Σάββατο 18 Ιουλίου 2020

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στα ΝΕΑ Σαββατοκύριακο   

«Η προοπτική των Ελληνοτουρκικών σχέσεων»

Ας περιγράψουμε το πρώτο υποθετικό σενάριο σύμφωνα με το οποίο η Τουρκία αποβάλλει σταδιακά, αλλά επίμονα και συστηματικά, τον κοσμικό της χαρακτήρα και όλα τα δυτικά, θεσμικά και πολιτιστικά, στοιχεία και γίνεται ένα ανοικτά ισλαμικό κράτος χωρίς καμία από τις  ουσιαστικές  εγγυήσεις της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Σύμφωνα με το σενάριο αυτό η Τουρκία επανεξετάζει τη συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ και έχει μειωμένο ενδιαφέρον για τη σχέση της με την ΕΕ. Ούτε λόγος βέβαια για προοπτική ένταξης στην ΕΕ.

Σύμφωνα με το δεύτερο υποθετικό σενάριο, σχετικά σύντομα κυριαρχούν στην Τουρκία οι δυνάμεις που ανάγονται στην κεμαλική παράδοση,  πιστεύουν στον στόχο του δυτικού εκσυγχρονισμού της χώρας, επενδύουν σε μια στενή σχέση με την ΕΕ και αναζωπυρώνουν την επιδίωξη της ένταξης σε αυτήν.

Περισσότερα...

14 Ιουνίου 2020

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στην Καθημερινή της Κυριακής  

Οριοθετήσεις

Με τη συμφωνία που υπέγραψαν στις 9 Ιουνίου 2020 η Ελλάδα και η Ιταλία, η οριοθετική γραμμή της διμερούς συμφωνίας του 1977 για την οριοθέτηση των υφαλοκρηπίδων των δύο χωρών θα χρησιμοποιείται πλέον και για την οριοθέτηση των άλλων θαλασσίων ζωνών στις οποίες οι δύο χώρες νομιμοποιούνται κατά το διεθνές δίκαιο να ασκούν κυριαρχικά δικαιώματα ή δικαιοδοσία. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι όταν η Ελλάδα ανακηρύξει αποκλειστική οικονομική ζώνη, γενικά ή μόνο στη συγκεκριμένη περιοχή, αυτή θα είναι ήδη οριοθετημένη και η έκτασή της θα ταυτίζεται με την έκταση της οριοθετημένης ήδη από το 1977 υφαλοκρηπίδας της. Το άρθρο 2 της συμφωνίας προβλέπει ότι αν ένα από τα αντισυμβαλλόμενα μέρη αποφασίσει να ανακηρύξει μια θαλάσσια ζώνη, πρακτικά ΑΟΖ, πρέπει να ενημερώσει σχετικά, το ταχύτερο δυνατό, το άλλο μέρος.

Περισσότερα...

Κυριακή 31 Μαΐου 2020

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στο Βήμα της Κυριακής  

Ένας άλλος εορτασμός

Η πανδημία προκάλεσε μια εντυπωσιακή πύκνωση του ιστορικού χρόνου. Μας έδειξε ότι είμαστε πολύ κοντά στο παρελθόν, ενώ ενέτεινε τις ανησυχίες μας για το μέλλον. Ο δε εγκλεισμός διαμόρφωσε τις συνθήκες ενός σχεδόν αναγκαστικού αναστοχασμού. Ο παγκόσμιος χάρτης σχεδιάστηκε ξανά με κριτήριο τον τρόπο διαχείρισης και τις επιπτώσεις του κορωνοϊού. Η διεθνής πρόσληψη της χώρας μας βελτιώθηκε σημαντικά. Αυτή η εμπειρία που θα βρίσκεται πολύ καιρό υπό εξέλιξη είναι εκ των πραγμάτων το προοίμιο του εορτασμού των διακοσίων ετών από την Παλιγγενεσία. Τα συμφραζόμενα του εορτασμού, εγχώρια και διεθνή, άλλαξαν ριζικά. Το επετειακό 2021 έχει ήδη αναγορευθεί έτος της μεγάλης προσδοκίας να τεθεί υπό επιστημονικό έλεγχο η υγειονομική απειλή και να καλυφθεί ένα μεγάλο μέρος της ύφεσης και γενικότερα των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης που συνοδεύει την υγειονομική.

