Σάββατο 15 Ιανουαρίου 2022

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στα ΝΕΑ   

Η δοκιμασία των πολιτικών ταυτοτήτων

Ζούμε σε μια εποχή κατά την οποία ο ιστορικός χρόνος δείχνει να διχάζεται. Κινείται με ιλιγγιώδη ταχύτητα προς το μέλλον ανατρέποντας κεκτημένα και βεβαιότητες και ταυτοχρόνως κινείται προς τα πίσω, προς φαινόμενα του παρελθόντος. Μετανεωτερικές προκλήσεις, όπως η κλιματική κρίση και η τεχνητή νοημοσύνη και αρχαϊκές απειλές, όπως η πανδημία και ο αυταρχισμός ως δημοκρατική επιλογή της πλειοψηφίας των πολιτών, συνυπάρχουν. Αυτός ο διχασμός δεν είναι βεβαίως πρωτοφανής. Απλώς τώρα είναι άμεσα αντιληπτός λόγω της ταχύτητας με την οποία κινείται η πληροφόρηση σε πλανητική κλίμακα. Είναι επίσης προφανές ότι ενώ υπάρχουν προβλήματα που εμφανίζονται ταυτοχρόνως σε όλες τις χώρες, όπως η κλιματική κρίση και η πανδημία, ο κόσμος κινείται με διαφορετικούς ρυθμούς και σε μη συγχρονισμένες ιστορικές φάσεις. Αυτή είναι μια κοινότοπη διαπίστωση που αποκτά ενδιαφέρον όταν παρατηρεί κάποιος τη συνύπαρξη πολλών αξιακών και πολιτικών «εποχών» στο εσωτερικό των πιο αναπτυγμένων χωρών, με βάση τη «δυτικοκεντρική» αντίληψη για το τι σημαίνει ανάπτυξη. 

Περισσότερα...

14 Ιανουαρίου 2022

Ευάγγελος Βενιζέλος *

 [PDF] 

Ένα έμμεσο κεκτημένο της Πατριαρχίας Βαρθολομαίου του Α´ :

Η ανάδειξη της κανονικής και νομικής θέσης του Οικουμενικού Πατριαρχείου κατά το άρθρο 3 του ελληνικού Συντάγματος

Η έως τώρα τριακονταετής (1991-2021) Πατριαρχία Βαρθολομαίου του Α´ (Αρχοντώνη ) συμπίπτει, μεταξύ άλλων πολλών που συνέβησαν ή επιτεύχθηκαν  σε οικουμενική κλίμακα, και με την ένταση, ενίοτε υπερένταση της δημόσιας (πολιτικής και επιστημονικής) συζήτησης στην Ελλάδα ως προς τις σχέσεις Κράτους και Εκκλησίας και την εκ νέου «ανασκαφή» του κανονιστικού περιεχομένου του άρθρου 3 του  Συντάγματος.

Περισσότερα...

Σάββατο 8 Ιανουαρίου 2022

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου για το liberal.gr

Δικαιώθηκε η ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωζώνη;

Από τα είκοσι χρόνια της κυκλοφορίας του ευρώ σε φυσική μορφή και της ένταξης της Ελλάδας στην Ευρωζώνη (1.1.2002 ), τα δέκα συμπίπτουν με την οικονομική κρίση και την  κρίση της πανδημίας η οικονομική παράμετρος της οποίας είναι απολύτως συνυφασμένη με την υγειονομική. Μπορούμε συνεπώς να πούμε ότι η Ελλάδα συμπληρώνει είκοσι χρόνια συμμετοχής στη νομισματική ένωση και δέκα χρόνια λειτουργίας της ως εργαστηρίου στο οποίο δοκιμάστηκε η ικανότητα της Ευρωζώνης να διαχειρίζεται κρίσεις και να προσαρμόζει τους κανόνες οικονομικής διακυβέρνησής της με τρόπο αδιανόητο για την αρχική «νομική» περιγραφή του όλου εγχειρήματος. Αν δεν υπήρχε η - ελληνική κυρίως- κρίση χρέους της περιόδου 2009-2018, η Ε.Ε. και ιδίως η Ευρωζώνη δεν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει γρήγορα, ευέλικτα και δυναμικά την οικονομική διάσταση της πανδημικής κρίσης.

Περισσότερα...

