Το πραγματικό στοίχημα των εκλογών
του Ευ. Βενιζέλου
Ακούγεται συχνά η ένσταση ότι ο ευρωπαϊκός χαρακτήρας των ευρωεκλογών έχει υπερκαλυφθεί από τη σημασία που αυτές έχουν ως εθνικό πολιτικό γεγονός. Αυτό εξαρτάται προφανώς από την πολιτική κατάσταση που επικρατεί σε κάθε χώρα-μέλος και κυρίως από το σημείο στο οποίο βρίσκεται ο εθνικός εκλογικός κύκλος. Με βάση αυτά τα κριτήρια οι ευρωεκλογές λειτουργούν στη χώρα μας πρωτίστως ως προοίμιο των εθνικών βουλευτικών εκλογών. Αυτό δεν πρέπει να ενοχλεί την ευρωπαϊκή μας νομιμοφροσύνη καθώς οι εθνικές βουλευτικές εκλογές στα 27 κράτη-μέλη έχουν για τη λειτουργία της Ενωσης και τους πανευρωπαϊκούς πολιτικούς συσχετισμούς, ούτως ή άλλως, σημασία πολύ μεγαλύτερη από τις ευρωεκλογές: παρά την αναβάθμιση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που θα ενισχυθεί ακόμη περισσότερο αν τεθεί σε ισχύ η μεταρρυθμιστική Συνθήκη της Λισαβόνας, η σύνθεση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, του Συμβουλίου υπουργών, αλλά και της Επιτροπής καθορίζεται από τις εθνικές βουλευτικές εκλογές, δηλαδή από τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών.
5 Απριλίου 2009
Τετραγωνίζεται ο φαύλος κύκλος;
του Ευ. Βενιζέλου
Μπορεί να σπάσει και στη συνέχεια να τετραγωνιστεί ένας φαύλος κύκλος; Αυτό το ερώτημα μου έρχεται στο μυαλό καθώς παρακολουθώ τις διαστάσεις που προσλαμβάνει η οικονομική κρίση στη χώρα μας. Ολες οι χώρες-μέλη της ζώνης του ευρώ καλούνται να αντιμετωπίσουν μια χρηματοοικονομική κρίση που επηρεάζει έντονα την πραγματική τους οικονομία, μειώνει αισθητά τους ρυθμούς ανάπτυξης και αυξάνει την ανεργία.
Στην Ελλάδα, σε όλα αυτά προστίθεται κατ' αρχάς η δημοσιονομική διάσταση της κρίσης με τη μορφή του υψηλού - για τα δεδομένα της ΟΝΕ - δημοσιονομικού ελλείμματος και του μεγάλου δημόσιου χρέους, κάτι που οδηγεί σε κερδοσκοπικά παιχνίδια σε βάρος των ελληνικών ομολόγων και σε αύξηση του κόστους του δημόσιου δανεισμού.
Η δημοσιονομική όμως κρίση είναι αφενός μεν κρίση αδυναμίας ορθού προσδιορισμού και αποτελεσματικής είσπραξης των δημοσίων εσόδων, αφετέρου δε κρίση αποδοτικότητας των δημοσίων δαπανών. Η διαρθρωτική σπατάλη, δηλαδή η μειωμένη αποδοτικότητα των δαπανών σε σύγκριση με τις καλύτερες επιδόσεις των χωρών του ΟΑΣΑ, φτάνει το 30%.
22 Μαρτίου 2009
Η λύση, το ανοικτό κόμμα
του Ευ. Βενιζέλου
Η διεθνής οικονομική κρίση ήταν ως προς τα αίτιά της και είναι ως προς την αντιμετώπισή της, κρίση κατ' εξοχήν πολιτική. Τα νομοθετικά και διοικητικά κενά ως προς την κρατική εποπτεία επί των χρηματοοικονομικών αγορών επέτρεψαν να διαμορφωθεί η μήτρα της κρίσης. Το έλλειμμα εποπτείας, που είναι έλλειμμα λειτουργίας του κράτους και άρα έλλειμμα πολιτικής, δεν αφορά μόνο τις ΗΠΑ, απ' όπου ξεκίνησαν οι κακές πρακτικές. Αφορά όλες τις χώρες -πρωτίστως, μάλιστα, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη ζώνη του ευρώ.
