18 Φεβρουαρίου 2024
Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου για το «Αφιέρωμα Χρήστος Λαμπράκης» στις Νέες Εποχές, στο Βήμα της Κυριακής
Μια συνέντευξη και μια όπερα για τον Χρήστο Λαμπράκη
Ο Χρήστος Λαμπράκης είναι η επιτομή μιας μακράς εποχής. Της μεταπολεμικής και μετεμφυλιακής Ελλάδας που διήλθε από τη δοκιμασία της δικτατορίας για να εισέλθει στην αυτοτροφοδοτούμενη και αυτοπαρατεινόμενη περίοδο της Μεταπολίτευσης που είναι ταυτοχρόνως στιγμή και κατάσταση η οποία διαρκεί ήδη πενήντα χρόνια. Ο Χρήστος Λαμπράκης συγκαθόρισε την εποχή αυτή πολιτικά, εκδοτικά, πολιτιστικά και αισθητικά. Πρωτίστως ως εκδότης που γεννήθηκε και διαμόρφωσε τη φυσιογνωμία του μέσα στο μαγνητικό πεδίο όλων των διχασμών που προσδιόρισαν τη μοίρα του τόπου τον εικοστό αιώνα.
21 Ιανουαρίου 2024
Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στην εφημερίδα «Η Αυγή»
Ο γάμος ανεξάρτητα από φύλο και το ευρωπαϊκό συνταγματικό κεκτημένο
Όσοι έχουν αποδεχθεί το τέλος της πολιτικής εκπλήσσονται κάθε φορά που ταυτοτικού χαρακτήρα ζητήματα καθίστανται πεδίο οξείας πολιτικής σύγκρουσης η οποία διαπερνά μάλιστα τα κόμματα και τις παρατάξεις και θέτει υπό αμφισβήτηση την παραδοσιακή διάκριση μεταξύ συντηρητικής και προοδευτικής αντίληψης. Τα πρόσημα αυτά συχνά εναλλάσσονται και τίποτα δεν είναι αυτονόητο. Ο δικαιοκρατικός πυλώνας της φιλελεύθερης δημοκρατίας είναι άλλωστε πολύ πιο δύσκολος και απαιτητικός από τον δημοκρατικό. Στον δικαιοκρατικό πυλώνα κρίνονται όλα τα καυτά θέματα. Η μεταναστευτική πολιτική, τα δικαιώματα των μελλοντικών γενεών αλλά και των ζώων και των φυσικών οντοτήτων υπό συνθήκες κλιματικής κρίσης, η πρόκληση της τεχνητής νοημοσύνης. Στην πρώτη γραμμή βρίσκονται όμως πάντα ζητήματα που έχουν μια διάσταση πολιτικής θεολογίας και ανθρωπολογίας, ζητήματα που τέμνει η συνταγματική ηθική μέσω της λογικής των δικαιωμάτων που κατισχύει σε μια φιλελεύθερη δημοκρατία σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη ηθική αντίληψη, θρησκευτική ή φιλοσοφική.
31 Δεκεμβρίου 2023
Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στην Καθημερινή της Κυριακής και στο αφιέρωμα «Οι γρίφοι του 2024»
Τι μας δείχνει η καμπύλη των επετείων
Το 2024 είναι έτος συρροής επετείων, για την ακρίβεια είναι το έτος της καμπύλης των επετείων. Η βασική επετειακή αλληλουχία περιλαμβάνει προφανώς τα πενήντα χρόνια από το πραξικόπημα της χούντας κατά του Μακαρίου και της εύθραυστης, ούτως ή άλλως, συνταγματικής νομιμότητας στην Κυπριακή Δημοκρατία, τα πενήντα χρόνια από την τουρκική στρατιωτική εισβολή στην Κύπρο και την έναρξη της κατοχής στο βόρειο τμήμα της και βεβαίως τα πενήντα χρόνια από την κατάρρευση της δικτατορίας και τη Μεταπολίτευση.
31 Δεκεμβρίου 2023
Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στο ΒΗΜΑ της Κυριακής
Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ως καθρέπτης
Όταν στις 16 Ιουνίου 2011 ανέλαβα τα καθήκοντα του αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και υπουργού Οικονομικών, το πρώτο πρόγραμμα στήριξης είχε αποδειχθεί ανεπαρκές και το επειγόντως ζητούμενο ήταν ένα δεύτερο πρόγραμμα με πολύ μεγαλύτερο δάνειο, συνοδευόμενο από γενναία μείωση και ριζική αναδιάρθρωση του ελληνικού δημοσίου χρέους που θα το καθιστούσε μακροπρόθεσμα βιώσιμο.
