Παρασκευή 19 Νοεμβρίου 2021

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στο αφιέρωμα της Athens Voice «Μπορεί η σοσιαλδημοκρατία να επανέλθει;» (19.11.2021)

Μπορεί να επινοηθεί ξανά η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία ;

Μπορούμε να απαντήσουμε στο ερώτημα αν η σοσιαλδημοκρατία έχει μέλλον, μόνο αν κατανοήσουμε το παρελθόν της. Η σοσιαλδημοκρατία προέρχεται μέσα από τις διακλαδώσεις της αριστεράς που διαπερνούν τον 19ο και τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, αλλά αποκτά το πολιτικό, προγραμματικό και αξιακό περιεχόμενο που της προσδίδει την ολοκληρωμένη και διακριτή ταυτότητά της, από το τέλος του Β´ Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι το 1992. Η σοσιαλδημοκρατία αυτή έχει προ πολλού απογαλακτιστεί από μια μαρξιστική/ ολιστική αντίληψη για την Ιστορία, την οικονομία, την πολιτική και το κράτος. Είναι ευρωπαϊκή, πολιτικά φιλελεύθερη, εκλογικά πολυσυλλεκτική, κυβερνητική. Έχει έντονη κεϊνσιανή ροπή, αλλά γίνεται σταδιακά πραγματιστική. Διακρίνεται εύκολα από τα συντηρητικά, χριστιανοδημοκρατικά και φιλελεύθερα κόμματα της εποχής. Αναπτύσσει τη δράση της και κρίνεται κυρίως σε εθνικό επίπεδο. Νομίζω ότι αυτή είναι μια ισορροπημένη περιγραφή του κοινού πλαισίου της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας στην οποία εντάσσονται πολλές εκδοχές: η σκανδιναβική σοσιαλδημοκρατία, η παράδοση του γερμανικού SPD, η μακρά διαδρομή του βρετανικού εργατικού κόμματος, τα σοσιαλιστικά κόμματα του ευρωπαϊκού νότου με την ευρεία έννοια του όρου, από τη Γαλλία έως την Πορτογαλία.

Περισσότερα...

Κυριακή, 14 Νοεμβρίου 2021

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου  στην Καθημερινή της Κυριακής

Το ελληνικό εθνικό συμφέρον για σεβασμό της Συνθήκης των Πρεσπών

Με τη Συνθήκη των Πρεσπών η Ελλάδα διασφάλισε την άμεση μεταβολή του διεθνούς ονόματος του γειτονικού κράτους σε «Βόρεια Μακεδονία» (όνομα σύνθετο που περιέχει  γεωγραφικό προσδιορισμό). Αυτό ανταποκρινόταν, σε μεγάλο βαθμό, στην ευρύτατα αποδεκτή ελληνική εθνική γραμμή. Η διευθέτηση αυτή εισήχθη και στην εσωτερική έννομη τάξη της γείτονος με την αναθεώρηση του Συντάγματός της. Η χρήση όμως του σύνθετου αυτού ονόματος στο εσωτερικό, σύμφωνα με τη Συνθήκη, θα επεκτείνεται σταδιακά ακολουθώντας τον ρυθμό ανοίγματος των κεφαλαίων των διαπραγματεύσεων ένταξης της Βόρειας Μακεδονίας στην Ε.Ε. Εξαρτάται συνεπώς από την εξέλιξη μιας διαδικασίας που τελεί υπό τον πολιτικό έλεγχο των κρατών - μελών της Ε.Ε. και όχι των συμβαλλομένων μερών της Συνθήκης των Πρεσπών. 

Περισσότερα...

Σάββατο 6 Νοεμβρίου 2021

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου για τα ΝΕΑ Σαββατοκύριακο

