27 Μαρτίου 2005
Η σχέση των συνταγμάτων των κρατών-μελών με το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, πρωτογενές αλλά και παράγωγο, απασχόλησε από τη δεκαετία του '60 τόσο το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων όσο και τα συνταγματικά ή τα ανώτατα δικαστήρια των κρατών-μελών. Το ΔΕΚ θεμελίωσε την άμεση εφαρμογή και την υπεροχή του κοινοτικού δικαίου στην ίδια του τη φύση: Στο πλαίσιο της κοινοτικής έννομης τάξης η ανώτατη βαθμίδα κατέχεται από το πρωτογενές δίκαιο της Ενωσης.
27 Μαρτίου 2005
1. Είμαι ιδιαίτερα υπερήφανος για την πρωτοβουλία να διεκδικήσει η Θεσσαλονίκη την EXPO και βαθιά απογοητευμένος από την εξέλιξη της προσπάθειας. Το παράδειγμα όμως της ΕΧΡΟ δείχνει το δρόμο. Ένα σχέδιο για τη Θεσσαλονίκη χρειάζεται όραμα, τεκμηρίωση, ευρεία συναίνεση εξωστρέφεια και αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της πόλης. Χρειάζεται όμως και ισχυρή πολιτική υποστήριξη, όχι μόνο σε τοπικό, αλλά και σε εθνικό επίπεδο. Και μάλιστα στον υψηλότερο δυνατό βαθμό, δηλαδή από τον ίδιο τον εκάστοτε Πρωθυπουργό.
27 Μαρτίου 2005
1. Το Σύνταγμα είναι από τη φύση του νόμος αυξημένης τυπικής ισχύος, αλλά γενικός και λιτός ως προς τη διατύπωσή του. Φιλοδοξεί να ρυθμίσει τα πιο σημαντικά ζητήματα με τη μεγαλύτερη νομική δύναμη και για το μεγαλύτερο δυνατό χρονικό διάστημα. Για τον λόγο αυτό οι συνταγματικές διατάξεις συνοδεύονται από ρητή ή υπονοούμενη επιφύλαξη υπέρ του νόμου, που καλείται να εξειδικεύσει τις γενικές συνταγματικές ρυθμίσεις.
19 Μαρτίου 2005
Η Ελλάδα θα κυρώσει σε λίγες εβδομάδες τη Συνθήκη για το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα και θα είναι έτσι μία από τις πρώτες χώρες-μέλη της Ένωσης που ολοκληρώνουν τη σχετική διαδικασία. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η κύρωση του Ευρωπαϊκού συντάγματος είναι μία εύκολη υπόθεση.
Είναι πολύ πιθανό να χρειαστεί επαναδιαπραγμάτευση με ορισμένα κράτη-μέλη, όπως άλλωστε έγινε και στο παρελθόν με τροποποιήσεις των ιδρυτικών συνθηκών. Ήδη οι οιωνοί που έρχονται από την Πολωνία δεν είναι θετικοί. Το ενδιαφέρον είναι όμως ότι το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα άρχισε να παράγει πολιτικές και εμμέσως νομικές συνέπειες από την υπογραφή της Συνθήκης και πολύ πριν αυτό αρχίσει να ισχύει. Αυτό οφείλεται τόσο στη διαδικασία παραγωγής του μέσω της Ευρωπαϊκής Συνέλευσης και όχι απευθείας μέσω μιας Διακυβερνητικής Διάσκεψης, όσο και στο βαρύ συμβολισμό του όρου Σύνταγμα που αποτυπώνει την πολιτική βούληση των κρατών-μελών να κάνουν ένα μεγάλο και αποφασιστικό βήμα προς την κατεύθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και πιο συγκεκριμένα προς την κατεύθυνση της πολιτικής ολοκλήρωσης της Ευρώπης.
18 Μαρτίου 2005
Η απόφαση της Βουλής για το επίδομα «προσαρμογής» των τέως βουλευτών στη νέα τους κατάσταση ήταν πολλαπλά ατυχής: Εξέθεσε τη Βουλή, τους βουλευτές και το κοινοβουλευτικό πολίτευμα στην οξύτατη κριτική των μέσων ενημέρωσης. Δημιούργησε την εντύπωση ότι η Βουλή κινείται με συντεχνιακά κριτήρια. Προκάλεσε συγκρίσεις με το μέσο επίπεδο αμοιβών και συντάξεων και αναζωπύρωσε την αίσθηση ότι οι βουλευτές έχουν προνόμια που δεν δικαιολογούνται από το λειτούργημά τους. Αυτή η αλυσίδα αντιδράσεων προκλήθηκε για λόγους τόσο ουσιαστικούς όσο και διαδικαστικούς.
15 Μαρτίου 2005
Μετά το συνέδριο
του Ευ. Βενιζέλου
Το Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ ήταν ένα εξωστρεφές πολιτικό γεγονός. Εξέπεμψε ένα σαφές και ισχυρό μήνυμα ενότητας, αυθεντικότητας και ανανέωσης. Σε τέτοιου είδους γεγονότα σημασία δεν έχει αυτό που συμβαίνει τις τρεις ημέρες της συνεδριακής διαδικασίας , αλλά όσα προηγούνται και κυρίως όσα έπονται.
