γαλλικό περιοδικό Commentaire (τεύχος 159, Φθινόπωρο 2017 ), με τον τίτλο «Crise grecque et zone euro»
Η Ελληνική κρίση και η Ευρωζώνη
Μια εμπειρία οικονομικής διακυβέρνησης
Πρόλογος της σύνταξης του περιοδικού Commentaire
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος άσκησε κρίσιμα καθήκοντα στους κόλπους της Ελληνικής κυβέρνησης. Οι ευρωπαϊκές του πεποιθήσεις και οι ικανότητες του θα τον φέρουν ξανά στο μέλλον σε νέα καθήκοντα .
Είχε την καλοσύνη να μας εμπιστευθεί αυτό το άρθρο σχετικά με την κρίση που πέρασε και περνάει ακόμη η χώρα του. Δείχνει ποια μαθήματα οφείλει να αποκομίσει η Ευρώπη.
Η κρίση του ελληνικού χρέους θεωρήθηκε γενικά ως εξαιρετική και πιο συγκεκριμένα ως μια μοναδική περίπτωση που αποκλίνει από το κανονικό σε σχέση με τα άλλα κράτη της Ευρωζώνης, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που υπήχθησαν, μετά το 2010, σε προγράμματα υποστήριξης και προσαρμογής (Πορτογαλία, Ιρλανδία, Κύπρος), τα οποία και ολοκλήρωσαν με επιτυχία.