1. Η απουσία σοβαρών θεσμών παγκόσμιας οικονομικής διακυβέρνησης οφείλεται στην άρνηση των ισχυρών εθνικών και περιφερειακών οικονομιών να τους δεχθούν. Η δε Ευρωπαϊκή Ένωση φάνηκε απόλυτα επαναπαυμένη στην αντίληψη ότι θα υπάρχουν πάντα ομαλές συνθήκες λειτουργίας της διεθνούς και της ευρωπαϊκής οικονομίας. Μηχανισμοί πρόληψης και διαχείρισης κρίσεων δεν είχαν, ούτε έχουν ακόμη συγκροτηθεί.
2. Στην Ελλάδα, όμως, ο πολιτικός χαρακτήρας της κρίσης δεν συνδέεται μόνον με τα εμφανή κενά του συστήματος εποπτείας στο χρηματοοικονομικό σύστημα, αλλά με ολόκληρο το περιβάλλον του δημόσιου βίου που έχει καταστεί εδώ και καιρό.
10 Μαρτίου 2009
Νέοι θεσμοί ευθύνης
του Ευ. Βενιζέλου
Πρόσφατη έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου δείχνει ότι οι πολίτες ταυτίζουν τους βουλευτές, δηλαδή πρόσωπα που οι ίδιοι αξιολογούν περιοδικά και εκλέγουν ή δεν εκλέγουν, με φαινόμενα διαφθοράς σε ποσοστό 70%. Ίσως αυτό να εξηγείται από το γεγονός πως τα τελευταία χρόνια υποθέσεις σχετιζόμενες με την ποινική ευθύνη των υπουργών κυριαρχούν σχεδόν συνεχώς στην επικαιρότητα, χωρίς οι πολίτες να πείθονται ότι τα ζητήματα διερευνώνται και οι τυχόν ευθύνες καταλογίζονται.
Δεν μπορούμε να μείνουμε αδιάφοροι απέναντι στη στάση αυτή της κοινής γνώμης που λέει πολύ απλά ότι η κρίση πολιτικής αντιπροσώπευσης, δηλαδή η κρίση νομιμοποίησης των δημοκρατικών και κοινοβουλευτικών θεσμών έχει καταστεί κατά βάθος κρίση ηθική. Και μάλιστα τη στιγμή που η οικονομική κρίση απαιτεί πλεόνασμα πολιτικής εμπιστοσύνης προκειμένου να αναληφθούν γενναίες, ριζοσπαστικές και καλά στοχευμένες πρωτοβουλίες που θα σπάσουν το φαύλο κύκλο και θα επιτρέψουν να υπάρξει και να εφαρμοστεί ένα συνολικό σχέδιο διαχείρισης και υπέρβασης της κρίσης.
22 Φεβρουαρίου 2009
Αποχαιρετισμός στον Γιώργο Παπαδημητρίου
του Ευ. Βενιζέλου
Έχω πολύ έντονες στη μνήμη μου τις δύο ακραίες στιγμές. Την πρώτη μας συνάντηση στη Θεσσαλονίκη, αμέσως μετά την Μεταπολίτευση. Φοιτητής εγώ, νέος επιμελητής ο Γιώργος Παπαδημητρίου, στο πλευρό του Αριστόβουλου Μάνεση και του Δημήτρη Τσάτσου. Λαμπερός, ελπιδοφόρος, με ισχυρό επιστημονικό εξοπλισμό μετά το διδακτορικό του δίπλωμα στη Χαϊδελβέργη, έτοιμος να παρέμβει στα πιο καυτά ζητήματα: Στον εκδημοκρατισμό του πανεπιστημίου, στο ζήτημα της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου, στο Κυπριακό, στις συζητήσεις για το νέο Σύνταγμα.
Τριανταπέντε χρόνια αργότερα, πριν λίγες εβδομάδες, στα πίσω έδρανα της Βουλής, η στιγμή του αποχαιρετισμού πριν το ταξίδι στη Βοστόνη. Με το ίδιο χαμόγελο, την ίδια αισιοδοξία, την ίδια ψυχραιμία. Ανάμεσα στις δύο αυτές στιγμές χωράει μία ολόκληρη ζωή. Μιλάω τώρα μόνον για τη δημόσια πλευρά της, αυτή που ο Γιώργος Παπαδημητρίου υπηρέτησε με ποιότητα, μετριοπάθεια, συστηματικότητα, πειθαρχία και υπευθυνότητα, τόσο στο πεδίο της επιστήμης όσο και στο πεδίο της πολιτικής με τη θεμελιώδη και ολιστική σημασία του όρου.