Το Συνέδριο ήταν συνεπώς μία ενδιαφέρουσα στιγμή που μπορεί να σηματοδοτήσει την έναρξη μιας νέα πολιτικής περιόδου. Οι προϋποθέσεις για κάτι τέτοιο δεν διαμορφώνονται βέβαια από το Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, αλλά κυρίως από την πάροδο του πρώτου χρόνου της κυβερνητικής θητείας της Ν.Δ. Μέχρι πριν από λίγο η κυβέρνηση είχε το πλεονέκτημα να συγκρίνει τις πράξεις και τις παραλήψεις των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ με τις υποσχέσεις και τις αξιολογικές κρίσεις του κ. Καραμανλή. Τώρα που η κυβέρνηση διαθέτει τα δικά της πεπραγμένα, αυτά δεν συγκρίνονται μόνο με τον απόηχο της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, αλλά και με τις προεκλογικές δεσμεύσεις του κυβερνώντος κόμματος.
13 Μαρτίου 2005
Τα πολιτικά γενέθλια του κ. Καραμανλή
του Ευ. Βενιζέλου
Λίγες φορές στην πολιτική ιστορία της χώρας μία κυβέρνηση ανέλαβε τα καθήκοντα της με τόσο προνομιακούς όρους, όσο η κυβέρνηση της Ν.Δ. πριν ένα χρόνο: Η χώρα διέθετε την κεκτημένη ταχύτητα της ολυμπιακής προετοιμασίας και του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, ενώ στην εξωτερική πολιτική είχαν διαμορφωθεί οι προϋποθέσεις για σημαντικές εξελίξεις στο Κυπριακό και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Ο κ. Καραμανλής είχε καταφέρει, ως αρχηγός της αντιπολίτευσης να διαμορφώσει μία ηθικίζουσα νεοσυντηρητική ρητορεία, βασισμένη στις έννοιες της διαφάνειας και της διαπλοκής σε συνδυασμό με την φθορά που αναπόφευκτα υπέφερε η μακρά παραμονή του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία.
11 Μαρτίου 2005
Η υπογραφή της Συνθήκης για το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα μπορεί να ανοίξει μια νέα εποχή για την Ευρωπαϊκή Ενωση, εφόσον προηγουμένως επιτευχθεί κάτι που δεν είναι καθόλου απλό και αυτονόητο: Η κύρωση και η επικύρωση της Συνθήκης από τα 25 κράτη-μέλη σύμφωνα με τις συνταγματικές διαδικασίες που προβλέπονται στο καθένα από αυτά, είτε μέσω δημοψηφίσματος, είτε μέσω του Κοινοβουλίου, είτε μέσω του συνδυασμού αυτών των δύο τρόπων.
Οπως συμβαίνει πάντοτε έως τώρα με τα μεγάλα βήματα στην πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης (από την Ενιαία Πράξη στο Μάαστριχτ, από εκεί στο Αμστερνταμ και στη συνέχεια στη Νίκαια), η υπογραφή της νέας Συνθήκης και η έναρξη των διαδικασιών κύρωσής της σηματοδοτεί ουσιαστικά την έναρξη μιας νέας διαπραγμάτευσης.
8 Μαρτίου 2005
Το πρόβλημα των σχέσεων Κράτους και Εκκλησίας, που κατέστη επίκαιρο λόγω των γνωστών υποθέσεων, δεν είναι μόνο ζήτημα θεσμών, αλλά και ζήτημα ιδεολογίας και νοοτροπίας.
Το Σύνταγμα δεν επιβάλλει ούτε μία πολιτειοκρατική αντίληψη της Εκκλησίας, ούτε μια εκκλησιοκρατική αντίληψη του Κράτους. Επιβάλλει (άρθρο 13) τον απόλυτο σεβασμό της θρησκευτικής ελευθερίας και ισότητας όλων των πολιτών, oρθοδόξων και μη, τόσο ατομικά όσο και μέσω των θρησκευτικών και μη ομολογιακών ενώσεών τους (Εκκλησιών, κοινοτήτων κ.ο.κ.). Επιβάλλει επίσης να τηρούνται οι εκκλησιαστικοί κανόνες που διέπουν τη σχέση Εκκλησίας της Ελλάδος και Οικουμενικού Πατριαρχείου (άρθρο 3). Όλα τα άλλα μπορούν και πρέπει να ρυθμιστούν με τον νόμο, έτσι ώστε όλοι να νιώθουν ατομικά και συλλογικά ελεύθεροι και ίσοι στα θέματα αυτά, το Κράτος να μην ασχολείται με ζητήματα που δεν το αφορούν και η Εκκλησία να απαλλαγεί από πολιτειοκρατικές, δηλαδή κοσμικές εξαρτήσεις, αλλά και εκκλησιοκρατικές ροπές.
27 Φεβρουαρίου 2005
Άρθρο Ευάγγελου Βενιζέλου στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία
Η ευκαιρία του όρκου του προέδρου
Το ζήτημα των σχέσεων κράτους και Εκκλησίας δεν πρέπει να τίθεται συγκυριακά, ούτε εξαρτάται από τη διακύμανση του κύρους και της κοινωνικής απήχησης της εκκλησιαστικής ιεραρχίας.
Δεν πρέπει, άλλωστε, να ξεχνάμε: Πρώτον, ότι αυτό που θεωρείται ως ισχύον καθεστώς είναι αποτέλεσμα πρακτικών, παραδόσεων και νομοθετικών αδρανειών και όχι συνταγματική ρύθμιση. Και δεύτερον, ότι το ισχύον καθεστώς ιστορικά επιβλήθηκε αμέσως μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του ελληνικού κράτους (σε συνδυασμό με την αυτοκεφαλία της Ελλαδικής Εκκλησίας) ως πρωτοβουλία όχι της Εκκλησίας, αλλά της κρατικής εξουσίας που ήθελε να έχει υπό έλεγχο την Εκκλησία.