«Πανδημία των ανεμβολίαστων» και πάνδημη λογική

Η αμηχανία των κυβερνήσεων απέναντι στο τέταρτο κύμα της πανδημίας είναι διεθνές πρόβλημα. Η κάθε κυβέρνηση κρίνεται όμως στη χώρα της και οφείλει να εξαντλήσει τις δυνατότητές της αναλαμβάνοντας το αναγκαίο πολιτικό κόστος. Στις χώρες στις οποίες υπήρξε εύκολη και γενικευμένη πρόσβαση στα εμβόλια και οργανώθηκε εκστρατεία εμβολιασμού, η κρίσιμη παράμετρος τώρα είναι το ποσοστό των εμβολιασμένων. Ακόμη και σε χώρες με σημαντικά καλύτερες επιδόσεις από την Ελλάδα, όπως η Γερμανία, γίνεται λόγος για «πανδημία των ανεμβολίαστων», καθώς το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό νοσηλευόμενων στις ΜΕΘ και διασωληνωμένων ασθενών, αλλά δυστυχώς και θανάτων ανήκει στην ομάδα των ανεμβολίαστων. Καταγράφεται όμως πάντα και ένα πολύ μικρότερο αλλά όχι ευκαταφρόνητο ποσοστό εμβολιασμένων και μάλιστα, όπως λέγεται, πλήρως εμβολιασμένων.

Περισσότερα...

Δευτέρα 4 Οκτωβρίου 2021

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου για το αφιέρωμα της εφημερίδας Κεφάλαιο σε συνεργασία με τους New York Times, "Οι Μεγάλες ιδέες - Σε τί πιστεύουμε"

Η ανάγκη διαχείρισης της ανομίας των μεγάλων ιδεών

Ο πληθωρισμός των εννοιών που κυριαρχούν στον διεθνή δημόσιο λόγο φοβάμαι ότι μπορεί να λειτουργεί υπονομευτικά για την ικανότητα του ανθρώπου να διαχωρίζει τις πολλαπλές σφαίρες  στις οποίες κινείται. Όταν λέω του ανθρώπου εννοώ, για τα δικά μας δεδομένα, του «δυτικού» ανθρώπου, του υποκειμένου του ορθού λόγου, όπως τον αντιλαμβάνεται ο δυτικός πολιτισμός συμπεριλαμβανομένου και όλου  του  μετανεωτερικού σχετικισμού.

Περισσότερα...

Δευτέρα 27 Σεπτεμβρίου 2021

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στα ΝΕΑ για τις Γερμανικές εκλογές

Μια νέα γερμανική πρωτίστως κυβέρνηση

Στα κράτη μέλη της ΕΕ οι εθνικές βουλευτικές εκλογές αποκτούν ιδιαίτερα  ενδιαφέροντα ή ακόμη και δραματικό χαρακτήρα μόνον όταν αυτές ενδέχεται να οδηγήσουν σε κυβερνητικά σχήματα που αποκλίνουν από τις αξίες της Ένωσης και ιδίως από τον σεβασμό του κράτους δικαίου ή καταγράφουν λαϊκή εντολή που μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στη λειτουργία της Ένωσης και την πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Δεν είναι προφανώς αυτή η περίπτωση των χθεσινών γερμανικών ομοσπονδιακών εκλογών. Η εντυπωσιακή και μη αναμενόμενη μέχρι πριν λίγους μήνες άνοδος του SPD, η αισθητή πτώση του συνασπισμού CDU/ CSU, η άνοδος των Πρασίνων που αρκούνται όμως στην τρίτη θέση, η προσωπική επιτυχία του Όλαφ Σολτς στο εκλογικό σώμα μετά την ήττα των απόψεών του στους εσωκομματικούς συσχετισμούς και την ανάδειξη μιας «αριστερής» κομματικής ηγεσίας, η προσωπική αποτυχία του Άρμιν Λάσετ στο εκλογικό σώμα  παρά την κατίσχυσή του στους εσωκομματικούς συσχετισμούς, η μετεωρική εκτόξευση και στη συνέχεια η καθήλωση σε μέση τροχιά της υποψήφιας των Πρασίνων και όλα τα συναφή, έχουν βεβαίως ενδιαφέρον.  Κυρίως όμως εθνικό. Δεν επηρεάζουν, κατα την εκτίμησή μου, ούτε τους ευρωπαϊκούς ούτε πολύ περισσότερο τους διεθνείς συσχετισμούς.

Περισσότερα...