Περισσότερα...

Σάββατο 16 Μαΐου 2020

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στα ΝΕΑ Σαββατοκύριακο 

Η Ντοβίλ του γερμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου

Το πραγματικό αντικείμενο της απόφασης του Γερμανικού Ομοσπονδιακού  Συνταγματικού  Δικαστηρίου (ΓΟΣΔ)  της  5^ης Μαΐου είναι  η οικονομική διακυβέρνηση της Ευρωζώνης ή μάλλον το μεγάλο στοίχημα της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και μάλιστα  εν μέσω πανδημίας. 

Η απόφαση θέτει πολύ σοβαρά ζητήματα για την έννομη τάξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την υπεροχή και την αποτελεσματική εφαρμογή του Δικαίου της ΕΕ, για τη σχέση του Δικαίου της ΕΕ με τα Συντάγματα των κρατών μελών. Αλλά τα χρηματοοικονομικά προβλήματα που θέτει είναι ακόμα σημαντικότερα. Tο αντικείμενό της είναι το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, το PSPP, το περιβόητο QE της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, το οποίο εφαρμόζεται από το 2015.  Όμως έμμεσα η απόφαση αφορά και το νέο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, το Pandemic  Emergency Purchase  Program. Και, βεβαίως, όλη τη συζήτηση για την ενωσιακή αλληλεγγύη, το Ταμείο Ανάκαμψης, τα Ευρωομόλογα. Αυτά όλα ενδιαφέρουν ιδιαιτέρως την Ελλάδα, η οποία έχει λειτουργήσει ως μοχλός πίεσης και ως εργαστήριο προκειμένου να φτάσουμε στους νέους θεσμούς οικονομικής διακυβέρνησης αλλά και στην ποσοτική χαλάρωση.

Περισσότερα...

Κυριακή 10 Μαΐου 2020

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στο Βήμα της Κυριακής  

Ultra Vires : Ποιος υπερβαίνει τη δικαιοδοσία του ;

Η απόφαση του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου ( ΓΟΣΔ ) για το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης ( QE ) αναφέρεται στις πράξεις της ΕΚΤ της περιόδου 2015-2019.  Εντάσσεται στην  αλληλουχία αποφάσεων του Δικαστηρίου της ΕΕ και του ΓΟΣΔ για τη συμφωνία των προγραμμάτων της ΕΚΤ, του OMT ( υπόθεση Gauweiler ) και του QE/PSPP ( υπόθεση Weiss ) με το δίκαιο της ΕΕ και με το γερμανικό Σύνταγμα. Τώρα λοιπόν το ΓΟΣΔ ανοίγει όλα τα μέτωπα. 

Θεωρεί ότι η ΕΚΤ παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας που διέπει την άσκηση των αρμοδιοτήτων της ΕΕ που είναι «δοτές» από τα κράτη μέλη. Η ΕΚΤ, όταν δεν σέβεται την αρχή της αναλογικότητας, κινείται ultra vires, δηλαδή υπερβαίνει την εντολή της, υφαρπάζει αρμοδιότητες των κρατών μελών και παραβιάζει το πρωτογενές δίκαιο της ΕΕ.

Περισσότερα...

Σάββατο 4 Απριλίου 2020

Ευάγγελος Βενιζέλος

Συμπληρωμένη έκδοση 4.4.2020

«Πανδημία, Θεμελιώδη Δικαιώματα και Δημοκρατία»*

Α. Η πανδημία και το κεκτημένο της νεωτερικότητας - Μια πρόκληση για τα θεμελιώδη δικαιώματα και τη φιλελεύθερη δημοκρατία.