Γνώρισα τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δυο μόλις ημέρες μετά, στη συνεδρίαση του Eurogroup. Αρχές Ιουλίου ( 6.7.2011) πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο η πρώτη και καθοριστική διμερής συνάντησή μας παρουσία ενός μόνο συνεργάτη κάθε πλευράς, του Γκέργκ Άσμουσεν και του Γιώργου Ζανιά. Εκεί συμφωνήθηκε το πλαίσιο στο οποίο θα κινηθούμε ώστε να αποφασιστεί από το Eurogroup και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το δεύτερο πρόγραμμα και κυρίως η προσχώρηση της Ευρωζώνης στη λογική του κουρέματος και της αναδιάρθρωσης του δημοσίου χρέους κράτους μέλους της, σε αντίθεση με τις έως τότε προβλέψεις του πρωτογενούς ενωσιακού δικαίου (ΣΛΕΕ) και τις θεμελιώδεις παραδοχές των θεσμικών μας εταίρων.
28.12.2023
Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στην Καθημερινή
Ο θάνατος του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ως πρόκληση αναστοχασμού
Χωρίς την ισχυρή πολιτική παρουσία του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε η Ευρωζώνη είναι αμφίβολο αν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει την ιστορική πρόκληση της οικονομικής κρίσης στο εσωτερικό της και πρωτίστως την ελληνική κρίση, αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες που υπερέβαιναν το στενό πλαίσιο των Συνθηκών και απαιτούσαν τη διάθεση τεράστιων κονδυλίων.
Προσηλωμένος στη δημοσιονομική πειθαρχία και το αυστηρό κανονιστικό πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας, ο Σόιμπλε εξέφραζε την κυρίαρχη αντίληψη της περιόδου της κρίσης, που ζητούσε από την Ελλάδα να κάνει μια καθαρή επιλογή ανάμεσα στην παραμονή στην Ευρωζώνη με ισχυρή βοήθεια αλλά και επώδυνα μέτρα δημοσιονομικής και διαρθρωτικής προσαρμογής ή στην αποχώρηση από το ευρώ με ό,τι αυτή συνεπαγόταν για την Ελλάδα (αλλά και την Ευρωζώνη συνολικά).
15 Δεκεμβρίου 2023
Ευάγγελος Βενιζέλος *
Η αποκατάσταση της ακεραιότητας του κειμένου του ισχύοντος Συντάγματος 1975/1986/2001/2008/2019
- Η πλήρης διατύπωση της παρ. 5 του άρθρου 48
Στην εκδήλωση του ΔΣΑ για τα εβδομήντα χρόνια από την έκδοση του Νομικού Βήματος (αμφιθέατρο Μουσείου της Ακρόπολης, 8.12.2023) στην οποία ήμουν ομιλητής, ο επίσης ομιλητής ομότιμος καθηγητής του Αστικού Δικαίου στο ΕΚΠΑ Ι. Σπυριδάκης, ανέφερε παρεμπιπτόντως ότι κατά τη μεταφορά του Συντάγματος στη δημοτική γλώσσα το 1986, παραλείφθηκε ένα εδάφιο του συνταγματικού κειμένου. Πρόκειται, ακριβέστερα, για την πλήρη διατύπωση του εδαφίου β´ και για ολόκληρο το εδάφιο γ´ της παρ. 5 του άρθρου 48 Σ. Στο ζήτημα αναφέρεται ο Απ. Βλαχογιάννης στην ερμηνεία του άρθρου 48 που δημοσιεύθηκε πρόσφατα (σε Απ. Βλαχόπουλος / Ξ. Κοντιάδης / Γ. Τασόπουλος, Σύνταγμα. Ερμηνεία κατ´άρθρο, Ηλεκτρονική έκδοση, Απρίλιος 2023, σελ. 7, υποσημείωση 1 ) και στην οποία σημειώνει ότι το θέμα έχει εντοπιστεί στη βιβλιογραφία (Α. Μάνεσης, «Η συνταγματική αναθεώρηση του 1986», σε Συνταγματική θεωρία και πράξη ΙΙ, 2007, σελ. 429, υπ. 115· Α. Ράικος, Γενική Πολιτειολογία – Εισαγωγή στο Συνταγματικό Δίκαιο και Οργανωτικό, τομ. Ι, 5η έκδοση, 2018, σελ. 837-838 και Α. Παντελής, Εγχειρίδιο Συνταγματικού Δικαίου, 5η έκδοση, 2020, σελ. 323-324.)
9 Δεκεμβρίου 2023
Άρθρο των Ευάγγελου Βενιζέλου και Βασίλειου Σκουρή στα ΝΕΑ Σαββατοκύριακο
Mη κρατικά ΑΕΙ
Η σύμφωνη με το ενωσιακό δίκαιο ερμηνεία του άρθρου 16 Συντάγματος
Μετά την εξαγγελία από την κυβερνητική πλειοψηφία της πρόθεσής της να κινήσει τη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος μόλις συμπληρωθεί η πενταετής προθεσμία από την αναθεώρηση του 2019 με αντικείμενο την άρση των περιορισμών που θέτουν οι παράγραφοι 5 και 8 του άρθρου 16 Σ ως προς την ίδρυση και λειτουργία μη κρατικών / ιδιωτικών Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, ζητήθηκε η επιστημονική μας άποψη ως προς την ευχέρεια του κοινού νομοθέτη να ρυθμίσει, εντωμεταξύ, θέματα σχετικά με την παροχή υπηρεσιών ανώτατης εκπαίδευσης στην Ελλάδα από οντότητες που συγκεντρώνουν τις προϋποθέσεις του χαρακτηρισμού τους ως πανεπιστημίων ή συνεργάζονται με πανεπιστήμια που εδρεύουν σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ ή σε κράτη που είναι συμβαλλόμενα μέρη της Γενικής Συμφωνίας για τις Συναλλαγές στον τομέα των Υπηρεσιών (GATS) στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ). Το νομικό συνεπώς ερώτημα που τίθεται είναι αν, παρά τη γραμματική διατύπωση του εθνικού Συντάγματος, η ερμηνεία του σε αρμονία προς το Δίκαιο της ΕΕ και προς το Διεθνές Δίκαιο καθιστά συμβατές προς το Σύνταγμα παρόμοιες νομοθετικές επιλογές.