Κυριακή 19 Σεπτεμβρίου 2021

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στην Καθημερινή της Κυριακής και στο αφιέρωμα «Άγκελα Μέρκελ» 

Μια σοφότερη Άγκελα Μέρκελ

Στον αποχαιρετιστήριο αναστοχασμό της καγκελαρίου Μέρκελ, η ελληνική περιπέτεια της περιόδου 2009 - 2019 φάνηκε να κατέχει ιδιαίτερη θέση. Εύλογο. Η κρίση, για την ακρίβεια η δύσκολη διαχείριση των επιπτώσεων της κρίσης που επωάστηκε επί δεκαετίες πριν αρχίσει να καθίσταται ανεξέλεγκτη το 2009, συμπίπτει με τα δυο τρίτα περίπου της συνολικής θητείας της Άγκελα Μέρκελ στην ηγεσία της Γερμανίας και εκ των πραγμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
 

Επιπλέον, η κυρία Μέρκελ έζησε όλη την ελληνική υπόθεση από την αρχή μέχρι το τέλος. Συνυπήρξε με όλους τους Έλληνες πρωθυπουργούς της περιόδου 2005 - 2021. Προφανώς θυμάται τις συζητήσεις για τα δημοσιονομικά και μακροοικονομικά δεδομένα της περιόδου 2005-2009 και τα αρχικά πανευρωπαϊκά μέτρα του 2008 που ελήφθησαν με την ψευδαίσθηση ότι τα κράτη - μέλη της Ευρωζώνης μπορούσαν στο σύνολό τους να αποφύγουν τον φαύλο κύκλο που μετέτρεπε τη χρηματοπιστωτική κρίση σε δημοσιονομική και το αντίστροφο. Αυτό δυστυχώς αποδείχθηκε, σε λιγότερο από δυο χρόνια, φρούδα ελπίδα.

Περισσότερα...

31 Ιουλίου 2021

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στα ΝΕΑ Σαββατοκύριακο 

Η ποιητική θεολογία του Γιώργου Βέλτσου*

Ποιος ποιητής δεν θα ήθελε να είναι ο Ρωμανός ο Μελωδός στον οποίο πολλοί ερευνητές αποδίδουν τη σύνθεση των Χαιρετισμών στη Θεοτόκο;  Νομίζω θα ήθελαν όλοι, σίγουρα πάντως ένας ποιητής που ισορροπεί διαρκώς ανάμεσα στο ιερό και το βέβηλο προσπαθώντας να συγκροτήσει τη δική του θεολογία. Την ονομάζει «θεατρική θεολογία» γιατί έχει βαθειά αίσθηση της σημασίας της τελετουργίας, του ρυθμού με τη διπλή έννοια, ποιητική και εκκλησιολογική. Γνωρίζει όμως ότι πρόκειται για τη σύνθεση της πολιτικής και της προσωπικής του θεολογίας. Μιας θεολογίας των αυθαίρετων αλλά κατά βάθος καθόλου ανεξήγητων συνειρμών. Μιας θεολογίας που τη θέλει αναπαραστατική ως ποιητής που υποτάσσεται στον θεατρικό λόγο και αναζητά εξηγήσεις στον δοκιμιακό λόγο. 

Η Παρθένος του Γιώργου Βέλτσου «αναλαμβάνεται» από τον ίδιο. Πρόκειται για μια προσωπική ανάληψη / πρόσληψη, όπως υπάρχει μια προσωπική Πεντηκοστή / επιφοίτηση. Ο ίδιος θέλει να τεθεί υπό τη σκέπη της Παρθένου, να συνάψει μαζί της μια σχέση ερωτική με τη θεολογική έννοια του όρου. Μια σχέση - ευλογία που να του παρέχει τη χάρη, δηλαδή την άδεια και την άνεση της οικειότητας και της εξομολόγησης. Ακόμη και της φαινομενικής αλλά όχι πραγματικής βλασφημίας.

Περισσότερα...

Σάββατο 24 Ιουλίου 2021

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στα ΝΕΑ Σαββατοκύριακο 

Μια Μεταπολίτευση που βλέπει προς το μέλλον και όχι προς το παρελθόν

Η περίοδος της Μεταπολίτευσης έχει τη διπλή ικανότητα, αφενός μεν να έχει αυτοπροσδιοριστεί και να έχει επιλέξει εξαρχής το όνομά της, αφετέρου δε να επεκτείνεται διαρκώς αναζητώντας μια τομή που θα σήμαινε τη μετάβαση σε άλλη περίοδο, όλες όμως οι κρίσεις που δημιούργησαν την αρχική αίσθηση πώς μπορεί να σηματοδοτήσουν το τέλος της, ενσωματώθηκαν - μέχρι στιγμής - σε αυτήν.