1. Η πανδημία του κορωνοϊού είναι και μία μεγάλη πρόκληση για τα εθνικά συντάγματα, το διεθνές δίκαιο και την έννομη τάξη της ΕΕ. Είναι ένα φαινόμενο που ξεπερνά τις προβλέψεις του συντακτικού και του διεθνούς νομοθέτη, όπως αυτός λειτούργησε τα τελευταία 75 χρόνια, μετά το τέλος του Β’ΠΠ και τον ζόφο του Ολοκαυτώματος. Η πανδημία εξελίσσεται, ακριβέστερα,  σε μια συνολική πρόκληση για το κεκτημένο της νεωτερικότητας: τη φιλελεύθερη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις εγγυήσεις του κράτους δικαίου, το εθνικό κράτος και την κυριαρχία του, την οργάνωση της διεθνούς κοινωνίας και τον ρόλο του ΟΗΕ και των διεθνών οργανισμών, την περιφερειακή συνεργασία, την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και αλληλεγγύη,  το επίπεδο οικονομικής  ανάπτυξης και τον λεγόμενο δυτικό τρόπο ζωής, τις προοπτικές της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, τις στοχεύσεις  και τις δυνατότητες της ιατροβιολογικής έρευνας και της βιοτεχνολογίας σε σχέση με καθολικές επιτακτικές ανάγκες της ανθρωπότητας, την πρόσληψη της κλιματικής αλλαγής και των κινδύνων που τη συνοδεύουν, τα γεωπολιτικά και γεωοικονομικά «αυτονόητα» που επικρατούσαν μέχρι την έκρηξη της πανδημίας, την αίσθηση των ατομικών και συλλογικών προτεραιοτήτων. Ας εστιάσουμε την ανάλυση μας στα θεμελιώδη δικαιώματα με κάποιες αναγκαίες αναφορές στη λειτουργία των θεσμών της φιλελεύθερης δημοκρατίας.

Περισσότερα...

Πέμπτη 26 Μαρτίου 2020

Ευάγγελος Βενιζέλος

«Πανδημία, Θεμελιώδη Δικαιώματα και Δημοκρατία»*

Α.1. Η πανδημία του κορωνοϊού είναι και μία μεγάλη πρόκληση για τα εθνικά συντάγματα, για τη διεθνή προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά  και για την έννομη τάξη της ΕΕ. Είναι ένα φαινόμενο που ξεπερνά τις προβλέψεις του συντακτικού και του διεθνούς νομοθέτη, όπως αυτός λειτούργησε τα τελευταία 70 χρόνια, μετά το τέλος του Β’ΠΠ και τον ζόφο του Ολοκαυτώματος.

2. Μεταξύ των λόγων που δικαιολογούν περιορισμούς στην άσκηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων περιλαμβάνεται, σε πολλά συνταγματικά και διεθνή κείμενα, και η προστασία της δημόσιας υγείας, πρόκειται όμως για περιορισμούς που αφορούν  σε δύσκολες μεν αλλά λίγο ή πολύ προβλέψιμες καταστάσεις. Τώρα η ανθρωπότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια υγειονομική απειλή που κινείται πέραν του πολιτικού και πολιτιστικού ορίζοντα των τελευταίων εκατό ετών, τουλάχιστον για τον λεγόμενο δυτικό κόσμο.

Περισσότερα...

Κυριακή, 22 Μαρτίου 2020

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στο Βήμα της Κυριακής  

Θεολογία, Ιστορία, Βιολογία

Στο βιβλίο του «Η εξάπλωση του Χριστιανισμού» που κυκλοφόρησε σε ελληνική μετάφραση το 2005 από τις εκδόσεις του ιδρύματος «Άρτος Ζωής», ο Rodney Stark, εξηγεί ότι ένας κρίσιμος παράγοντας για την εξάπλωση του Χριστιανισμού ήταν το υψηλό ποσοστό επιβίωσης των μελών των χριστιανικών κοινοτήτων κατά τη διάρκεια των μεγάλων και θανατηφόρων επιδημιών της εποχής. Αυτό οφειλόταν στο αίσθημα αλληλεγγύης και κυρίως στην έμπρακτη βοήθεια που προσέφεραν στα μέλη τους,  με τη μορφή της περίθαλψης των ασθενών, οι χριστιανικές κοινότητες. Κατά τον τρόπο αυτό αυξανόταν εκθετικά το ποσοστό των χριστιανών σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό που εμφάνιζε πολύ υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας.