2 Δεκεμβρίου 2023
Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ
Η παράδοξη συμβολή του Χ. Κίσινγκερ στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις
Για τον Χένρι Κίσινγκερ έχουν διατυπωθεί πολλοί χαρακτηρισμοί. Ο πιο απλός και αυταπόδεικτος είναι πώς υπήρξε μακρόβιος. Έζησε ενεργός πολλές δεκαετίες μετά τη λήξη της κυβερνητικής του θητείας. Είχε τον χρόνο να αναστοχαστεί και γύρω από τις πολιτικές και διπλωματικές του επιλογές και πρακτικές και γύρω από τις θεωρητικές του απόψεις. Κοινός παρονομαστής και των δυο πτυχών του αποτυπώματός του στις διεθνείς σχέσεις είναι η βαριά αίσθηση της Ιστορίας. Μελέτησε διπλωματική Ιστορία και είναι προφανές ότι ήθελε να γράψει το δικό του κεφάλαιο στην παγκόσμια διπλωματική Ιστορία όχι ως συγγραφέας αλλά ως πρωταγωνιστής. Έστω ως σχεδόν πρωταγωνιστής στο πλευρό δυο Προέδρων των ΗΠΑ. Δεν είχε άλλωστε τις συνταγματικές προϋποθέσεις να φανταστεί τον εαυτό του ως πρόεδρο, οπότε η θέση του υπουργού των Εξωτερικών, για ένα μάλιστα διάστημα και του Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας, ήταν το second best.
2 Δεκεμβρίου 2023
Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ
Η παράδοξη συμβολή του Χ. Κίσινγκερ στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις
Για τον Χένρι Κίσινγκερ έχουν διατυπωθεί πολλοί χαρακτηρισμοί. Ο πιο απλός και αυταπόδεικτος είναι πώς υπήρξε μακρόβιος. Έζησε ενεργός πολλές δεκαετίες μετά τη λήξη της κυβερνητικής του θητείας. Είχε τον χρόνο να αναστοχαστεί και γύρω από τις πολιτικές και διπλωματικές του επιλογές και πρακτικές και γύρω από τις θεωρητικές του απόψεις. Κοινός παρονομαστής και των δυο πτυχών του αποτυπώματός του στις διεθνείς σχέσεις είναι η βαριά αίσθηση της Ιστορίας. Μελέτησε διπλωματική Ιστορία και είναι προφανές ότι ήθελε να γράψει το δικό του κεφάλαιο στην παγκόσμια διπλωματική Ιστορία όχι ως συγγραφέας αλλά ως πρωταγωνιστής. Έστω ως σχεδόν πρωταγωνιστής στο πλευρό δυο Προέδρων των ΗΠΑ. Δεν είχε άλλωστε τις συνταγματικές προϋποθέσεις να φανταστεί τον εαυτό του ως πρόεδρο, οπότε η θέση του υπουργού των Εξωτερικών, για ένα μάλιστα διάστημα και του Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας, ήταν το second best.
27 Νοεμβρίου 2022
Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στο αφιέρωμα της έκδοσης World Review 2023 του Euro2day.gr και των New York Times, «Τέλος χρόνου - Η “αεικρίση” απαιτεί πειστικές απαντήσεις»
Η δυτική ρευστότητα και η ελληνική εξωτερική πολιτική
Η Ελλάδα έχει κάνει, με σαφήνεια και συνέχεια τα τελευταία τουλάχιστον τριάντα χρόνια, την επιλογή του πλαισίου αναφοράς της στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής. Κινείται πάντα ως χώρα μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, ως χώρα που αποδίδει πρωτεύουσα σημασία στη στρατηγική εταιρική της σχέση με τις ΗΠΑ. Η Ελλάδα τοποθετείται συνεπώς στην παγκόσμια σκηνή ως δυτική χώρα, έχοντας συνείδηση του μεγέθους της, της γεωγραφικής της θέσης, του βάρους της ιστορίας, των περιφερειακών της ταυτοτήτων (μεσογειακή, βαλκανική, νοτιοευρωπαϊκη, κατ’ απονομή παραευξήνεια) αλλά και των μεγάλων περιφερειακών εκκρεμοτήτων, πρωτίστως ως προς το κυπριακό και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