Αυτό που περιγράφω μπορεί να σημαίνει ότι η ελληνική κοινωνία, τα τελευταία σαράντα επτά χρόνια και μετά την εμπειρία της δικτατορίας, είτε έχει αποκτήσει υψηλή αίσθηση ιστορικότητας, δεν παρασύρεται από τη συγκυρία και ξέρει πώς εξελίσσονται τα κύματα του μακρού ιστορικού χρόνου, είτε έχει καθηλωθεί από την ψεύδη αίσθηση ότι η Μεταπολίτευση ταυτίζεται με κεκτημένα  η αμφισβήτηση των οποίων τη φέρνει σε βαθειά αμηχανία. Αμηχανία τέτοια που δεν της επιτρέπει να μεταβάλλει την περιοδολόγηση της Ιστορίας που γράφει, εκούσα άκουσα, η ίδια.

Περισσότερα...

Τετάρτη 16 Ιουνίου 2021

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στην Athens Voice

Οι περιπέτειες και η ανασύσταση της μεσαίας τάξης –

Με αφορμή το βιβλίο του Παναγή Παναγιωτόπουλου

Μετά από τη δεκαετία της οικονομικής κρίσης και τη δοκιμασία της πανδημίας το κεντρικό  πρόβλημα είναι οι αντοχές, οι φοβίες και τα όρια συμπεριφοράς της κοινωνίας. Προφανώς πουθενά  δεν υπάρχει  μία «συμπαγής κοινωνία», υπάρχουν παντού περισσότερες «κοινωνίες», περισσότερες εκδοχές ή αναγνώσεις της κοινωνίας. Η μεσαία τάξη, όπως και εάν την ορίσει κανείς, είναι αυτή που ενοποιεί και συνθέτει την κοινωνία. Υπό την έννοια αυτή η μεσαία τάξη είναι συνώνυμη της «μεσαίας κατάστασης», του κοινού παρονομαστή, ενός κοινωνικού συμβολαίου που αγωνίζεται να προσαρμοστεί και να διατηρηθεί σε ισχύ.

Περισσότερα...

Κυριακή 13 Ιουνίου 2021

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στην Καθημερινή της Κυριακής στο αφιέρωμα: «Τι νέο φέρνει ο διάλογος Ελλάδας και Τουρκίας;»

Τώρα πλέον η ελληνοτουρκική συνάντηση κορυφής συγχρονίζεται με τη συνάντηση  Μπάιντεν - Ερντογάν που επίσης θα γίνει με την ευκαιρία της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες. Ο κ. Ερντογάν όταν θα συναντηθεί με τον Έλληνα Πρωθυπουργό θα έχει οριστικοποιήσει τις δικές του απαντήσεις στις σαφείς στρατηγικές ερωτήσεις, που θέτει ο  Πρόεδρος Μπάιντεν σε όλες τις χώρες- μέλη του ΝΑΤΟ, που στη μεγάλη πλειονότητά τους είναι και μέλη της Ε.Ε.

Ελληνοτουρκική συνάντηση κορυφής πρώτη φορά μετά από πολλές δεκαετίες διεξάγεται ως παρακολούθημα μιας στρατηγικά καθοριστικής πολυμερούς συνάντησης, που στην ουσία είναι μια συνάντηση ΗΠΑ – Ε.Ε.,  μια συνάντηση ΗΠΑ - Τουρκίας και μια συνάντηση ΗΠΑ - Ρωσίας. Η προτεραιότητα του προέδρου Μπάιντεν δεν είναι ούτε οι ελληνοτουρκικές σχέσεις ούτε το Κυπριακό, αλλά η στρατηγική ανασυγκρότηση της Δύσης και η καθαρή λειτουργία του ευρωατλαντικού άξονα σε σχέση με όλα τα μείζονα ζητήματα, πρωτίστως σε σχέση με την Κίνα και επικουρικά σε σχέση με τη Ρωσία, που θα πιεστεί να τοποθετηθεί σε στρατηγικά διλήμματα πολύ ευρύτερα από αυτά που θέλει να χειρίζεται.

Περισσότερα...