31 Ιανουαρίου 2009
Λύκειο στα πρότυπα του Μπακαλορεά
του Ευ. Βενιζέλου
Η κυβέρνηση άνοιξε τη συζήτηση για την αλλαγή στο λύκειο και στον τρόπο εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, κατά τα ειωθότα, με τρόπο αμήχανο και με στόχευση κυρίως επικοινωνιακή. Ανεξάρτητα όμως από τις προθέσεις της κυβέρνησης είναι αναγκαίο να διεξαχθεί ένας ουσιαστικός δημόσιος διάλογος για το πιο κρίσιμο διαρθρωτικό πρόβλημα της κοινωνίας και της οικονομίας που είναι το εκπαιδευτικό.
H συζήτηση για τις αλλαγές στο λύκειο και όσα αφορούν το τρίγωνο γνώση- έρευνα- καινοτομία είναι συνεπώς επιβεβλημένη και λόγω της διαρκούς κρίσης του εκπαιδευτικού μας συστήματος και επειδή συνδέεται με τις αλλαγές που είναι αναγκαίες στο μοντέλο ανάπτυξης της χώρας.
Κανείς δεν έχει όμως το δικαίωμα να παίζει με τα νεύρα των παιδιών και με την αγωνία των οικογενειών τους.
23 Νοεμβρίου 2008
Άρθρο Ευ. Βενιζέλου στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία
Τι να κάνουμε μετά την απόφαση
Η πρόσφατη απόφαση (23.10.2008) του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ) σχετικά με τη μη συμμόρφωση της Ελλάδας στην οδηγία για την αναγνώριση επαγγελματικών δικαιωμάτων που έχουν αποκτηθεί σε άλλες χώρες-μέλη της Ε.Ε., άνοιξε και πάλι με έντονο τρόπο τη συζήτηση αφενός μεν για την κατάσταση και το μέλλον του δημοσίου πανεπιστημίου, αφετέρου δε για το καθεστώς των «κολεγίων» που παρέχουν στην Ελλάδα εκπαιδευτικές υπηρεσίες στο όνομα πανεπιστημίων άλλων χωρών-μελών, στο πλαίσιο σύμβασης δικαιόχρησης.
*Είναι κατ' αρχάς προφανές ότι έχει διαμορφωθεί στην Ευρωπαϊκή Ενωση μια πραγματική και νομική κατάσταση υπέρ της λειτουργίας αυτών των συμβάσεων δικαιόχρησης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να λειτουργούν εν δυνάμει σε κάθε χώρα 27 διαφορετικά συστήματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης υπό το πρόσχημα ότι υπάρχουν 27 διαφορετικά συστήματα απονομής επαγγελματικών δικαιωμάτων. Μπορεί σήμερα αυτό να αφορά κυρίως υπηρεσίες που διατίθενται στο όνομα βρετανικών πανεπιστημίων, η γενίκευση όμως του φαινομένου δεν είναι καθόλου δύσκολη ιδίως για τις χώρες της «νέας Ευρώπης» (Τσεχία, Σλοβακία, Ρουμανία κ.ο.κ.). Αυτό αφορά και την παροχή υπηρεσιών από επιχειρήσεις συμβαλλόμενες με ιδιωτικά πανεπιστήμια που εδρεύουν στην Κύπρο.
15 Οκτωβρίου 2008
Τώρα και θεσμική κρίση
του Ευ. Βενιζέλου
Την ώρα που η παγκόσμια κοινή γνώμη και μαζί με αυτήν η ελληνική παρακολουθεί με αγωνία την εξέλιξη της διεθνούς οικονομικής κρίσης, την ώρα που ο πολίτης στρέφεται στο κράτος, στους θεσμούς και την πολιτική προκειμένου να βρει κάποια σημεία σταθερότητας μέσα στην αστάθεια της οικονομίας και των αγορών, στην Ελλάδα ανοίγει μία βαθιά θεσμική κρίση.