Κυριακή 2 Ιανουαρίου 2022

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στην Καθημερινή της Κυριακής (31.12.2021-2.1.2022)

Ο κίνδυνος να αποκτήσουν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις παρακολουθηματικό χαρακτήρα

Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά και το Κυπριακό, διατρέχουν τον κίνδυνο να αποκτήσουν το 2022 παρακολουθηματικό χαρακτήρα. Να υποταχθούν στις εξελίξεις που θα διαμορφωθούν στο  πεδίο των σχέσεων των ΗΠΑ και συνακόλουθα της Δύσης ( αν δεχθούμε ότι αυτή αποτελεί μια στρατηγική οντότητα ) με την Τουρκία. Αλλά και αυτή η δύσκολη σχέση μεταξύ κρατών-μελών του ΝΑΤΟ θα επηρεαστεί καταλυτικά από την καμπύλη που θα διαγράψουν οι σχέσεις αφενός με των ΗΠΑ και της Ε.Ε. αφετέρου δε της Ρωσικής Ομοσπονδίας με αφορμή κυρίως τις εξελίξεις στην Ουκρανία. Στο υπόβαθρο, δε,  όλου αυτού του σκηνικού προφανώς βρίσκεται η στρατηγική τοποθέτηση ( positioning ) που επιχειρούν ως προς τις μεταξύ τους σχέσεις οι ΗΠΑ και η Κίνα. Στο δίπολο αυτό οι ΗΠΑ θα ήθελαν προφανώς μια Ρωσία φιλική ή έστω ουδέτερη.

Περισσότερα...

Δευτέρα 27 Δεκεμβρίου 2021

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στο Protagon.gr

Ο Κάρολος της Ελλάδος

Ο Κάρολος Παπούλιας συναντήθηκε με την Ιστορία, δηλαδή με την ευθύνη απέναντι στην Πατρίδα ήδη από παιδί μετέχοντας στην Εθνική Αντίσταση και συνέχισε ως νέος μετέχοντας στον αντιδικτατορικό αγώνα. Λίγοι έχουν, όπως αυτός, το προνόμιο να έρθουν σε επαφή με την Ιστορία πριν έρθουν σε επαφή με την Πολιτική.

Μέσα σε μια εποχή εύκολων και μεγάλων λόγων ήταν πάντα ολιγόλογος και ουσιώδης. Δεν υπήρξε ποτέ του συρμού. Δεν έχασε ποτέ την αισθητική του αντίληψη. Ως βασικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ εξέφραζε πάντοτε την πιο ευπρεπή εκδοχή της μάχιμης πολιτικής. Η σχέση  αδελφικής και εξομολογητικής φιλίας που τον συνέδεσε με τον Ανδρέα Παπανδρέου βασιζόταν στην απόλυτη εχεμύθεια και στην υψηλή αίσθηση του χιούμορ.

Περισσότερα...

Παρασκευή, 24 Δεκεμβρίου 2021

Άρθρο Ευάγγελου  Βενιζέλου στο Βήμα της Κυριακής και στο αφιέρωμα «Τι μας δίδαξε το 1821;»  

Επέτειος και Πανδημία

Οι έκτακτες συνθήκες της πανδημίας, επέβαλαν ένα αναγκαστικό μινιμαλισμό στον εορτασμό της μεγάλης επετείου των διακοσίων ετών από την έναρξη του Αγώνα της Ανεξαρτησίας. Οι υγειονομικοί περιορισμοί οδήγησαν σε έναν οργανωτικά λιτό εορτασμό, με λιγότερα τετριμμένα και κοινότοπα στοιχεία. Έναν εορτασμό περισσότερο εσωτερικό αλλά όχι εσωστρεφή. Βεβαίως όταν κινούμαστε στο κοινό πεδίο της δημόσιας και της επίσημης Ιστορίας, θα ήταν φενάκη να θέλουμε έναν εορτασμό απαλλαγμένο από την ιδεολογική χρήση της Ιστορίας και από τα στερεότυπα μέσω των οποίων ένα πολύ μεγάλο μέρος της ελληνικής - και καταρχάς κάθε άλλης κοινωνίας - συγκροτεί τη σχέση του με αυτό που λέγεται εθνική ταυτότητα.

Περισσότερα...

23-24.12.2021

Στα ΝΕΑ, στο βιβλιοδρόμιο, για το βιβλίο της Ρούλας Γεωργακοπούλου «Ανάπτυγμα βατράχου» (εκδ. Στερέωμα)

Ευάγγελος Βενιζέλος

«Χάνε μούνε»

Παίζουσα άμα και σπουδάζουσα η Ρούλα Γεωργακοπούλου συνέθεσε μια ακόμη ποιητική νουβέλα που θα την πληγώναμε κατάκαρδα αν την κατατάσσαμε στον πεζό λόγο. Το «Ανάπτυγμα βατράχου» συστήνεται ως πανηγύρι της γλώσσας, ως προϊόν ελεύθερων συνειρμών,  ως άσκηση διακειμενικής ελευθεριότητας που την επιτείνει και την προφυλάσσει από κάθε δυσκολία στην πρόσληψη  η επίκληση του χιούμορ. Του βασικού δηλαδή μηχανισμού αυτοπροστασίας.