Περισσότερα...

Τετάρτη 4 Μαρτίου 2020

Ευάγγελος Βενιζέλος

«Ποια είναι η βαρύτητα της αναθεώρησης του 2019;»*

Υπό τον όρο βαρύτητα, gravitas δηλαδή, εννοώ, προφανώς, κάτι διαφορετικό από το αυτονόητο, δηλαδή κάτι διαφορετικό από την ισχύ των αναθεωρημένων διατάξεων, η οποία είναι προφανής, οι διατάξεις έχουν τεθεί σε ισχύ και αποτελούν τμήμα του ισχύοντος Συντάγματος της χώρας. Αλλά η βαρύτητα, η gravitas των συνταγματικών μεταβολών είναι κάτι περισσότερο και απαιτητικότερο από την ισχύ, αφορά το κύρος, την αποδοχή, την επιρροή των διατάξεων αυτών.

Προφανώς πρέπει να αξιολογήσουμε αυτήν τη βαρύτητα από τρεις διαφορετικές οπτικές γωνίες. Η πρώτη είναι η πιο αυτονόητη, είναι αυτή καθεαυτήν  η κανονιστική βαρύτητα ανάλογα με το εύρος του καταλόγου των διατάξεων που αναθεωρήθηκαν και την κρισιμότητα των διατάξεων αυτών. Εδώ έχουμε μία αναθεώρηση περιορισμένου εύρους, μία αναθεώρηση η οποία έχει περιορισθεί στο οργανωτικό μέρος, μία αναθεώρηση που αφορά, πρωτίστως, τη διαδικασία εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας και την αποσύνδεση της εκλογής αυτής από την απειλή διάλυσης της Βουλής. Για να είμαι πιο συγκεκριμένος, από τις οκτώ αλλαγές οι οποίες έχουν επέλθει, με εξαίρεση την κατάργηση των μεταβατικών διατάξεων που είχαν εξαντλήσει το κανονιστικό τους περιεχόμενο, οι έξι αφορούν το οργανωτικό μέρος του Συντάγματος, μία αφορά θεσμική εγγύηση που περιβάλλει ατομικά δικαιώματα –μιλώ για τον τρόπο ανάδειξης των Ανεξαρτήτων Αρχών– και μία μόνο αφορά κοινωνικά δικαιώματα, η εισαγωγή της διάταξης για την αξιοπρεπή διαβίωση και το εγγυημένο εισόδημα. Άρα η κανονιστική βαρύτητα είναι μικρή, διότι το εύρος είναι εξαιρετικά περιορισμένο.

Περισσότερα...

Δευτέρα, 24 Φεβρουαρίου 2020

Παρέμβαση Ευάγγελου Βενιζέλου στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ

Προς τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου και την ειδική Κοινοβουλευτική Επιτροπή προκαταρκτικής εξέτασης

Το ουσιαστικό περιεχόμενο του με αριθμό 1812/21.2.2020 εγγράφου που απηύθυνε ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου προς τον Πρόεδρο της ειδικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης, περιλαμβάνεται στο σημείο  δύο ( ΙΙ ) και έχει  ως εξής :

«Διαλαμβάνεται ότι το νομικό καθεστώς της εξέτασης των προστατευομένων μαρτύρων διέπεται από τις διατάξεις της ΥΑ 429/2018 ( 42926οικ./2018 ( ΦΕΚ Β/ 2194/2018) και από τις διατάξεις των άρθρων 9 Ν.2928/2001, 213 παρ.6 και 218 ΚΠΔ στην παρ.4 της οποίας γίνεται μνεία και για γνώμη του προστατευόμενου μάρτυρα επί των μέτρων προστασίας κλπ. Τούτο αφορά τόσο τις καταθέσεις που έχουν ληφθεί, όσο και τις καταθέσεις που πρόκειται να ληφθούν. Για τα λοιπά θέματα που αναφέρετε, θα επιληφθούμε. Σε καμία δε περίπτωση δεν υπεισερχόμεθα σε θέματα που άπτονται της αρμοδιότητας σας.»

Περισσότερα...