Μία κρίση με αφορμή το σκάνδαλο του Βατοπεδίου, δηλαδή μία υπόθεση που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα μπορούσε να έχει εκκαθαριστεί με απλές, αλλά αποφασιστικές κινήσεις μόλις έγιναν αντιληπτές οι πλήρεις διαστάσεις της και το μέγεθος της βλάβης που υπέστησαν η περιουσία και τα συμφέροντα του δημοσίου.
Ενός κακού όμως μύρια έπονται. Η άρνηση της κυβέρνησης να αναλάβει τις ευθύνες της και η απόφαση της να οργανώσει μετά την επιχείρηση της ανταλλαγής ακινήτων μία δεύτερη επιχείρηση συγκάλυψης μέσω της Δικαιοσύνης, οδήγησε στο διπλασιασμό του σκανδάλου. Η υπόθεση του Βατοπεδίου δεν είναι πλέον μόνον ένα μεγάλο σκάνδαλο οικονομικού και πολιτικού, αλλά και θεσμικού χαρακτήρα:
27 Ιουλίου 2008
Το κολέγιον "Η Ελλάς"
του Ευ. Βενιζέλου
Πώς θα σας φαινόταν αν το πανεπιστήμιο Αθηνών στην Ιατρική Σχολή του οποίου ο τελευταίος εισαγόμενος πρέπει να συγκεντρώσει βαθμό σχεδόν 19, 7, συμβαλλόταν με ιδιωτικές επιχειρήσεις στις οποίες επέτρεπε να παρέχουν στο όνομά του ιατρικές σπουδές σε φοιτητές που δεν συγκέντρωσαν το βαθμό εισαγωγής και αναλάμβανε στη συνέχεια να ολοκληρώσει την εκπαίδευση τους και να τους χορηγήσει πτυχία;
Αυτό γίνεται πια μία επισήμως αναγνωρισμένη κατάσταση με το νομοσχέδιο για τα λεγόμενα κολέγια που νομιμοποιούνται να συνάπτουν παρόμοιες συμβάσεις με ξένα πανεπιστήμια. Ανοίγει έτσι και πάλι μια συζήτηση γεμάτη ανακρίβειες και παρεξηγήσεις πίσω από τις οποίες κρύβεται η πραγματική στόχευση της κυβέρνησης που είναι να υπονομεύσει πλέον απροκάλυπτα όχι μόνο το δημόσιο πανεπιστήμιο αλλά και όλο το σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση που –παρά τα προβλήματά του- είναι καθοριστικός κόμβος του όποιου συστήματος αξιών έχει απομείνει στη χώρα μας.
1 Ιουνίου 2008
Να σπάσει ο φαύλος κύκλος στα ΑΕΙ
του Ευ. Βενιζέλου
Το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο είναι εγκλωβισμένο σε ένα φαύλο κύκλο. Η κυβέρνηση πιέζει για την εφαρμογή ενός γραφειοκρατικού νόμου που βασίζεται στην εσφαλμένη αντίληψη ότι το πρόβλημα του πανεπιστημίου είναι διοικητικό. Ταυτοχρόνως με στοχευμένες δηλώσεις του Υπουργού Παιδείας και του Πρωθυπουργού τροφοδοτεί την καχυποψία ότι πραγματική της προτεραιότητα είναι η προώθηση των ιδιωτικών πανεπιστημίων.
Ιδιωτικών όχι με την έννοια που έχει ο όρος στις Η.Π.Α.(ιδρυματικού χαρακτήρα πανεπιστήμια προικοδοτημένα με μεγάλες περιουσίες), αλλά στο μυαλό όσων αναπτύσσουν επιχειρηματική δραστηριότητα στον χώρο των ΚΕΣ, μέσω συμβάσεων δικαιόχρησης με βρετανικά, παραδόξως δημόσια, πανεπιστήμια.
Η στάση της κυβέρνησης ενεργοποιεί αμυντικές ή και φοβικές αντιδράσεις που υπονομεύουν τη λειτουργία και θίγουν τελικά την αξιοπιστία του πανεπιστημίου: Καταλήψεις, ενδοπανεπιστημιακή βία, άρνηση της άμεσης και καθολικής συμμετοχής των φοιτητών στις διαδικασίες ανάδειξης πανεπιστημιακών οργάνων με το προκλητικό επιχείρημα ότι παρεμβολή «παραγόντων» από τις φοιτητικές παρατάξεις προστατεύει τους φοιτητές από τις δημαγωγικές επιρροές των υποψηφίων πρυτάνεων!