Περισσότερα...

Σάββατο 18 Δεκεμβρίου 2021

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στο αφιέρωμα για«ΤΑ ΝΕΑ» - 90 χρόνια

Το βάρος και η εγγύηση της παράδοσης

Η προσωπική μου σχέση με «ΤΑ ΝΕΑ» άρχισε μόλις έμαθα ανάγνωση, άρα διαρκεί περίπου 60 χρόνια. Οι σελίδες τους με φιλοξενούν συχνά ως αρθογράφο για περισσότερα από 40 χρόνια, πολλά δε από αυτά το πολιτικό τους ρεπορτάζ ασχολείται και μαζί μου. Δεν είμαι αμερόληπτος ούτε τυπικός. Γνωρίζω από την εμπειρία μου και συναισθάνομαι το κλίμα και την παράδοση μιας τέτοιας κορυφαίας εφημερίδας που δίνει επί ενενήντα χρόνια το καθημερινό στίγμα του δημοσίου βίου της χώρας και συγκαθορίζει τις προτεραιότητες και τον τόνο του δημοσίου λόγου.

Περισσότερα...

Δευτέρα 13 Δεκεμβρίου 2021

Ευάγγελος Βενιζέλος  

Η επίκληση του Συντάγματος από τους εχθρούς του

Η επίκληση του Συντάγματος δεν μπορεί να οδηγεί στον ευτελισμό του. Το Σύνταγμα δεν είναι ένα νομικό κέλυφος που καλύπτει τα πάντα: τους φόβους, τις ανασφάλειες και τις προσδοκίες ή, κατά μείζονα λόγο, τις αυταπάτες, τις φαντασιώσεις, τους παραλογισμούς όποιου το επικαλείται.

Το Σύνταγμα είναι προϊόν της Ιστορίας. Είναι το ευρύχωρο αλλά σαφές θεσμικό  πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργεί η φιλελεύθερη, δηλαδή η συνταγματική δημοκρατία. Είναι ο βασικός μηχανισμός που εγγυάται την προστασία του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είναι το κείμενο που εγκιβωτίζει τις μακροπρόθεσμες διευθετήσεις της κοινωνικής και πολιτικής συμβίωσης. Είναι η βάση και η κορυφή της έννομης τάξης, ο κανόνας αναφοράς που διέπει το σύνολο της δικαιοπαραγωγικής διαδικασίας στην εθνική έννομη τάξη και τις σχέσεις της με τη διεθνή και την ενωσιακή έννομη τάξη.

Περισσότερα...

Παρασκευή 19 Νοεμβρίου 2021

Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στο αφιέρωμα της Athens Voice «Μπορεί η σοσιαλδημοκρατία να επανέλθει;» (19.11.2021)

Μπορεί να επινοηθεί ξανά η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία ;

Μπορούμε να απαντήσουμε στο ερώτημα αν η σοσιαλδημοκρατία έχει μέλλον, μόνο αν κατανοήσουμε το παρελθόν της. Η σοσιαλδημοκρατία προέρχεται μέσα από τις διακλαδώσεις της αριστεράς που διαπερνούν τον 19ο και τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, αλλά αποκτά το πολιτικό, προγραμματικό και αξιακό περιεχόμενο που της προσδίδει την ολοκληρωμένη και διακριτή ταυτότητά της, από το τέλος του Β´ Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι το 1992. Η σοσιαλδημοκρατία αυτή έχει προ πολλού απογαλακτιστεί από μια μαρξιστική/ ολιστική αντίληψη για την Ιστορία, την οικονομία, την πολιτική και το κράτος. Είναι ευρωπαϊκή, πολιτικά φιλελεύθερη, εκλογικά πολυσυλλεκτική, κυβερνητική. Έχει έντονη κεϊνσιανή ροπή, αλλά γίνεται σταδιακά πραγματιστική. Διακρίνεται εύκολα από τα συντηρητικά, χριστιανοδημοκρατικά και φιλελεύθερα κόμματα της εποχής. Αναπτύσσει τη δράση της και κρίνεται κυρίως σε εθνικό επίπεδο. Νομίζω ότι αυτή είναι μια ισορροπημένη περιγραφή του κοινού πλαισίου της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας στην οποία εντάσσονται πολλές εκδοχές: η σκανδιναβική σοσιαλδημοκρατία, η παράδοση του γερμανικού SPD, η μακρά διαδρομή του βρετανικού εργατικού κόμματος, τα σοσιαλιστικά κόμματα του ευρωπαϊκού νότου με την ευρεία έννοια του όρου, από τη Γαλλία έως την Πορτογαλία.

Περισσότερα...